Thanh Hà – RFI
Đăng ngày 04-12-2018
Than
đá là thủ phạm thải khí carbon số 1, làm hâm nóng trái đất nhưng vẫn là nguồn
cung cấp điện lực quan trọng của thế giới. Hội nghị quốc tế chống biến đổi khí
hậu COP 24 Katowice khai mạc ngay tại một trong những mỏ than Ba Lan. Nhà tài
trợ chính của COP24 là tập đoàn than đá JSW.
Mỏ than ở tình Hồ Bắc. Ảnh minh họa. REUTERS/Jason Lee/File Photo
Châu Á,
thị trường than đá lớn nhất thế giới
Năm ngoái nhu cầu tiêu thụ than đá trên hành tinh đã
tăng lên trở lại sau hai năm sụt giảm. Châu Á là thị trường lớn nhất. Trung Quốc
tuy là một nguồn sản xuất quan trọng nhưng vẫn phải nhập than của nước ngoài để
đáp ứng nhu cầu của "công xưởng sản xuất thế giới" và 1,5 tỷ dân.
Theo thẩm định của Cơ Quan Năng Lượng Quốc Tế, trong
hai năm liên tiếp, 2017 và 2018, Bắc Kinh cho các nhà máy điện sử dụng than đá
hoạt động hết công suất, nhưng Trung Quốc có khuynh hướng từng bước giảm mức độ
lệ thuộc vào than đá. Ngược lại Ấn Độ và nhiều nước Á châu khác, trong đó có Việt
Nam, Philippines, Indonesia hay Malaysia… sử dụng than đá nhiều hơn.
Theo dự phóng của Cơ Quan Năng Lượng Quốc Tế, từ nay
đến năm 2040 tiêu thụ than đá trên thế giới giao động ở mức 5.400 triệu tấn.
Trung Quốc, Mỹ và nhất là châu Âu có xu hướng ít dùng than đá hơn nhưng bù lại Ấn
Độ và các nước Đông Nam Á sẽ "lấp vào chỗ trống ấy", bởi than đá là một
nguồn năng lượng "rẻ".
Đó không là một tin vui đối với trái đất.
Năm 2017, 40 % thải khí carbon làm hâm nóng bầu khí
quyển do than đá gây nên. Để so sánh, dầu hỏa là 34 % và khí đốt là 19 % theo
thẩm định của trung tâm nghiên cứu Global Carbon Project.
Vào lúc mà các nhà máy nhiệt điện trên địa cầu đua
nhau nhả khói, một trong những giải pháp cộng đồng quốc tế đang hướng tới là
thu giữ carbon thải ra. Với những phương tiện hiện tại, thế giới có phương tiện
"nhốt" 2,4 triệu tấn một năm. Đây là một con số quá nhỏ. Bởi vì để thực
hiện thỏa thuận chống biến đổi khí hậu Paris, nhân loại phải thu giữ được 350
triệu tấn carbon một năm.
Than
đá, "huyết mạnh" của Ba Lan
Là nước chủ nhà đón hội nghị khí hậu, Ba Lan là một
trong những nguồn sản xuất và tiêu thụ than đá vào bậc nhất tại châu Âu. Than
đá là "vàng đen" của quốc gia đông Âu này. Hàng triệu người dân Ba
Lan ngày ngày vẫn phải hít khói bụi từ các mỏ than, từ các nhà máy …
Nhiều thành phố của Ba Lan có tên trong danh sách những
địa danh ô nhiễm nhất của châu Âu. Nhưng người dân xứ này không có sự chọn
lựa nào khác. Hiện tại than đá bảo đảm 80 % nhu cầu năng lượng cho gần 40 triệu
dân Ba Lan.
Cuối tháng trước, bộ trưởng Năng Lượng Krzysztof
Tchorzewski thông báo, đề ra mục tiêu vào năm 2030, giảm tỷ lệ nói trên xuống
còn 60 %. Cần biết rằng, mục tiêu mà Liên Hiệp Châu Âu đang hướng tới là 30 %
vào ngưỡng năm 2030. Vẫn theo bộ Năng Lượng Ba Lan, để giảm bớt lệ thuộc vào
than đá, Ba Lan cần xây thêm ít nhất 6 nhà máy điện hạt nhân.
Trước mắt Vacxava bị chỉ trích là không có chiến lược
năng lượng rõ ràng.
Là một quốc gia sản xuất than đá nhưng Ba Lan vẫn phải
nhập than của Nga để đáp ứng nhu cầu nội địa. Ngoài ra, nước này dự trù mở thêm
nhiều mỏ than, xây dựng thêm các nhà máy điện dùng than đá trong thập niên sắp
tới.
Trong mắt các tổ chức bảo vệ môi trường, các nhà
khoa học, than đá là nguồn gây ô nhiễm, đe dọa cả sức khỏe con người. Nhưng đối
với dân cư thành phố Katowice và của cả vùng Silesia, miền nam Ba Lan, than đá
là huyết mạch của hàng triệu gia đình. Làm việc trong các mỏ than là một truyền
thống từ thế hệ này sang thế hệ khác, cho dù đây là một cái nghề nguy hiểm.
Trong 11 tháng đầu năm nay, đã có 21 thợ mỏ tử vong dưới lòng đất Silesia.
Nhìn rộng ra hơn, trên toàn quốc, 100.000 công nhân
Ba Lan làm việc trong các mỏ than. Tuổi thọ của những người thợ mỏ Ba Lan bị
rút ngắn hơn ở bất cứ nơi nào trên lãnh thổ Ba Lan, nhưng điều đó không làm nản
lòng những thế hệ trẻ tại Silesia. Giấc mơ của giới trẻ tại đây là được làm việc
cho JSW.
Với 27.000 nhân viên, JSW là tập đoàn than đá số 1
Ba Lan và là một trong những tên tuổi trong ngành của Liên Hiệp Châu Âu. Không
ít thợ mỏ người Ukraina, Slovakia và cả Hungary hay thậm chí là Tây Ban Nha
sang Ba Lan tìm việc.
Giám đốc JSW Daniel Ozon không khỏi tự hào là nhà
tài trợ chính thức "quan trọng nhất" của hội nghị khí hậu COP24 ở
Katowice. Điều này không khỏi gây bối rối cho nước chủ nhà. Bộ trưởng Môi Trường
Ba Lan, Henryk Kowalczyk đã phải cải chính rằng tập đoàn than đá này chỉ là
"một trong số" những vị mạnh thường quân bên cạnh những tập đoàn năng
lượng sạch của Ba Lan, công ty khí đốt quốc gia PGNiG, các ngân hàng và hãng bảo
hiểm ….
Pháp
: 43 tỷ euro đầu tư cho năng lượng hóa thạch
Vài ngày trước hội nghị khí hậu Ba Lan, tổ chức
Oxfam công bố một báo cáo cho thấy, các ngân hàng Pháp vẫn đầu tư vào các nguồn
năng lượng hóa thạch như là dầu hỏa, khí đốt và than đá.
Báo cáo hôm 24/11/2018 chỉ ra rằng 6 ngân hàng lớn của
Pháp, gồm BNP Paribas, Société Générale , Crédit Agricole, BPCE, Crédit Mutuel
CIC và Banque Postale đầu tư 43 tỷ euro vào năng lượng hóa thạch. Con số này
cao gấp gần 4 lần so với khoản đầu tư vào năng lượng gió và mặt trời.
Oxfam báo động, "số tiền đầu tư vào năng lượng
bẩn trong năm 2017 cao hơn so với hồi 2016" . Ngược lại thì khoản vốn tài
trợ cho các dự án phát triển năng lượng xanh đang từ 6,8 tỷ euro năm 2016 rơi
xuống còn 5 tỷ trong năm qua.
Ba năm sau thỏa thuận khí hậu Paris, 70 % các khoản
vốn đầu tư của các ngân hàng Pháp đổ vào các nguồn năng lượng hóa thạch.
No comments:
Post a Comment