Mày không khóc bác Trọng,
tao mách chú công an
Bình luận của blogger Nguyễn Nhơn
2024.07.25
Hôm
19/7, Phạm Thoại, một KOL hợp tác bán hàng trên TikTok có rất nhiều fans đã tự
ý ngưng ngang cuộc live stream bán hàng giữa chừng vì anh ta mới nhận được tin
“bác Trọng đã mất” nên “không thể tiếp tục bán hàng nữa”.
Người
dân Việt Nam xếp hàng bên ngoài nhà tang lễ quốc gia để viếng cố TBT Nguyễn Phú
Trọng hôm 25/7/2024 (Nhac NGUYEN / AFP)
Tự
ý phá vỡ hợp đồng vì “Bác mất”
Gần
như tất cả comment ở dưới trang cá nhân của Phạm Thoại đều vỗ tay hoan hô cho hành
động này. Hầu hết mọi người ca ngợi ý thức chính trị và nhận thức của anh ta.
“Chấp nhận đền hợp đồng (cho nhãn hàng), tốn rất nhiều tiền nhưng tôi tôn trọng
Phạm Thoại vì hành động này”- người ta viết đại loại như vậy.
Cảm
xúc cá nhân của Phạm Thoại hay bất kỳ ai cũng cần được tôn trọng. Nhưng việc tự
ý phá vỡ hợp đồng như thế là tối kỵ. Người phá hợp đồng đương nhiên phải đền hợp
đồng cho nhãn hàng, thế nhưng thiệt hại của nhãn hàng không chỉ nằm trong số tiền
đó. Vì một lần tổ chức một phiên live stream bán hàng lớn như vậy là một quá
trình chuẩn bị và phối hợp làm việc của rất nhiều người. Nhãn hàng phải tính
toán rất kỹ đến thói quen của người tiêu dùng như giờ lên mạng, sức mua, nền tảng
ưa thích để mua hàng, nguồn tiền (ví dụ đầu tháng hay cuối tháng, lúc các công
ty trả lương cho nhân viên), sự cạnh tranh với các nhãn hàng khác, mùa của thời
trang-rất ngắn ngủi, các chính sách cạnh tranh.v.v để chọn ra một thời điểm tối
ưu cho bán hàng. Có thể công ty thuê Phạm Thoại bán hàng sẽ không còn cơ hội
thuận lợi nào nữa trong mùa này để nối tiếp lại cuộc live stream vừa bị gián đoạn.
Phạm Thoại được ca ngợi, nhưng thiệt hại của các nhãn hàng chưa thể tính được.
Về
Phạm Thoại, quyết định trên nhất thời có thể mang lại nhiều fans cho anh, nhưng
về lâu dài, các nhãn hàng hợp tác sẽ phải cân nhắc hơn khi xét đến tính cách
này của Thoại. Nếu Thoại lại tiếp tục vì một cao trào cảm xúc cá nhân khác mà tự
ý ngưng ngang cuộc live stream thì sao?
Quốc
tang ông Nguyễn Phú Trọng được nhà nước Việt Nam tổ chức vào hai ngày 25 và 26
tháng Bảy.
Theo
ý kiến cá nhân của tôi, Phạm Thoại và nhãn hàng có thể vừa bày tỏ được lòng tôn
trọng của mình với thần tượng, vừa vẫn giữ vững hợp đồng làm việc bằng cách xin
nhãn hàng dừng lại một phút để mặc niệm. Sau đó lại tiếp tục bán hàng, nhưng tiết
chế âm nhạc rộn rã hay các hành động la hét nhảy nhót quá độ. Một phút mặc niệm
không gây ảnh hưởng nhiều đến cuộc live stream bán hàng, nhưng cũng đủ nghiêm
trang và kịp thời để tỏ lòng thành kính. Vì theo luật, thời gian bán hàng là Phạm
Thoại đã ký hợp đồng “bán thân cho nhà kinh doanh; trong khoảng thời gian đó
anh không còn đầy đủ quyền tự do cá nhân nữa mà buộc phải tuân thủ vô điều kiện
các điều khoản trong hợp đồng. Nói cách khác, trong việc này Phạm Thoại đã hành
xử chưa chuyên nghiệp.
Và
lên giàn hỏa vì nói trái chiều
Ngược
lại với Phạm Thoại là Duy muối, một giám đốc sáng tạo trẻ với các hoạt động quảng
cáo, hướng dẫn lập kênh TikTok ở Việt Nam. Chỉ trong vài ngày, cái tên Duy muối
bị lên án cả trên các tờ báo chính thống. Chỉ vì anh này (cả gan) bình luận dưới
một tấm ảnh ông Trọng (có đề năm sinh-năm mất: 1944-2024), rằng: “Sao lại có số
hotline thế anh?”
Gần
như ngay lập tức, mạng xã hội lôi Duy Muối lên giàn hỏa. Hậu quả thực tế cũng đến
liền sau đó: công ty nơi Duy muối là một trong hai người sáng lập ra tuyên bố
đình chỉ công tác, bãi nhiệm chức Giám đốc sáng tạo, đóng tất cả tài khoản mạng
xã hội-theo công ty này nói là để giảm thiểu việc lan truyền các thông tin tiêu
cực. Họ cũng nói hành vi của Duy Muối là sai trái với chuẩn mực của xã hội “đặc
biệt trong quãng thời gian thiêng liêng cả nước đang dành sự tưởng nhớ cho Cố tổng
bí thư”.
Đặc
biệt, công ty này còn “chủ động phối hợp cùng cơ quan chức năng ghi nhận hành
vi sai phạm đối với nhân sự Trần Mạnh Duy ngay sau khi phát hiện sự việc”.
Choáng váng hơn nữa, họ thông báo Duy muối đã chủ động ra trình diện tại cơ
quan chức năng.
Cách
dùng từ và cách hành xử sau vụ việc của cả cá nhân Duy muối lẫn công ty DC
Media cho thấy bản thân họ mặc định câu comment đùa cợt của Duy muối là hành vi
phạm pháp, cần thiết phải bị xử lý bằng pháp luật, phải bị trừng phạt. Tâm thế
của họ rất hoảng loạn.
Một
nữ Facebooker khác viết status: “Hết quốc tang chưa, nhảy được chưa mọi người?”.
Y như Duy muối, cô lập tức bị đám đông phẫn nộ tràn vào trang cá nhân mắng chửi
vì dám đùa cợt trong ngày đất nước (sắp) có quốc tang. Phản ứng trên mạng hung
hãn đến nỗi cô gái này phải xóa status, dùng một tài khoản khác để thanh minh rằng
mình bị giả mạo “trong ngày đất nước đang có chuyện buồn”-cô viết. Chưa đủ, cô
còn phải live stream “báo cáo” với cộng đồng mạng là mình đã lên cơ quan Công
an TP Hà Nội để giải trình.
Hành
động này chắc sẽ được cơ quan công an đánh giá là thành khẩn.
Nhưng,
nó thật đáng thương và đáng sợ.
Học
sinh Việt Nam xếp hàng vào viếng cố TBT Nguyễn Phú Trọng tại nhà tang lễ quốc
gia ở Hà Nội hôm 25/7/2024. Hình: Nhac NGUYEN / POOL / AFP
Cuộc
“săn phù thủy” trên mạng
Là
vì đã tồn tại một thứ quan điểm mặc định rằng yêu nước là phải yêu lãnh đạo.
Yêu im lặng không đủ mà phải yêu ra tiếng, yêu bằng lời, công khai cho cả thiên
hạ biết. Nhất là khi cả nước (cả nước? Ai thống kê?) đều đồng thanh yêu vị lãnh
đạo này mà có kẻ dám suy nghĩ khác, ví dụ tôi yêu nước nhưng tôi chưa yêu cá
nhân vị lãnh đạo này, thì người ấy chính là kẻ thù của dân tộc, phải bị tiêu diệt.
Là
sự sợ hãi đến thâm căn cố đế của một số (có lẽ không ít) người dân trước những
gì được gán vào khái niệm yêu nước và tổ quốc. Vốn là những khái niệm đẹp đẽ,
cao cả và rộng lượng đến mức bao trùm mọi công dân, mọi dân tộc, mọi tôn giáo
và tín ngưỡng… nhưng qua sự thiển cận của một số người, nó trở thành cái khuôn
hẹp hòi mà người ta dùng nhồi nhét một con người vào đấy. Ai không lọt qua được
thì trở thành phản đồ.
Ông
Nguyễn Phú Trọng được số đông người dân Việt Nam ca ngợi là khiêm tốn, liêm khiết,
gương mẫu… Vì thế, ông hẳn sẽ vô cùng kinh ngạc và chán chường khi biết ngay
sau khi ông qua đời, đã có một cuộc “săn phù thủy” trên cõi mạng, mà đối tượng
bị truy đuổi ráo riết là những người nổi tiếng không để avatar đen hay chia sẻ
vài câu buồn thương đau đớn trong những ngày sau khi ông Trọng từ trần. Dưới những
cái nick name ảo lẫn thật, đám đông săn phù thủy dọa dẫm rằng những người này
sau đám tang ông Trọng thì sẽ bị “bế” đi, tức sẽ bị Công an xử phạt hoặc bị bắt;
đồng thời sự nghiệp sẽ tồi tệ.
Họ
réo lên từng cái tên một, phân tích tỉ mỉ việc người ấy đã tiếp tục live stream
(bán hàng), chụp ảnh đang đi nghỉ ở biển, nghe nhạc, xem phim, nấu ăn… mà không
bày tỏ sự thương tiếc nào khi ông Trọng qua đời. Ở dưới phần bình luận, vô số
comment mách thêm những cái tên khác và những hành động khác, tái hiện không
khí săn phù thủy đúng nghĩa.
Mày
dám không khóc à? Tao mách công an.
Những
ý kiến phản biện lạc lõng giữa cả dàn đồng ca.
Săn
phù thủy trên cõi mạng nghe có vẻ như không nghiêm trọng lắm, không có tính thực
tế. Thế nhưng đã từng có những người bị đám đông bất bình trên mạng tìm đến tận
nhà, sục vào tận cửa hàng, ngồi lì đấy để “nói chuyện phải quấy”. Cho nên sự
hung hãn nhất quán trong thái độ của đội “săn phù thủy” chắc chắn đã và sẽ gây
ra những nỗi sợ hãi khủng khiếp cho người bị săn và nỗi ám ảnh cho người chứng
kiến sự việc.
Một
đội hồng vệ binh online, đi lùng sục những người không cùng quan điểm/suy nghĩ
với mình, dù nó không hề phạm pháp, sau đó dùng sức mạnh đám đông và vác cả
Công an ra hù dọa để buộc họ che giấu suy nghĩ thật, cảm xúc thật, chỉ được
phép hành động theo những khuôn phép mà đám người kia quy định ra. Cứ như thời
gian đã quay trở lại cả trăm năm trước.
Kết
quả, hay hậu quả thì chỉ có một: Sẽ ngày càng ít người dám chia sẻ thành thật cảm
xúc, suy nghĩ của mình trên mạng xã hội. Những cái mặt nạ xu thời sẽ ngày càng
được đeo lên nhiều hơn và khéo léo hơn.
Về
sâu xa, cuộc “săn phù thủy” cho thấy bề mặt văn minh, nhân văn của không ít người
trong xã hội Việt Nam vẫn chỉ là một lớp tráng men mỏng. Bản chất vẫn là tâm lý
nô dịch, u mê, sùng bái cá nhân, tôn thờ thần tượng và sẵn sàng phỉ báng những
quan điểm trái chiều.
__________
Tham
khảo:
https://thanhnien.vn/tiktoker-duy-muoi-bi-bai-nhiem-chuc-vu-giam-doc-sang-tao-185240723180033512.htm
--------------------------------------------------------------------
*
Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do
*
Nguyễn Nhơn là nhà báo Việt Nam hiện đang sống ở Thái Lan. Nhà báo Nguyễn Nhơn
quan tâm đến tình hình đất nước và viết nhiều bài về các vấn đề chính trị và xã
hội trong nước.
------------------------------
Tin,
bài liên quan
BLOG
Kết
thúc thời đại Nguyễn Phú Trọng: Tương lai chế độ thế nào?
Những
“bước lùi” cải cách: Thị trường tiến, Đảng lùi
Kết
thúc thời đại Nguyễn Phú Trọng: Nghịch lý quyền lực
Kết
thúc thời kỳ TBT Nguyễn Phú Trọng: Bất ổn chế độ
Bài
viết “chạy tang” cho Nguyễn Phú Trọng do Tô Đại tướng đứng tên
===============================
Bài
blog gần đây
Nguyễn Phú Trọng: Một cuộc đời thất bại
Nguyễn Phú Trọng, một đời còn lại gì?
Nguyễn Phú Trọng để lại tiếng ác cho đảng
Nguyễn Phú Trọng: công với ai và tội với
ai?
Hành trình vô định của Nguyễn Phú Trọng
đã chấm dứt
Một đời công cốc có đòi được không?!
No comments:
Post a Comment