Thursday, October 30, 2014

Ngày Lễ Ma (Cao Thu Cúc)





Cao Thu Cúc
(VienDongDaily.Com - 30/10/2014)

Hằng năm, cứ vào đầu tháng Mười, khách nghe nhạc ở nhà hát Davies Symphony Hall lại có dịp chụp hình với những con ma được trang trí sớm báo hiệu một ngày Lễ Ma (Halloween) sắp đến gần.

Ngày Lễ Ma (Hallloween)
Theo các nhà thông thái, chữ Halloween do viết tắt của chữ All Hallows' Evening hay All Saints'Eve là ngày lễ được cử hành vào ngày 31/10 hằng năm ở một số nước theo Đạo Thiên Chúa, một buổi chiều trước ngày Lễ Các Thánh (All Hallows'Day), một ngày để tưởng nhớ người chết, nhất là các vị Thánh, các vị Tử Đạo. Chủ ý của truyền thống Halloween là sử dụng sự hài hước và chế diễu để đối đầu với quyền lực của cái chết. Ngày nay tục lệ này đã lan tràn khắp thế giới trong đó có cả Việt Nam.

Phong tục và y phục
Y phục dành riêng cho ngày Halloween xuất hiện từ cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX khi nghệ thuật hóa trang đã trở nên phổ biến rộng rãi. Y phục dành cho đêm Halloween thường rất quái dị, mang hình các nhân vật siêu nhiên như quái vật, ma quỷ, bộ xương thần chết, phù thủy, đầu lâu, xương sọ... Những vật thường được trang trí ở sân vườn hay ở nơi công cộng thường là phù thủy, bộ xương ma, tơ nhện, những quả bí khoét thành chiếc đèn lồng hay khắc hình chiếc mặt ma...
Trẻ em thường mặc những bộ đồ quái dị vào đêm Halloween và đi từ nhà này đến nhà khác chơi trò xin kẹo hoặc nghịch phá. Khi đi đến từng nhà chúng thường đặt câu hỏi: Trick or treat? (Quậy phá hay cho kẹo). Chủ nhà để sẵn kẹo cho chúng nếu không chúng sẽ nghịch phá tưng bừng thì cũng mệt lắm.

Chiếc đèn lồng của Jack
Jack-o'-Lantern hay là Jack of the Lantern.
Theo nhiều truyền thuyết phổ biến ở Châu Âu: Jack là một thợ rèn lười biếng và quỷ quyệt. Một đêm trên đường uống rượu trở về, Jack gặp quỷ Satan đến bắt anh ta. Jack đánh lừa Satan leo lên cây táo rồi dùng dấu thánh giá để giam giữ Satan trên cây, Satan đành phải hứa sẽ không bao giờ đến bắt linh hồn của Jack nữa. Khi Jack chết, vì nhiều tội lỗi nên không được lên thiên đường, Satan giữ lời hứa nên cũng không để anh ta đi vào địa ngục. Đó là một đêm tối tăm và giá lạnh, Satan đã ném cho Jack một hòn than lấy từ ngọn lửa của thần Hades, một ngọn lửa không bao giờ tắt. Jack khoét ruột một củ cải bỏ hòn than vào đó. Cùng với cây đèn củ cải, mà ngày nay người ta hay dùng trái bí ngô hơn, Jack lang thang trong đêm trường u tịch mong tìm một chốn ở yên cho linh hồn mình. Từ đó, chiếc đèn lồng của Jack biểu hiện cho một linh hồn bị từ chối cả ở thiên đường lẫn địa ngục, một cô hồn vất vưởng ở chốn trần gian.

Halloween ở Mỹ
Mới đầu tháng Mười thôi mà đã thấy vài nơi tơ nhện bắt đầu giăng dọc theo bờ rào rồi, mỗi ngày họ lại trang trí thêm một ít: các quả bí có khắc hình mặt ma, các hình nộm bằng rơm gắn lên đầu bờ tường... Trong các quán ăn, phòng bác sĩ... bắt đầu dán hình các chú nhện bò quanh tường... Tôi vốn rất sợ nhện, nên tháng Halloween là tháng mà tôi phải chơi trò đi trốn nhiều nhất.

Năm đầu tiên đến Mỹ, tôi rất ngạc nhiên khi thấy chiều ngày 30/10 trời đã tối mờ mịt, vậy mà trước một cửa hiệu sắp đóng cửa, các bậc cha mẹ còn đứng sắp một hàng dài, con gái tôi nói:
- Họ đợi để mua áo ma quỷ cho con họ đó mẹ ơi.

Qua ngày hôm sau, khi đêm bắt đầu sập xuống, trẻ em, nhiều khi có cha mẹ đi theo, bắt đầu họp nhau thành từng đoàn trong những bộ đồ kinh dị, theo những lối đi có trang trí nhiều hình ma, vào các nhà đã để sẵn bánh kẹo cho chúng. Những đứa trẻ rủ nhau đi như một trò chơi hào hứng và hiếm hoi trong năm, xách theo chiếc túi để đựng bánh kẹo mà khi đem về nhà chúng chẳng bao giờ đụng đến.


Halloween ở trang trại Uesugi
Uesugi Farms nằm trên đường Monterey Road, San Martin, California, không phải là một trang trại trồng bí ngô bình thường. Đó là một nơi giải trí đầy hứng thú cho trẻ em. Đến đó trẻ em có thể chơi nhiều trò như: phiêu lưu trong cánh đồng bắp xanh rì rộng lớn, đi xe lửa chạy vòng quanh trại mà người lớn cũng thích thú tham dự, nhảy qua lại trên các bó rơm bắp khô được bó từng bó hình chữ nhật đẹp mắt và chụp hình với núi bí ngô cao như ngọn núi Phú Sĩ... Hàng năm Uesuri Farms còn tổ chức tranh tài xem ai trồng được trái bí ngô lớn nhất nặng nhất.

Gần đến ngày Halloween, toàn trang trại được trang trí đẹp mắt và hấp dẫn. Từ ngoài đường đi vào đã thấy hai dãy hoa thọ màu cam màu vàng dọc lối đi cho đến bãi đậu xe. Vào bên trong khu sân rộng lớn, ta sẽ choáng ngợp bởi rực rỡ màu vàng màu cam của hoa thọ trồng từng khu rộng, màu vàng tươi của những quả bí ngô tròn đủ cỡ lớn nhỏ trải dài đầy sân, màu đen của những bộ mặt ma, rải rác đây đó là màu tím khô của hoa thược dược, hoa hướng dương, là những hoa những quả có màu tượng trưng cho ngày Halloween. Quanh bờ rào, dọc theo các bờ tường, trước các cửa đi vào từng khu sinh hoạt, những hình nộm ma quỷ bằng rơm khô cũng được treo lủng lẳng làm cho không gian hoa rực rỡ bên ngoài có thêm phần ghê rợn. Trẻ con tha hồ chạy nhảy vui chơi. Khi ra về từng gia đình còn chở theo những quả bí vàng tiếp nối niềm vui chờ ngày lễ sắp tới.


Lễ Ma ở việt Nam
Việt Nam cũng có một ngày dành cho người chết. Đó là ngày rằm tháng Bảy. Chịu ảnh hưởng của Đạo Phật, người Việt Nam cũng tin rằng đây là ngày Địa Ngục mở cửa ân xá cho những vong linh bị giam giữ được trở về nơi dương thế, gọi là ngày Xá Tội Vong Nhân. Chính vào ngày này mà Đức Phật đã khuyên Mục Kiều Liên tổ chức một lễ cúng Vu Lan để cứu mẹ là Thanh Đề đang bị đày đọa khốn khổ ở địa ngục. Ngày nay ngày Vu Lan trở thành ngày lễ Báo Hiếu của người Việt Nam, và buổi chiều ngày rằm tháng Bảy người Việt Nam ngoài mâm cúng báo hiếu cha mẹ, còn có một mâm gọi là cúng Cô Hồn, mâm này khi cúng xong họ đem rải dọc đường đi để mời những cô hồn không có người thân cúng tế đến hưởng. Trong dịp này, với tâm hồn tràn ngập xót thương, Nguyễn Du đã viết bài Văn Tế Thập Loại Chúng Sinh với những câu thơ vô cùng sầu thảm như:

**Tiết tháng bảy mưa dầm sùi sụt,
Toát hơi may lạnh ngắt sương khô.
Não người thay buổi chiều thu,
Ngàn lau khóm bạc lá ngô đồng vàng.
Thương thay thập loại chúng sinh,
Phách đơn hồn chiếc lênh đênh quê người...**

(Trích Văn Tế Thập Loại Chúng Sinh của Nguyễn Du)

Ngày cúng Cô Hồn ở Việt Nam đã qua lâu rồi, Halloween ở Mỹ đang đến gần, những người ham vui, thích cảm giác lạ ở Mỹ có lẽ đang gấp rút chuẩn bị cho mình một bộ đồ ma đặc biệt nhất, đáng sợ nhất, mang tính chất ma quái nhất để tham dự cuộc diễn hành lớn nhất sẽ diễn ra ở New York vào đêm 31/10 như thường lệ, đêm đó hẳn sẽ là một đêm giá lạnh kinh hoàng như đêm tối Jack đã chết (?), và đó sẽ là một đêm diễn hành ma quỷ thu hút rất đông người đến tham dự, rất đông người đến xem như những năm trước đây.





No comments: