Chủ tịch nước Tô Lâm
thăm Lào và Campuchia, điều gì đáng chú ý?
BBC News Tiếng Việt
11
tháng 7 năm 2024
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cgr5zdjg94go
Chủ
tịch nước Tô Lâm có chuyến công du Lào và Campuchia từ ngày 11 đến ngày 11 đến
13/7. Đây là chuyến xuất ngoại đầu tiên của ông Tô Lâm trên cương vị chủ tịch
nước.
Chủ
tịch nước Tô Lâm chọn các nước láng giềng cho chuyến công du nước ngoài đầu
tiên của mình
Chuyến
công du diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng xuống Lào và
Campuchia, cũng như có nhiều bất đồng giữa Việt Nam và Campuchia liên quan đến
kênh đào Phù Nam Techo.
Tháp
tùng Chủ tịch nước Tô Lâm trong chuyến thăm có Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến; Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang; Giám đốc
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng; Phó chủ tịch Quốc hội
Nguyễn Thị Thanh; Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn; Bộ trưởng Công an Lương
Tam Quang; Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Lê Khánh Hải; Bộ trưởng Kế hoạch
và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng; Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc; Bí thư Tỉnh ủy Quảng
trị Lê Quang Tùng; Phó trưởng ban Đối ngoại Trung ương Nguyễn Minh Tâm; Đại sứ
Việt Nam tại Lào Nguyễn Bá Hùng; Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Nguyễn Huy Tăng;
Trợ lý Chủ tịch nước Tô Ân Xô.
Truyền
thống
Mối
quan hệ giữa Việt Nam và Lào được xác định là mối quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa
những người đồng chí, anh em.
Kể
từ sau khi Chủ tịch nước Trương Tấn Sang chọn Singapore và Malaysia cho các
chuyến công du nước ngoài đầu tiên của mình vào năm 2011, các đời chủ tịch nước
tiếp theo gồm Trần Đại Quang, Nguyễn Phú Trọng, Nguyễn Xuân Phúc, Võ Văn Thưởng
đều chọn Lào làm điểm đến đầu tiên.
Giờ
đây, ông Tô Lâm giờ cũng không đi chệch ra khỏi truyền thống ấy.
Điều
này khẳng định sự coi trọng của Hà Nội đối với đất nước láng giềng phía tây.
Mối
quan hệ gần gũi giữa Lào và Việt Nam trước hết là quan hệ chính trị, xuất phát
từ thời Pháp thuộc và với việc các đảng theo đường lối cộng sản đều lên nắm quyền
tại mỗi quốc gia, mối quan hệ gần gũi ấy duy trì tới ngày nay.
Nhằm
thắt chặt quan hệ, hai đảng và hai nước thường xuyên có những hoạt động giao
lưu, trao đổi, đào tạo và nghiên cứu chung về chính trị và công tác quản lý.
·
Trung Quốc đem máy
bay, xe pháo tới Lào tập trận 'Lá chắn hữu nghị'
4 tháng 7 năm 2024
·
VN hưởng lợi khi TQ đầu
tư vào Campuchia và Lào theo trục 'đông-tây'
10 tháng 12 năm 2023
·
Chủ tịch Tập Cận Bình
muốn thấy Việt Nam trong 'bức tranh' của trật tự Trung Hoa
11 tháng 12 năm 2023
Về
kinh tế, theo Bộ Công Thương Việt Nam, kim ngạch thương mại Việt Nam - Lào năm
2023 đạt quy mô 1,65 tỷ USD. Con số này chỉ bằng 10% tổng kim ngạch ngoại
thương của Lào và bằng 0,2% tổng kim ngạch ngoại thương của Việt Nam. Phía Việt
Nam đánh giá điều này là chưa tương xứng với tiềm năng và quan hệ đặc biệt giữa
hai nước.
Để
so sánh, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và Lào đạt 7,09 tỷ USD
trong năm 2023.
Còn
thương mại hai chiều Thái Lan và Lào đạt 6,31 tỷ USD vào năm 2022.
Về
đầu tư, tại Hội nghị Hợp tác đầu tư Việt Nam – Lào vào tháng 1/2024, Bộ trưởng
Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết doanh nghiệp Việt Nam đến nay đã
đầu tư vào Lào 245 dự án, có tổng vốn đăng ký khoảng 5,5 tỷ USD; vốn thực hiện
lũy kế đến nay đạt khoảng 2,75 tỷ USD. Trong năm 2023, vốn đăng ký đầu tư sang
Lào là 116,6 triệu USD, tăng 65,3% so với năm 2022.
Trong
khi đó, theo thông tin do Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Khamjane Vongphosy của
Lào công bố hồi tháng 11/2023, các nhà đầu tư Trung Quốc tham gia hơn 900 dự án
khắp nước Lào, với tổng vốn hơn 13 tỷ USD.
Trong
những năm gần đây, sau khi Trung Quốc triển khai mạnh mẽ sáng kiến Vành đai và
Con đường thì Lào trở thành một trong những mắt xích quan trọng của Trung Quốc
tại Đông Nam Á.
Một
trong những công trình mang tính biểu tượng cho mối quan hệ Lào – Trung Quốc là
tuyến đường sắt tốc độ cao Boten-Viêng Chăn do Trung Quốc xây dựng từ biên giới
Trung Quốc xuống thủ đô của Lào. Tuyến đường này kết nối đường sắt Lào với hệ
thống đường sắt của Trung Quốc, giúp tăng cường giao thương giữa hai nước lên
đáng kể.
Quan
hệ kinh tế được tăng cường kéo theo quan hệ chính trị và cả an ninh, quốc
phòng.
Trong
thời điểm Chủ tịch nước Việt Nam Tô Lâm ở thăm Lào, quân đội Trung Quốc và Lào
đang tổ chức một cuộc tập trận chung gần Viêng Chăn.
Trong
bối cảnh Việt Nam có nhiều mâu thuẫn với Trung Quốc, đặc biệt là các vấn đề ở
Biển Đông, thì việc Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng ở Lào hẳn khiến Việt Nam
không được thoải mái.
Xung
đột ngầm
Dù
Trung Quốc tăng cường ảnh hưởng xuống Lào, mối quan hệ giữa Việt Nam và Lào cơ
bản vẫn tốt đẹp, kể cả hình thức lẫn nội dung.
Trong
khi đó, Việt Nam dường như không có được một mối quan hệ êm đẹp như vậy với
Campuchia.
Bất
chấp Việt Nam luôn nhấn mạnh tình hữu nghị giữa hai nước, cũng như nhắc lại cuộc
chiến đánh đổ Khmer Đỏ, quan hệ Campuchia và Việt Nam vẫn có nhiều xung đột ngầm.
Và
trong mối xung đột ấy, vai trò của Trung Quốc cũng hiện lên rõ rệt.
Ông
Tô Lâm tới thăm Campuchia trong bối cảnh chỉ còn hơn ba tuần nữa là Campuchia
khởi công xây kênh đào Phù Nam Techo.
Con
kênh đào chiến lược này do nhà thầu Trung Quốc xây dựng và sẽ được khởi công
vào ngày 5/8.
Trong
thời gian qua, con kênh Phù Nam Techo là chủ đề của nhiều tranh cãi căng thẳng
giữa Việt Nam và Campuchia.
Bộ Ngoại giao Việt
Nam đã liên tục lên tiếng đề nghị Campuchia công khai đầy đủ
thông tin để có thể đánh giá các tác động môi trường trước khi khởi công.
Trong
khi đó, cựu Thủ tướng Hun Sen và con trai của ông là Thủ tướng Hun Manet liên tục
khẳng định đây là chuyện nội bộ của Campuchia, do đó nước này không có nghĩa vụ
công bố với bên nào cả.
Về
mặt chính thức, Bộ Ngoại giao Việt Nam chỉ bày tỏ quan ngại về môi trường. Tuy
nhiên, theo đánh giá của giới phân tích, con kênh này sẽ có nhiều tác động khác
làm giảm ảnh hưởng của Việt Nam đối với Campuchia. Bởi lẽ, một khi có con kênh
này, Campuchia sẽ không còn phụ thuộc nhiều vào tuyến đường thủy xuôi theo sông
Mekong, quá cảnh tại các cảng Việt Nam trước khi đi tới các thị trường quốc tế.
Một
mối quan ngại khác cũng được các nhà nghiên cứu Việt Nam nêu ra, đó là kênh Phù Nam Techo có
thể được sử dụng vào mục đích quân sự.
Bất
chấp tất cả các quan ngại ấy từ Việt Nam, Campuchia vẫn quyết tâm với kế hoạch
của mình.
Họ
sẽ chính thức động thổ kênh đào Phù Nam Techo vào ngày 5/8 tới đây.
Tuyến kênh
đào Phù Nam Techo
Một
mối quan ngại khác về vai trò của Trung Quốc tại Campuchia là căn cứ quân sự tại
cảng Ream, địa điểm chỉ cách đảo Phú Quốc của Việt Nam chừng 30km.
Vai
trò của Trung Quốc tại căn cứ này như thế nào vốn không được công khai, nhưng
nhiều quan chức Mỹ và các nhà quan sát quốc tế, bao gồm cả Việt Nam, đánh giá rằng
nếu Trung Quốc có quyền sử dụng quân cảng này thì sẽ rất bất lợi cho Việt Nam.
Chia sẻ với BBC News
Tiếng Việt gần đây về vấn đề liên quan đến căn cứ Ream, Giáo sư
Alexander L Vuving từ Trung tâm Nghiên cứu an ninh châu Á - Thái Bình Dương Daniel
Daniel K. Inouye (Mỹ) nói:
"Trung
Quốc từ đó sẽ tạo sức ép cho Việt Nam, thêm hai mặt trận là biên giới phía bắc,
và biên giới phía tây, đặc biệt với Campuchia, không kể thêm Lào nữa."
Nhà
nghiên cứu Gregory B Poling từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế
(CSIS), khi nói về căn cứ Ream, cũng cho rằng:
"Tôi
nghĩ cả Việt Nam và Thái Lan đều ngày càng lo ngại về việc Trung Quốc tiến hành
do thám từ căn cứ này. Điều này mang tính chất nghiêm trọng hơn đối với Việt
Nam, vì Việt Nam đã phải đối mặt với các mối đe dọa của Trung Quốc từ hai mặt
trận, từ biên giới trên bộ và từ Biển Đông như tại quần đảo Hoàng Sa."
"Có
một mặt trận thứ ba, bị Trung Quốc do thám từ phía nam, là một vấn đề cho Việt
Nam khi lực lượng quân sự Việt Nam cảm thấy bị bao vây."
Trong
thời gian qua, Việt Nam luôn ra sức gìn giữ mối quan hệ "láng giềng tốt đẹp,
hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài" với Campuchia.
Cựu
Thủ tướng Hun Sen và con trai mình, Thủ tướng đương nhiệm Hun Manet, luôn gọi
Việt Nam là "láng giềng tốt".
Rõ
ràng, lợi ích của cả hai quốc gia là duy trì hòa bình, hợp tác cùng phát triển.
Tuy
nhiên, Việt Nam và Campuchia vẫn trầm tích nhiều mâu thuẫn ngầm, từ lịch sử xa
xưa cho tới thời kỳ Việt Nam đóng quân tại Campuchia trong cuộc chiến với Khmer
Đỏ, và giờ đây là các mâu thuẫn mới phát sinh.
Giáo
sư Alexander L Vuving cũng nhắc đến làn sóng dân tộc chủ nghĩa, bài Việt Nam ở
Campuchia góp phần kéo quốc gia này ngày càng xa rời tầm ảnh hưởng của Việt Nam
và đã được giới chính trị gia tận dụng để lôi kéo sự ủng hộ của người dân.
Ngay
cả Đảng Nhân dân Campuchia của ông Hun Sen và Thủ tướng Hun Manet vốn được coi
là thân thiết với Việt Nam vì những nguyên nhân lịch sử, thì giờ đây, trước áp
lực dân tộc chủ nghĩa ở trong nước, ông Hun Sen và Hun Manet luôn tỏ ra giữ khoảng
cách với Việt Nam. Thay vào đó, các nhà lãnh đạo Campuchia chọn ngả về phía
Trung Quốc, vì điều này cơ bản ít nhạy cảm hơn so với việc bị dán nhãn là thân
Việt Nam.
Giáo
sư Alexander L Vuving phân tích:
"Những
người có tư tưởng dân tộc chủ nghĩa thì họ sẽ có mối thù, là Việt Nam và Thái
Lan chiếm đất của họ, rồi biến nước họ từ nước lớn thành nước nhỏ."
"Với
các nhà lãnh đạo của Campuchia cưỡi lên được làn sóng của chủ nghĩa dân túy, rồi
chủ nghĩa dân tộc, thì rất có lợi cho họ trong vấn đề bầu cử."
"Họ
thường xuyên đưa vấn đề người Việt Nam ra làm con dê tế thần, tất cả các cuộc bầu
cử của Campuchia, kể cả phe đối lập, phe cầm quyền của ông Hun Sen, đều muốn chứng
tỏ cho dân chúng Campuchia rằng họ là người bảo vệ quyền lợi của Campuchia trước
sự chèn ép, bắt nạt, bành trướng của Việt Nam và Thái Lan."
"Tôi
sợ là vì việc các phe đấu nhau thế nào đó, mà họ mang Việt Nam ra làm con dê tế
thần và dẫn đến gây ra xung đột này kia với Việt Nam.”
Việc
chính quyền do Đảng Nhân dân Campuchia của ông Hun Sen lãnh đạo giữ khoảng cách
với Việt Nam trong khi nghiêng dần về phía Trung Quốc cũng khiến nhiều người Việt
Nam nổi giận.
Ở
trên mạng xã hội, nhiều người viết tiếng
Việt đã tìm đến các kênh Facebook, TikTok của ông Hun Sen để chỉ trích, chửi bới.
Điều
này cũng góp thêm lửa vào các cuộc tranh cãi. Mới đây, ông Hun Sen đã bày tỏ sự
phẫn nộ, yêu cầu mở cuộc điều tra. Bộ Ngoại giao Việt Nam đã lên tiếng nói rằng
họ không ủng hộ các phát ngôn chỉ trích Campuchia trên mạng và rằng mối quan hệ
hữu nghị hai nước là ưu tiên của Hà Nội.
Rõ
ràng là mối quan hệ giữa Việt Nam và Campuchia đã trở nên phức tạp hơn trong thời
gian gần đây.
Việt
Nam đang cố duy trì một mối quan hệ gần gũi cũng như cố gắng duy trì ảnh hưởng
với quốc gia láng giềng.
Chuyến
thăm của ông Tô Lâm diễn ra trong bối cảnh ấy là một nỗ lực giúp Việt Nam níu
giữ các ảnh hưởng ấy.
Tuy
nhiên, có thể thấy tầm ảnh hưởng của Việt Nam đang dần trở nên yếu đi trước sự
hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc.
----------------
Tin
liên quan
·
Kênh đào Phù Nam
Techo có thể cho tàu quân sự Trung Quốc tiến vào?
26
tháng 4 năm 2024
·
Căn cứ Ream của
Campuchia thay đổi như thế nào từ năm 2019 đến nay? (bài 1)
3
tháng 7 năm 2024
·
Trung Quốc đang làm
gì tại căn cứ quân sự Ream của Campuchia? (bài 2)
4
tháng 7 năm 2024
·
Căn cứ quân sự Ream của
Campuchia quan trọng thế nào nếu Việt Nam rơi vào xung đột quân sự? (bài 3)
5
tháng 7 năm 2024
·
Ông Hun Sen kêu gọi cả
nước bắn pháo hoa ngày động thổ kênh đào Phù Nam Techo
1
tháng 7 năm 2024
·
'Mắt thần' Trung Quốc
trong mỗi gia đình Việt Nam: Hệ lụy nào từ camera giám sát?
8
tháng 7 năm 2024
No comments:
Post a Comment