Điện
Kremlin đã buộc người Ukraine phải chấp nhận cuộc sống kiểu Nga như thế nào
Cù
Tuấn dịch từ New York Times
Tháng Tám
1, 2022
Tại các
vùng do Nga chiếm đóng ở Ukraine, các nhà lãnh đạo địa phương đang buộc dân thường
phải chấp nhận sự cai trị của Nga. Tiếp theo là các cuộc bầu cử giả tạo sẽ
chính thức hóa tuyên bố của Vladimir V. Putin rằng các vùng này là lãnh thổ của
Nga.
Quân Nga
đã phát cho dân chúng hộ chiếu Nga, số điện thoại di động của Nga và hộp giải
mã tín hiệu để xem truyền hình Nga. Họ đã thay thế tiền tệ của Ukraine bằng đồng
rúp, định tuyến lại internet thông qua các máy chủ của Nga, và bắt giữ hàng
trăm người chống lại việc đồng hóa này.
Theo nhiều
cách khác nhau, các chính quyền trên lãnh thổ bị quân Nga chiếm đóng đang sử dụng
sự sợ hãi và ngụy biện để buộc người dân Ukraine áp dụng lối sống của người
Nga. “Chúng ta là một”, biển quảng cáo màu xanh-trắng-đỏ nói. “Chúng ta đang đi
cùng nước Nga.”
Và bây giờ
là hành động tiếp theo trong phiên bản lịch sử thế kỷ 21 của Tổng thống
Vladimir Putin về một cuộc chiến tranh chinh phục: đó là “trưng cầu dân ý”.
Các lãnh đạo
chính quyền do Nga bổ nhiệm ở các thị trấn, làng mạc và thành phố như Kherson ở
miền nam Ukraine đang chuẩn bị cho một cuộc bỏ phiếu trưng cầu dân ý, sớm nhất
là vào tháng 9. Lần trưng cầu dân ý này được Điện Kremlin coi như lời khẳng định
mong muốn phổ biến trong khu vực là trở thành một phần của Nga. Họ đang tuyển dụng
những người dân địa phương thân Nga cho các “ủy ban bầu cử” mới và quảng bá cho
thường dân Ukraine những lợi ích giả định khi gia nhập nước Nga; Họ thậm chí
còn được cho là đã bắt đầu in trước các lá phiếu.
Các quan
chức Ukraine và phương Tây nói rằng bất kỳ cuộc trưng cầu dân ý nào cũng sẽ là
hoàn toàn bất hợp pháp, nhưng nó sẽ mang lại những hậu quả đáng ngại. Các nhà
phân tích ở cả Matxcơva và Ukraine đều chorằng đây sẽ là khúc dạo đầu cho việc
ông Putin chính thức tuyên bố các khu vực bị xâm chiếm là lãnh thổ của Nga, được
bảo vệ bởi vũ khí hạt nhân của Nga – khiến những nỗ lực trong tương lai của
Kyiv nhằm đánh đuổi quân Nga có khả năng trở nên tốn kém hơn nhiều.
Việc sáp
nhập cũng sẽ thể hiện sự mở rộng lãnh thổ bằng vũ lực lớn nhất của châu Âu kể từ
Thế chiến thứ hai, ảnh hưởng đến một khu vực lớn gấp nhiều lần Crimea, bán đảo
Ukraine mà ông Putin tiếp quản vào năm 2014.
Viễn cảnh
về một cuộc thôn tính khác cũng ảnh hưởng đến khung thời gian hành động của
quân đội, gây áp lực buộc Kyiv phải tiến hành một cuộc phản công mạo hiểm sớm
hơn, thay vì chờ đợi một thời gian để các vũ khí tầm xa của phương Tây làm tăng
cơ hội phản công thành công.
Vladimir
Konstantinov, người phát biểu của Quốc hội Crimea do Nga áp đặt, cho biết trong
một cuộc phỏng vấn qua điện thoại tuần này: “Thực hiện một cuộc trưng cầu dân ý
không khó chút nào. Người dân sẽ yêu cầu:” Hãy để chúng tôi dưới sự giám hộ của
bạn, dưới sự phát triển của bạn, dưới sự bảo vệ của bạn. “
Ông
Konstantinov, một chính trị gia thân Nga lâu năm ở Crimea, ngồi cạnh ông Putin
tại Điện Kremlin khi Tổng thống Nga ký văn bản sáp nhập bán đảo này vào Nga.
Ông cũng giúp tổ chức “cuộc trưng cầu dân ý” ở Crimea, trong đó 97% dân chúng bỏ
phiếu ủng hộ việc gia nhập Nga – một kết quả bị đa số cộng đồng quốc tế coi là
giả mạo.
Giờ đây,
ông Konstantinov cho biết, ông thường xuyên liên lạc với chính quyền chiếm đóng
do Nga áp đặt ở khu vực Kherson lân cận, nơi mà quân đội Nga đã chiếm được hồi
đầu cuộc chiến. Ông nói rằng các nhà chức trách Kherson đã nói với ông vài ngày
trước rằng họ đã bắt đầu in phiếu bầu, với mục đích tổ chức một cuộc bỏ phiếu
vào tháng 9.
Kherson là
một trong bốn khu vực mà các quan chức thân Nga thông báo các cuộc trưng cầu
dân ý đã được lên kế hoạch, cùng với Zaporizhzhia ở phía nam và Luhansk và
Donetsk ở phía đông. Trong khi Điện Kremlin tuyên bố rằng người dân trong khu vực
sẽ “tự quyết định tương lai của họ”, ông Putin hồi tháng trước đã ám chỉ rằng
ông dự kiến sẽ sáp nhập hoàn toàn các khu vực này:
ông đã so sánh cuộc chiến ở Ukraine với cuộc chiến chinh phục của Peter Đại đế
vào thế kỷ 18, và nói rằng, giống như Sa hoàng Nga, “chúng ta có trách nhiệm phải
lấy lại lãnh thổ đã mất của Nga.”
Đồng thời,
Điện Kremlin dường như vẫn để ngỏ các lựa chọn của mình bằng cách không nói các
chi tiết cụ thể. Aleksei Chesnakov, một nhà tư vấn chính trị ở Matxcơva, người
đã tư vấn cho Điện Kremlin về chính sách Ukraine, cho biết Matxcơva coi các cuộc
trưng cầu dân ý về việc gia nhập Nga là “kịch bản cơ bản” – mặc dù việc chuẩn bị
cho một cuộc bỏ phiếu tiềm năng vẫn chưa hoàn tất. Chesnakov từ chối cho biết
liệu bản thân ông có tham gia vào quá trình này hay không.
“Kịch bản
trưng cầu dân ý có vẻ là thực tế và được ưu tiên trong trường hợp không có tín
hiệu từ Kyiv về sự sẵn sàng cho các cuộc đàm phán về một thỏa thuận,” ông
Chesnakov cho biết trong một văn bản trả lời các câu hỏi. “Khoảng trống pháp lý
và chính trị, tất nhiên, cần được lấp đầy.”
Kết quả
là, một cuộc tranh giành để vận động cư dân của các vùng lãnh thổ do Nga chiếm
đóng cho một cuộc trưng cầu dân ý ngày càng lộ rõ -
và đây được coi là sáng kiến của các nhà lãnh đạo địa phương.
Chẳng hạn,
chính quyền do Nga chỉ định ở các khu vực Zaporizhzhia và Kherson trong tuần
này đã thông báo rằng họ đang thành lập “ủy ban bầu cử” để chuẩn bị cho các cuộc
trưng cầu dân ý, một quan chức cho biết việc này có thể diễn ra vào ngày 11
tháng 9 – ngày mà các cuộc bầu cử địa phương và khu vực dự kiến được
tổ chức trên toàn nước Nga.
Thông báo
mời các cư dân đăng ký tham gia ủy ban bầu cử bằng cách nộp bản sao hộ chiếu, hồ
sơ giáo dục và hai bức ảnh kích cỡ chuẩn thẻ căn cước.
Các quan
chức đang hỗ trợ chuẩn bị cho một cuộc bỏ phiếu bằng một chiến dịch tuyên truyền
mạnh mẽ – khuyến khích cả cư dân trong khu vực cũng như khán giả trong nước ở
Nga trong bối cảnh sáp nhập sắp tới. Một tờ báo thân Nga mới ở khu vực
Zaporizhzhia đã giật tít báo số thứ hai vào tuần trước như sau: “Cuộc trưng cầu
dân ý sẽ diễn ra!” Trên chương trình tin tức hàng tuần trên kênh truyền hình
nhà nước Nga vào Chủ nhật tuần trước, một báo cáo đã hứa rằng “mọi thứ đang được
thực hiện để đảm bảo rằng Kherson quay trở lại quê hương lịch sử của nó càng sớm
càng tốt.”
John
Kirby, phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ, cho biết trong
tháng này: “Nga đang bắt đầu tung ra một phiên bản của cái mà bạn có thể gọi là
bản mẫu cho việc thôn tính”. Ông so sánh việc chuẩn bị trưng cầu dân ý này với các
động thái của Điện Kremlin vào năm 2014 để cố gắng biện minh cho việc sáp nhập
Crimea. “Việc thôn tính bằng vũ lực sẽ là một hành vi vi phạm hoàn toàn Hiến
chương Liên hợp quốc và chúng tôi sẽ không cho phép nó diễn ra mà không có chống
đối hoặc không bị trừng phạt.”
Tại Kyiv,
thủ đô của Ukraine, các quan chức nói rằng bất kỳ cuộc trưng cầu dân ý nào về
việc sáp nhập với Nga hoặc thành lập một quốc gia vệ tinh của Nga tại các khu vực
bị chiếm đóng sẽ là bất hợp pháp, bao gồm các trưng cầu gian lận và không có
giá trị hợp pháp hóa việc chiếm đất.
Đối với
thường dân Ukraine, việc chiếm đóng đã đi kèm với vô số khó khăn, bao gồm cả
tình trạng thiếu tiền mặt và thuốc men – một tình huống mà người Nga cố gắng
khai thác để giành được lòng trung thành từ người dân địa phương bằng cách phân
phát “viện trợ nhân đạo”.
Những người
tìm kiếm cảm giác bình thường đang được khuyến khích đăng ký hộ chiếu Nga. Hộ
chiếu Nga này hiện tại là cần thiết cho những việc như đăng ký xe có động cơ hoặc
đăng ký một số loại hình kinh doanh nhất định; các trẻ sơ sinh và trẻ mồ côi được
tự động đăng ký là công dân Nga.
Andrei, 33
tuổi, người từng làm việc trong bộ phận dịch vụ của một đại lý xe hơi trong
thành phố trước chiến tranh cho biết: “Không có tiền ở Kherson, và không có việc
làm ở đây.” Anh rời khỏi nhà ở thành phố này với vợ và con nhỏ vào đầu tháng 7
và chuyển đến miền tây Ukraine.
Anh nói:
“Kherson đã quay trở lại những năm 1990 khi chỉ bán rượu vodka, bia và thuốc
lá.”
Sau khi
giành quyền kiểm soát ở các khu vực Kherson và Zaporizhzhia, các lực lượng Nga
đã tìm kiếm các quan chức Ukraine thân Kremlin và đặt họ vào các vị trí lãnh đạo
khu vực.
Đồng thời, họ tham gia vào một chiến dịch kéo dài
cho đến nay để trấn áp bất đồng chính kiến, bao gồm bắt cóc, tra tấn và hành quyết
các nhà lãnh đạo chính trị và văn hóa, những người được coi là mối đe dọa, theo các nhân chứng được The New York
Times phỏng vấn, gồm các quan chức phương Tây và Ukraine, và các nhóm nhân đạo
độc lập như Tổ chức Theo dõi Nhân quyền.
Quân chiếm
đóng Nga đã cắt quyền truy cập vào dịch vụ di động của Ukraine, đồng thời hạn
chế tính khả dụng của YouTube và một ứng dụng nhắn tin phổ biến là Viber. Họ đã
giới thiệu đồng rúp và bắt đầu thay đổi chương trình giảng dạy ở trường học
sang chương trình của Nga – với mục đích nhồi sọ trẻ em Ukraine về thế giới
quan của ông Putin.
Ưu tiên
hàng đầu dường như là thu hút người dân địa phương xem truyền hình Nga: Các
nhân viên phát thanh truyền hình nhà nước Nga ở Crimea đã được điều động đến
Kherson để bắt đầu một chương trình tin tức có tên “Kherson và Zaporizhzhia 24”
và các hộp giải mã tín hiệu TV cho phép truy cập vào các đài truyền hình Nga đã
được phân phát miễn phí – hoặc thậm chí được giao tận nơi cho những cư dân
không thể đến nhận.
Trong một
cuộc phỏng vấn vào cuối tháng trước, Ihor Kolykhaiev, thị trưởng thành phố
Kherson kể từ năm 2020, cho biết việc tuyên truyền của Nga, cùng với cảm giác bị
chính phủ bỏ rơi ở Kyiv, đang dần thành công trong việc thay đổi nhận thức của
một số cư dân còn ở lại Kherson- chủ yếu là những người già hưu trí và những
người có thu nhập thấp.
“Tôi nghĩ rằng có điều gì đó đang thay
đổi trong các mối quan hệ, có thể là trong thói quen của mọi người,” ông nói, ước
tính rằng 5 đến 10 phần trăm dân cư Kherson đã thay đổi phe vì tuyên truyền.
“Đây là một quá trình không thể đảo
ngược mà sẽ xảy ra trong tương lai,” ông nói thêm. “Và đó là điều tôi thực sự
lo lắng. Khi đó tâm trí người dân Ukraine tại đây sẽ gần như không thể khôi phục
lại”.
Ông
Kolykhaiev phát biểu trong một cuộc phỏng vấn video từ một văn phòng tạm ở
Kherson. Nhiều ngày sau, trợ lý của ông thông báo rằng ông Kolykhaiev đã bị lực
lượng chiếm đóng thân Nga bắt cóc. Cho đến ngày 29/7, vẫn chưa có tin tức nào về
ông.
Ông Putin
đã gọi Kherson và các vùng khác ở phía đông nam của Ukraine là Novorossiya, hoặc
Nước Nga Mới – tên của khu vực này sau khi nó bị Nữ vương Catherine Đại đế
chinh phục vào thế kỷ 18 và trở thành một phần của Đế chế Nga. Trong những năm
gần đây, hoài niệm về quá khứ Liên Xô trong khu vực và sự hoài nghi về chính phủ
thân phương Tây ở Kyiv vẫn còn tồn tại trong các thế hệ cũ, ngay cả khi khu vực
này đang tạo nên một bản sắc Ukraine mới.
Nhưng ngay
từ đầu cuộc chiếm đóng vào mùa xuân năm nay, cư dân Kherson đã liên tục tụ tập,
hình thành các cuộc biểu tình lớn náo nhiệt để thách thức quân đội Nga ngay cả
khi họ đã nổ súng đáp trả. Các cuộc đối đầu công khai này phần lớn đã kết thúc,
theo Ivan, một cư dân Kherson 30 tuổi, người vẫn sống trong thành phố và yêu cầu
không nêu họ của anh vì lý do an toàn.
“Ngay khi
có một đám đông tập trung đông người, binh lính [Nga] sẽ xuất hiện ngay lập tức,”
ông nói qua điện thoại. “Biểu tình bây giờ thực sự là nguy hiểm đến tính mạng.”
Các cư dân
cho biết vẫn có dấu hiệu phản kháng.
Andrei, một
người đàn ông khác nói: “Người của chúng tôi ra ngoài vào ban đêm và vẽ những
lá cờ Ukraine. “Họ sơn chữ màu vàng và xanh lam với nội dung “Chúng tôi tin tưởng
vào Lực lượng vũ trang Ukraine.”
Hình ảnh
1: Trong một
bức ảnh được chụp trong chuyến thăm do quân đội Nga tổ chức, một phụ nữ đã xin
nhập quốc tịch Nga và cấp hộ chiếu Nga vào tháng 7 năm 2022 tại Melitopol,
Ukraine.
https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2022/08/a.png?w=551&h=550
2: “Cùng với
nước Nga”, một bảng quảng cáo được công bố ở Crimea trước cuộc trưng cầu dân ý
năm 2014 về việc gia nhập Liên bang Nga, đã bị phương Tây bác bỏ, coi là một
trò giả dối.
https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2022/08/a.png?w=551&h=550
3: Cờ
Ukraine và một biểu ngữ có nội dung “Kherson là đất Ukraine,” trong cuộc biểu
tình hồi tháng 3 chống lại sự chiếm đóng của Nga ở Kherson.
https://nghiencuulichsudotcom.files.wordpress.com/2022/08/a.png?w=551&h=550
No comments:
Post a Comment