Thứ
Ba, ngày 28 tháng 10 năm 2014
Thương
tặng Dương Thị Tân - người bạn, người em mà tôi quý trọng thương yêu
Khi
Điếu Cày được đón tiếp nồng nhiệt khi đặt chân xuống Sân bay quốc tế Los
Angeles, có lẽ ít ai để ý đến một người phụ nữ từ Sài Gòn buồn bã hướng về nơi
hào quang tỏa sáng mà đồng bào Việt ở Mỹ dành cho anh.
Chị
chẳng bao giờ lên facebook giãi bày tư tưởng, quan điểm, trưng ảnh, khoe có mối
quan hệ với ai. Cũng chẳng bao giờ tuyên bố này nọ, có chăng chỉ là những câu
trả lời phỏng vấn mang đầy bức xúc khi bị làm khó dễ, đày ải. Người ta biết đến
chị bởi những hoạt động của chị liên quan đến một người nổi tiếng mà tôi vừa
nhắc đến: Blogger Điếu Cày – Nguyễn Văn Hải.
Tôi
quý trọng chị không phải vì chị liên quan đến anh Nguyễn Văn Hải mà từ những gì
biết về chị: chân thành, gần gũi, chu đáo với anh em bạn bè, thẳng thắn và
quyết liệt khi đối mặt với công an.
Chị
là Dương Thị Tân.
Lần
đầu tiên tôi gặp chị vào ngày 9/3/2013, hôm chị cùng Nhung (mẹ bé Uyên) được
một số bạn bè đưa đến thăm tôi. Hai người ra Hà Nội để tham gia phiên tòa xử sơ
thẩm Luật sư Lê Quốc Quân nhưng đến sát ngày thì họ báo hoãn. Khi Lê Quốc Quyết
giới thiệu, tôi không ngờ được chị đến thăm. Lúc ấy, tôi đã biết khá nhiều về
chị.
Đó
là một phụ nữ đã qua tuổi trung niên nhưng chưa thể gọi là già. Vẻ chị còn lưu
lại nhiều nét của một thời con gái xuân sắc. Chị mặc bình dị, giọng thanh mà ấm
rất dễ nghe, nói năng khúc chiết. Ở chị toát lên một vẻ sang trọng không cần
tôn tạo. Sau đó, tôi và các bạn Hà Nội nhiều lần cùng mẹ con chị trong những
chuyến đi đấu tranh cho anh Nguyễn Văn Hải, từ vụ anh Hải tuyệt thực 33 ngày
đến những lần thăm nuôi anh ở trại giam số 6 Nghệ An. Tôi đã từng chứng kiến
cảnh chị giáp mặt với công an trại giam, Viện Kiểm sát Nghệ An, Tổng cục Trại
giam yêu cầu làm rõ chuyện anh Hải tuyệt thực; đến cả Tòa soạn báo công an đối
chất về việc tờ báo này xuyên tạc vụ anh Hải tuyệt thực, nói xấu những người
đồng hành cùng chị trong những chuyến đi.
Qua
những lần như thế, tôi thấy bản lĩnh chị thật kiên cường. Chị nói năng lưu
loát, cứng cỏi, lý lẽ chắc chắn. Trước chị, những người bị chị chất vấn chỉ
biết thoái thác trả lời, hoặc đánh bài chuồn như Viện kiểm sát Nghệ An.
Án
chồng án, anh Nguyễn Văn Hải bị tổng cộng 14 năm 6 tháng tù giam, điều này ai
cũng biết nhưng ít người biết chị cũng bị án lây 2 năm 6 tháng tù treo, lại còn
kèm theo 3 năm quản chế. Chị đã nhiều lần kể cho tôi nghe chuyện chị bị chúng
đánh rất tàn bạo, kể cả treo lên cao để đánh cho dễ. Chị bị khốn khổ khốn nạn
chỉ vì căm anh Hải mà chúng dồn luôn đòn thù lên chị. Bây giờ, trong người chị
đầy bệnh tật, một bên đầu gối sưng vù, đi lại rất khó khăn. Ở trại 6, tôi mới
biết được chị cứ hơi ngồi một lúc là phải có người đỡ, chị mới đứng dậy được.
Thế mà chị đi khắp nơi, ngoài việc đi cùng con vì anh Hải, chị còn tham gia các
phong trào tranh đấu rất nhiệt tâm. Thì thông thường là thế, chuyện tù thường
phạm không nói nhưng cứ một người thành tù chính trị thì vợ con, gia đình cũng
trở thành những người đấu tranh.
Trong
đấu tranh, có lẽ phụ nữ can trường hơn nam giới. Những tấm gương của chị em
khiến cánh mày râu phải nể phục như Bùi Thị Minh Hằng, Trần Thị Nga, Lê Thị
Phương Anh, Đỗ Thị Minh Hạnh, Nguyễn Phương Uyên, Phạm Thanh Nghiên… Với Dương
Thị Tân, dù sao chị cũng là người lớn tuổi hơn, sức khỏe yếu hơn nhưng sức chịu
đựng của chị thật tuyệt vời. Chị còn là người bạn ân cần chu đáo. với bạn bè.
Nhà chị cũng là nơi tụ tập thường xuyên của anh em hoạt động dân chủ. Dạo tôi
vào Sài Gòn vì vụ xử Nguyễn Phương Uyên, Đinh Nguyên Kha, Đinh Nhật Uy, đã có
tới 4 lần tôi được mời ăn cơm nhà chị, tất nhiên không chỉ tôi là khách. Cũng
vì vậy, tôi biết thêm nhiều bạn Sài Gòn. Anh em Hà Nội có việc vào Sài Gòn,
thường là phải lãnh thêm trách nhiệm mang quà cáp của chị gửi ra. Ăn những trái
cây, miếng bánh của chị mang hương vị miền Nam, tôi thầm tự trách mình cư xử
với chị chưa được chu đáo.
Ngày
21/10/2014, nhà cầm quyền thả anh Nguyễn Văn Hải ra khỏi trại tù nhưng buộc
phải sang Mỹ tị nạn, tâm trạng tôi thật khó tả. Mừng thì có mừng vì anh thoát
khỏi chế độ nhà tù khắc nghiệt nhưng sự vui mừng ấy không trọn vẹn. Sao anh
không được ở lại quê hương – nơi anh bị bao đọa đầy, đau khổ để tiếp tục đấu
tranh? Trục xuất một người đấu tranh ra khỏi Tổ quốc, họ quá tàn nhẫn. Tàn nhẫn
hơn nữa là đẩy gia đình anh vào cảnh chia ly mà không được nói với nhau lời
nào.
Từ
hôm ấy, tôi vẫn chưa có một liên lạc gì với chị Tân, gọi là để nói lời chúc
mừng hay an ủi. Điều này tôi đắn đo lắm. Tôi biết tâm trạng chị còn nặng nề hơn
tôi. Vậy là từ nay, chị không còn phải lặn lội khắp các trại giam để thăm nuôi
anh Hải. Điều đó làm cho chị nhẹ gánh nhưng cũng có thể làm cho chị buồn hơn
khi xét đến một góc độ tâm lý khác. Nhiều khi, người ta lấy sự vất vả làm niềm
vui khi nghĩ đến sự vất vả của mình mang lại niềm vui, điều tốt cho người khác.
Và dù sao, mỗi lần thăm anh Hải, dẫu chị chỉ được chầu rìa ngoài cổng để cho
một mình cháu Dũng vào nhưng anh Hải vẫn rất gần. Chị còn có cảm giác như nghe
quanh đây hơi thở của anh, còn anh thì biết chị đang phải ngồi lắt lay ngoài
cổng vì mình. Còn bây giờ là nỗi buồn của sự xa xôi vạn lý.
Trong
6 năm rưỡi ở tù, Nguyễn Văn Hải đã qua 11 trại giam. Anh bị giam ở đâu, chị Tân
và các cháu lại phải tìm đến đấy. Là người được chị tin cậy, đôi khi tôi mạnh
bạo hỏi chuyện về chị và anh Hải. Tôi hỏi chị những khi đi đấu tranh cho anh
Hải thì lấy tư cách gì? Họ sẽ lấy lý do em với anh Hải không còn là vợ chồng,
họ từ chối tiếp thì sao? Chị bảo: em đại diện cho quyền lợi cho các con em, mà
con em cũng là con anh Hải.
Mẹ
con chị Dương Thị Tân cùng anh em Hà Nội đấu tranh cho blogger Điếu Cày
Hai
mẹ con chầu chực trước cổng trại giam
Nhiều
lần tôi hẹn với chị, nếu anh Hải ra tù, chắc chắn tôi sẽ bay từ Hà Nội vào. Chị
biết là tôi không chỉ nói cho vui. Đầu tháng 8 vừa qua, nghe nói anh Hải sẽ
được thả vào dịp 2/9, mọi người đều hy vọng. Thế rồi vụ án Bùi Thị Minh Hằng
xảy ra, tôi vào Sài Gòn rồi đi Cao Lãnh. Lẽ ra sau khi xử xong, tôi có thể quay
ra Hà Nội nhưng lại cùng một số anh em khác cố nấn ná lại đến một tuần, hy vọng
có thể được đón anh Hải. Mãi 3/9 chúng tôi mới trở ra Hà Nội.
Cứ
nghĩ đến cảnh người vợ lặn lội đi thăm nuôi chồng là tù nhân chính trị trong
các trại giam, tôi thường hay nghĩ đến câu ca dao:
Cái cò lặn lội bờ
sông
Gánh gạo nuôi chồng
tiếng khóc nỉ non
Nàng về nuôi cái
cùng con
Để anh đi trảy nước
non Cao Bằng.
Người
chồng hoạt động chính trị bị bắt đi tù, khổ đã đành, nhưng khó có thể nói khổ
hơn khi so với sự lo toan vất vả của người vợ. Vậy mà sự vất vả tận tụy của chị
Tân vì anh Hải so với những người vợ của những tù nhân chính trị khác, không hề
nhẹ đi nếu không nói là hiếm có. Chị nói là vì quyền lợi của các con chị nhưng
tôi hiểu nó còn là một cái nghĩa. Cái nghĩa ấy của chị thật là cao quý, lớn
lao. Đôi khi anh em nói chuyện vui, chúng tôi hay đùa sau này anh Hải ra tù,
hai người phải quay lại với nhau, chị bảo, không bao giờ có chuyện ấy đâu anh
ạ. Tôi lại nghĩ, nếu cho rằng sự tận tụy của chị xuất phát từ động cơ hai người
sẽ quay trở lại với nhau thì vô hình trung đã đánh giá thấp về chị.
Dù
sao, tôi vẫn cứ mong một kết cục có hậu giữa chị và anh Hải. Có lần cháu Dũng
kể, cháu vào trại, nói với bố là bố mẹ nên quay trở lại với nhau để có danh
nghĩa cho mẹ được gặp bố, anh Hải không phản đối mà cười, bảo nhưng bố bây giờ
đang trong tù thì làm sao được. Vì vậy, khi anh Hải sang Mỹ, tôi còn buồn vì có
thể lỡ một cơ hội mà tôi mong muốn.
Nhưng
đọc bài trả lời phỏng vấn báo Người Việt hôm qua 27/10, thấy anh dùng từ “vợ”
để nói về chị Tân:
Về
cuộc sống riêng, gia đình tôi và gia đình bên vợ hầu hết ở Vancouver và
Toronto, Canada. Hiện nay tôi cũng chưa muốn chia sẻ nhiều về cuộc sống
riêng.
Cũng
ngày 27/10, khi đài VOA dùng cụm từ “vợ cũ của ông” thì anh Hải lại dùng từ “vợ
tôi” để nói về chị Tân:
VOA:
Dũng, con trai ông và cả chị Tân, vợ cũ của ông, cho biết là gia đình không
nhận được một lời từ biệt nào trước khi ông ra đi. Ông có thể nói rõ hơn về
chuyện này không?
Blogger
Điếu Cày: … Còn khi mà xuất cảnh ra sân bay, tôi cũng nghĩ là họ sẽ để cho tôi
được gặp con tôi, gặp vợ tôi ở sân bay nhưng thực tế thì họ không cho tôi gặp
mà đẩy thẳng ra máy bay luôn.
Tôi
thấy vui vui khi phát hiện ra điều này. Điếu Cày không nói nhầm. Hẳn là anh
hiểu được những nỗi cực khổ, gian nan mà chị Tân phải chịu đựng vì anh, hiểu
được được tấm lòng cao cả đầy tình nghĩa mà chị đã vì con và chắc chắn vì cả
anh nữa. Hẳn là anh rất vui khi biết trong 6 năm rưỡi qua, chỉ không chỉ làm
tròn bổn phận của một người mẹ, người vợ mà chị đã hòa chung vào phong trào đấu
tranh dân chủ, sát cánh cùng đồng đội của anh trong đó có nhiều người thức tỉnh
do tấm gương từ anh soi sáng. Và có thể cũng vì những lẽ đó, anh “lạm dụng” từ
“vợ tôi” một cách âu yếm để nói về chị, dù không biết chị có chấp nhận hay
không.
Anh
Hải ra đi, điều đó không có nghĩa là Dương Thị Tân đã được yên ổn. Ngày hôm
nay, tôi được biết thông tin chị bị triệu tập ra tòa vì vụ tranh chấp đòi tiền
đặt cọc giữ chỗ thuê nhà mà tôi cho rằng có thế lực nào đó xúi bẩy. Dù chưa
biết sự thể ra sao nhưng tôi nghĩ chị thua là cái chắc vì người xử sẽ không
đứng về phía chị.
Anh
đi rồi nhưng chắc chị sẽ còn bị sách nhiễu. Cũng như Phương Uyên, khi buộc phải
thả cháu ra, cháu vẫn còn phải chịu đòn thù. Tôi vừa mong cho anh Hải sẽ trở về
để che chở cho chị, vừa mong muốn có một cuộc đoàn tụ gia đình bên Mỹ nếu như
anh Hải không thể trở về.
Hà
Nội ngày 28/10/2014
NGUYỄN TƯỜNG THỤY
rfavietnam
rfavietnam
Được
đăng bởi Nguyễn Tường Thụy vào lúc 10/28/2014 11:02:00 CH
No comments:
Post a Comment