TỰ
DO NGÔN LUẬN THÌ THẬT LÀ ĐÁNG GHÉT!
Sau khi
Uju Anya lên Twitter nguyền rủa một vị quân chủ vừa qua đời hôm qua, cô bèn bị
bà con cõi mạng dập tơi tả. Người ta còn vận động Đại học Carnegie Mellon
(Pennsylvania, Mỹ), nơi cô đang là giáo sư ngôn ngữ học ứng dụng, điều tra và
đuổi việc cô.
Cô Uju
Anya đã viết gì?
“Nghe đâu
một vị quân chủ của một đế chế diệt chủng hãm hiếp trộm cắp rốt cuộc đã toi. Cầu
cho nỗi đau hành hạ bà ta.”
Một người
hỏi lại: “Tại sao cô lại cầu cho người của chúng tôi và là nữ hoàng duy nhất của
chúng tôi là Elizabeth chết?”
Anya liền
đáp: “Tôi không cầu bà ta chết. Bà ta chết rồi. Tôi cầu bà ta có một cái chết
đau đớn giống cái chết mà bà ta đã gây ra cho hàng triệu người.”
Mẩu tweet
của cô được nhiều người da đen và một số bộ phận nhân loại có ân oán với Vương
quốc Anh hào hứng đón nhận. Cùng lúc, nó hứng về vô vàn lời chỉ trích, đe dọa,
trong đó có lời kêu gọi Đại học Carnegie Mellon xử đẹp cô.
Trường đại
học kia hẳn không thích mẩu tweet của cô Anya nhưng có vẻ cũng hiểu rằng đó là
quyền tự do ngôn luận.
Trên trang
Twitter chính thức, Đại học Carnegie Mellon viết: “Chúng tôi không tha thứ cho
những thông điệp xúc phạm và đáng bị phản đối của Uju Anya hôm nay trên tài khoản
mạng xã hội cá nhân của cô. Tự do biểu đạt là cốt lõi trong sứ mệnh của giáo dục
đại học, tuy nhiên, các quan điểm mà cô ấy chia sẻ không đại diện cho các giá
trị của tổ chức hay các chuẩn mực tranh luận mà chúng tôi nuôi dưỡng.”
Ngay lập tức,
Tổ chức Quyền Cá nhân trong Giáo dục (FIRE) đã lên tiếng cảnh báo Đại học
Carnegie Mellon chớ chiều theo áp lực từ bên ngoài dẫn đến sổ toẹt các nguyên tắc
tự do ngôn luận mà trường này theo đuổi.
“Cơ quan
nơi cô Anya làm việc, Đại học Carnegie Mellon, đang được yêu cầu điều tra hoặc
trừng phạt cô ấy. Nhưng bởi vì trường đại học này đã hứa về việc đảm bảo tự do
ngôn luận cho đội ngũ giáo viên, vậy nên trường không nên đầu hàng các yêu cầu
đó,” báo Peoples Gazette dẫn lời Alex Morey, giám đốc bảo vệ quyền học đường của
FIRE, nói.
“Tự do
ngôn luận bao gồm việc bạn nói rằng bạn hạnh phúc khi một ai đó chết, hoặc thậm
chí bạn mong họ bị tổn hại hoặc chịu khổ đau.”
FIRE cho rằng
trường đại học kia nên bảo vệ các chính sách “vững chắc” của mình về tự do ngôn
luận và “cứ để cho cuộc đối thoại tiếp diễn”.
Đáp lại một
số ý kiến cho rằng cô Anya đã chọn không đúng thời điểm (người ta mới chết) để
đăng tải một nội dung nhạy cảm như vậy trên Twitter, tổ chức FIRE nói rằng “quyền
tự do ngôn luận không phải chịu tang” (tức không vì có tang sự mà tạm đình chỉ
quyền này).
Trong một
vụ tương tự nhưng xảy ra hồi thập niên 1980, cô cảnh sát Ardith McPherson đã bị
sa thải sau khi nói lời khó nghe về Tổng thống Ronald Reagan. Đây là pha kiện tụng
mà rốt cuộc đã dẫn tới một phán quyết quan trọng của Tòa án Tối cao Mỹ (vụ
Rankin v. McPherson), bảo vệ quyền tự do ngôn luận của công dân.
Chuyện vầy,
sau khi nghe tin ông Reagan bị ám sát hụt, cô McPherson bèn hứng chí nói: “Bắn
đi, nếu họ đi tìm ông ta lần nữa, tôi hy vọng họ sẽ xử được.”
Tất nhiên
là hồi đó chưa có mạng xã hội và chuyện cô này phát ngôn chỉ bị mấy tay đồng
nghiệp mách lẻo lên thượng cấp Walter Rankin mà thôi. Thế rồi, sau khi bị đuổi
việc, cô đã kiện sếp Walter Rankin ra tòa án khu vực về hành vi cản trở quyền tự
do ngôn luận của cô, chiểu theo Tu chính án thứ nhất.
Vụ việc
sau đó lên đến Tòa án Tối cao và vào năm 1987, Tòa Tối cao đã ra phán quyết: Lợi
ích của Rankin trong việc sa thải McPherson thấp hơn quyền của cô McPherson
theo Tu chính án thứ nhất. Tòa tuyên bố rằng phát ngôn của McPherson, xét trong
bối cảnh đó, “thuần túy liên quan đến vấn đề quan trọng đối với công chúng (of
public concern)”.
Trở lại vụ
cô giáo sư Uju Anya, trong thư ngỏ của mình, FIRE lập luận rằng cuộc đời, cái
chết và các hành động của Nữ hoàng Elizabeth trải dài hàng thập niên của lịch sử
thế giới rõ ràng là một vấn đề quan trọng đối với công chúng đáng để bàn thảo
và tranh luận.
“Điều này
đặc biệt rõ ràng khi các cơ quan báo chí lớn ngay lập tức xuất bản các bài viết
về cái chết của bà, cũng như hàng triệu người – trong đó có Giáo sư Anya – lên
mạng xã hội để đưa ra phản ứng đối với tin tức đó,” thư của FIRE viết.
Cuối thư,
FIRE viết rằng họ mong Đại học Carnegie Mellon tận dụng cơ hội này, khi có nhiều
người đang theo dõi, để tái khẳng định những cam kết mạnh mẽ của trường đối với
tự do biểu đạt.
_____
Nguồn:
Thư gửi Đại
học Carnegie Mellon của FIRE:
https://www.thefire.org/fire-letter-to-carnegie-mellon…/
Báo
PG: https://gazettengr.com/queen-elizabeth-u-s-group-warns…/
Tweet của
Đại học Carnegie Mellon:
https://twitter.com/CarnegieMe.../status/1567975991330615297
Báo PG:
https://gazettengr.com/queen-elizabeth-u-s-group-warns.../
Chính sách
về tự do ngôn luận của Đại học Carnegie Mellon:
https://www.cmu.edu/.../admini.../freedom-of-expression.html
Hình : https://www.facebook.com/photo/?fbid=10166579367760612&set=a.10150349345110612
.
No comments:
Post a Comment