Cầu
cạnh Bắc Triều Tiên : Putin đã vô phương ?
Thụy My - RFI
Đăng ngày: 14/09/2023 - 10:39
Theo Le
Figaro ngày 13/09/2023, « Vladimir Putin chờ đợi Kim Jong
Un trợ giúp quân sự cho cuộc chiến ở Ukraina ». Đổi lại « Với
sự hỗ trợ của Matxcơva, Bình Nhưỡng thoát khỏi cô lập ». Les Echos cho
rằng « Tại Nga, Kim Jong Un và Vladimir Putin sẽ ăn mừng một trục
chống Mỹ ».
Tổng thống
Nga Vladimir Putin và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un tại sân bay vũ trụ
Vostochny ở vùng Viễn Đông Nga, ngày 13/09/2023. via REUTERS - SPUTNIK
Đổi đạn dược, hỏa tiễn lấy công nghệ tiên tiến của Nga ?
Lần đầu tiên xuất ngoại kể từ 2019, nhà lãnh đạo
Bắc Triều Tiên có đoàn tùy tùng gồm ngoại trưởng Choe Son Hui, hai thống chế Ri
Pyong Chol, Pak Jong Chon, và theo tình báo Hàn Quốc, còn có nhiều quan chức
cao cấp phụ trách các chương trình vũ khí và không gian. Như vậy có thể cuộc gặp
lần này là dịp ký kết các thỏa thuận quan trọng trao đổi vũ khí và công nghệ. Một
chuyên gia ở Nga tóm lược vấn đề một cách đơn giản : « Tại Ukraina, Nga bắn đi
khoảng 10 triệu quả đạn một năm nhưng chỉ sản xuất được 2 triệu. Matxcơva có đạn
tồn kho, tuy nhiên không thể đủ ».
Ngoài việc cung cấp những quả đạn theo tiêu
chuẩn xô-viết (122 và 152 ly) mà Bắc Triều Tiên đang có số lượng lớn, Nga còn
chờ đợi pháo tầm xa như giàn phóng rốc-kết đa nòng (MLRS) bắn được đến 300
kilomet. Yuri Knutov, nhà sử học quân sự Nga, cho biết chỉ có Trung Quốc, Bắc
Triều Tiên và Belarus sở hữu hệ thống này. Matxcơva cũng tìm mua hỏa tiễn đạn đạo,
bị cấm sản xuất theo hiệp định giải trừ quân bị. Một quan sát viên khác cho rằng
Nga còn cần thêm lính tác chiến để có số lượng áp đảo so với Ukraina, thêm vũ
khí để có thể tấn công, và sự hỗ trợ của Bình Nhưỡng có thể xoay chuyển tình thế.
Iran đã gởi các drone Shahed 136 và chuẩn bị cung cấp hỏa tiễn, nhưng tầm cỡ
không thể bằng Bắc Triều Tiên.
Đối lại, Bình Nhưỡng chờ đợi được Nga trao cho
công nghệ tiên tiến về vệ tinh, tàu ngầm chạy bằng năng lượng nguyên tử, trợ
giúp thực phẩm. Một chủ đề khác là gởi lao động Bắc Triều Tiên sang Nga. Hầu hết đã hồi hương trong đại dịch
Covid năm 2020, nay Matxcơva cần họ để tái thiết Donbass.
Nhờ vả Bắc Triều Tiên nghèo đói : Sự tuyệt vọng của Matxcơva
Washington mỉa mai việc Vladimir Putin phải
van nài Bắc Triều Tiên, Paris đánh giá chuyến thăm này chứng tỏ sự cô lập của
Matxcơva. Nhà phân tích Sue Mi Terry nhấn mạnh, sự kiện Matxcơva phải quay sang
nhờ vả Bắc Triều Tiên, nền kinh tế thứ 198 không nuôi nổi chính dân mình, là một
dạng thức tuyệt vọng của chính quyền Nga. Mỹ đe dọa, mọi thỏa thuận vũ khí đều
vi phạm nghị quyết của Liên Hiệp Quốc, nhưng theo nhà địa chính trị Fiodor
Lukianov, cả Bắc Triều Tiên và Nga đều « không còn gì để mất ». Nhận xét về «
Trục tội ác » mới này, Le Figaro cho rằng sau vụ can thiệp vào Irak năm 2003,
thế giới dân chủ mà tổng thống George Bush mơ đến vẫn chưa thực sự « xuất khẩu
» được ra khỏi biên giới phương Tây.
Đối với các quốc gia dân chủ, vẫn có một số
tin vui. Các nước « phương Nam » không phải là một khối đoàn kết, có những lợi
ích trái ngược nhau. Kể từ cuộc xâm lăng Ukraina, NATO mạnh hẳn lên và mở rộng
với các thành viên mới. Ukraina tiến được trên chiến trường dù có chậm, Liên Hiệp
Châu Âu đoàn kết hơn bao giờ hết. Nhưng một tin khác vào mùa thu 2024 có nguy
cơ biến trận bão do chiến tranh Ukraina trở thành sóng thần : khả năng Donald
Trump tái đắc cử.
Phản công : Thời gian không còn nhiều cho Ukraina trước mùa đông
Liên quan đến Ukraina, Le Monde nhận xét « Đồng
hồ đếm ngược cho cuộc phản công đã bắt đầu ». Giới quân sự phương Tây lo ngại lực
lượng Kiev khó thể tiến đến biển Azov trước mùa đông này. « Từ 30 đến 45 ngày
». Theo tướng Mark Milley, tổng tham mưu trưởng quân đội Hoa Kỳ, đó là thời
gian mà Ukraina còn có được để cuộc phản công đạt kết quả, trước khi thời tiết
vào giữa tháng 10 cản trở các trận đánh. Ở miền nam, lực lượng Kiev đã xuyên thủng
được phòng tuyến đầu tiên trong hệ thống phòng thủ ba vòng kiên cố của Nga.
Phòng tuyến thứ nhì đã đạt đến ở phía nam Robotyne thuộc tỉnh Zaporijia, nơi tuần
trước quân Ukraina đã tái chiếm thêm 1,5 kilomet vuông.
Nhưng ở một số nơi, các bãi mìn dày đặc của
quân Nga có độ sâu đến nửa cây số, các chiến hào hết sức vững chắc, và hệ thống
chống tăng gồm những khối bê-tông hình tam giác được gọi là « răng rồng », có đến
mấy chục ngàn chiếc. Các drone Nga thường xuyên quần thảo trên trận địa, dù là
drone quan sát hay tác chiến, làm chậm đà tiến của Ukraina. Để vượt được «
phòng tuyến Surovikin », theo tên của tướng Nga đã lập ra, Ukraina đã thích ứng
về chiến thuật.
Dùng xe tăng hạng nặng theo binh pháp phương
Tây không kết quả dẫn đến thiệt hại nặng nề trong những tuần đầu, từ giữa mùa
hè Kiev ưu tiên cho tấn công bằng những đơn vị bộ binh nhỏ. Phương pháp này thực
tiễn hơn, nhưng tốc độ tiến quân chậm hơn.
Tập trung đánh vào hậu cần Nga
Theo Viện RUSI của Anh, cứ mỗi năm ngày
Ukraina tiến được từ 700 đến 1.200 mét. Như vậy khó thể đến được biển Azov cách
đó 80 kilomet trước mùa bùn lầy « rasputitsa », tuy mục tiêu chiến lược của
Kiev là cắt làm đôi con đường nối Crimée với Nga, bao vây và bóp nghẹt số quân
Nga đóng tại Zaporijia và bán đảo bị chiếm đóng.
Kiev trấn an phương Tây rằng quyết tâm phản
công không dừng lại trước hiện tượng « rasputitsa ». Trên thực tế, nếu mưa làm
thiết giáp khó tiến, thì cũng gây khó khăn cho hậu cần của quân địch. Trong khi
nỗ lực của Kiev tập trung vào việc đánh phá các kho đạn, nút giao thông đường sắt,
cầu đường, tạo hiệu ứng domino làm quân Nga phải co cụm vì không được tiếp tế.
Nếu Mỹ chuyển giao các hỏa tiễn ATACMS có tầm
bắn 300 kilomet thay vì 70-80 kilomet như Himars, quân Nga sẽ khó chống đỡ. Viện
Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) hôm 10/09 nhận định việc toàn lãnh thổ Ukraina bị
đóng băng sẽ tạo điều kiện cho lực lượng cơ giới, và Ukraina đã chứng tỏ năng lực
trong mùa đông 2022. Dù sao đi nữa, dù tiến được đến biển Azov trước mùa đông
hay không, cuộc chiến sẽ còn kéo dài, ít nhất là trong năm 2024.
Châu Âu tăng tốc huấn luyện 40.000 binh sĩ Ukraina
Trong khi đó, Liên Hiệp Châu Âu ra sức huấn
luyện cho các chiến binh Ukraina, mục tiêu là đào tạo 40.000 người lính cho
Kiev vào đầu năm 2024. Trong số 400 module huấn luyện của châu Âu, có đủ mọi thứ
từ những kiến thức căn bản đến việc chuẩn bị sử dụng xe tăng và đại bác được
chuyển giao, hay đào tạo những tay súng thiện xạ chuyên bắn tỉa, công binh gỡ
mìn, quân y. Việc huấn luyện phi công điều khiển chiến đấu cơ hiện đại như F-16
đã bắt đầu ở Hà Lan, Đan Mạch, Bỉ.
Thời gian không còn nhiều, cần phải tăng tốc.
Đặc phái viên Le Monde tại Tolède, Tây Ban Nha dẫn lời sĩ quan phụ trách một
trung tâm huấn luyện cho biết, họ phải thích ứng theo trình độ của những chiến
sĩ Ukraina. Những người đã chiến đấu ngoài
mặt trận có những yêu cầu mà nhiều khi người đào tạo không biết, còn các tân
binh thì phải đi từ số không.
Một trong những trở ngại là ngôn ngữ, phiên dịch
thường là những phụ nữ Ukraina tị nạn nhưng số lượng vẫn chưa đủ. Bên cạnh đó
là thời tiết nóng bức, nhưng các quân nhân Ukraina không hề phàn nàn, họ hiểu rằng
« quân trường đổ mồ hôi, sa trường bớt đổ máu ». Hiện nay Ukraina rất cần những
chuyên môn như gỡ mìn, bảo trì thiết bị, hậu cần, và cần đào tạo cả sĩ quan cấp
tiểu đoàn trưởng.
Mỹ chủ trương buôn bán giữa bạn bè : Việt Nam, Mêhicô được lợi
Trên lãnh vực kinh tế, trong bài « Thương mại
giữa bạn bè đang phát triển ở Hoa Kỳ », Les Echos nhận thấy « friend-shoring »
tiến triển từ từ nhưng chắc chắn. Chính quyền Biden xúc tiến việc buôn bán giữa
các nước bạn, thúc đẩy những công ty lớn sản xuất tại những quốc gia đồng minh,
nhằm giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
Tỉ lệ hàng nhập từ Trung Quốc vào Mỹ liên tục
giảm từ 2018. Đối với những mặt hàng được Mỹ coi là chiến lược lại còn giảm mạnh
hơn, từ 36,8 % năm 2017 còn 23,1 % trong năm 2022. Hai giáo sư kinh tế Laura
Alfaro và Davin Chor vào cuối tháng Tám nhận định : « Đây là giai đoạn đầu tiên
của thời kỳ chuyển dịch sản xuất và cung ứng đại quy mô ra khỏi Hoa lục ». Việt
Nam, Đài Loan, Canada và Mêhicô là những nước hưởng lợi nhờ ý định của
Washington tách rời nền kinh tế nước Mỹ khỏi Trung Quốc.
Từ đầu năm nay, Mêhicô đã vượt qua Trung Quốc
để trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ. Điện thoại, hàng dệt may
Việt Nam xuất qua Mỹ tăng vọt ; với Mêhicô là phụ tùng xe hơi, kính, sắt thép.
Cũng theo hai nhà kinh tế trên « Những lãnh vực nào Trung Quốc bị mất đi thị phần,
thì Mêhicô và Việt Nam đều giành được ». Đây là điều logic, vì thuế hải quan
đánh vào hàng Trung Quốc do ông Trump đặt ra từ năm 2017 rồi được ông Biden
theo đuổi, đã bắt rễ và các tập đoàn đa quốc gia thích ứng.
Bên cạnh đó giáo sư Sébastien Jean của CNAM
cũng cảnh báo, tiến trình chuyển đổi là lâu dài và tốn kém, vì doanh nghiệp đã
đầu tư nhiều vào hậu cần, đào tạo lao động và cả một hệ thống cung cấp ở Trung
Quốc, như trường hợp Apple. Và các tập đoàn Trung Quốc có xu hướng đầu tư vào
Việt Nam và Mêhicô để né thuế hải quan Mỹ. Les Echos cho rằng châu Âu bị thiệt
thòi trong cuộc đối đầu Mỹ-Trung, vì thị trường Hoa Kỳ đóng cửa, kỹ nghệ Trung
Quốc bèn hướng vào châu lục này : năm ngoái thâm hụt thương mại giữa châu Âu và
Trung Quốc lên đến 400 tỉ euro.
Đức : Vì đâu nên nỗi ?
Kinh tế Đức sa sút do quá lệ thuộc vào Trung
Quốc và lựa chọn sai lầm về năng lượng. Hàng ngàn người mất tích trong nạn lụt ở
Libya. Kế hoạch châu Âu nhằm làm nhẹ bớt thủ tục cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Vấn đề lao động không giấy tờ, nạn thiếu giáo viên tại Pháp. Đó là những chủ đề
được đưa lên trang nhất báo Pháp hôm nay.
Trong bài xã luận « Khi gã khổng lồ bị vấp ngã
», Le Figaro nhận xét, nước Đức với rất nhiều vấn đề sau khi thống nhất, đã thực
hiện được « Wirtschaftswunder » - phép lạ kinh tế, nhờ cải cách của thủ tướng
Gehard Schröder. Ngày nay mô hình Đức đang chao đảo : từ khi bỏ rơi điện nguyên
tử, Đức hoàn toàn phụ thuộc vào khí đốt Nga, và xuất khẩu sang Trung Quốc chẳng
những sụt giảm, mà Đức còn bị Bắc Kinh cạnh tranh mạnh mẽ ở lãnh vực xe hơi điện.
Tăng trưởng đi xuống trong khi các nước châu Âu khác khả quan, nhập cư khiến tiếng
nói cực hữu mạnh hơn. Đức vẫn còn nhiều thế mạnh, trước hết là nợ công rất thấp.
Cần phải cải cách về cơ cấu, nhưng liên minh cầm quyền gồm nhiều đảng phái khó
thể tìm được đồng thuận
No comments:
Post a Comment