Dmitry
Medvedev, cái loa khiêu khích của Kremlin
Minh
Phương - RFI
Đăng
ngày: 06/08/2025 - 12:14
Gọi chủ tịch
Uỷ Ban Châu Âu là “bà già cuồng loạn”, coi các quốc gia vùng Baltic là “đám
hèn mọn”, mô tả các quan chức Ukraina là “lũ điên nghiện ma tuý Đức Quốc
Xã”, cựu tổng thống, cựu thủ tướng và hiện là phó chủ tịch Hội Đồng An Ninh
Nga, Dmitry Medvedev có thể được coi là quan chức Nga có những lời lẽ
khiêu khích táo bạo nhất kể từ khi Matxcơva tiến hành cuộc xâm
lược quy mô lớn vào Ukraina hồi tháng 02/2022.
HÌNH
:
Ảnh
ghép ông Dmitry Medvedev ở Beograd, Serbia ngày 19/10/2019 và tổng thống Mỹ
Donald Trump trên máy bay Air Force One vào ngày 29/07/2025, khi ông trở về
Washington sau chuyến đi đến Scotland. AFP - ANDREJ ISAKOVIC,BRENDAN
SMIALOWSKI
Và
gần đây nhất, đối tượng được Dimitry Medvedev cho vào tầm ngắm không ai khác là
Donald Trump. Theo tuần báo Pháp L'Express, thực ra, những chỉ trích của ông Medvedev nhắm
vào tổng thống Mỹ đã bắt đầu từ tháng Sáu, xoay quanh vấn đề hạt nhân
của Iran. Vài tuần sau đó, vào đầu tháng Bảy, Dmitry Medvedev tiếp tục chế giễu
thái độ “tiền hậu bất nhất” của ông chủ Nhà Trắng. Ông Medvedev viết : “Người
Mỹ lại đang vui đùa với chiếc xích đu chính trị yêu thích của mình: ‘Tôi hài
lòng về cuộc trò chuyện với Putin’ - ‘Tôi không hài lòng về cuộc trò
chuyện với Putin’ ;‘Chúng tôi sẽ không gửi thêm vũ khí cho
Ukraina’ - ‘Chúng tôi sẽ gửi thật nhiều vũ khí để bảo vệ
Ukraina’ (…)”
Chỉ
vài ngày sau đó, vào ngày 22/07, Dmitry Medvedev đã đề cập đến viễn cảnh Thế
chiến thứ ba và khuyên tổng thống Mỹ đừng nên nối gót “Joe ngủ gật”,
biệt danh mà ông Trump sử dụng để chế nhạo người tiền nhiệm Joe Biden. Căng thẳng
giữa hai vị lãnh đạo quen dùng mạng xã hội lại leo thang thêm một bậc vào
ngày 31/07. Trong một bài đăng trên mạng Truth Social của mình, ông Trump
đã gọi Nga và Ấn Độ là hai “nền kinh tế đã chết”, đồng thời cảnh
báo cựu tổng thống Nga nên “cẩn thận lời nói”, vì ông
ta đang bắt đầu “bước vào một vùng nguy hiểm”. Chỉ
vài giờ sau đó, ông Medvedev đáp trả với lời cảnh báo về “bàn tay chết chóc”,
một hệ thống chỉ huy vũ khí hạt nhân tự động tuyệt mật được cho là do Liên Xô
thiết lập vào những năm 1980, nhằm trả đũa ngay lập tức một cuộc tấn
công hạt nhân.
Đến
đây thì tổng thống Mỹ có vẻ hết kiên nhẫn và tuyên bố đã “ra lệnh điều động
hai tàu ngầm hạt nhân đến các khu vực thích hợp (ở gần Nga), phòng trường
hợp những tuyên bố ngu xuẩn và khiêu khích đó lại nghiêm túc hơn vẻ bề ngoài.” Tuy
nhiên, ông Trump không nói rõ chính xác những tàu ngầm này sẽ được triển khai ở
đâu, cũng như liệu đó là các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân
hay tàu ngầm mang đầu đạn hạt nhân. Đối mặt với sự nóng giận này của tổng thống
Mỹ, hôm 04/08, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định Nga “không
muốn tham gia vào những cuộc tranh luận như vậy” và tổng thống Putin mới là
người quyết định chính sách đối ngoại của đất nước.
Vậy tại sao cựu
tổng thống Medvedev lại thường tung ra những phát ngôn đầy hằn học
và khiêu khích như vậy ? Theo France 24, đây được coi là sự lột xác ngoạn mục đối
với một chính trị gia mà cách đây mười năm vẫn còn được xem là gương mặt tự do
của nước Nga.
Từ
gương mặt tự do của nước Nga
Ông Stephen
Hall, chuyên gia chính trị Nga tại đại học Bath nhận định trên đài France
24, rằng Medvedev “được biết đến như một chính trị gia ôn hòa, có
khuynh hướng tự do, có khả năng hội nhập với phương Tây”. Ông Hall cho biết
thêm, trong mắt của Vladimir Putin, Dmitry Medvedev còn có một lợi thế
khác, vì “ông không thuộc nhóm 'siloviki' – tức là các nhân vật đến từ
bộ máy an ninh Nhà nước – và với nền tảng pháp lý của mình, ông là một ứng viên
lý tưởng để đại diện cho hình ảnh nước Nga hiện đại hơn.”
Trong
suốt bốn năm nhiệm kỳ, ông vẫn kịp để lại dấu ấn cá nhân trong cách cầm quyền. Vào
năm 2008, Dmitry Medvedev lên làm tổng thống, khi đó Nga đang hướng đến việc
xích lại gần Hoa Kỳ dưới thời Barack Obama, theo như mong muốn của
Vladimir Putin. Sự xích lại với phương Tây của Dmitry Medvedev được thể hiện
rõ trong chính sách đối ngoại, cụ thể là khi Nga chỉ bỏ phiếu trắng về nghị quyết
liên quan đến Libya năm 2011, thay vì phủ quyết trong cuộc họp Hội Đồng Bảo
An Liên Hiệp Quốc. Quyết định này đã mở đường cho NATO can thiệp quân sự dẫn đến
việc lật đổ nhà lãnh đạo Muammar Kadhafi, một động thái khiến Vladimir
Putin chỉ trích gay gắt, ví văn bản nghị quyết như những “lời kêu gọi
thập tự chinh thời trung cổ”. Dmitry Medvedev đã đáp trả bằng cách cho rằng
lời lẽ của Vladimir Putin là “không thể chấp nhận được”.
Kế đến là
nỗ lực hiện đại hóa hình ảnh nguyên thủ Nga trong mắt phương Tây. Là người yêu
nhạc rock, hâm mộ cuồng nhiệt của ban nhạc Mỹ Linkin Park, Medvedev xây dựng
hình ảnh một nhà lãnh đạo đam mê công nghệ mới : thăm Thung lũng Silicon, sử dụng
chiếc Iphone do chính Steve Job thân tặng, hay mở tài khoản Twitter của
mình ngay tại trụ sở công ty này. Ở trong nước, ông Medvedev cũng ca
ngợi những lợi ích của một chương trình “hiện đại hóa” dựa
trên đổi mới công nghệ. Ông cũng cố gắng đề xuất một số biện pháp tự do hóa
chính trị.
Đến
cái loa khiêu khích của chế độ
Sau
khi Vladimir Putin trở lại điện Kremlin năm 2012, Dmitry Medvedev chuyển sang
giữ chức thủ tướng, dần dần rút khỏi ánh đèn chính trị. Khi đó,
ông chủ yếu xử lý các vấn đề kỹ thuật và trở thành “tấm bia” hứng
chịu sự bất mãn của người dân Nga trước tình hình kinh tế khó khăn. Năm 2020,
ông bị cách chức sau cuộc cải cách Hiến Pháp cho phép Vladimir Putin kéo dài
thêm các nhiệm kỳ cầm quyền của mình. Ông đã từ vị trí cao nhất trong bộ
máy quyền lực xuống làm thủ tướng rồi cuối cùng chỉ còn giữ chức phó chủ
tịch Hội Đồng An Ninh. Theo ông Stephen Hall, “ở chức vụ này,
Medvedev không đóng vai trò then chốt. Phó Chủ tịch có lẽ chỉ được phép ký giấy
tờ, tổ chức các cuộc họp và uống trà với các quan chức như Nikolai Patrushev và
Sergei Shoigu, hai tổng thư ký của Hội đồng An ninh.”
Do vậy,
đối với vị cựu tổng thống này, thái độ quay ngoắt 180 độ
này “một phần là vì vấn đề sinh tồn chính trị”, theo
chuyên gia Stephen Hall. Bằng cách phát biểu ồn ào hơn tất
cả những người khác, Dmitry Medvedev hy vọng chứng minh rằng ông vẫn tồn tại
và vẫn có thể có ích cho chính quyền. Giáo sư Cécile Vaissié từ Đại học
Rennes nhận định như thể Medvedev đang cố gắng không để bị thất sủng
trong mắt giới cầm quyền, bằng cách ngày càng tiệm cận với đường lối cứng rắn của
phe “siloviki”. Còn theo ông Hall, “Medvedev đóng vai trò giống
như Vladimir Zhirinovsky (…), ông đưa ra những đề xuất và lời lẽ cực
đoan, giúp chính quyền Nga biết được giới hạn mà dư luận có thể chấp nhận.”
Trên
trường quốc tế, Kremlin có thể để Medvedev khiêu khích “mà không
quá lo ngại. Rốt cuộc thì ông cũng không giữ vị trí quan trọng lắm. Vì vậy,
nếu một trong những phát ngôn của ông ta đi quá xa, Vladimir Putin luôn có thể
nói rằng đó không phản ánh quan điểm chính thức của chính quyền Nga,” chuyên
gia an ninh Nga Jenny Mathers từ Đại học Aberystwyth nhấn mạnh. Trong
khi chờ đợi một lần khiêu khích vượt quá giới hạn, Kremlin cũng hy vọng rằng những
lời nói quá đáng lặp đi lặp lại của Dmitry Medvedev có thể khiến một quốc
gia phương Tây giảm bớt sự ủng hộ đối với Ukraina “phòng khi có điều gì
đó xảy ra”. Ông Hall cho biết : “Matxcơva hiểu rằng
các nền dân chủ phương Tây không thể hoàn toàn phớt lờ những lời đe dọa của
Dmitry Medvedev, dù họ biết 99% trong số đó chỉ là khoác lác.”
Ngoài ra, những
thông điệp đó cũng nhắm đến công chúng trong nước. Sự nổi tiếng của ông đã gia
tăng nhờ vào lối phát biểu gay gắt này, dù nó hoàn toàn khác biệt với
phong cách vốn có của ông trước đây. Thông thường, các bài đăng của ông
không gây được nhiều tiếng vang, phản ánh mức độ ảnh hưởng hiện nay đã bị thu hẹp,
dù Dmitry Medvedev vẫn đang giữ chức phó chủ tịch Hội Đồng An Ninh
Nga. Nhưng lần này, sự im lặng của Vladimir Putin và chính phủ ông trước tối hậu
thư của Donald Trump lại khiến tiếng nói của Medvedev vang dội hơn bình thường.
Là người duy nhất trong hàng ngũ lãnh đạo Nga lên tiếng về vấn đề này, ông nổi
bật nhờ phong cách giao tiếp đầy hiếu chiến.
Con
dê tế thần cho cơn giận của Trump
Một
câu hỏi khác được đặt ra là tại sao Donald Trump lại dành thời gian quan tâm đến
một cựu tổng thống đã bị tước đi quyền lực và sức ảnh hưởng như vậy ? Nhất là
khi mà theo bà Jenny Mathers, “nếu muốn biết Vladimir Putin thực sự nghĩ gì
và muốn gửi thông điệp gì đến thế giới, thì người cần lắng nghe không phải
là Dmitry Medvedev, mà là Serguei Lavrov”. Theo ông
Stephen Hall, tổng thống Mỹ từ lâu đã có những đe dọa về việc
tăng cường áp lực và hành động quyết liệt hơn chống lại Nga. Tuy nhiên, “ông
khó có thể trực tiếp tấn công Vladimir Putin, người mà Washington cần đàm phán
để đạt được một thỏa thuận chấm dứt chiến tranh ở Ukraina”. Vì thế,
Dmitry Medvedev dường như trở thành con dê tế thần hoàn hảo cho cơn giận dữ
của Donald Trump. “Ông có lợi thế là một cựu tổng thống, nên có thể được xem
là một đối tác có thể trao đổi ngoại giao qua mạng xã hội đối với Donald Trump,”
chuyên gia Stephen Hall kết luận.
(Nguồn
: France 24, L'Express)
--------------------------
Các
nội dung liên quan
Putin
kiên định lập trường với Ukraina, Trump tuyên bố triển khai tàu ngầm hạt nhân
No comments:
Post a Comment