Mỹ
phát hiện Việt Nam xuất hàng dính tới lao động cưỡng bức ở Tân Cương nhiều hơn
cả TQ
06/02/2024
Hải
quan Hoa Kỳ mới đây tuyên bố rằng Việt Nam là nước xuất khẩu hàng hóa dính dáng
đến việc sử dụng lao động cưỡng bức người Uyghur (Duy Ngô Nhĩ) lớn nhất trong
năm 2023, vượt qua cả Trung Quốc.
https://gdb.voanews.com/03370000-0aff-0242-28ff-08dad93d9002_w650_r1_s.jpg
Một
công nhân thu sợi bông tại một nhà máy dệt may ở Aksu thuộc Khu tự trị Duy Ngô
Nhĩ Tân Cương phía tây Trung Quốc, ngày 20/4/2021.
Theo
công bố của Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ (CBP), hàng nhập khẩu
vào Mỹ từ Việt Nam bị phát hiện vi phạm Đạo luật Ngăn chặn Lao động Cưỡng bức
người Duy Ngô Nhĩ (UFLPA) nhiều nhất trên thế giới trong năm ngoái, cũng như kể
từ khi luật này được Quốc hội Mỹ ban hành vào năm 2021.
Đạo
luật UFLPA cấm nhập khẩu hàng hóa được sản xuất bằng lao động cưỡng bức từ
người Duy Ngô Nhĩ và các nhóm thiểu số Hồi giáo khác vào Hoa Kỳ. Hành động này
là câu trả lời cho các báo cáo về tình trạng vi phạm nhân quyền tràn lan trong
Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương của Trung Quốc.
Vào
cuối tháng 1/2024, CBP công bố số liệu thống kê thực thi Đạo luật UFLPA cho
thấy tính đến cuối tháng 12/2023, Việt Nam có giá trị sản phẩm lớn nhất bị từ
chối nhập cảnh vào Mỹ, cao hơn của Malaysia và Trung Quốc kể từ khi luật này
được thực thi.
https://gdb.voanews.com/01000000-0a00-0242-6c01-08dc26a5bdd8_cx0_cy13_cw100_w650_r1_s.jpg
Dữ
liệu của CBP 2023. Photo CBP.
Theo
cơ quan này, họ từ chối thông quan 1.197 lô hàng, trị giá 220,3 triệu USD từ
Việt Nam từ tháng 6/2022 đến ngày 4/12/2023 do vi phạm UFLPA. Malaysia có 454
lô hàng, trị giá 164 triệu USD bị từ chối trong khi Trung Quốc có 808 lô hàng,
trị giá 69 triệu USD bị từ chối.
Riêng
các sản phẩm may mặc, giày dép và dệt may của Việt Nam bị phát hiện vi phạm trị
giá 19,14 triệu USD, trong đó 10,22 triệu USD bị từ chối nhập khẩu vào Mỹ trong
năm 2023. Con số này của Trung Quốc là 17,70 triệu USD hàng hóa bị phát hiện vi
phạm, trong đó 1,91 triệu USD hàng hóa bị từ chối.
Các
mặt hàng xuất khẩu khác của Việt Nam bị hải quan Mỹ từ chối nhập khẩu theo Đạo
luật này bao gồm điện tử (704 lô), vật liệu công nghiệp và chế biến (391 lô),
dệt may-giày dép (242 lô).
VOA
đã liên lạc Bộ Công Thương và Bộ Ngoại giao Việt Nam và đề nghị họ cho ý kiến
về các con số thống kê trên của CBP, nhưng chưa được trả lời.
Trao
đổi với VOA qua email, bà Rushan Abbas, người sáng lập và giám đốc điều hành
của Chiến dịch cho người Duy Ngô Nhĩ (Campaign for Uyghurs) có trụ sở tại
Virginia, cho biết rằng Trung Quốc đã tăng cường xuất khẩu từ Đông Turkistan,
tên gọi của người Duy Ngô Nhĩ cho Khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc, sang các
nước láng giềng, bao gồm cả Việt Nam, và đã sử dụng chiến thuật nhằm che giấu
nguồn gốc tự nhiên của sản phẩm.
“Việt
Nam là một trong những quốc gia bị Trung Quốc lợi dụng để che đậy tội ác của
mình”, bà Abbas nhận xét. “Số liệu thống kê của CBP Hoa Kỳ cho thấy Chính phủ
Việt Nam, dù cố ý hay vô tình, đã tìm cách lách luật UFLPA, từ đó tự dính líu
đến sự đồng lõa với tội ác diệt chủng của Đảng Cộng sản Trung Quốc”.
“Báo
cáo này trình bày một diễn biến rất đáng chú ý rằng hàng hóa được sản xuất bằng
lao động cưỡng bức ở Tân Cương đang ngày càng được chuyển hướng sang Việt Nam
để tái xuất khẩu sang Mỹ”, ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Châu Á của tổ chức
Theo dõi Nhân quyền (HRW) nêu nhận định qua email với VOA.
https://gdb.voanews.com/01000000-0a00-0242-cc88-08dc26a5e723_cx11_cy43_cw77_w650_r1_s.jpg
Dữ
liệu của CBP 2023. Photo CBP.
Đại
diện của HRW đánh giá thêm: “Trong khi các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và chính
trị Hoa Kỳ đã nói về việc giảm thiểu rủi ro cho chuỗi cung ứng bằng cách chuyển
chúng ra khỏi Trung Quốc, thì rõ ràng điều đó không đơn giản như vậy. Những
chuyển hướng này là không thể chấp nhận được và Hoa Kỳ cần sử dụng mối quan hệ
song phương mới được nâng cấp với Việt Nam để gây sức ép với các nhà lãnh đạo ở
Hà Nội nhằm ngăn chặn những hàng hóa có sử dụng lao động cưỡng bức được vận
chuyển từ cảng của họ sang Mỹ”.
Hồi
tháng 4/2023, hãng tin Reuters cho hay các quy định ngày càng chặt chẽ của Mỹ
trong việc cấm nhập khẩu hàng hoá từ khu vực Tân Cương của Trung Quốc đang gây
áp lực nặng nề lên các nhà sản xuất hàng may mặc và giày dép của Việt Nam, với
gần 90.000 lao động mất việc làm kể từ tháng 10/2022 trong bối cảnh nhu cầu
trên toàn cầu chậm lại.
Theo
Đạo luật UFLPA, có hiệu lực từ tháng 6/2022, chính phủ Mỹ yêu cầu các công ty
chứng minh rằng họ không sử dụng nguyên liệu thô hoặc linh kiện được sản xuất
bằng lao động cưỡng bức ở Tân Cương.
Reuters
dẫn lời ông Sheng Lu, Giám đốc Khoa Nghiên cứu Thời trang và May mặc tại Đại
học Delaware, Mỹ, nói: “Sự phụ thuộc nặng nề của Việt Nam vào nguyên liệu dệt
bông từ Trung Quốc đề ra nguy cơ đáng kể về khả năng sản phẩm chứa bông Tân
Cương, vì tỉnh này sản xuất hơn 90% lượng bông của Trung Quốc”.
Tiến
sĩ Nguyễn Quang A ở
Hà Nội, người theo dõi các chính sách kinh tế-xã hội ở Việt Nam, nêu nhận định
cá nhân của ông với VOA:
“Có
một số công ty nhập sợi, vải, nguyên liệu để làm hàng dệt may… có thể người ta
không để ý đến những quy định của Mỹ. Khi Mỹ giám sát thực thi luật pháp của họ
thì họ phát hiện ra nhiều nước, trong đó có Việt Nam vi phạm đạo luật UFLPA.
Đây là một cảnh báo cho tất cả doanh nghiệp Việt Nam có dùng nguyên liệu thô
hay bán thành phẩm liên quan đến hay có xuất xứ từ những vùng bị Mỹ cấm”.
Luật
sư Vũ Đức Khanh, giáo sư luật bán thời gian tại Đại học Ottawa, nói với VOA
rằng từ dữ liệu của hải quan Mỹ có thể cho thấy một điều là doanh nghiệp ở Việt
Nam đã mua nguyên liệu thô từ Trung Quốc và sau đó sử dụng lao động giá rẻ ở
Việt Nam qua hình thức gia công để sản xuất hàng xuất khẩu sang thị trường Mỹ.
“Sẽ
rất ngạc nhiên nếu Việt Nam không thực hiện điều này”, ông Khanh nói.
Tiến
sĩ Nguyễn Quang A cũng nhận thấy điều này, nhưng nói rằng : “Tôi không nghĩ
rằng đây là một âm mưu của Trung Quốc để lách quy định của Mỹ”, vì theo ông vẫn
chưa thấy có thống kê đầy đủ trong số hàng bị từ chối có bao nhiêu phần trăm
hàng hóa do doanh nghiệp Trung Quốc có chi nhánh ở Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ.
Ông
Khanh cho rằng điều cần thiết là các doanh nghiệp dệt may vừa và nhỏ của Việt
Nam phải đa dạng hóa chuỗi cung ứng bông của họ khỏi nguồn cung cấp từ Trung
Quốc bằng cách sử dụng nhiều hàng nhập khẩu từ Hoa Kỳ, Úc và Ấn Độ.
No comments:
Post a Comment