05/03/2023
https://www.danchimviet.info/xac-chet-cu%cc%89a-lien-xo/03/2023/28268/
Từ Gorbachev đến Putin
Trang RFI tháng 4/2014 có đăng bài “Putin cố gắng
dựng dậy cái xác chết cũ của Liên Xô”. Báo Aujourd’hui en France nhận định
Liên Bang Xô viết đã biến mất từ 1991 và Putin muốn hồi sinh cái thây ma
ấy. Tờ báo Pháp cho rằng nay sự sùng bái Xô Viết được khuyến khích từ
lãnh đạo, Putin để lại câu nói nổi tiếng “Sự tan rã của Liên xô là thảm họa địa
lý chính trị lớn nhất của thế kỷ 20”
So với trước 1990, khi
còn là Liên xô gồm Đông Âu và 15 nước thuộc địa, dân số 290 triệu, nay
chỉ còn 146 triệu, GDP đứng thứ 2, thứ ba sau Mỹ (1) nay xếp thứ 12
sau Nam Hàn …nhưng tiếng vang vẫn còn, nó chỉ là vang bóng một thời… và Putin muốn dựng lại
cái xác chết đó.
Nay cuộc chiến Ukraine đối với Tây Phương
coi như đã tàn từ lâu, đúng một năm ngày Nga xua quân xâm lược nước
láng giềng Ukraine. Nếu kỷ niệm một chiến thắng một, hai năm, bốn năm
chục năm, bẩy chục năm ngày chiến thắng một trận lớn như An Lộc,
Điện Biên Phủ thì cũng còn có chút hào quang. Ở đây Nga thua trận mà
cả thế giới đều thấy rõ. Đánh một nước với dân số nhỏ hơn khoảng 4
lần, diện tích nhỏ hơn 465 lần, ở sát bên mạng sườn mà đánh trầy
trật không xong, …vậy mà còn kỷ niệm một trận thảm bại nhục nhã.
Người Uraine còn nhớ năm 1936, họ đã bị
Staline đã tàn sát bẩy triệu người vô tội vì dám đòi độc lập,
Ukaine tuy nhỏ nhưng có một vị trí chiến lược quan trọng với nước Nga
dù là Cộng Sản cũng như độc tài Putin. Từ năm 1985 khi Tổng bí thư Gorbachev là
người lãnh đạo Liên Bang Sô Viết cuối cùng, giữ chức Tổng bí thư đảng CS Nga từ
1985-1991, ngưởi đứng đầu nhà nước từ 1988 cho tới khi giải thể năm 1991. Gorbachev
cũng là người mở đầu cho một cuộc Cách mạng, ý thức được rằng con
đường Xã hội chủ nghĩa thời Brezhnev chỉ là con đường ăn mày, nó đã
để lại cho nước Nga khốn khổ như ngày nay.
Khi Gorbachev giải thể chế độ Cộng Sản, thực hiện Dân chủ
tự do thì nước Nga không còn uy thế như xưa nữa. Ông chuyển từ chế độ Độc tài đảng
trị sang việc Dân chủ hóa Sô viết, các nước Đông Âu phá bỏ quyền lực của Đảng
CS Nga cũng như của Gorbachev, các nước thuộc địa đòi trả độc, đó là cuộc Cách
mạng 1989 (Revolutions of 1989) các nước đông Âu từ bỏ chế độ CS và trở lại chế
độ dân chủ tự do của họ trước 1945, các nước thuộc địa cũ từ thời Nga Hoàng
tuyên bố độc lập, Liên Bang Sô viết tan như xác pháo cuối năm 1991. Mười lăm
(15) nước tuyên bố độc lập là Armenia, Azerbaijan, Belarus, Estonia, Georgia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Latvia, Lithuania, Moldova, Russia, Tajikistan, Turkmenistan, Ukraine,
và Uzbekistan. Sự ly khai này đã khiến Nga mất một nửa dân số, trước là
290 triệu nay chỉ còn 146 triệu.
Ngày
25/3/1990 Gorbachev được các Đại biểu bầu làm Tổng Thống Liên bang
Xô viết với 59% phiếu bầu, người dân muốn cải tổ nhanh hơn nữa. Trong cuộc bầu
cử nhiều ứng cử viên của đảng CS thất cử, Yeltsin được bầu ở Moscow và trở thành
chính khách nổi luôn chỉ trích Gorbachev.
Nhiều
người CS buộc tội Gorbachev đã làm lụn bại nước Nga về kinh tế, sự
thực ông thừa hưởng một gia tài đổ nát do từ thời Brezhnev để lại.
Gorbachev đã cứu các nước Đông Âu và 15 nước Thuộc địa cũ.
Sau
Gorbachev là Boris Yeltsin kế vị.
Boris
Yeltsin
Sự
nghiệp chính trị Gorbachev suy thoái, Yeltsin là đối thủ chính trị mạnh nhất
của Gorbachev. Ngày 29/5/1990 Yeltsin được bầu làm Chủ tịch Quốc hội. Ngày
12/6/1991 ông được bầu theo Phổ thông đầu phiếu làm Tổng Thống Cộng hòa Xã hội
liên bang Sô Viết Nga (Russian Soviet
Federative Socialist Republic), lúc đó là một nước trong Liên bang 15 nước. Khi
Gorbachev từ chức và Liên bang Số viết giải tán ngày 25/12/1991, Yeltsin năm
1996 tái đắc cử.
Dưới
thời Yeltsin, nhiều suy thoái như lạm phát, tham nhũng, kinh tế khủng hoảng và
nhiều vấn đề chính trị xã hội ảnh hưởng nặng nề nước Nga. Năm 1992 vật giá
tăng vọt, thập niên 90 Tổng sản lượng suy giảm còn một nửa, thất nghiệp dữ dội,
lạm phát phi mã khiến bao nhiếu người mất hết tiền tiết kiệm, mười triệu người
Nga lâm vào cảnh bần hàn.
Ông
tiếp tục giữ chức Tông Thống cho tới 31/12/1999, tỷ lệ ủng hộ xuống không còn
gì. Ông từ chức
ngày 31/12/1999, Thủ Tướng Vladimir
Putin trở thành Tổng Thống lâm
thời cho
tới khi cuộc bầu cử mới được tổ chức ngày 26/ 3/2000.
Vladimir Putin
Ông giữ chức Thủ tướng Nga từ tháng 8/1999 tới
tháng 12/1999, sau đó làm Tổng Thống lâm thời do Yeltsin trao lại từ cuối 1999
tới tháng 3/2000. Putin đắc cử Tổng Thống 26/3/2000 với 53% số phiếu nhiệm kỳ đầu
2000/2004 và tái đắc cử nhiệm kỳ hai 2004-2008. Ông lại làm Thủ Tứớng từ
2008-2012 trong khi Dmitry Medvedev, Thủ Tướng của ông lên làm Tổng Thống.
Putin cũng là Chủ tịch đảng Thống nhất Nga, đã phục vụ cho KGB 16 năm, lên tới
Trung tá. Ông tham gia chính phủ Yeltsin và lên rất nhanh. Vì Hiến
Pháp chỉ cho làm Tổng Thống hai nhiệm kỳ ông không thể ra ứng cử tiếp
năm 2008.
Tháng 9/2011 sau khi luật thay đổi tăng nhiệm
kỳ Tổng thống từ 4 lên 6 năm, Putin cho biết ông sẽ ứng cử lần thứ ba (2012)
ông thắng cử Tổng Thống năm 2012 (63.6% số phiếu) và sẽ cầm quyến 6 năm, cử
Dmitry Medvedev làm Thủ Tướng.
Putin bị trong nước chống đối, bị thế giới coi
là Dân chủ giả hiệu, người ta cho là nền Dân chủ lai căng này sẽ từ từ đưa tới
độc tài, năm 2014 Nga bị truất khỏi G-8 vì sáp nhập bán đảo Crimea vào nước họ. Ngày
21/2/2014 Quốc hội Ukraine lật đổ Tổng Thống thân Nga Yanukovych và cử TT lâm
thời Turchynov lên thay. Mỹ và Tây phương công nhận chính phủ mới, Nga phủ nhận.
Hai ngày sau Putin đưa vũ khí lén giúp bọn gốc Nga chiếm bán đảo Crimea, cuối
tháng 3 họ tổ chức bầu cử ma mãnh dưới sự yểm trợ xe tăng để sáp nhập bán đảo
này vào Nga.
Kinh tế tốt đẹp trong thời kỳ Putin làm Thủ Tướng
và Tồng Thống lần đầu 1999-2008 lợi tức thực sự tăng 2.5 (hai lần rưỡi), lương
bổng thực sự tăng gấp ba, thất nghiệp, nghèo nàn giảm một nửa, nhân dân mãn
nguyện. Nhiệm kỳ trước của Putin được đánh dấu kinh tế tăng trưởng, kinh tế Nga
tiến một mạch 8 năm, Tổng sản lượng tăng 600%, chính phủ giảm thuế. Chính sách
Năng lượng khiến Nga trở thành Siêu cường năng lượng.
Nước Nga khác thường
trong số những nền kinh tế lớn ở chỗ họ dựa vào lợi tức năng lượng dầu, khí để
tăng trưởng, đất nước có đầy tài nguyên thiên nhiên gồm dầu, khí đốt, kim loại
quí…chiếm phần lớn hàng xuất khẩu Nga. Những thập niên 2000 Năng lượng nhiên liệu
đã thay đổi bộ mặt nước Nga trở thành siêu cường năng lượng như năm 2012 dầu và
khí đốt chiếm 16% Tổng sản lượng, chiếm 52% lợi tức Ngân sách Liên bang và chiếm
hơn 70% hàng xuất khẩu. Lợi tức phân phối không đều trong khi 110 nhà tỷ phú
chiếm giữ 35% tiến của trong nước. Nga cũng bị nạn tiền thất thoát ra ngoại quốc,
từ 2000-2012 mất 880 tỷ Mỹ kim.
Nay kinh tế Nga bị suy thoái từ khi sáp nhập
bán đảo Crimea, bị Mỹ và Tây phương trừng phạt kinh tế, thị trường chứng khoán
lao xuống vực thẳm, đồng Rúp mất giá gần một nửa. Nay giá dầu thô tụt xuống dưới
50 đô so với trên 100 đô nửa năm trước khiến kinh tế Nga càng khốn đốn vì họ sống
bằng bán dầu, năng lượng. Người dân Saigon sau 1975 lấy làm lạ khi hàng
chiến tranh như Hỏa tiễn, xe tăng .. Nga rất hiện đại thì hàng hóa
tiêu dùng lại quá tôi tệ, quạt tai voi Nga không sánh được với quạt
của Nhật, Âu Mỹ.
Nga hoàn toàn trái ngược với nước Nhật, diện
tích Nga nay 17 triệu Km2 vuông gấp 44 lần nước Nhật (337 ngàn Km2), Nga có rừng
vàng biển bạc, Nhật không có tài nguyên nhưng nhờ trí thông minh họ đã chế tạo
được các hàng xuất khẩu tuyệt hảo bán khắp Năm Châu. Kỹ nghệ đã đưa Nhật lên
hàng kinh tế lớn thứ nhì trên thế giới thập niên 80, 90 và 2000, chỉ mới xuống
hàng thứ ba những năm gần đây. Putin có công đào xới cái “của trời cho” đem xuất
cảng đưa đất nước lên hàng cường quốc kinh tế thứ 8 mà trước đó đứng hàng thứ mấy
chục, nay xếp thứ 13.
Cuối thập niên 90 sau khi Liên bang Sô viết sụp
đổ, 15 nước trong Liên bang đòi trả độc lập, Đông Âu từ bỏ chế độ CS, nưóc Nga
lâm vào tình trạng khủng hoảng kinh tế, Tổng sản lượng suy giảm còn 50%, lạm
phát gia tăng.
Thời mà đế quốc Sô viết đã từng chọc trời khuấy
nước nay còn đâu?
Dậu đổ thì bìm bìm leo, nhiều nước nhất là Mỹ,
Tây phương khinh rẻ nước Nga hết thời, có người nói đừng coi thường Nga họ vẫn
còn cả một kho vũ khí cũ. Đó là lý do thúc đẩy Putin vùng vẫy để lấy lại chút
hào quang quá khứ mà nhân dân cũng đồng ý để ông quậy cho đỡ tủi. Về phương
diện Quân sự, Nga vẫn được xếp hạng Thứ Hai sau Mỹ vì họ còn kho Vũ
khí cũ, nhất là bom Nguyên tử (2)
Cuộc chiến đã tàn
Putin giật giây dựng lên một chính quyền thân
Nga tại Ukraine trước đây 2014 để từ từ kéo họ về Nga, họ tưởng là chỉ
đánh vài ngày là xong, nhưng thất bại. Người Ukraine căm thù
Nga vì họ đã từng bị Staline giết bẩy triệu người năm 1933. Ukraine lật đổ Tổng
Thống thân Nga khiến Putin nổi giận sáp nhập bán đảo Crimea vào Nga 2014 trắng
trợn.
Khi bị Tây phương trừng phạt kinh tế, Putin
quá giận mất khôn tuyên bố Nga là nước duy nhất có thể biến Hoa Kỳ thành tro bụi.
Nay bất lực trước đòn kinh tế Putin chỉ còn nước hù dọa cho đỡ tủi. Đe dọa chỉ
là vũ khí của kẻ yếu, nay kho vũ khí cũ đã quá lỗi thời chẳng dọa được ai, cũng
chẳng đánh được ai. Ngay cả những tay trùm CS như Staline, Khrushchev,
Brezhnev… đã từng hét ra lửa, mửa ra khói cũng không dám nói vậy. Putin lợi dụng
chính sách đối ngoại mềm yếu của Obama 2014 để lộng hành, nhưng hai năm nữa, Cộng
Hòa sẽ lên nắm quyền, khi ấy ông sẽ không dại gì mà vuốt râu hùm.
Có vài người nịnh Putin, thổi ông lên hàng người
có nhiều quyền lực nhất thế giới nhưng quyền lực ở chỗ nào? Nay dân số Nga chỉ
còn một nửa (146 triệu, List of countries by population. Wikipedia)
sau khi Liên bang Sô viết tan rã đứng hàng thứ 9 trên thế giới. Tổng sản lượng
Nga thập niên 60, 70 bằng nửa của Mỹ như Samuelson đã nói trên, nay đứng hàng
thứ 12, 13 chỉ bằng 1/14 của TSL Mỹ. Ngân sách quốc phòng Nga (42 tỷ) chỉ bằng 1/17
của Mỹ, diện tích Nga từ 24 triệu Km2 còn 17 triệu Km2, vẫn đứng đầu thế
giới
Putin muốn trở lại thời chọc trời khuấy nước của
Liên bang Sô viết xa xưa nhưng than ôi thời oanh liệt nay còn đâu? Muốn vậy trước
hết phải chiếm lại 15 nước thuộc địa cũ để đưa dân số từ 146 triệu trở lại 290
triệu và Tổng sản lượng lên hàng thứ hai, thứ ba, sau đó chiếm lại Đông Âu để
tái lập giang sơn nhưng chỉ có những thằng điên mới mang ảo tưởng như vậy, làm
sao có thể quay ngược bánh xe lịch sử?
Liên bang Sô viết, cái nôi của CS đầu hôm sớm
mai tan như xác pháo, nhà Phật gọi là vô thường, chẳng có gì là thường còn, có
sinh thì có diệt.
Cuộc
Chiến Nga-Ukraine từ 24/2/2022 tới 24/2/ 2023 đã được một năm, không ai
mà đi kỷ niệm một sự thất bại nhục nhã: Theo tin tình báo Anh (Russian causualties highest since begining of
Ukraine war) trung bình 824 lính Nga chết trong một ngày tháng 2/2023,
khoảng 200,000 lính Nga thương vong, 60,000 bị giết (The Guardian)
Ngân Sách Quốc Phòng Nga chỉ có 42 tỷ,
trong khi Mỹ 750 tỷ, và khối Nato gần một nửa NSQP Mỹ, trong số 10
nước top ten (năm 2021) Nga chỉ hơn Brezil (29 tỷ) và Pakistan (12 tỷ)
(theo Globalfirepower.com), năm 2022 NSQP lên hơn 154 tỷ, thì không biết
lấy tiền ở đâu ra? Nay Tây Phương và Mỹ trước sự dọa nạt của Putin
người ta coi thường vì họ biết anh chẳng còn gì. Putin dọa Mỹ, Nga
sẽ không còn tôn trọng hiệp ước ký với Mỹ về cắt giảm đầu đạn
Nguyên tử, người Tây Phương coi đe dọa của Putin không nghĩa lý gì.
Trừng phạt kinh tế, Quân sự của Tây
Phương ngày một xiết chặt khiến Nga không làm gì được bèn quay ra xin
nhờ vả các nước đàn em, năm ngoái hạ cấp đến độ phải nhờ Iran, Bắc
Hàn giúp vũ khí đạn được. Nay phải nhờ Trung Cộng, nhưng giới lãnh
đạo Bắc Kinh đã bị Tây Phương cảnh cáo, coi chừng bị trừng phạt Kinh
tế, nay Tầu đỏ còn dựa vào Tây phương để buôn bán, trao đổi hàng
xuất cảng. Họ Tập không chịu đứng chung với thằng ngu để cùng chết chung với
hắn, có bản tin cho biết Tập Cận Bình lo âu vì đánh chiếm Đài Loan sẽ
khó khăn như Nga chiếm Ukraine và đã quả quyết với Mỹ cứ yên tâm.
Về vũ khí nguyên tử Mỹ là nước đầu tiên và duy
nhất nghiên cứu chế tạo bom nguyên tử mà các cường quốc CS Nga, Tầu đã đánh cắp
tài liệu của Mỹ về chế tạo. Mỹ cũng là nước duy nhất đã xử dụng bom Nguyên tử
trong chiến tranh (1945). Về số lượng, Mỹ là nước có nhiều đầu đạn Nguyên tử nhất.
Từ 1940 tới 1996, trong 56 năm Mỹ đã chi 8,890
tỷ đô la (theo giá tiền ngày nay) trong việc chế tạo vũ khí nguyên tử. Người ta
ước lượng từ 1945 Mỹ đã chế tạo hơn 70,000 đầu đạn nguyên tử, nhiều
hơn tổng số đầu đạn nguyên tử của các nước trên thế giới cộng lại (3).
Mỹ là nước có bom Nguyên tử đầu tiên,
với số lượng áp đảo cả thế giới, Putin đem bom Nguyên tử ra dọa Tây
Phương và Mỹ chỉ làm trò cười cho họ. Mỹ có hệ thống lá chắn từ
trước 1975, Putin nếu muốn nước Nga bị san bằng thì xài vũ khí nguyên
tử. Cán bộ CS nói tại sao Mỹ có bom Nguyên tử trước Liên Xô mà không
dám đánh Nga? Vì Mỹ chỉ tự vệ, nếu họ đánh Nga thì Sô Viết chỉ
còn là bãi đất hoang.
Ukraine là bãi chiến trường, trong
một cuộc chiến, bên nào trở thành bãi chiến trường thì bên ấy lãnh
đủ. Dĩ nhiên Ukraine bị thiệt hại nặng, các thành phố bị thiêu đốt,
đổ nát, thường dân bị giết hại vì bom đạn và vì bị địch bắn chết.
Nay Nga muốn thương thuyết nhưng họ đòi
giữ nguyên những thành phố mà họ đã chiếm từ 2014, một điều mà
Ukraine không bao giờ chấp nhận. Người dân Mỹ tuy ủng hộ Ukraine nhưng
quá chán cuộc chiến này, họ chỉ muốn vật giá không tăng cao như tại
thị trường chợ, búa. Lạm phát, in tiền nhiều quá khiến người dân
khốn khổ.
Năm 1956 nhân vụ khủng hoảng kinh đào Suez, Thủ
Tướng Nga Khrushchev giận dữ đề nghị với Mỹ:
“Kể từ nay mọi việc trên thế giới sẽ chỉ do Mỹ và
Nga giải quyết, không liên can gì đến những nước không có bom nguyên tử (ý nói
Pháp) hoặc chỉ có một ít bom nguyên tử (ý nói Anh)”
Nhưng cái thời oanh liệt chọc trời khuấy nước ấy
nay còn đâu? Putin vẫn muốn làm sống lại chút hư danh ấy, ông vẫn tiếc nhớ cái
thời oanh liệt của Sô Viết trước đây.
Nhưng thuở ấy nay còn đâu? có chăng chỉ còn lại
một tiếng vang, vang bóng một thời …
Trọng Đạt
———————–
(1) Kinh
tế gia Samuelson nói trong cuốn Economics trang 830 (in 1970)
“Thập niên 1970 cũng như thập
niên 1960 Tổng sản lượng kinh tế của Nga vào khoảng một nửa Tổng sản lượng Mỹ”
(In the 1970s, as in the 1960s,
U.S.S.R real GNP is about one-half United States real GNP.
(2) http://www.globalfirepower.com
(3) Wikipedia -Nuclear weapons of the United
States
No comments:
Post a Comment