Sunday, December 12, 2010

DIỄN VĂN CỦA ÔNG THORBJORN JAGLAND tại LỄ TRAO GIẢI NOBEL HÒA BÌNH 2010


Lê Quốc Tuấn, X-Cafe chuyển ngữ

Chủ tịch Uỷ ban Giải Nobel Hoà bình Na Uy Thorbjoern Jagland đang nhìn chiếc ghế trống dành cho Lưu Hiểu Ba, người đoạt giải năm nay

Thưa Đức vua, thưa quý ngài, thưa quý vị,

"Ủy ban Nobel Na Uy đã quyết định trao giải Nobel Hòa bình năm 2010 cho ông Lưu Hiểu Ba vì công cuộc đấu tranh lâu dài bất bạo động của ông cho các quyền cơ bản của con người ở Trung Quốc. Ủy ban Nobel Na Uy từ lâu đã tin rằng có một sự liên kết chặt chẽ giữa nhân quyền và hòa bình. Các quyền ấy là điều kiện tiên quyết cho "tình anh em giữa các quốc gia" mà Alfred Nobel đã viết trong di chúc của ông".

Đó là đoạn đầu trong thông báo về giải thưởng Hoà Bình năm nay vào ngày 8 tháng 10 của Ủy ban Nobel Na Uy.

Chúng tôi rất tiếc là nhân vật đoạt giải đã không có mặt ở đây hôm nay. Ông đang bị cách ly trong một nhà tù ở phía đông bắc Trung Quốc. Bà Lưu Hạ, phu nhân của người đọat giải cùng những thân nhân của ông cũng không thể có mặt với chúng ta ở đây. Do đó, sẽ không có huy chương hoặc văn bằng được trao trong buổi lễ ngày hôm nay.

Chỉ riêng thực tế này đã cho thấy giải thưởng lần này là cần thiết và xứng đáng. Chúng tôi xin chúc mừng Lưu Hiểu Ba về Giải thưởng Hòa bình năm nay.

Trước đây đã từng có một số trường hợp người đoạt giải bị ngăn chặn không tham dự được. Và điều này thực sự đã là trường hợp của nhiều giải thưởng từng được minh chứng trong ánh sáng của lịch sử là hầu hết những giải thưởng quan trọng và đáng kính. Ngay cả khi những người đoạt giải có đến được, họ cũng đã từng bị lên án nặng nề bởi các nhà chức trách của đất nước mình.

Vào năm 1935 Ủy ban đã gặp rất nhiều khó khăn khi trao giải thưởng cho Carl von Ossietzky. Hitler rất giận dữ và đã cấm tất cả người Đức không được chấp nhận bất kỳ giải Nobel nào. Vua Haakon đã không tham dự buổi lễ. Ossietzky đã không đến được Oslo và chết trong vòng một năm sau đó.

Năm 1975 có sự giận dữ đáng kể từ Moscow khi ông Andrej Sakhakov nhận được giải thưởng của mình. Ông cũng bị ngăn cấm không được thân hành đến nhận giải. Ông đã phải gửi vợ mình đi thay. Năm 1983, điều tương tự như thế đã xảy ra với Lech Walesa. Nhà chức trách Miến Điện đã giận dữ khi bà Aung San Suu Kyi nhận được giải thưởng Hòa bình năm 1991. Một lần nữa, người đoạt giải đã không thể đến với Oslo.

Năm 2003, Shirin Ebadi đã được trao giải Nobel Hòa bình. Bà đã đến nhận giải. Rất nhiều điều có thể nói về phản ứng của các cấp chính quyền Iran, nhưng Đại sứ Iran thực tế đã đến tham dự buổi lễ.

Ủy ban Nobel Na Uy đã từng trao bốn giải thưởng cho Nam Phi. Tất cả những người đoạt giải đã đến Oslo, nhưng giải thưởng cho Albert Lutuli năm 1960 và cho Desmond Tutu năm 1984 đã kích động một phẫn nộ lớn trong chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi trước khi những tràng pháo tay có thể vang lên nhờ các giải thưởng trao cho Nelson Mandela và FW de Klerk vào năm 1993.

Tất nhiên trọng tâm của những giải thưởng này không bao giờ có ý xúc phạm đến bất cứ ai. Mục đích của Uỷ ban Nobel là nhằm nói lên một điều gì về mối quan hệ giữa nhân quyền, dân chủ và hòa bình. Và thật là quan trọng để nhắc nhở thế giới rằng các quyền vốn được rộng rãi hưởng thụ ngày nay trên thế giới là nhờ sự chiến đấu và chiến thắng được của những con người dám chấp nhận những rủi ro rất lớn.

Họ đã hành động như vậy vì tha nhân. Đó là lý do tại sao Lưu Hiểu Ba xứng đáng hưởng được sự ủng hộ của chúng tôi.

Mặc dù không một ai trong các thành viên của Uỷ ban đã từng gặp được Lưu, chúng tôi vẫn cảm thấy mình từng biết đến ông. Chúng tôi đã nghiên cứu sâu sát về ông trong một thời gian dài.

Lưu sinh ngày 28 Tháng 12 năm1955 tại Trường Xuân, tỉnh Cát Lâm Trung Quốc. Ông đậu bằng Cử nhân văn chương tại Đại học Cát Lâm, bằng thạc sĩ và tiến sĩ tại Đại học Normal ở Bắc Kinh nơi ông cũng đã giảng dạy ở đó. Thời gian ở ngoại quốc bao gồm Oslo, Hawaii và Đại học Columbia, New York.

Năm 1989 ông trở về nước để tham gia vào các phong trào dân chủ sơ khai. Vào ngày 02 Tháng Sáu, ông và một số người bạn bắt đầu một cuộc tuyệt thực ở Thiên An Môn để phản đối tình trạng khẩn cấp đã được công bố. Họ đã đưa ra một tuyên ngôn dân chủ sáu điểm, được Lưu soạn thảo, chống đối chế độ độc tài và ủng hộ dân chủ. Lưu từng phản đối bất kỳ cuộc đấu tranh bạo động nào của các sinh viên chống lại chính quyền, ông đã cố gắng tìm một giải pháp hòa bình cho sự căng thẳng giữa sinh viên và chính phủ. Tính bất bạo động đã được thể hiện rõ rệt trong các thông điệp của ông. Vào ngày 4 tháng 6, ông và bạn bè của mình đã cố gắng ngăn chặn một cuộc đụng độ giữa quân đội và các sinh viên. Ông chỉ thành công phần nào. Nhiều mạng sống đã bị mất đi, hầu hết ở bên ngoài quảng trường Thiên An Môn.

Lưu đã nói với vợ mình rằng ông muốn Giải thưởng Hòa bình năm nay được dành riêng cho "những linh hồn đã mất từ ngày 04 tháng 6." Hoàn thành được mơ ước của ông là một vinh hạnh cho chúng tôi.

Lưu đã tuyên bố rằng "Sự vĩ đại của phản kháng bất bạo động là ngay cả khi con người phải đối mặt với bạo quyền mạnh mẽ và gây nên khổ đau cho mình, nạn nhân vẫn đáp trả với thù hận bằng tình thương yêu, với thành kiến bằng sự khoan dung, với kiêu ngạo bằng sự khiêm nhường, với sự lăng nhục bằng phẩm giá và với bạo lực bằng lẽ phải".

Thiên An Môn đã trở thành một bước ngoặt trong cuộc đời của Lưu.
Năm 1996, Liu đã bị kết án ba năm trong một trại lao động vì "phỉ báng và phổ biến tin đồn" Ông là chủ tịch từ năm 2003 đến 2007 của tổ chức Văn bút độc lập của Trung Quốc. Lưu đã viết gần 800 bài tiểu luận, trong số đó có đến 499 bài từ năm 2005. Ông là một trong những kiến trúc sư trưởng đàng sau Hiến chương 08, từng được biết đến vào ngày 10 tháng 12 năm 2008, như trong Lời nói đầu của tài liệu, là nhân dịp "kỷ niệm lần thứ 100 bản hiến pháp đầu tiên của Trung Quốc, kỷ niệm 60 năm ngày ban hành Tuyên ngôn Nhân quyền, kỷ niệm 30 năm ngày sinh của Bức tường Dân chủ và kỷ niệm lần thứ 10 ngày ký kết bản Công Ước Quốc Tế về quyền Dân sự và chính trị của chính phủ Trung Quốc". Hiến Chương 08 bảo vệ các quyền cơ bản của con người và trong quá trình phổ biến đã được ký kết bởi hàng nghìn người cả ở chính Trung Quốc và ở ngoài nước.

Vào ngày 25 Tháng Mười Hai năm 2009, Lưu bị kết án 11 năm tù giam và hai năm bị tước mất "các quyền chính trị" vì, theo nguyên văn bản án, đã "kích động lật đổ chính quyền nhà nước và hệ thống xã hội chủ nghĩa cùng chế độ chuyên chính dân chủ nhân dân". Lưu đã liên tục tuyên bố rằng bản án này vi phạm cả hiến pháp của Trung Quốc và các quyền cơ bản của con người.

Có nhiều người bất đồng chính kiến ở Trung Quốc và ý kiến của họ khác nhau trên nhiều quan điểm. Hình phạt nặng nề đối với Lưu đã khiến ông trở nên hơn cả một phát ngôn viên quan trọng về nhân quyền. Thực tế là ngay lập tức, ông đã trở thành một biểu tượng lớn cả ở Trung Quốc và quốc tế về cuộc đấu tranh cho nhân quyền ở Trung Quốc.

Thưa Đức vua, thưa quý ngài, thưa quý vị,

Trong thời gian cuộc chiến tranh lạnh, các mối liên kết giữa hòa bình và nhân quyền từng được tranh cãi. Tuy nhiên, kể từ khi kết thúc chiến tranh lạnh, các nhà nghiên cứu hòa bình và các nhà khoa học chính trị đã nhấn mạnh một cách không có ngoại lệ về các mối liên kết này sâu sát đến thế nào. Điều này, được biết là một trong những phát hiện "thiết thực" nhất mà họ từng tìm được. Các nền dân chủ có thể đi đến chiến tranh chống lại các chế độ độc tài và chắc chắn đã tiến hành một cuộc chiến tranh thực dân, nhưng rõ ràng là không hề có một ví dụ đơn lẻ nào của một nền dân chủ phải đi đến chiến tranh nhằm chống lại một nền dân chủ khác.

"Tình hữu nghị giữa các quốc gia" sâu sắc hơn mà Alfred Nobel đã đề cập trong di chúc của mình chính là điều kiện tiên quyết cho hòa bình thực sự, khó có thể tạo nên mà không có nhân quyền và dân chủ.

Trong lịch sử thế giới, hiếm có thí dụ nào về một quyền lực lớn từng đạt được tăng trưởng nhanh chóng trong một thời gian dài như Trung Quốc. Từ năm 1978, hết năm này đến năm khác, thập niên này qua thập niên khác, tỷ lệ tăng trưởng của đất nước này đã đứng ở mức 10 phần trăm hoặc nhiều hơn. Một vài năm trước đây tổng sản lượng của đất nước này đã lớn hơn của Đức, năm nay còn vượt qua Nhật Bản. Do đó, Trung Quốc đã đạt được một tổng sản lượng quốc gia lớn hàng thứ hai trên thế giới. Tổng sản lượng quốc gia của Mỹ vẫn còn lớn gấp ba lần của Trung Quốc, nhưng khi Trung Quốc tiếp tục bước tiến của mình, Hoa Kỳ sẽ gặp phải những khó khăn nghiêm trọng.

Kinh tế thành công đã giúp hàng trăm triệu dân Trung Quốc thoát cảnh đói nghèo. Đối với việc giảm thiểu số người nghèo khổ trên thế giới, Trung Quốc phải được trao cho điểm son.

Trong một mức độ nhất định nào đó, chúng tôi có thể nói rằng Trung Quốc với 1,3 tỷ dân của họ đang mang gánh số phận của nhân loại trên vai mình. Nếu đất nước này chứng tỏ có khả năng phát triển một xã hội của nền kinh tế thị trường với đầy đủ các quyền dân sự, điều này sẽ có một tác động thuận lợi rất lớn trên thế giới. Nếu không, sẽ có một nguy cơ khủng hoảng xã hội và kinh tế phát sinh trong cả nước với những hậu quả tiêu cực cho tất cả chúng ta.

Những kinh nghiệm lịch sử đã cho chúng ta lý do để tin rằng việc tiếp tục tăng trưởng nhanh chóng về kinh tế sẽ bao hàm cơ hội cho các tranh luận, suy tưởng và nghiên cứu tự do. Và hơn thế nữa: không có quyền tự do ngôn luận, nạn tham nhũng, lạm dụng quyền lực và vô luật lệ sẽ phát triển. Mỗi quyền lực phải được cân bằng bởi bầu cử phổ thông, tự do truyền thông và quyền chỉ trích của công dân.

Ít nhiều quốc gia độc tài có thể có được một thời gian dài tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, nhưng không phải ngẫu nhiên mà gần như tất cả các quốc gia giàu nhất thế giới là những quốc gia dân chủ. Dân chủ huy động được nguồn lực công nghệ và con người mới.

Trạng thái mới của Trung Quốc đòi hỏi phải gia tăng phần trách nhiệm. Trung Quốc phải chuẩn bị để đón nhận những lời chỉ trích và phải coi đó là sự tích cực - bởi vì đó chính là cơ hội để tiến bộ. Đây phải là trường hợp của bất cứ quyền lực lớn nào. Chúng ta có tất cả các ý kiến định hình về vai trò của Mỹ trong những năm qua. Bạn bè và các đồng minh đã chỉ trích đất nước này cả về cuộc chiến tranh Việt Nam và việc thiếu vắng các quyền dân sự cho người dân da màu. Nhiều người Mỹ đã chống lại giải thưởng Nobel Hòa bình cho Martin Luther King vào năm 1964. Nhìn lại, chúng ta có thể thấy rằng Mỹ đã tăng trưởng mạnh mẽ hơn khi những người Mỹ gốc Phi có được các quyền của mình.

Nhiều người sẽ đặt câu hỏi phải chăng sự yếu kém của Trung Quốc - trong tất cả sức mạnh mà quốc gia này hiện đang phô bày - thể hiện trong nhu cầu phải bỏ tù một người đàn ông chỉ thể hiện ý kiến của mình về việc đất nước mình nên được cai trị như thế nào trong mười một năm trời.

Điểm yếu kém này được biểu hiện rõ ràng trong bản án của Lưu, nơi nó được nhấn mạnh là đặc biệt nghiêm trọng khi ông đã truyền tải rộng rãi ý kiến của mình trên mạng Internet. Nhưng những người sợ hãi đến tiến bộ công nghệ sẽ có mọi lý do để lo sợ về tương lai. Công nghệ thông tin không thể bị xóa bỏ. Nó sẽ tiếp tục mở cửa các xã hội. Như Tổng thống Nga Medvedev Dmitrij trình bày trong một bài nói chuyện với điện Duma: "Công nghệ thông tin mới cho chúng ta một cơ hội để trở thành kết nối với thế giới. Thế giới và xã hội đang phát triển cởi mở hơn ngay cả khi giới cầm quyền không ưa thích điều ấy".
Không nghi ngờ gì là Medvedev đã có số phận của Liên Xô trong tâm tưởng của ông. Việc thống nhất bức bách và kiểm soát về tư tưởng đã ngăn cản quốc gia này tham dự vào cuộc cách mạng công nghệ diễn ra trong thập niên 1970 và thập niên 80. Chế độ sụp đổ. Đất nước này đã hưởng được nhiều hơn từ việc bước vào cuộc đối thoại ở giai đoạn sơ khai với những người như Andrej Sakharov.

Thưa Nhà vua, thưa quý ngài, thưa quý vị,

Ngày nay không phải các quốc gia nhà nước cũng không phải một đa số trong quốc gia nhà nước có được một thẩm quyền vô hạn. Nhân quyền giới hạn những gì một quốc gia nhà nước và đa số trong một quốc gia nhà nước có thể làm được. Điều này phải áp dụng cho tất cả các nước là thành viên của Liên Hiệp Quốc và những người đã tham gia vào Tuyên ngôn về Nhân quyền. Trung Quốc đã ký kết và thậm chí đã phê chuẩn một số tuyên ngôn của Liên Hiệp Quốc và các công ước quốc tế quan trọng của tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về quyền con người. Điều đáng chú ý là Trung Quốc đã chấp nhận cơ chế giải quyết xung đột siêu quốc gia của WTO.

Hiến pháp riêng của Trung Quốc duy trì các quyền con người cơ bản. Do đó, điều 35 của hiến pháp đất nước đã đặt định rằng "Công dân của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được hưởng tự do về ngôn luận, báo chí, hội họp, lập hội, diễn hành và các cuộc biểu tình". Điều 41 bắt đầu bằng cách khẳng định rằng các công dân "... có quyền phê bình và góp ý kiến liên quan đến bất kỳ cơ quan hay chức năng nhà nước nào".

Lưu đã thực hiện quyền công dân của mình. Ông đã không làm gì sai trái. Do đó, ông phải được trả tự do.

Trong 100 đến 150 năm qua, nhân quyền và dân chủ đã giành được một vị trí mạnh mẽ hơn bao giờ hết trên thế giới. Và cùng với nhân quyền và dân chủ là hòa bình. Điều này có thể thấy rõ ở châu Âu, nơi nhiều cuộc chiến tranh đã từng được chiến đấu, và các quyền lực thực dân đã bắt đầu quá nhiều chiến tranh trên khắp thế giới. Châu Âu ngày nay ở toàn bộ trên một lục địa của "hòa bình". Phi thực dân hóa sau Thế chiến thứ hai đã cho một số quốc gia, đầu tiên ở châu Á và sau đó là ở Châu Phi, các cơ hội tự quản bằng sự tôn trọng các quyền cơ bản của con người. Với Ấn Độ dẫn đầu, nhiều nước trong số đó đã nắm lấy cơ hội. Trong những thập niên gần đây nhất, chúng ta đã thấy dân chủ củng cố vị thế của mình như thế nào ở châu Mỹ Latinh, ở Trung và Đông Âu. Nhiều quốc gia trong phần Hồi giáo của thế giới đang bước đi cùng một đường: Thổ Nhĩ Kỳ, Indonesia, Malaysia. Một số nước khác đang trong quá trình mở cửa hệ thống chính trị của họ.

Các nhà hoạt động nhân quyền tại Trung Quốc là những người bảo vệ trật tự quốc tế và các xu hướng chính trong cộng đồng toàn cầu. Do vậy, nhìn từ quan điểm đó, họ không phải là những người bất đồng chính kiến, nhưng là những đại biểu cho các đường nét chính của sự phát triển trên thế giới ngày nay.

Lưu phủ nhận việc chỉ trích đảng Cộng sản tương tự như sự xúc phạm đất nước và nhân dân Trung Quốc. Ông cho rằng "Ngay cả khi Đảng Cộng sản là đảng cầm quyền, nó không thể được đánh đồng với đất nước, hãy để quốc gia và văn hóa được tách bạch ra". Những thay đổi ở Trung Quốc có thể mất thời gian, một thời gian rất dài: cải cách chính trị, như Lưu từng nói, nên được "dần dần, trong hòa bình, trật tự và sự kiểm soát". Trung Quốc đã có đủ các loại nỗ lực thay đổi cách mạng. Những loại chỉ đưa đến hỗn loạn. Tuy nhiên, như ông Lưu cũng đã viết: "Một biến đổi to lớn hướng đến đa nguyên trong xã hội đã xảy ra và chính quyền không còn có thể hoàn toàn kiểm soát được toàn thể xã hội". Dù quyền lực của chính quyền có mạnh đến đâu, mỗi cá nhân vẫn phải làm hết sức mình để sống, theo như lời nói của ông, "một cuộc sống trung thực với nhân cách".

Câu trả lời từ các nhà chức trách Trung Quốc là tuyên bố rằng giải thưởng Hoà Bình năm nay sỉ nhục Trung Quốc và đã đưa ra các mô tả rất xúc phạm đến Lưu.

Lịch sử cho thấy nhiều ví dụ về các nhà lãnh đạo chính trị đã thao túng trên tình cảm yêu nước và cố gắng xấu xa hóa những ai có ý kiến ngược lại. Họ nhanh chóng trở thành loại phần tử ngoại lai. Điều này đôi khi đã xảy ra nhân danh dân chủ và tự do, nhưng hầu như luôn luôn đi đến một kết cục bi thảm.

Chúng ta nhận ra điều này trong những lời hùng hồn của cuộc đấu tranh chống khủng bố: "Hoặc bạn ủng hộ tôi hoặc chống lại tôi". Những phương pháp phản dân chủ như tra tấn và bỏ tù không xét xử đã được sử dụng nhân danh tự do. Điều này dẫn đến sự phân cực hơn của thế giới và làm hại đến cuộc chiến chống khủng bố.

Mặc dù phải ở trong tù nhiều năm, Lưu Hiểu Ba là một người lạc quan. Trong kháng cáo của mình tại tòa án vào ngày 23 tháng 12 năm 2009, ông nói: "Với đầy đủ niềm lạc quan, tôi hân hoan chờ đợi sự ra đời của một nước Trung Quốc tự do trong tương lai. Bởi vì không có sức mạnh nào có thể chấm dứt được cuộc truy tìm tự do, và cuối cùng Trung Quốc sẽ trở thành một quốc gia pháp quyền, nơi mà nhân quyền ngự trị tối cao".

Isaac Newton đã từng nói, "Nếu tôi có nhìn thấy được xa hơn, chính là bằng cách đứng trên đôi vai của những người vĩ đại". Ngày hôm nay, khi chúng ta có thể nhìn về phía trước, đó là vì chúng ta đang đứng được trên vai của nhiều người đàn ông và phụ nữ, những người - thường chịu những nguy cơ rất lớn - qua nhiều tháng năm đã hiên ngang cho những gì họ tin và từ đó đã khiến tự do của chúng ta được khả thi.
Do đó: trong khi những nước khác, lúc này, đang đếm tiền, hoàn toàn tập trung vào lợi ích quốc gia ngắn hạn của họ, hoặc vẫn còn dửng dưng, Ủy ban Nobel Na Uy đã một lần nữa chọn lựa để ủng hộ những người đã chiến đấu - cho tất cả chúng ta.

Chúng ta chúc mừng ông Lưu Hiểu Ba về giải Nobel Hòa bình năm 2010. Các quan điểm của ông về lâu dài sẽ củng cố Trung Quốc. Xin gửi đến ông và Trung Quốc những lời chúc tốt lành nhất của chúng tôi cho những năm sắp tới.
.
.
.

No comments: