Lê Diễn Đức - RFA
Wed, 12/29/2010 - 23:22
Đã hơn 21 năm trôi qua, cũng giống như ở các nước cựu cộng sản Đông Âu khác, bóng ma cộng sản vẫn còn khắc sâu trong ký ức của những người Đức đã từng sống ở phần Đông Đức cũ.
Những nạn nhân trực tiếp của chế độ cộng sản còn nhạy cảm hơn. Thực tế kinh hoàng mà họ đã trải qua luôn luôn ám ảnh. Bất cứ đề tài gì của xã hội nói về quá khứ cộng sản mà thiếu sự cân nhắc, đồng cảm, là họ cảm thấy bị tổn thương.
Hôm 13/12, tôi có bài viết “Một quá khứ cộng sản không thể nào quên” trên RFA nhắc đến kỷ niệm 29 năm ngày nhà nước cộng sản Ba Lan ban hành tình trạng chiến tranh để dập tắt phong trào tranh đấu dân chủ của nhân dân Ba Lan.
Bài viết cho thấy, mặc dù chính quyền dân chủ không có chính sách trả thù những người cộng sản, xã hội Ba Lan hậu cộng sản vận động trong sự đối thoại cởi mở, bao dung và tuân thủ các luật chơi bình đẳng của thể chế pháp trị. Thế nhưng, Tướng Wojciech Jaruzelski, lãnh đạo cao nhất của đảng cộng sản Ba Lan và nhà nước Ba Lan, tác giả chính của việc ban hành tình trạng chiến tranh, ở tuổi gần đất xa trời mà không năm nào được ăn ngon ngủ yên vào đêm ngày 13/12. Lúc nào trước nhà ông cũng có người tụ tập, không chỉ những nạn nhân lớn tuổi mà gồm cả giới thanh niên. Họ biểu tình phản đối chế độ cộng sản và nhắc lại tội ác mà chủ nghĩa cộng sản đã gây ra.
Từ một trò chơi
Trong thời gian gần đây xuất hiện một trò chơi video (game) gây tranh cãi tại nước Đức.
Trò chơi mô phỏng một chuyến chạy trốn vượt biên giới của Đông Đức cũ mang tên "1378 km".
Game mới này thu hút sự quan tâm lớn của người sử dụng Internet ở Đức, ngay lập tức trở thành hit. Vào ngày đầu tiên sau khi trò chơi có thể truy cập miễn phí vào giữa tháng 12/2010 hai máy chủ của Trường Thiết kế tại Karlsruhe
Tác giả của game gây tranh cãi này là một sinh viên 23 tuổi của trường đại học Jens Stober. Câu chuyện trong game được thiết lập vào năm 1976 trên gần 1400 km đường biên giới, ngăn cách hai nước Đức.
Cách chơi game như thế nào? Bạn có thể đóng vai trò một người chạy trốn khỏi chế độ cộng sản Đông Đức, hoặc là binh sĩ biên phòng có nhiệm vụ bắt những kẻ chạy trốn. Lính biên phòng có thể bắn những người chạy trốn, nhưng nếu bạn dùng đến súng quá thường xuyên, bạn sẽ bị chuyển sang năm 2000 và phải đối mặt với tòa án. – “Ai nổ súng, người đó sẽ thua” - Stober giải thích trong bài trình bày của trò chơi.
Ngay cả trước khi được đưa vào sử dụng trò chơi đã làm dấy lên sự tranh cãi đáng kể đến mức người ta phải trì hoãn việc công bố nó.
Lẽ ra, tác giả Jens Stober muốn đưa trò chơi này vào tháng Mười, khi nước Đức tổ chức kỷ niệm 20 năm đất nước thống nhất của đất nước (1990).
Thế nhưng Tổ chức của các nạn nhân của chế độ Đông Đức cũ nổi giận cho rằng, trò chơi xúc phạm nhân phẩm của họ và làm sống lại những ký ức đau đớn từ những trải nghiệm đau thương của người dân nước Cộng hòa Dân chủ Đức.
Chống lại các cáo buộc, Stober cho rằng trò chơi chủ yếu mang mục đích giáo dục, và thông qya nó, thế hệ trẻ hôm nay biết đến những trang lịch sử bi kịch của dân tộc.
Theo Stober, trò chơi không nhắm tới việc giết người vô ý đối với những người chạy trốn ảo khi vượt Bức tường Berlin, mà bắt buộc sự phản chiếu – người chơi, nằm trong vai trò của lính biên phòng có thể trở thành một kẻ chạy trốn, và việc giết người chạy trốn quá nhiều sẽ đe dọa người chơi bằng một tiến trình xét xử ảo và mất điểm.
Để hiểu thêm vì sao các nạn nhân sống ở Đông Đức lại phản cảm với trò chơi và chia sẻ với họ, chúng ta điểm lại đôi nét về một giai đoạn đã qua.
Ký ức Bức tường Berlin
Được sự chuẩn y của Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô Nikita Chrushchev cho “thực hiện các biện pháp mạnh” nhằm ngăn chặn làn sóng chuyên gia giỏi chạy sang Tây Đức, vào lúc 1 giờ 11 phút, sáng 13/08/1961, chính quyền Đông Đức đã thực hiện kế hoạch mang tên “Vạn lý Tường thành Trung Hoa” ngăn chia châu Âu, nước Đức và thành phố Berlin bằng một vành đai, đánh dấu giai đoạn khắc nghiệt mới của nhân loại sau Đệ nhị Thế chiến: thời kỳ chiến tranh lạnh giữa phe cộng sản và thế giới tự do.
Chỉ trong một đêm, hơn 50 ngàn người Đông Đức đang có công ăn làm việc ở phía Tây thành phố bị khoanh giữ lại trên phần đất xã hội chủ nghĩa.
Bức tường Berlin ngăn cách Đông -Tây dài 155 km, trong đó có 107 km tường bê tông, phần còn lại là giây kẽm gai và tường của các ngôi nhà dọc biên giới.
Hàng ngàn binh lính của hai bên canh giữ bức tường, riêng phía Đông được bổ sung thêm gần một ngàn con chó, cùng các bãi mìn trên vùng đệm được gọi là “vùng đất cháy”, cách chân tường từ 30 đến 100 mét. Bắt được một người chạy trốn, tùy theo cấp bậc, nhà nước Đông Đức thưởng 150 đến 1.000 đồng Mác Đông Đức, quà cáp, hoặc cho đi nghỉ phép và có khi tặng cả huy chương.
Công việc canh giữ tường khá nguy hiểm, vì thế để không bị điều động làm nhiệm vụ này lính Đông Đức phải chạy chọt hoặc có ưu đãi. Ai từ chối lệnh sẽ bị đưa đi trại tù khắc nghiệt nhất ở Bautzen
Bức tường và biện pháp cai quản được gia cố liên tục từ năm 1962 đến 1975. Vào năm 1975 bức tường được hiện đại hóa “thế hệ 3”, có chiều cao 3,6 mét, rộng 1,5 mét, chân tường nằm sâu dưới đất 2 mét, bao gồm 45 ngàn tấm bê tông cốt thép, chi phí mất 16 triệu Mác Đông Đức. Không loại xe hơi nào có thể ủi sập được nó.
Hệ thống trang thiết bị điện cảm tự động bắn vào bất cứ mục tiêu di động nào dọc tường thành. Nhà cầm quyền Đông Đức tháo bỏ năm 1984, đổi lại hai khoản tiền lớn vay của Tây Đức.
Hai năm đầu bức tường Berlin
Tại Berlin hiện nay có bức tượng tưởng nhớ cái chết của Peter Fechter. Chàng trai trẻ sau khi tốt nghiệp đại học ở Đông Berlin xong muốn trở về với gia đình ở Tây Berlin. Ngày 17/08/1962, vượt qua được tuyến đầu tiên, anh bị phát hiện. Lính biên phòng nhả đạn vào lưng và bụng anh. Bi kịch xảy ra gần Check-Point-Charlie, cửa ngõ Đông Tây dành cho người nước ngoài và binh lính đồng minh. Biên phòng Đông Đức chờ lệnh cấp trên, bỏ mặc chàng trai bị thương chảy máu cho đến chết trước con mắt của hàng ngàn người Đức và lính Mỹ tập trung phía bên Tây. Ai cũng biết rằng, lính Mỹ phải dằn nỗi đau, giữ dòng máu lạnh trong những trường hợp như vậy để người Nga không tạo cớ rút các cam kết trách nhiệm chung, tức là sự kiểm soát của đồng minh đối với Berlin.
239 người chết vì vượt tường trái phép theo thống kê chính thức, nhưng người ta cũng nói đến con số không chính thức vào khoảng 800. Người Đông Đức đã vận dụng vô số cách khác nhau để ra khỏi “biên giới hòa bình chống phát xít”: theo đường cống ngầm, bằng xe hơi, khí cầu, cho đến đánh đu theo giây cáp nối cửa sổ các ngôi nhà gần nhau. Những dụng cụ này giờ đây được trưng bày tại bảo tàng không xa Check-Point-Charlie.
Nạn nhân đầu tiên của cuộc vượt tường là Rudolf Urban, bị chết do nhảy từ cửa sổ trên đường phố Bernauer Straße trong ngày 19/08/1961. Một ngày sau đó, bà Ida Siekmann, 58 tuổi, chết vì bị chấn thương nặng, cũng do nhảy từ của sổ xuống mái dù của binh lính phía bên kia. Sau các biến cố này, Đông Đức cho bịt hết cửa sổ lầu một của các ngôi nhà dọc biên giới.
Lính biên phòng Đông Đức nổ súng vào người chạy trốn lần đầu vào ngày 24/08/1961, còn người chết vì đạn bắn đầu tiên là Bernd Lünser, trong ngày 4/10/1961, cũng tại đường phố Bernauer Straße. Chris Gueffroy là người bị bắn chết cuối cùng vào ngày 5/02/1989, hai tuần trước khi nhà cầm quyền Đông Đức hủy bỏ lệnh bắn người vượt tường. Nhưng nạn nhân cuối cùng lại là Winfried Freudenberg. Một tháng sau đó, khí cầu bay do anh tự thiết kế đã nổ tung, vĩnh viễn phá tan giấc mơ nhìn thấy tự do của mình, mặc dù xác anh rơi xuống khu Zehlendorf, thuộc đất Tây Berlin.
Nguời ta ước tính trong 28 năm có khoảng 40 nghìn người chạy trốn. Giống như vào những năm 80 có chiến dịch “bán bãi đổi vàng” “vượt biên bán chính thức” ở Việt Nam, dịch vụ chuyển người sang phía Tây trở thành mối lợi lớn của xã hội đen cũng như của nhà nước cộng sản Đông Đức.
Hãng Aramco của Thụy Sĩ lấy 20 – 25 ngàn DM cho một đầu người (được giảm nếu đi cả gia đình). Gần 400 công dân của Đông Đức đã tìm được tự do nhờ Aramco. Chủ nhân Aramco bị bắn chết năm 1979 tại dinh thự riêng. Người ta nghi ngờ có bàn tay dính máu của Stasi. Những công ty dịch vụ như Aramco không ít.
Các nhà ngoại giao, chủ yếu những người có cương vị cao thuộc Thế giới Thứ Ba, tận dụng quyền ưu đãi miễn trừ để chở khách trong cốp xe với giá hàng chục ngàn Mác mỗi người. Ước tính có hàng ngàn người đã vượt qua Tây Berlin theo phương pháp này. Nhà cầm quyền Đông Đức có lần bắt quả tang đại sứ nước Cuba “anh em”. Ông ta định chở hai phụ nữ với giá 50 ngàn DM. Ngài đại sứ bị trục xuất về nước nhưng không ai biết số phận ông ta ra sao.
Dịch vụ buôn bán tự do của Đông Đức phát triển từ năm 1963, khi lần đầu tiên nhà cầm quyền nhận được số tiền đáng kể nhờ phóng thích ba tù nhân chính trị qua phía Tây. Thấy có thể khai thác dịch vụ béo bở này dễ dàng, các nhà lãnh đạo Đông Đức đưa ra tín hiệu rằng, họ có thể trả tự do thêm nhiều tù nhân nếu được nhận khoản tiền thích ứng. Ban đầu giá một tù nhân 40 ngàn DM, sau tăng lên 100 ngàn DM, có thể trả bằng hàng hóa. Người ta nói rằng, Đông Đức đã đặc biệt quan tâm tới thương vụ này và cho tăng danh sách tù nhân chính trị vô tội vạ nhằm thu được nhiều tiền nhất từ Tây Đức. Trong một số trường hợp Cộng hòa Liên bang (CHLB) Đức đã bị lừa, thay vì tù chính trị thì bị đánh tráo tù hình sự. Trong cuốn sách “Check-Point-Charlie và bức tường Berlin”, Werber Sikorski và Rainer Laabs viết rằng “vì lợi ích của công việc, Chính phủ Liên bang không làm ầm ĩ chuyện này”.
Tổng số tù nhân CHLB Đức mua lại của Đông Đức là 33.755 người. Hai ngàn trẻ em bị giữ lại Đông Đức vì lý do an ninh được trả lại cho bố mẹ và 250 ngàn trường hợp sum họp gia đình. Tây Đức đã bỏ ra cho dịch vụ này 3,5 tỷ DM và ngây thơ tin rằng, dù sao tiền sẽ giúp cho việc cải thiện đời sống của người dân Đông Đức. Khi bức tường sụp đổ, nghiên cứu các tài liệu lưu trữ, người ta mới té ngửa rằng, phần lớn số tiền dùng để nuôi dưỡng tầng lớp đặc biệt của đảng qua việc cung cấp hàng hóa sang trọng cho đặc khu ở Wandlitz. Một phần khác dành hỗ trợ cho đảng cộng sản ở Tây Đức, cho tình đoàn kết với Nicaragoa, mua 160 xe hơi Citroën loại sang cho các vị lãnh đạo đảng và chi cho lễ kỷ niệm 30 năm ngày thành lập Cộng hòa Dân chủ Đức.
Sau 28 năm, vào ngày 9 tháng 11 năm 1989 bức tường bị sụp đổ, mở đường tái lập nước Đức, thống nhất châu Âu và đào huyệt cáo chung hệ thống cộng sản tồn tại suốt hơn 70 năm siêu thực và đẫm máu. ■
© Radio Free Asia
.
.
.
No comments:
Post a Comment