Tường An
26/07/2019
Để tránh sự bắt bớ, đàn áp của công an Cộng sản Việt
Nam, Thái Lan vẫn là nơi tạm trú của nhiều người bất đồng chính kiến trong khi
chờ đợi xin tị nạn ở nước thứ ba. Trong đó có rất nhiều dân tộc thiểu số: Người
Thượng và người H’Mong, đặc biệt có hàng trăm người H’Mong trốn thoát kể từ sau
cuộc biểu tình tại Mường Nhé năm 2011. Hiện có khoảng 300 người H’Mong đang tạm
trú tại Saphangmai, một tỉnh ở ngoại ô Bangkok.
Nhiều đợt người Thượng
Tây Nguyên trốn chạy sự bắt bớ của nhà cầm quyền Việt Nam vượt biên sang
Campuchia. Files
photo
Trong số những người Việt Nam đang lẩn trốn tại Thái
Lan để xin quy chế tị nạn tại Cao Uỷ Liên Hiệp Quốc, có những người thiểu số
Tây Nguyên và người H’Mong. Phần lớn, những người H’Mong này đã tham gia cuộc
biểu tình lớn nhất tại Mường Nhé từ ngày 30/4 đến 5/5/2011. Có mặt trong cuộc
biểu tình, hiện đang tạm trú tại Thái Lan và xin quy chế tị nạn, ông Cừ A Páo
nhớ lại:
“Năm 2011 là một sự đàn áp rất là khốc liệt đối với
bản thân tôi và người H’Mong. Tôi đã bị công an Việt Nam tra tấn chúng tôi rất
là nặng nề: dùng dùi cui điện đốt tôi từ đâu đến chân, đánh vào lưng và ngực,
máu chảy ướt hết quần áo. Công an Việt Nam dùng điện đốt, tôi ngất đi thì công
an đổ nước vào cho tỉnh lại để tiếp tục tra tấn rất nặng nề. Ở Mường Nhé 3 ngày
3 đêm không cho ăn cơm.”
Mục đích cuộc biểu tình theo người dân H’Mong là đòi
có nhà thờ Tin Lành riêng cho người H’Mong mà không phải chỉ dùng nhà nguyện.
Thế nhưng, nhà cầm quyền Việt Nam cho là họ muốn lập Vương quốc tự trị Mông nên
ra tay đàn áp khốc liệt. Theo nhiều nguồn truyền thông quốc tế cho biết có 28
người bị tử vong, trong đó có 3 trẻ em, 130 người bị bắt và hàng trăm người
khác trốn vào rừng. Theo đạo Tin Lành từ năm 1999 và biểu tình đòi tự do tôn
giáo, nhưng ông Cư A Páo bị gán vào tội muốn làm bộ trưởng bộ y tế cho
Vương quốc H’Mong, ông nói:
“Công an tỉnh Điện Biên tên Trần Đình Tụi tra tấn
tôi và gán cho tôi tội làm bộ trưởng bộ y tế của người H’Mong. Công an Việt Nam
chuyển tôi từ Mường Nhé đến Điện Biên giam tại trại giam Lung Bua. Tại đó, họ
cùm chân tôi 14 tháng
Tại trại giam Điện Biên, công an Việt Nam tra tấn
tôi và công an Việt Nam ra lệnh cho người tù tra tấn người tù. Tôi đã bị tra tấn
rất nặng nề từ khi tôi vào trại Lung Bua đó. Ngày 13/3/2012, tôi không đứng dậy
được nữa, cùm chân tôi rất là lâu, tôi không đứng đạy được nữ. Khi đem tôi ra
toà án Điện Biên thì tôi bị ngất xỉu, suýt mất mạng ở đó.”
Theo lời kể của ông Cư A Vành thì nhà cầm quyền cho
máy bay thải thuốc độc và cho quân đội đàn áp, ông phải trốn vào rừng sau đó
sang Trung quốc nhưng bị trả về Việt Nam và bị công an Việt Nam đánh đập tàn tệ,ông
bị kết án 5 năm tù và 3 năm quản chế. Ra tù, ông chạy trốn sang Thái Lan. Ông kể
lại:
“Họ đem máy bay về bỏ thuốc độc, sau đó cho quân đội
về đàn áp. Tôi không dám về nhà, phải trốn vào rừng, sau đó năm 2012 tôi trốn
sang Trung quốc. Sang Trung quốc thì bị chính quyền Trung quốc bắt trả về Việt
Nam. Chính quyền Việt Nam khoá chân tay, bịt miệng tôi và đánh đập tàn tệ.”
Một phụ nữ người
Thượng Tây Nguyên Việt Nam trốn chạy và đang hồi phục trong một bệnh viện ở miền
Đông Nam Campuchia hôm 21/7/2004.AP
Chị Mai thị Nga, một phụ nữ H’Mong cho biết con chị
đã bị giết trong tù:
“Bọn em là người Thiên Chúa,chính quyền không cho
mình sinh hoạt Chúa , họ bắt mình phải bỏ đạo, mình không bỏ. Con cái mình đi học,
chính quyền không thích những người con của Chúa đi học nên họ đón đường họ giết.
Con em bị chính quyền giết, móc hết cả mắt, gẫy hết cả cằm, gẩy hết cả răng, có
đứa gẫy chân, có đứa gấy tay, có đứa gẫy xương vai. Nhà em cũng có lên tiếng
để làm đơn kiện từ huyện, xã đến trung ương nhưng họ không can thiệp. Họ nói
không biết.”
Trong khi chờ đợi xin quy chế tị nạn tại Bangkok, họ
là những người sống bất hợp pháp, lúc nào cũng ở tình trạng lo sợ bị cảnh sát
Thái lan bắt.
“Rất là sợ cảnh sát Thái Lan vì họ đang lùng bắt những
người đang sống bất hợp pháp trên đất Thái Lan này, cho nên ở cũng rất là sợ,
cũng không dám đi làm. Đi làm thì có những người chủ tốt thì họ cũng trả tiền,
gặp chủ không tốt thì đi làm 2-3 tuần không có đồng nào, không có tiền trả tiền
phòng. Tôi phải khất nợ 2 tháng, phải đi mượn tiền của hội Thánh để trả, khổ lắm!”
Những người Việt tị nạn tại Thái lan có thể tạm chia
thành 3 nhóm : Nhóm người Việt hoạt động, đấu tranh cho Tự Do, Dân chủ và
Nhân quyền cho Việt Nam, nhóm người Thượng và nhóm người H’Mong. Trong đó, phần
lớn người H’Mong không biết tiếng Việt, không biết tiếng Anh, không biết cách
trình bày câu chuyện của họ một cách dễ hiểu, suông sẻ. Nhiều gia đình bị Cao uỷ
Tị Nạn Liên Hiệp Quốc từ chối cấp quy chế tị nạn. Anh Hơ A Sử cũng không hiểu
vì sao đơn xin tị nạn của anh bị từ chối, qua lời phiên dịch của mục sư
Hoà, anh khóc nức nở nói:
“Mình không hiểu rõ vì sao ? Có lẽ vì mình
không biết cách trình bày hay do những gì mà bên Cao Uỷ họ không giải thích rõ
ràng thì mình cũng không thể biết. Hiện nay hoàn cảnh gia đình cũng rất khó
khăn. Bây giờ mình chỉ nhìn lên trên thấy trời và nhìn dưới thấy đất mình không
biết phải làm gì?”
Theo tổ chức Human Right Watch, từ năm 2015 đến nay,
Văn phòng Cao ủy Liên Hiệp Quốc tại Bangkok đã trao trả về Việt Nam 68 người
trong sáu đợt, riêng tỉnh Gia Lai có 25 người. Gia đình chị Mai thị Nga
đã bị từ chối 1 lần và đang kháng cáo, hiện cũng sống trong tâm trạng lo lắng:
“Có cả ảnh, video… Có cả những bằng chứng kiện cáo.
Nhưng họ (Cao Uỷ Tị Nạn Liên Hiệp Quốc tại Bangkok) đã có đơn trả lời, có dấu đỏ
hẳn hoi, nhưng không biết làm sao UN đã từ chối, cho nên là rất là khổ. Bây giờ
đang sống ở đây nhưng gia đình rất là lo, sợ Cao Ủy Tị Nạn không chấp nhận nữa
thì không biết làm sao để sống được.”
Gia đình ông Giàng Seo Dơ bị công an truy nã vì nhiều
lần viết thư phàn đối việc nhà cầm quyền bắt ông bỏ đạo Tin Lành và thờ hình Hồ
Chí Minh nên đã trốn sang Thái lan và nộp đơn xin tị nạn ngày 14/12/2016. Tuy
nhiên, trong 3 năm, Cao Uỷ Tị Nạn chỉ phỏng vấn gia đình ông 1 lần duy nhất
ngày 13/11/2017, sau đó từ chối quy chế tị nạn và cũng không xét duyệt đơn
kháng cáo.
Những người Thượng
Tây Nguyên bỏ trốn từ Việt Nam sang Campuchia tìm quy chế tỵ nạn hôm
22/7/2004. AP
Phản đối sự thanh lọc bất công, Gia đình ông Giàng
Seo Dơ đã biểu tình trước cơ quan của Cao Uy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc tại Bangkok
từ ngày 1/4/2019 đến ngày 15/5/2019.
Gia đình ông đã biểu tình suốt ngày đêm, nằm ngủ trước
văn phòng Cao uỷ Tị nạn Liên Hiệp Quốc gần 2 tháng trời. Cảnh sát Thái lan cho
biết ông chỉ được phép biểu tình ban ngày, họ muốn đưa gia đình ông về đồn cảnh
sát ngủ, nhưng do bất đồng ngôn ngữ, ông tưởng rằng cảnh sát bắt ông vào trại
giam nên gia đình phản kháng quyết liệt. Sau một cuộc dằng co với cảnh sát, ông
đã bị bắt vào trại giam giữ người nhập cư IDC tại Bangkok, còn con ông thì bị bệnh
do đuối sức và bị muỗi cắn khi ngủ ngoài trời. Cuộc biểu tình của gia đình ông
coi như chấm dứt. Con ông là Giàng Seo Minh nói:
“Bố bị bắt vì đi biểu tình tại Liên Hiệp Quốc đòi
quy chế tị nạn.”
Những người có quy chế tị nạn thì được Cao Uỷ trợ cấp
một khoản chi phí nhỏ. Còn những người không có quy chế tị nạn thì phải tự sinh
sống, họ cũng không được phép đi làm nên phải làm chui, nhiều gia đình phải nhặt
thức ăn từ thùng rác, anh Cư A Vành nghẹn ngào xấu hổ không nói nên lời khi được
một mục sư hỏi về nguồn thức ăn của gia đinh. Riêng chị Mai Thị Nga thì thẳng
thắng cho biết:
“Buổi sáng 3 giờ phải đi nhặt rau đến 5 giờ mới về,
nhặt ở mấy thùng rác to. Họ vất những thịt đã thiu, đã xanh rồi, cá cũng vậy,
mình không có thì mình nhặt về rửa lại ăn.”
Do không biết tiếng Việt, tiếng Thái cũng như tiếng
Anh, họ không tự lên tiếng được cho chính mình. Trên 1000 người dân tộc thiểu số
đang sống lây lất tại Thái lan rất ít được thế giới và các NGO quan tâm. Dù là
người Thượng hay người H’Mong, tất cả đều chỉ có cùng một mong ước, ông Nay
Them nói:
“Rất mong cộng đồng quốc tế quan tâm đến dân tộc thiểu
số chúng tôi và giải cứu chúng tôi thoát khỏi cảnh ngộ này.”
-----------------------------------
Tin,
bài liên quan
No comments:
Post a Comment