Việt
Nam có rất nhiều sinh viên “xuất sắc” nhưng nguồn nhân lực chỉ đạt 3.79/10
An Vui -
Saigon Nhỏ
3 tháng 3, 2023
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/03/3.3.23_Anh-1.jpg
Hình ảnh ngược
đời trong đào tạo ở Việt Nam: sinh viên tốt nghiệp khá-giỏi-xuất sắc lại là số
đông, còn sinh viên tốt nghiệp loại trung bình chỉ là số ít – Biếm họa của Tuổi
Trẻ
Đó là nghịch lý xảy ra trong nền giáo dục Việt Nam
hiện tại.
Ngày 3 Tháng Ba 2023, Tuổi Trẻ đưa
tin có trường đại học (ĐH) đạt 76% sinh viên tốt nghiệp loại giỏi và xuất sắc,
23% sinh viên tốt nghiệp loại khá, chỉ 1% sinh viên tốt nghiệp loại trung bình.
Thật là một nền giáo dục hoàn hảo (!)
Cụ thể, đó là lần xét tốt nghiệp đợt 4/2022 và
đợt 1/2023 của trường ĐH Kinh Tế Quốc Dân (Hà Nội). Các đợt xét tốt nghiệp trước
đó của trường này cũng có tỷ lệ sinh viên đạt loại giỏi và xuất sắc gần 70%,
khá trên 33%, còn trung bình chỉ có 2%.
Điều kỳ lạ là hầu như trường ĐH nào cũng có kết
quả khả quan như thế, cộng chung tỷ lệ khá-giỏi-xuất sắc chiếm từ 95%- 100%.
Chẳng hạn trong đợt xét tốt nghiệp Tháng Mười
Hai 2022, trường ĐH Ngân Hàng thành phố (Sài Gòn) có tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp
khá, giỏi, xuất sắc lên đến 98.75%; tỷ lệ này ở trường ĐH Sư Phạm Kỹ Thuật
thành phố (Sài Gòn) là 98.85%; trường ĐH Luật thành phố (Sài Gòn) là 96.7%…
Theo giải thích của lãnh đạo các trường ĐH, tỷ
lệ sinh viên tốt nghiệp khá-giỏi-xuất sắc tăng lên là do cách đào tạo và đánh
giá thay đổi so với trước đây. Tuổi Trẻ dẫn lời PGS.TS Bùi Đức
Triệu, Trưởng phòng quản lý đào tạo trường ĐH Kinh Tế Quốc Dân (Hà Nội), cho
hay có 5 lý do:
Thứ nhất, trường tuyển được nhiều sinh viên
đúng nguyện vọng, chất lượng đầu vào cao hơn;
Thứ hai, trường đổi mới phương pháp dạy và học
nên chất lượng đào tạo nâng cao;
Thứ ba, trường thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ,
ứng dụng công nghệ thông tin, đầu tư thư viện số;
Thứ tư, thế hệ sinh viên 9X và 2K rất giỏi ngoại
ngữ và công nghệ thông tin nên việc tự học trong điều kiện công nghệ 4.0 có hiệu
quả;
Thứ năm, việc chuyển hạng tốt nghiệp từ Tháng
Mười sang Tháng Tư cũng làm cho tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp hạng xuất sắc và giỏi
tăng lên.
Mặc cho những giải thích và bào chữa, trên thực
tế, nguồn nhân lực Việt Nam đang ở đâu trong bảng xếp hạng của thế giới?
Vnexpress ngày 16 Tháng Mười
Một 2019 cho biết “Chất lượng nhân lực là thách thức lớn của Việt Nam”, dẫn
đánh giá của Ngân hàng Thế giới (World Bank, viết tắt WB). Theo WB, chất lượng
nhân lực của Việt Nam chỉ đạt 3.79/10, xếp thứ 11/12 nước châu Á. Trong khi đó,
Nam Hàn đạt 6.91 điểm, Ấn Độ 5.76 điểm, Malaysia 5.59 điểm.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/03/3.3.23_Anh-2.jpg
Logistics là
ngành cần rất nhiều lao động ở Việt Nam, nhưng thực tế thế này đây – Đồ họa của
Kizuna
Chỉ số cạnh tranh nguồn nhân lực Việt Nam cũng
chỉ đạt 3.39/10. Một khảo sát của WB và Viện Nghiên cứu quản lý trung ương với
sự tham gia của 350 công ty sản xuất và dịch vụ tại Hà Nội, Sài Gòn và các tỉnh
lân cận, 66% công ty ngoại quốc và 36% công ty Việt Nam không hài lòng với chất
lượng giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực Việt Nam, với lý do đội ngũ lao động của
Việt Nam vừa yếu lại vừa thiếu, có nhiều hạn chế về trình độ ngoại ngữ, tin học,
công nghệ. Nguyên nhân được các
chuyên viên ngành tuyển dụng chỉ ra là Việt Nam đang có khoảng cách quá lớn giữa
giáo dục nghề nghiệp với nhu cầu của thị trường.
Trang tuyển dụng TopCV trong
bài viết “Thực trạng nguồn nhân lực Việt Nam 2022” cũng cho biết, với dân số
hơn 98 triệu người, Việt Nam là quốc gia đông dân thứ 2 ở khu vực Đông Nam Á,
trong số này, có hơn 50 triệu người đang ở độ tuổi lao động, chiếm tới 67.7%
dân số, nhóm tuổi từ 25-29 là cao nhất. Tuy số lượng đông nhưng chất lượng nguồn
nhân lực Việt Nam đang ở mức thấp, không đủ lao động có chuyên môn, tay nghề
cao. Số liệu năm 2021 cho biết tỷ lệ lao động có chuyên môn chỉ đạt 24.1% trên
tổng số lao động.
Lao động đã qua đào tạo và có chứng chỉ sơ cấp
nghề, trung cấp, cao đẳng đến đại học và sau đại học chiếm 20.92%, còn 76.9%
người lao động chưa được đào tạo về chuyên môn.
Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư năm
2019, năng suất lao động Việt Nam chỉ bằng 7.6% năng suất của Singapore; bằng
19.5% của Malaysia; bằng 37.9% của Thái Lan; bằng 45.6% của Indonesia; bằng
56.9% của Philippines và bằng 68.9% của Brunei. So với Myanmar, năng suất lao động
Việt Nam chỉ bằng 90% và bằng 88.7% của Lào. Tính trong khu vực Đông Nam Á,
năng suất lao động của người Việt chỉ cao hơn Campuchia!
Đặc biệt, Việt Nam thiếu hụt nguồn nhân lực chất
lượng cao theo yêu cầu của các công ty lớn. Tính đến Tháng Ba 2021, cả nước có
417,300 người có chuyên môn kỹ thuật bị thất nghiệp (chiếm 39.7%), trong số đó,
người có trình độ ĐH trở lên có tỷ lệ thất nghiệp cao nhất (155,500 người).
Bình luận về nguồn nhân lực Việt Nam, bạn đọc
Vnexpress Nguyen Binh viết: “Đại học kém thì sinh viên thiếu kỹ năng thôi”; bạn đọc Lâm
Tùng: “Nhiều môn học không liên quan tý nào đến
công việc, học rất nản, nên kết quả là vậy”; bạn đọc Hùng
Nguyễn: “Tôi đang là sinh viên năm 4 và thấy học chẳng
liên quan gì tới công việc sau này thông qua các tin tuyển dụng. Nếu muốn đáp ứng
hết các tiêu chí tuyển dụng thì phải trau dồi nhiều kiến thức bên ngoài mà giảng
đường không có”.
Đáng chú ý, bạn đọc Nguyễn
Hà nhận định: Mấu chốt tiên quyết của chất
lượng nguồn nhân lực là: Phải dạy kỹ năng phản biện cho người học. Thông qua phản
biện, người học trình bày lý lẽ, bảo vệ quan điểm, biết tiếp thu ý kiến trái
chiều, nhận thức và bản lĩnh mới được nâng cao theo năm tháng. Sau này lớn lên
mới trở thành những người có khả năng đứng trước đám đông, lãnh đạo, chỉ huy,
làm nên những việc lớn trong xã hội chứ không rụt rè, khép nép, thụ động. Không
giải quyết được điều này thì không thể nào mong có chất lượng nguồn nhân lực tốt.
Nếu các trường ĐH Việt Nam cứ mãi tự hào với tỷ
lệ sinh viên tốt nghiệp khá-giỏi-xuất sắc cao thì đừng mong gì chất lượng nguồn
nhân lực ở Việt Nam được cải thiện.
No comments:
Post a Comment