Hun
Sen tố Hà Nội độc tài: Ngậm bồ hòn làm ngọt?
Hoàng
Thành
21/12/2021
https://www.voatiengviet.com/a/hun-sen-ha-noi-ngam-bo-hon-lam-ngot/6363005.html
https://gdb.voanews.com/102846A5-D323-456F-9FE7-4272178840B1_w1023_r1_s.jpg
Khi chủ nghĩa phi-tự
do bùng phát ở đất nước chùa tháp, thì nước này ngày càng bị cô lập với cộng đồng
quốc tế.
Các trò ngỗ ngược vừa qua của Hun Sen chưa thực sự
“đốt đít” Hà Nội vốn đang trong cơn tự huyễn hoặc. Tuy nhiên, Bảy Phúc
(nickname của Chủ tịch Nguyễn Xuân Phúc) lần này có mang thông điệp răn đe sang
Phnom Penh hay không hay lại tiếp tục “ngậm bồ hòn làm ngọt” một thời gian nữa?
Ngày 13/12/2021, báo Khmer Times có bài viết
nhận định: “Mỹ là nước đòi dân chủ từ Campuchia nhưng lại có quan hệ cực kỳ
thân thiết với Việt Nam cộng sản… Mỹ thúc giục Campuchia giảm quan hệ với Trung
Quốc, nhưng không đưa ra phương án thay thế tương xứng nào”. Sự chỉ trích tại
sao Mỹ cấm vận vũ khí nước này, vì những vi phạm nhân quyền và thiếu dân chủ,
trong khi Việt Nam còn
thiếu dân chủ hơn CPC nhiều, mà Mỹ vẫn o bế, thực sự gây sốc.
Tác động đối với
Campuchia
Rất có thể người dân Campuchia quên một thực tế,
sự can thiệp ngấm ngầm và công khai của Trung Quốc đã tác động tiêu cực đến nền
chính trị CPC như thế nào, theo các nhà quan sát nước ngoài. Khi chủ nghĩa
phi-tự do bùng phát ở đất nước chùa tháp, thì nước này ngày càng bị cô lập với
cộng đồng quốc tế. Điều đó khiến nó càng thêm phụ thuộc vào Trung Quốc và khó
có thể thoát khỏi “bóng đè” của Bắc Kinh trong cả ngắn hạn lẫn dài hạn.
Quyết định cấm vận vũ khí đối với CPC được đưa
ra một tháng sau khi ba cơ quan, bao gồm: Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Bộ Tài chính
Hoa Kỳ và Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã công bố một bản Khuyến cáo các doanh nghiệp
Hoa Kỳ hiện đang hoạt động hoặc đang cân nhắc hoạt động tại CPC cần lưu ý đến
các tương tác với các tổ chức và lĩnh vực có khả năng liên
quan đến vi phạm nhân quyền, các tội phạm, các hoạt động và các phương thức
kinh doanh tham nhũng”.
Điều đặc biệt là lệnh trừng phạt các quan chức
CPC có liên quan đến việc thu thập thông tin tình báo quân sự đối với CPC, khi
quyết định trừng phạt này chỉ đích danh một trong các cơ quan bị trừng phạt, đó
là Tổng cục Nghiên cứu và Tình báo của Quân đội Hoàng gia Campuchia
(RCAF) do
chính con trai của Hun Sen, Hun Manith đứng đầu. Mặc dù báo chí CPC
chỉ cho biết ông Tea Vinh là quan chức của RCAF, nhưng Đài phát thanh Dân chủ lại
tiết lộ thêm thông tin là tuyên bố của Bộ Thương mại Mỹ còn ám chỉ tới người đứng
đầu RCAF, chính là con trai thứ của Hun Sen. Hun
Manith đã giữ chức vụ này từ năm 2017.
Trên thực tế, CPC sử dụng rất ít các khí tài
và các phương tiện quân sự khác từ Mỹ. Chính vì vậy, việc đưa ra lệnh cấm vận
vũ khí đối với CPC được hiểu, chỉ là một cách bày tỏ thái độ của Mỹ đối với quốc
gia này. Lệnh này sẽ ngăn cản việc hợp tác quân sự và quốc phòng của CPC với Mỹ
và toàn bộ các quốc gia phương Tây. Các nước này sẽ không thể phát triển quan hệ
quân sự và quốc phòng với CPC. Các thông tin tình báo là lĩnh vực Mỹ có thế mạnh
thì đất nước chùa tháp sẽ không có cơ hội tiếp cận. Điều
này Mỹ từng đưa ra cảnh báo từ cách đây khá lâu.
Lệnh cấm vận được áp dụng là do các vi phạm
nhân quyền, các hoạt động tội phạm và tình trạng tham nhũng của chính quyền, sẽ
làm ảnh hưởng hình ảnh CPC, đặc biệt trước cuộc bầu cử sắp tới. Nó cũng thúc đẩy
tâm lý hoài nghi đối với Hun Sen và tác động đến các phong trào chống lại chính
quyền hiện nay ở CPC. Tuy nhiên, trừng phạt và cấm vận chỉ là “màn dạo đầu”. Nếu
Hun Sen tiếp tục các cuộc “đi đêm” với Trung Quốc, Mỹ sẽ gây áp lực lên Phnom Penh
đối với khoản nợ gần 500 triệu USD bắt nguồn từ các khoản vay của
chính quyền Lon Nol từ những năm 1970.
Tác động đối với
Việt Nam
CPC tố cáo VN thiếu dân chủ là bước leo thang
mới, sau scandal Hun Sen đòi Thứ trưởng Quốc phòng VN trực tiếp xin lỗi
ông, với
sự có mặt của Đại sứ TQ tại Phnom Penh. Liệu Hun Sen có biết rằng,
sau khi ông đòi cách chức Thứ trưởng Bộ Quốc phòng và cho báo chí “bới móc” VN,
sáng 14/12, Bộ Chính trị ĐCSVN đã có một Hội nghị Đối ngoại toàn quốc. Tại đấy,
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tuyên bố về ba cặp “quan hệ đặc biệt” giữa VN với
các nước. Một
trong ba cặp ấy, tuy không nói ra công khai, là với CPC.
Phải chăng, quan hệ VN – CPC “đặc biệt” còn ở
chỗ, cả hai đều cùng thể chế chuyên quyền và toàn trị giống nhau? Việc cho báo
chí “bới móc” VN độc tài hơn CPC thật là khập khiểng! “Lươn ngắn chê Chạch
dài”. Khmer Times có thể an tâm, vì thời điểm tờ báo này phê phán Hà Nội lại
rơi đúng vào lúc Liên Hiệp Quốc và hàng loạt các quốc gia phương Tây cũng lên
án Việt Nam về các phiên toà xử và bỏ tù những nhà hoạt động. ĐSQ của Mỹ,
Canada, Liên hiệp Châu Âu, Anh Quốc, và New Zealand... đều
lên tiếng phản đối các bản án phi nhân mà Hà Nội vừa đưa ra đối với những nhà bất
đồng chính kiến trong các phiên tòa “bỏ túi” gần đây.
Dù sao, một câu hỏi nữa cũng được giới nghiên
cứu đặt ra lúc này là tác động của sự trừng phạt nói trên của Mỹ đối với CPC có
ảnh hưởng gì đến VN hay không? Câu trả lời chỉ có thể đặt ra ở thì tương lai.
Hay ít nhất, cũng phải chờ sau khi Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc kết thúc chuyến
thăm cấp nhà nước Campuchia từ ngày 21 đến 22/12. Bảy Phúc có đủ tài ngoại giao
và thuyết khách để ngăn Hun Sen bớt “trượt dốc” hay không? Vào thời điểm hiện
nay, chúng ta chưa có câu trả lời chắc chắn. Chủ tịch Nguyễn Xuân Phúc có đủ bản
lĩnh vận hết nội công để đưa ra lời khuyên, rằng nếu CPC tiếp tục leo thang như
vừa qua, thì đúng như bài học dân gian từng đúc kết: “Trai
Cò chấp nhau, ngư ông sẽ đắc lợi”.
Một tác động trung hạn khác nhưng mong manh. Nếu
các căn cứ hải quân Hun Sen cho Trung Quốc xây dựng ở CPC ảnh hưởng đến quân
bình lực lượng giữa Mỹ và Trung Quốc, thì biết đâu, một lúc nào đó, VN và các
nước, đặc biệt là những nước VN có quan hệ “đối tác chiến lược” hay “toàn diện”,
sẽ cùng nhau bàn thảo để mở cảng Cam Ranh cho tàu hải quân nước ngoài và xây dựng
cơ sở này thành Trung tâm cảng dịch vụ tổng hợp. Mở cửa Cam Ranh là bài toán “tối
ưu hoá toàn cục”, có thể là chiến lược mới dưới vỏ bọc thương mại. Căn cứ Hải
quân ở Ream đe doạ Mỹ một thì đe doạ VN hai, ba. VN “án binh bất động”, “ngậm bồ
hòn làm ngọt” đến bao giờ?
Nếu Mỹ kéo dài trừng phạt CPC mà vẫn “o bế” VN
thì có thể là cơ hội để ĐCSVN suy nghĩ theo hướng quyết tâm xây dựng nhà nước
pháp quyền (kể cả là pháp quyền XHCN), nhằm giảm bớt chất độc tài/toàn trị
trong quản lý xã hội, kinh tế và người dân? Dân chủ hoá thực ra là nhu cầu tự
thân để có an ninh và phát triển giữa gọng kìm của chủ nghĩa Đại Hán trong khu
vực. Nếu Mỹ tiếp tục trừng phạt kinh tế, đánh vào “dạ dày” đối với những quốc
gia có hồ sơ bất hảo về dân chủ và nhân quyền, thiệt hại sẽ không tránh khỏi,
nhất là trong bối cảnh do covid-19 Việt Nam đã mất khoảng 847.000 tỉ đồng,
tương đương 37 tỉ USD.
No comments:
Post a Comment