Afghanistan:
Cắt bỏ thủ tục nghịch lý
David
Brown - Asia
Sentinel
Song Phan dịch thuật
16/08/2021
https://baotiengdan.com/2021/08/16/afghanistan-cat-bo-thu-tuc-nghich-ly/
Một nhà ngoại giao Hoa Kỳ lâu năm, là người đã chứng
kiến sự sụp đổ của Sài Gòn, nhìn về Afghanistan hiện nay.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2021/08/0-86.jpg
Vào đầu tháng 4 cách đây 46 năm, các sư đoàn
quân đội Bắc Việt đã tràn qua hầu hết miền Nam Việt Nam. Họ đã nhanh chóng tiến
sát tới Sài Gòn. Quốc hội Hoa Kỳ không chấp nhận bỏ phiếu viện trợ thêm, thậm
chí không yểm trợ không lực. Nhà tôi và tôi biết điều mà cha cô ấy không muốn
tin: Sài Gòn, thủ đô của miền Nam Việt Nam, sẽ sớm rơi vào tay Cộng sản.
Nhiều ngàn người Việt Nam đang trong tình trạng
đặc biệt nguy hiểm. Họ đã từng làm việc với quân đội Mỹ hoặc đã trợ giúp cho
các nhân viên người Mỹ làm cứu trợ, phóng viên, giáo viên và huấn luyện viên thực
hiện công việc một cách hiệu quả. Bây giờ, về mặt chiến lược và chiến thuật, chế
độ Sài Gòn đang tuyệt vọng. Những người bạn Việt Nam thân thiết nhất của Hoa Kỳ,
những người đã tin tưởng rằng, với sự giúp đỡ của Hoa Kỳ, họ có thể xây dựng một
nước hiện đại và tự do, của Việt Nam, đã bị mắc kẹt trong mớ bòng bong các thủ
tục xin thị thực nhập cư.
Lịch sử đang lặp lại ở Afghanistan. Từ
Kabul, phóng viên Jane Ferguson đã cho biết ngày 30 tháng 7, rằng “Hệ thống
xét đơn xin thị thực của Mỹ cho người Afghanistan vẫn còn giữ nguyên vẹn bài bản
và tốn thời gian… Hơn 20.000 người nộp đơn, một nửa trong số họ chưa hoàn thành
giai đoạn đầu của quy trình… Cuộc rút quân của Biden ngày càng có vẻ kém kế hoạch,
vội vã và hỗn loạn“.
Vào ngày 1 tháng 8 đã xuất hiện một tia hy vọng:
Các phương tiện truyền thông đưa tin rằng, Bộ Ngoại giao Mỹ đã mở rộng tiêu chuẩn
thị thực nhập cảnh bao gồm thêm nhiều tầng lớp người Afghanistan. Nhưng Nhà Trắng
cũng sẽ cắt bỏ các thủ tục rườm rà. Họ sẽ cho phép các nhân viên toà đại sứ cấp
giấy thông hành khẩn cấp. Họ có chỉ thị cho Lầu Năm Góc không vận những người tị
nạn này ra khỏi tình trạng nguy hiểm không?
Mạng sống của những người bạn Afghanistan thân
thiết của Mỹ có thể được cứu vớt nếu Washington hành động mạnh trong khi vẫn
còn thời gian – như đã từng làm trước đây.
Tại Sài Gòn vào tháng 4 năm 1975, chắc chắn
không khác ở Kabul bây giờ, các sĩ quan cao cấp của Phái bộ Hoa Kỳ vẫn công
khai lạc quan. Lúc đó họ sợ, những bước đi sai lầm sẽ làm mất đi hy vọng ít ỏi
còn sót lại, rằng chế độ miền Nam Việt Nam có thể thương lượng một hiệp định
đình chiến.
Gần như tất cả những công chức Mỹ và những người
phụ thuộc của họ đã được di tản. Chỉ một số ít còn lại, tất cả đều tự nguyện. Với
một cái nháy mắt và cái gật đầu từ Washington, họ đã được phép cắt bỏ nhưng thủ
tục phiền toái của hệ thống nhập cư Mỹ.
Tôi không biết lệnh gì đã được gửi sau cuộc
tham vấn giữa Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao. Từ kinh nghiệm cá nhân, tôi biết rằng
trong những tuần cuối cùng trước khi Sài Gòn rơi vào tay quân đội Bắc Việt, những
ứng biến về thủ tục của các nhân viên Phái bộ Hoa Kỳ đã tạo điều kiện cho hàng
ngàn người Việt Nam di tản; những người mà theo trách nhiệm làm việc của họ, được
coi là đang gặp nguy hiểm.
Tin tức về điều này đến với tôi ở Tokyo qua
tin hành lang trong Bộ Ngoại giao. Vào ngày 23 tháng 4, tôi đã mua vé máy bay một
chiều. Ngay sau khi tôi đang ở trên không, một đồng nghiệp ở Tokyo đã báo với đại
sứ rằng – trái với chỉ thị rõ ràng từ Washington – tôi đang trên đường bay đến
Sài Gòn. Anh ấy đã trao thư cáo lỗi của tôi.
Sáng hôm sau, tôi tìm đường đến một ‘ngôi nhà
an toàn’ – nơi một số viên chức Mỹ đang hoạt động “chuyển lậu người”. Đều là
người tình nguyện, họ đang làm hết công suất. Đã bỏ nhiều ngày giờ trong vài tuần,
rồi tra cứu danh sách những người Việt Nam được cho là đang gặp nguy hiểm. Hoặc
là ‘hướng dẫn’ của Washington đã cực kỳ co giãn, hoặc các anh em viên chức toà
đại sứ Mỹ ở Sài Gòn đã quyết định theo cách phóng khoáng.
Những quy tắc phức
tạp đã biến mất.
Tôi giải thích mục đích của mình. Ai đó đã tìm
thấy tên của cha mẹ vợ tôi và tám anh chị em trong một danh sách. Tôi có thể
xin giấy tờ thêm không, tôi hỏi, cho hai con và dâu rể của chị vợ tôi? Trong một
vài phút, điều đó đã được thực hiện ngay. Tôi được cấp một xấp giấy tờ mang tên
và số căn cước những người thân của vợ tôi đã được đóng dấu.
Mặt trời đang lặn khi một chiếc xe 12 chỗ của
toà đại sứ với kính sậm đã chạy qua một số điểm hẹn để đưa người phía bên vợ
tôi và tôi đến một khu nhà cố vấn quân sự Mỹ ở sân bay. Chúng tôi nằm chờ ở đó:
Marcos, là Tổng thống Philippines lúc đó, đã cấm đưa thêm người tị nạn Việt Nam
đến hai căn cứ lớn của Hoa Kỳ ở nước này. Việc không vận đã bị tạm dừng cho đến
khi thu xếp được các chỗ tạm trú an toàn khác.
Đến giờ ăn tối ngày hôm sau, ngày 25 tháng 4,
những hàng người đang chờ bắt đầu di chuyển trở lại. Đến 10 giờ tối, người phía
bên vợ tôi và tôi cùng khoảng 250 người tị nạn khác đã ngồi xếp bằng, nắm chặt
những sợi dây căng trên khoang hàng của một chiếc máy bay C-141. Không ai trò
chuyện, không một đứa trẻ nào khóc lóc khi máy bay của Không quân Mỹ lao ra đường
băng, rồ ga bốn động cơ phản lực và cất cánh theo hướng bay lên dốc nhất. Sáu
giờ sau, chúng tôi đã an toàn trên đảo Guam.
Sài Gòn thất thủ vào ngày 30 tháng 4. Trong trại
ở Orote Point, một nỗi buồn lớn lao xâm chiếm, mỗi người tị nạn đều có những
tâm sự riêng vây quanh. Tuy nhiên, câu chuyện của chúng tôi đã kết thúc tốt đẹp.
Tái định cư ở California, những người bà con bên vợ tôi nhận làm những công việc
mọn, học tiếng Anh và gia nhập vào tầng lớp trung lưu Mỹ. Tôi không bị Bộ Ngoại
giao sa thải. Trên thực tế, lúc tôi trở lại công việc của tôi ở đại sứ quán ở
Tokyo tôi đã được hoan nghênh với chút khích lệ.
Hơn 50.000 người tị nạn đã thoát khỏi Sài Gòn
qua cuộc không vận mà tôi đã mô tả. Trong những năm sau đó, hàng trăm ngàn người
khác tìm cách rời khỏi Việt Nam bằng đường biển. Tính đến năm 1983, khoảng
600.000 người Việt Nam đã được nhận vào Mỹ trong tư cách người tị nạn. Nhiều
người khác đã được định cư ở Úc, Canada và các nước khác.
Rất ít trong những người Việt Nam đó muốn rời
bỏ quê hương. Họ đã chấp nhận nguy hiểm lớn. Hai thế hệ sau, họ và con cái của
họ là một tài sản đặc sắc của Hoa Kỳ.
Nếu nước Mỹ cho phép những người Afghanistan
là bạn thật của người Mỹ thoát khỏi phe Taliban, thì cùng lắm họ cũng sẽ chỉ là
gánh nặng nhất thời, giống như những người tị nạn từ ‘cuộc chiến không dứt’ đầu
tiên của chúng ta. Tuy nhiên, hiện nay họ có nguy cơ bị bỏ lại phía sau, trừ
khi, như đã xảy ra cách đây 46 năm, có lệnh cho phép cắt bỏ cách cung cấp visa
quá phức tạp và khó thực hiện.
Nếu điều đó xảy ra, chi tiết làm thế nào không
thành vấn đề. Tôi chỉ muốn biết rằng một cuộc không vận từ Kabul đang hoạt động
ở mức tối đa.
David Brown là người thường xuyên đóng góp bài cho
Asia Sentinel và Tiếng Dân.
=================================================
.
.
[Video]
Hình ảnh Taliban bên trong Dinh Tổng Thống Afghanistan
(Vietnam+)
16/08/2021 09:05 GMT+7
Taliban tuyên bố họ sẽ thực hiện cuộc chuyển giao
quyền lực trong hòa bình và không thực hiện các hành động trả thù, trong bối cảnh
Mỹ và phương Tây đang sơ tán công dân khỏi Afghanistan.
Kênh Al Jazeera ngày 16/8 đã phát đi hình ảnh
các tay súng Taliban có mặt bên trong Dinh Tổng thống Afghanistan, qua đó
xác nhận việc lực lượng này tuyên bố đã làm chủ
Kabul.
Trước đó, Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani
đã từ chức và rời khỏi đất nước, có tin nói ông đã chạy sang Tajikistan.
[Taliban
khẳng định cuộc chiến tại Afghanistan đã kết thúc]
Taliban tuyên bố họ
sẽ thực hiện cuộc chuyển giao quyền lực trong hòa bình và không thực hiện các
hành động trả thù, trong bối cảnh Mỹ và phương Tây đang sơ tán công dân khỏi quốc
gia Nam Á này./.
*
TIN LIÊN QUAN
Mỹ
kêu gọi Taliban để người dân Afghanistan rời khỏi đất nước
2 giờ trước
Afghanistan:
Quân đội Mỹ sẽ kiểm soát không phận thủ đô Kabul
3 giờ trước
Afghanistan:
Chính phủ Mỹ hạ cờ tại Đại sứ quán ở thủ đô Kabul
3 giờ trước
Taliban
khẳng định muốn thiết lập quan hệ với cộng đồng quốc tế
3 giờ trước
Afghanistan:
Tổng thống Ashraf Ghani thông báo lý do rời đất nước
5 giờ trước
No comments:
Post a Comment