NỘI DUNG :
.
BBC
Tiếng Việt
.
VOA
Tiếng Việt
============================================
.
07/01/2020
Đầu năm 2020, các cuộc cháy rừng tại Úc đã lan rộng
gần như toàn quốc. Kể từ tháng 9 năm 2019 đến nay, diện
tích rừng cháy đã lên đến 14.6 triệu mẫu (acres, lớn gấp hai diện tích
nước Bỉ). Và nếu so với nạn cháy rừng Amazon vào tháng 8 năm 2019 thì hỏa hoạn
tại Úc rộng lớn hơn gấp hai, mà hậu quả là hàng trăm ngàn gia đình phải di tản,
và gần nửa tỷ động vật đã bị giết hại.
Những ngày đầu năm 2020 vừa qua, tiểu bang Victoria
đã mù mịt trong khói lửa, và thành phố Melbourne hiếm khi nào bị bao phủ bởi
màn khói mịt mù và dày đặc đến độ không nhìn ra được các tòa cao ốc tại thành
phố ở đâu. Không những khói và lửa, mà còn mùi cháy của rừng, của động vật, với
hàng trăm triệu con, đã quyện vào nhau tạo ra một bầu không khí thật là khó thở,
ngột ngạt. Khói mù bao phủ cả thành phố làm cho nhiều người bắt đầu mang khăn
che mặt để lọc không khí hít vào. Không khí đã lan tràn vào trong mọi nhà và
không một ai tránh nó được. Những tấm hình trên các cơ quan truyền thông cho thấy
bầu trời chung quanh toàn màu đỏ. Làm sao không đau đớn, chạnh lòng!
Kể từ tháng 9 năm 2019 đến nay, diện tích rừng cháy
đã lên đến 14.6 triệu mẫu. (Hình: Tác giả cung cấp)
Giáo sư Bin
Jalaludin thuộc trường Đại học NSW, viên điều tra trưởng của Trung tâm
Nghiên cứu Chính sách Ô nhiễm Không khí, Năng lượng và Sức khỏe, cho biết ông
đã bắt đầu làm việc cho ô nhiễm không khí từ đầu thập niên 1990, nhưng chưa bao
giờ thấy lửa kéo dài và kinh hoàng đến thế. Theo Jalaludin thì ít có nghiên cứu
nào được thực hiện để tìm hiểu về ảnh hưởng lâu dài của khói từ rừng cháy mà
người dân bị phơi bày trực tiếp qua nhiều tuần hoặc tháng; tuy thế các nghiên cứu
về những cư dân sống tại các thành phố bị ô nhiễm trầm trọng đã có những rủi ro
gia tăng về đau tim, đột quỵ và tiểu đường theo thời gian. Cháy rừng có thể đưa
ra các ô nhiễm hạt (particulate-matter pollution), các hạt trong không khí rất
nhỏ mà có thể đi vào và phá hoại tế bào phổi của con người.
Chính quyền địa phương, tiểu bang và liên bang Úc
đang cố gắng phối hợp, với sự trợ giúp của Bộ Quốc phòng Úc cũng như các cơ
quan phòng cháy chữa cháy từ khắp nơi, kể cả từ New Zealand, Hoa Kỳ v.v… , để
tìm cách dập tắt các ngọn lửa này. Tuy nhiên một số quyết định thiếu
quyết đoán và hơi chậm chạp của chính quyền liên bang Úc đối phó với nạn
cháy rừng này đã bị chỉ trích nặng nề, và người dân chắc sẽ không quên các quyết
định, hay không quyết định này, vào kỳ bầu cử tới. Đó là chưa kể những phê
bình nặng nề về việc lợi dụng cơ hội đau thương này để quảng
bá cho đảng chính trị của mình.
Thủ tướng Scott
Morrison hứa tài trợ quỹ hai tỷ đô la, và nhiều hơn nữa nếu xét cần
sau đó, để giúp cho các gia đình, chủ nhân và các hội đồng thành phố phục hồi từ
các vụ cháy rừng này. Dự tính ngân sách năm nay sẽ thặng dư khoảng 5 tỷ năm
nay, nhưng vì thiên tai này mà ông Morrison quyết định rằng thặng dư không phải
là trọng tâm hiện nay; điều quan trọng là mạng sống/giá trị con người, và sẽ
chi tiêu tất cả những gì cần.
Trong hai ngày qua, thời tiết đã thay đổi. Tại
Victoria, trời trở nên lạnh dưới 20 độ, và có mưa, tuy không nhiều, nhưng cũng
đỡ phần nào đối với các ngọn lửa ở vùng Đông và Đông Bắc Melbourne. Tuy nhiên
những ai quan tâm theo
dõi các diễn biến trong những ngày qua cũng không khỏi lo âu rằng các
ngọn lửa quá nhiều và quá lớn này, cộng với sức gió và thời tiếc thay đổi liên
miên tại Melbourne, chẳng hạn nhiệt độ có thể lên lại 32 và 36 độ vào thứ Năm
và thứ Sáu này, thì mọi nỗ lực cứu hỏa cũng sẽ gặp nhiều khó khăn và lắm hiểm
nguy.
Số tiền, dù 2 tỷ, hay bao nhiêu đi nữa, cũng không
thể nào bù đắp lại được những mất mát về vật chất, và nhất là tinh thần, với những
kỷ niệm gắn bó đời người với ngôi nhà, và với môi trường sống chung quanh.
Trong lúc gặp hoạn nạn, chúng ta dễ nhìn/tìm ra được
những tấm lòng cao cả. Những người bạn Việt Nam của tôi đã lên trên mạng xã hội
kêu gọi và vận động gây quỹ cho các cơ quan cứu hỏa hoặc các cơ quan từ thiện
giúp đỡ trực tiếp nạn nhân hỏa hoạn. Sự nhiệt thành và tích cực của họ làm cho
tôi cảm động.
“Ăn quả nhớ kẻ trồng cây, uống nước nhớ nguồn”, câu
nói đi vào lòng người Việt Nam, nhất là có ý nghĩa vô cùng đối với những người
đã bỏ hết tất cả, và với bàn tay trắng làm lại tất cả, thì tiếc gì những vật chất
vô thường. Nước Úc, cũng như bao quốc gia khác trên toàn cầu, đã mở rộng vòng
tay, đã cưu mang chúng ta bằng tình người, bằng tấm lòng nhân bản.
Các anh chị tôi đau đớn con tim khi nhìn nước Úc rực
cháy. Ai nấy đều cầu nguyện, cho dầu có người không theo một tôn giáo nào cả.
Có người ủng hộ hai ngàn đô la, một ngàn đô la, năm trăm đô la v.v… Các anh chị
yêu cầu tôi tìm tổ chức từ thiện nào tốt để chuyển tiền đến họ càng sớm càng tốt.
Những tấm lòng và cử chỉ này đã làm tôi ấm lòng. Đóng góp tiền bạc hay đồ đạt/thức
ăn là hữu hiệu nhất, cho các cơ quan như Salvation Army, Australia Red Cross
v.v…
Nhưng đứng trước các nhu cầu cứu trợ cấp bách này,
tôi quyết định nạp đơn tình nguyện đi ra tuyến đầu trong lúc còn nghỉ hè với
các con. Tôi hiểu làm từ thiện ở Úc, hay ở các quốc gia tiên tiến, không phải
là dễ dàng. Thủ tục thì lắm khi rườm rà phức tạp. Chỉ việc tình nguyện vào các
trường tiểu học và trung học giúp học sinh thôi thì ngoài các thủ tục căn bản,
còn phải có bằng “Làm việc với trẻ con” (Working
with Children Check). Ngoài ra, vì tiêu chí “an toàn là trên hết” nên từ chủ
nhân đến nhân viên đến các hãng bảo hiểm và các cơ quan chính quyền mọi cấp đều
phải hiểu và tuân thủ luật, điều lệ và cung cách hành xử (Act, Regulations and
Policy) đối với công việc, sức khỏe và an toàn (Work,
Health and Safety). Đúng là hành chánh ở đâu cũng thế, nhưng ở các nước
tiên tiến thì hành không phải là chánh, mà an toàn mới là chánh.
Tôi nộp đơn. Chờ một ngày sau chưa thấy trả lời, tôi
gọi điện thoại. Anh nhân viên khuyên tôi nên kiên nhẫn chờ, sẽ có người liên lạc.
Hai ngày sau, tôi nhận một email bảo tôi lên Internet điền thêm chi tiết. Chỉ tốn
10 phút, tôi đã cho họ biết những gì tôi muốn làm, và những kinh nghiệm và kỹ
năng mà tôi có. Tôi biết tôi không thể chống hỏa hoạn vì phải được huấn luyện kỹ
càng, như thế cần thời gian. Nhưng có rất nhiều việc tôi có thể làm ngay lập tức.
Tuy nóng lòng, tôi cũng hiểu được rằng mọi việc đều cần sự kiên nhẫn, cần đi
theo quy trình/thủ tục đàng hoàng, và trên hết muốn cứu người khác thì chính
mình phải hiểu các nguyên tắc, kinh nghiệm và bài học của người đi trước để làm
hành trang cho chính mình.
Tôi còn nhớ hơn 20 năm về trước, tôi tìm cách thắp
lò Barbeque. Thấy lâu cháy quá nên tôi khờ dại đổ xăng vào. Không ngờ nó phực
lên rồi bén vào mái hiên. Lửa bắt đầu lan dần, và trong đầu tôi lúc đó nghĩ rằng
căn nhà sẽ bốc cháy. Dù xe cứu hỏa có đến thì nó cũng sẽ cháy một phần nào. Lúc
tôi đang loay hoay tìm cách chữa cháy, tôi cảm nhận được nó mạnh đến độ có thể
thiêu rọi tôi ra tro. Cũng may, chỉ vài phút sau, mưa không biết từ đâu đổ xuống,
và ngọn lửa nhờ thế mà tắt luôn. Kể từ đó tôi luôn biết ơn, và luôn cảm phục những
người dành cả đời, cả sự nghiệp, để phòng cháy chữa cháy.
Tôi cũng quen biết vài người từng sống sót trong
gang tấc sau vụ cháy rừng khủng khiếp cách đây 11 năm, đầu tháng Hai năm 2009,
còn gọi là thứ Bảy Đen (Black Saturday). Sau biến cố này, khi nhìn thấy lửa, dù
chỉ là pháo nổ hay pháo hoa, họ hốt hoảng lên và ngất xỉu ngay.
Có những chấn thương trong cuộc đời chúng ta không
thể nào quên được.
Nước Úc đã cưu mang tôi, gia đình tôi, và hàng trăm
ngàn người Việt Nam khác. Tôi sẽ không bao giờ quên cho đến cuối cuộc đời này.
Cũng vì thế mà tôi quyết định tình nguyện vào công việc này, bởi vì nạn hỏa hoạn
tại đây sẽ luôn hiện hữu chung quanh chúng tôi.
-----------------------------------
.
BBC Tiếng Việt
06/01/2020
Mưa
đang rơi ở Úc và nhiệt độ đã giảm - nhưng các quan chức cảnh báo rằng các đám
cháy đang tàn phá đất nước sẽ "bùng phát" trở lại.
Trời mưa giúp giảm căng thẳng tại Merimbula, New
South Wales. AFP
Mưa bụi đang diễn ra ở bờ biển phía đông, từ Sydney
đến Melbourne, một số vùng của New South Wales có mưa rất lớn.
Nhưng vào tối Chủ nhật, các quan chức cảnh báo nhiệt
độ sẽ lại tăng vào thứ Năm.
Họ cũng cho biết những đám cháy lớn ở Victoria và
New South Wales có thể gặp nhau và tạo thành một đám cháy lớn hơn.
"Không có chỗ cho sự chủ quan," Thống đốc
bang New South Wales, Gladys Berejiklian cảnh báo vào sáng thứ Hai.
Các nhà chức trách đã tiếp tục nỗ lực cung cấp đồ tiếp
tế cho hàng ngàn người phải rời khỏi nhà do hỏa hoạn.
"Ưu tiên cho sáng nay là phục hồi, đảm bảo những
người phải sơ tán có nơi ở an toàn," bà Berejiklian nói.
Những tuần vừa qua là khoảng thời gian tồi tệ. EPA
Chữa bỏng cho gấu koala ở The Port Macquarie Koala
Hospital hôm 29/11/2019 ở Port Macquarie, Australia. Cho đến tuần đầu tháng
1/2020, ước tính hàng triệu thú vật bị chết vì cháy rừng. Nathan Edwards
Úc đã trải qua một trong những cuối tuần tồi tệ nhất
kể từ khi xảy ra cuộc khủng hoảng cháy rừng, với hàng trăm khuôn viên bị phá hủy.
Các thị trấn nông thôn và các thành phố sống dưới một bầu trời nhuộm đỏ, tro bụi
và khói làm ô nhiễm không khí.
Nhưng vào thứ Hai, không có cảnh báo khẩn cấp nào ở
các vùng bị hỏa hoạn, sau sự thay đổi của thời tiết. Tiểu bang Victoria có 25 cảnh
báo "cảnh giác" và Nam Úc có.
Shane Fitzsimmons, Ủy viên Sở Cứu hỏa NSW cho biết tất
cả các vụ hỏa hoạn đã trở lại mức cảnh báo thấp nhất.
Tuy nhiên, Ủy viên Tinh trạng Khẩn cấp Victoria
Andrew Crisp cảnh báo mọi thứ sẽ lại "nóng lên" và đám cháy "sẽ
lại bùng phát".
Vào sáng thứ Hai, khoảng cách giữa một ngọn lửa ở
Corryong, Victoria và hai vụ cháy tại Công viên Quốc gia Kosciuszko ở New South
Wales chỉ là 10km.
"Đây sẽ là một tình huống biến đổi khó lường,"
ông nói, cảnh báo rằng "không thể tránh khỏi" việc các đám cháy sẽ gặp
nhau.
Cảnh tượng tại Eden, NSW hôm thứ Bảy. REUTERS
Tàu HMAS Adelaide ở Eden, New South Wales. BBC Simon
Atkinson
Úc đang chiến đấu với một trong những đợt cháy rừng
tồi tệ nhất, bởi nhiệt độ cao kỷ lục và hạn hán kéo dài.
Quốc gia này vẫn có các vụ cháy rừng hàng năm nhưng
năm nay mọi việc tồi tệ hơn rất nhiều.
Vào cuối tuần, Thủ tướng Úc Scott Morrison cảnh báo
cuộc khủng hoảng có thể kéo dài trong nhiều tháng.
Ít nhất 24 người đã chết kể từ khi vụ cháy bắt đầu
vào tháng Chín. Chất lượng không khí ở thủ đô Canberra gần đây được đánh giá là
tồi tệ nhất thế giới.
Ông Morrison tuyên bố thành lập một cơ quan cứu trợ
để giúp đỡ những người mất nhà cửa và doanh nghiệp trong các vụ hỏa hoạn.
Hôm thứ Hai, ông cho biết hơn 100.000 đôla Úc
(69.000 đôla Mỹ) sẽ được chi để cứu trợ thảm họa trong khi 2 tỷ đôla Úc sẽ được
cam kết dùng cho khắc phục hậu quả trong hai năm tới.
Ông đã phải đối mặt với những lời chỉ trích dữ dội
vì phản ứng của mình đối với các vụ hỏa hoạn - bao gồm cả việc đi nghỉ ở Hawaii
giữa thời kỳ khủng hoảng.
Cựu Bộ trưởng Ngoại giao Julie Bishop - và đồng nghiệp
ở Đảng Tự do của ông Morrison - nói rằng bà nghĩ Thủ tướng đã "làm tốt nhất
có thể", nhưng thêm rằng Canberra nên thể hiện khả năng lãnh đạo trong cuộc
chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu.
"Chúng tôi không có chính sách quốc gia về năng lượng và cách tiếp cận
với biến đổi khí hậu," bà nói.
"Nếu một quốc gia như Úc không thể hiện được vai trò tiên phong,
chúng ta khó có thể đổ lỗi cho các quốc gia khác vì đã không thể hiện sự tiên
phong trong chống biến đổi khí hậu.
--------------------------------
.
VOA Tiếng Việt
06/01/2020
Hôm
6/1, chính phủ Úc cho biết sẽ sẵn sàng chi “bất cứ giá nào” để giúp cộng đồng
phục hồi sau những trận cháy rừng kinh hoàng đã tàn phá đất nước, theo AP.
Thủ tướng Úc Scott Morrison cho biết chính phủ đã
cam kết rót thêm 2 tỷ đôla Úc (1,4 tỷ đôla Mỹ) cho nỗ lực phục hồi cháy rừng,
ngoài khoản ngân sách hàng chục triệu đôla đã được phê duyệt.
“Những đám cháy vẫn cứ tiếp tục. Và chúng sẽ tiếp tục như thế trong nhiều
tháng tới,” ông Morrison nói.
“Vì vậy, hôm nay tôi đề nghị tăng ngân sách bổ sung, trị giá 2 tỷ đôla. Và nếu
cần phải chi nhiều hơn, thì chúng ta sẽ phải đáp ứng ngay.”
Ngân sách mà ông Morrison vừa tuyên bố sẽ giúp tái
xây dựng các thị trấn và cơ sở hạ tầng bị hỏa hoạn phá hủy, trong khi số người
chết vì thảm họa này liên tục tăng cao.
Trên toàn quốc, hiện có ít nhất 25 người đã thiệt mạng
và 2.000 ngôi nhà bị phá hủy do cháy rừng, cho đến nay đã thiêu rụi một khu vực
rộng lớn có diện tích gấp đôi diện tích của tiểu bang Maryland của Hoa Kỳ.
Hơn 135 đám cháy rừng vẫn đang bùng cháy trên khắp
bang New South Wales, trong đó có gần 70 vụ chưa khống chế được.
Thủ tướng cho biết quân đội đang cố gắng đưa thực phẩm,
nhiên liệu và nước đến các cộng đồng dân cư nơi có cháy rừng, trong khi các kỹ
sư đang làm việc để mở lại các tuyến đường và tiếp tế nhu yếu phẩm cho các
trung tâm sơ tán.
Hôm 4/1, ông Morrison tuyên bố sẽ điều động 3.000
binh sĩ từ bộ binh, hải quân và không quân để hỗ trợ chữa cháy và cam kết 20
triệu đôla Úc (14 triệu đôla) để thuê máy bay chữa cháy từ nước ngoài.
Các nhà khoa học cho biết, nhiều khả năng sự nóng
lên toàn cầu do con người tạo ra là nguyên nhân chính gây nên các vụ cháy rừng,
cùng với các yếu tố khác như nhiều cây và bụi rậm khô và gió mạnh.
No comments:
Post a Comment