Chuyên viên truyền thông
Thứ ba, 29/3/2022, 00:26 (GMT+7)
https://vnexpress.net/cai-tat-cua-will-smith-4444572.html
Dù khá tự tin về ngoại hình của mình, tôi vẫn
thi thoảng bị hỏi “đang có bầu à”.
Sau một năm gián đoạn các hoạt động do Covid,
tôi vừa quyết định tập thể dục trở lại. Một phần để nâng cao sức khỏe, phần
cũng bởi nhận được nhiều lời bình phẩm về ngoại hình. Người tế nhị nói gần xa
"Hình như sau Tết có gì mới ?"; người vào thẳng vấn đề "Sao dạo
này nhiều mỡ thế".
Với chỉ số khối cơ thể (BMI) ở mức 21, tôi tự
thấy mình không tới nỗi quá khổ. Bản thân tôi cũng ít để ý tới ngoại hình của mọi
người. Có lần đi họp, tôi nói chuyện vui vẻ với một bạn nữ mà không hề biết cô
sắp sinh em bé. Làm việc gần một năm cùng một đồng nghiệp nhưng tôi không biết
cô đã sửa mũi trong khi mọi người cho rằng "nhìn vào thấy ngay". Tôi
thường chỉ tập trung vào những gì họ nói hơn là cơ thể họ, nên ít nhận ra sự
thay đổi.
Hiện tượng bình phẩm ngoại hình hoặc nặng hơn
là miệt thị ngoại hình (body shaming) thường được cho là phổ biến hơn ở Á Đông,
nơi con người thiên về sống theo các tiêu chuẩn của tập thể và vì vậy, các yếu
tố lệch chuẩn dễ bị chú ý hơn. Nhu cầu khoe ảnh trên mạng xã hội cùng làn sóng
phim Hàn Quốc với nam thanh nữ tú không tì vết dường như càng góp phần tạo nên
cơn sốt vẻ đẹp hoàn hảo. Phát triển các ứng dụng chụp ảnh trở thành một thị trường
béo bở, đặc biệt ở Trung Quốc, Ấn Độ - những nơi có lượng người sử dụng
Internet đông đảo. Một ứng dụng "sống ảo" nổi tiếng hàng đầu vẫn đạt
hơn 300 triệu lượt tải, bất chấp các cảnh báo gần đây về việc đánh cắp dữ liệu
người dùng và phát tán mã độc.
Nhưng thực tế, miệt thị ngoại hình không phải
vấn nạn của riêng một vùng miền, khu vực nào. Năm 2020, công ty phân tích dữ liệu
YouGov phỏng vấn gần 10.000 người ở châu Âu về chủ đề này. Khoảng 36% số người
được hỏi cho biết từng không dưới 10 lần là nạn nhân của miệt thị ngoại hình. Gần
một nửa số người trưởng thành ở Anh phàn nàn họ khó chịu khi bị nhận xét về ngoại
hình, có thể vì cân nặng, mái tóc hoặc thậm chí kích thước bàn chân. Ngay tại
Italy, kinh đô thời trang của thế giới, 43% người tham gia phỏng vấn nói họ cảm
thấy áp lực vì tiêu chuẩn cái đẹp của xã hội.
Ở Mỹ, câu chuyện miệt thị ngoại hình đang nóng
hơn bao giờ hết sau cái
tát hy hữu tại lễ trao giải Oscar sáng 28/3. Diễn viên Will Smith đã
phản ứng mạnh tay ngay trên sân khấu với người dẫn chương trình Chris Rock sau
khi vợ anh bị Chris biến thành đề tài gây cười bởi mái đầu trọc. Đây là màn đùa
vô duyên nhất lịch sử Oscar vì mang tính miệt thị ngoại hình rõ rệt. Hành động
của Will Smith đặt ra hàng
loạt câu hỏi đáng giá cho giới showbiz và cả những người bình thường:
khi bị bắt nạt, phản ứng của một người nổi tiếng tại một sự kiện công cộng thế
nào là "phải đạo", và liệu "vả vào mồm" có thể được chấp nhận
như một giải pháp để giải quyết triệt để vấn đề miệt thị?
Trong thực tế, đa số nạn nhân của miệt thị ngoại
hình chọn cách im lặng hoặc cười gượng để tránh làm mất lòng người bình phẩm về
ngoại hình của họ. Bởi, trớ trêu thay, những lời bông đùa, bình phẩm thường tới
từ những người quen thân như bạn bè, đồng nghiệp. Người trưởng thành có thể dễ
dàng bỏ qua với lời biện hộ đó là một thói quen không cố ý hoặc là những nhận
xét mang tính xã giao. Tuy nhiên, với những người trẻ tuổi, miệt thị ngoại hình
có thể làm tổn thương sâu sắc tới khả năng giao tiếp xã hội, hủy hoại sự tự tin
và thậm chí mạng sống của họ.
Tôi cũng nhiều lần tự vấn và giật mình khi từng
vô tình bày tỏ thái độ trước một vấn đề mang tính tương đối riêng tư của người
đối diện. Cho nên, với tôi, quả là uổng phí nếu vụ việc ở giải Oscar danh giá
chỉ được quan tâm như một dạng "drama" của giới showbiz. Tôi đọc được
một ranh giới rất rõ ràng giữa việc giễu nhại lành mạnh và lấy người khác ra
tiêu khiển.
Một ngày nào đó, bất kỳ ai trong chúng ta cũng
có thể trở thành nạn nhân của sự bỡn cợt gây tổn thương. Nó có thể không chỉ dừng
lại ở ngoại hình mà còn động chạm tới những vấn đề tế nhị và to lớn như sự khác
biệt văn hóa, hạnh phúc cá nhân và phẩm giá.
Bạo lực không bao giờ là giải pháp cho các vấn
đề. Nhưng mặt khác, chặn đứng các dạng thức tấn công cá nhân khi chúng còn ở mầm
mống hoặc núp bóng "một trò đùa", là điều nên làm.
Cẩm Hà
No comments:
Post a Comment