Doanh
nghiệp dệt may và da giày: Bị đối tác huỷ đơn, đền hợp đồng do khan hiếm lao động
Mai
Bùi -
Nhà Đầu Tư
11, Tháng 10, 2021 | 07:01
Tâm lý lo sợ mắc COVID-19, đời sống khó khăn đã khiến
hàng triệu lao động ở TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai… bỏ về quê. Trong đó, ngành
dệt may và da giày cũng đang đứng trước nguy cơ đứt gãy do khan hiếm lao động ở
giai đoạn phục hồi sản xuất sau dịch.
https://media.ex-cdn.com/EXP/media.nhadautu.vn/files/content/2021/10/11/nganh-det-may-0150-0704.jpg
Ngành dệt may và da
dày đứng trước nguy cơ đứt gãy do khan hiếm lao động giai đoạn phục hồi sản xuất
sau dịch COVID-19. (Ảnh: PV/Vietnam+)
Người lao động kiệt
quệ về tài chính, tâm lý
Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS)
Trương Văn Cẩm cho biết, dệt may, da giày là 2 ngành sử dụng nhiều lao động nhất
trong các ngành kinh tế của Việt Nam. Dệt may có khoảng 2 triệu lao động
công nghiệp, da giày có khoảng 1,4 triệu lao động. Không những vậy, còn có gần
1,5 triệu người kinh doanh thương mại và dịch vụ liên quan đến dệt may, da
giày.
Tuy nhiên, từ cuối tháng 4/2021 đến nay, dịch
COVID-19 bùng phát với diễn biến vô cùng phức tạp và kéo dài khiến 28 tỉnh,
thành phố phải thực hiện giãn cách, phong tỏa theo Chỉ thị 15, 16 với mức độ và
quy mô khác nhau đã làm cho nhiều doanh nghiệp dệt may, da giày phải đóng cửa,
thu hẹp sản xuất, người lao động mất việc làm.
Thực hiện cuộc khảo sát nhanh trong 9 với 256
doanh nghiệp 2 ngành, TS. Đỗ Quỳnh Chi - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu quan hệ
lao động cho biết, gần 60% người lao động bị giảm thu nhập do bị giãn ca, làm
việc không liên tục, 62% người lao động ngừng việc không còn bất kỳ nguồn thu
nhập nào và có tới 77% người lao động bị tác động tiêu cực đến tinh thần.
Đặc biệt, có trên 60% người lao động di cư
tham gia cuộc khảo sát bày tỏ mong muốn về quê hoặc đã về quê, để phục hồi sức
khoẻ và cuộc sống cho bản thân, con cái. Nguyên nhân là do họ đã kiệt quệ về
tâm lý, sức khoẻ và kinh tế trong thời gian giãn cách xã hội.
Mặc dù vậy, vẫn có những tín hiệu lạc quan khi
có 89% người lao động di cư và 96% người lao động địa phương muốn quay lại công
việc và công ty cũ. Nhưng, nếu không có biện pháp hỗ trợ tích cực từ doanh nghiệp
cũng như các địa phương thì sẽ mất từ 3-5 tháng để người lao động di cư có thể
trở lại nhà máy.
"Tâm lý lo sợ nhiễm bệnh cùng đời sống
khó khăn khi không đi làm đã khiến hàng triệu lao động ở Bình Dương, Đồng Nai,
TP.HCM... bỏ về quê, trong đó có lao động của doanh nghiệp dệt may, da giày.
Hai ngành dệt may, da giày đang đứng trước nguy cơ đứt gãy do khan hiếm lao động.
Và đây là bài toán khó cho doanh nghiệp khi bước vào giai đoạn phục hồi sản xuất…”,
Phó Chủ tịch VITAS cho hay.
Gánh nặng chi phí
thực hiện “3 tại chỗ”
Nhiều doanh nghiệp dệt may, da giày thực hiện
phương án sản xuất “3 tại chỗ”, “1 cung đường, 2 điểm đến”... nhưng với chi phí
xét nghiệm, chi phí sản xuất rất lớn cùng nguy cơ lây nhiễm vẫn cao, nên theo
các chuyên gia đây chỉ là giải pháp tình thế cho một bộ phận doanh nghiệp và
không thể kéo dài.
Khảo sát cho thấy, trong thời gian dịch bệnh
thực hiện việc sản xuất “3 tại chỗ”, với mỗi người lao động doanh nghiệp trong
ngành dệt may, da giày phải chi thêm trung bình 2,2 triệu đồng/tuần cho 3 khoản
gồm phụ cấp, ăn ở và xét nghiệm. Như vậy, nếu duy trì sản xuất “3 tại chỗ” cho
1.000 lao động, doanh nghiệp phải chi thêm 2,2 tỷ đồng/tuần để sản xuất, kinh
doanh.
Không chỉ áp lực từ gánh nặng chi phí gia
tăng, hơn 48% các doanh nghiệp dệt may, da giày tham gia khảo sát nhanh đã bị
chậm giao hàng, nhiều doanh nghiệp bị đối tác phạt vì giao hàng trễ so với dự
tính ban đầu.
“Có đến 68,1% số doanh nghiệp bị nhãn hàng phạt
do doanh nghiệp giao hàng chậm; 12,2% doanh nghiệp bị đối tác hủy đơn, phải đền
hợp đồng; 21% doanh nghiệp cho biết bị nhãn hàng chủ động hủy, nhưng không bắt
doanh nghiệp đền bù; 13,1% nhãn hàng hủy đơn chưa ký”, TS. Đỗ Quỳnh Chi cho biết.
Các doanh nghiệp lo lắng khi bị chậm đơn hàng
thì khách hàng có thể hủy giữa chừng và rút đơn hàng đang sản xuất chuyển sang
thị trường khác như Trung Quốc, Indonesia. Hoặc nhãn hàng đồng ý cho giao hàng
chậm nhưng doanh nghiệp phải trả chi phí xuất hàng bằng đường hàng không với
phí rất cao. Còn nếu doanh nghiệp dệt may, da giày xin lùi ngày xuất khẩu thì đối
tác đề nghị giảm giá 15%. Đáng chú ý, các đơn hàng mùa mới của năm 2022 đã bị tạm
dừng hoặc bị giảm số lượng.
Bên cạnh đó, sự thiếu thống nhất trong phương
án phòng, chống dịch của các địa phương cũng là nguyên nhân chính dẫn đến việc
doanh nghiệp giao chậm đơn hàng.
Cục phó Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Trần
Thanh Hải cho rằng, bất cập hiện nay là mỗi địa phương vẫn áp dụng các biện
pháp khác nhau trong di chuyển của người lao động. Do đó, ông Hải đề nghị Chính
phủ cần có văn bản chung, trong đó đưa ra các tiêu chí và người lao động được tự
do di chuyển nếu đáp ứng đủ các tiêu chí này.
Đồng thời, ông Hải cũng kiến nghị khi đã thay
đổi chủ trương chống dịch từ "zero COVID-19" sang thích ứng, sống
chung thì cũng cần chuyển hướng chống dịch từ tập trung sang phân tán. Tức là
trao quyền cho doanh nghiệp tự chủ động xét nghiệm, tự chủ các biện pháp phòng,
chống dịch...
Ngoài ra, doanh nghiệp phải đa dạng hoá chuỗi
cung ứng, tránh bị động khi có một mắt xích bị ảnh hưởng. Doanh nghiệp cũng cần
xây dựng phương án, quỹ phòng ngừa rủi ro, luôn giữ tư thế chủ động cho mọi
tình huống.
No comments:
Post a Comment