Bình thường và bất bình thường
Những vụ công an hành hung, thậm chí sát hại người
dân tại đồn, trong trại giam xảy ra như cơm bữa lâu nay đã làm không ít người
dân không mấy ngạc nhiên trước vụ công an huyện Đông Anh (Hà Nội) đấm hộc máu
miệng phóng viên Quang Thế của báo Tuổi Trẻ sáng 23-9-2016 tại cầu Nhật Tân. Điều
bất thường đối với nhân loại văn minh đã trở thành bình thường ở Việt Nam lâu
nay.
Thế nhưng, một tuần sau vụ việc, tuyên bố chính thức
với báo chí chiều 29-9 của đại tá Phó giám đốc kiêm Thủ trưởng Cơ quan CSĐT
Công an Hà Nội Nguyễn Duy Ngọc đã thực sự gây sửng sốt, kinh ngạc cho báo giới
cùng dư luận xã hội. Theo đó, kết luận điều tra ban đầu của Công an Hà Nội đây
là một vụ “xô xát” (?). Hai cán bộ, chiến sĩ công an Đông Anh bị Công an Hà Nội
chỉ đạo Công an Đông Anh tiến hành kiểm điểm, xử lý vì vi phạm quy tắc ứng xử của
công an nhân dân. Công an Ngô Quang Hưng “có dùng tay gạt trúng vào má
của nhà báo Quang Thế và có hành vi giơ chân đá, mặc dù không trúng”, bị
khiển trách. Công an Nguyễn Văn Thuyên (gạt máy quay) “do chưa có hành
động cụ thể gây ra tác hại cụ thể đối với ai, đã yêu cầu kiểm điểm phê bình rút
kinh nghiệm”.
Về phía nạn nhân, chiều tối 29-9, Công an quận Tây Hồ
ra thông báo, gửi quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với nhà báo Quang
Thế. Quyết định nêu các lỗi và mức phạt tương ứng:
“Vào khu vực cấm nơi tiến hành các hoạt động có nội
dung thuộc phạm vi bí mật nhà nước mà không được phép, phạt 2.000.000 đồng; Chụp
ảnh tại khu vực cấm, phạt 2.000.000 đồng; Có lời nói lăng mạ người thi hành
công vụ, phạt 2.500.000 đồng; Lợi dụng tư cách nhà báo, phóng viên can thiệp cản
trở hoạt động đúng phát luật của tổ chức cá nhân, phạt 7.500.000 đồng; Đỗ xe mô
tô trên cầu, phạt 350.000 đồng; Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển
giao thông, phạt 55.000 đồng.
Tổng tiền phạt với các lỗi mà Công an quận Tây Hồ
cho rằng nhà báo Quang Thế vi phạm là 14.405.000 đồng” (Nhà báo Quang Thế cho biết chỉ chấp nhận lỗi đậu xe mô tô trên cầu).
Vụ
hành hung:
Sáng 23-9, tiếp nhận thông tin phản ánh của bạn đọc
và chỉ đạo của cơ quan, nhà báo Quang Thế đến cầu Nhật Tân tìm hiểu vụ việc một
tài xế taxi nhảy từ trên cầu xuống đất, tử vong.
Đến nơi, Quang Thế không thấy có biển thông báo cấm
chụp ảnh, ghi hình, lực lượng chức năng cũng không căng dây bảo vệ hiện trường.
Rất nhiều người dân đứng trên cầu đang dùng điện thoại quay phim, chụp ảnh vụ
việc.
Khi Quang Thế đưa máy ảnh ra chụp ảnh thì có một cán
bộ chiến sĩ công an mặc cảnh phục ra ngăn cản không cho chụp. Sau đó Quang Thế
đi ra cách xa hiện trường và chụp ảnh thì CSHS Công an Đông Anh, mặc thường phục
lao vào cản trở và hành hung.
Quang Thế bị đánh chảy máu mồm, bị đấm vào đầu gây
choáng váng. Rất nhiều người dân, đồng nghiệp các báo có mặt ở hiện trường đã
chụp ảnh, ghi hình vụ Quang Thế bị hành hung.
Sau khi vụ việc xảy ra, Quang Thế đã đến Công an xã
Vĩnh Ngọc, huyện Đông Anh (cơ quan Công an nhất nơi xảy ra vụ việc) để đưa đơn
trình báo vụ bị hành hung khi đang tác nghiệp.
Vụ cản trở, hành hung nhà báo Quang Thế cũng được
nhiều nhà báo đồng nghiệp và người dân có mặt tại hiện trường quay clip rất rõ
ràng, đã được nhiều tờ báo đăng tải.
3.
Các cơ quan hữu trách:
- Ngay sáng 23-9, Thiếu tướng Đoàn Duy Khương, Giám
đốc công an Hà Nội cho biết: "Tôi đã nhận được báo cáo của Công an
huyện Đông Anh về vụ việc này. Sau khi xem báo cáo, tôi đã giao cho PC 44, công
an TP Hà Nội xuống kiểm tra. Nếu có việc Công an huyện Đông Anh đánh phóng viên
thì sẽ xử lý nghiêm; nếu người đánh không phải là công an thì cũng phải xử lý
nghiêm, không để tình trạng này tái diễn."
- Ngay chiều 23-9, thượng tá Phạm Nam Thắng, Đội trưởng
Đội CSHS Công an huyện Đông Anh (Hà Nội) đã trực tiếp đến làm việc với Văn
phòng đại diện báo Tuổi Trẻ tại Hà Nội. Thượng tá Thắng thừa nhận cán bộ chiến
sỹ của đơn vị đã có“thái độ không đúng. Đây là những cán bộ trẻ, có thể do bị
áp lực vì lúc đang làm ở hiện trường rất đông người hiếu kỳ tụ tập xem nên hành
xử không đúng”.
Ông Thắng cho rằng đây là sự việc rất đáng tiếc và
thay mặt đơn vị xin lỗi cá nhân nhà báo Trần Quang Thế, xin lỗi báo Tuổi Trẻ.
- Ngày 24/9, Hội Nhà báo Việt Nam có công văn gửi
Công an TP. Hà Nội và Công an huyện Đông Anh, yêu cầu Công an TP. Hà Nội chỉ đạo
Công an huyện Đông Anh và các đơn vị có liên quan xác minh vụ cản trở, hành
hung nhà báo, xử lý nghiêm minh, thông báo trên công luận và trả lời Hội Nhà
báo Việt Nam.
- Ngày 25-9, Văn phòng UBND TP Hà Nội ra văn bản
truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Nguyễn Đức Chung yêu cầu điều tra làm rõ
vụ việc phóng viên Trần Quang Thế (công tác tại báo Tuổi Trẻ) bị cán bộ Đội
CSHS huyện Đông Anh hành hung khi tác nghiệp trên cầu Nhật Tân. Giao Công an
thành phố xác minh và xử lý nghiêm theo quy định pháp luật, đồng thời báo cáo
Thành ủy, UBND TP và thông tin trả lời báo chí trước ngày 27/9.
4.
Những câu hỏi:
- Báo chí có chức năng điều tra, công an cũng vậy. Đều
là thực thi công vụ, công an lấy quyền gì đuổi nhà báo tác nghiệp? Báo chí có
chức năng giám sát, ai đảm bảo công an sẽ kết luận điều tra vụ án thi thể tài xế
taxi dưới chân cầu chính xác, khách quan, nếu không có sự giám sát của báo chí?
Công an sẽ nghĩ gì, nếu nhà báo cũng lạm quyền tác nghiệp điều tra, đuổi công
an khỏi hiện trường?
- Điều 2 - Luật Báo chí quy định rõ: “không
một tổ chức, cá nhân nào được hạn chế, cản trở báo chí, nhà báo hoạt động”,
hành vi lạm quyền, xua đuổi nhà báo tác nghiệp tại hiện trường có vi phạm Luật
Báo chí?
- Căn cứ pháp luật nào để Công an Quân Tây Hồ quy kết
nhà báo Quang Thế “vào khu vực cấm nơi tiến hành các hoạt động có nội
dung thuộc phạm vi bí mật nhà nước mà không được phép; Chụp ảnh tại khu vực cấm”,
khi công an không căng dây khoanh vùng khu vực hiện trường cần bảo vệ, không đặt
biển cấm quay phim, chụp ảnh?
- Tại sao lâu nay trong hầu hết những vụ án tương tự
ở khắp cả nước, công an và nhà báo vẫn cùng nhau tác nghiệp bình thường, không
xảy ra cản trở, hành hung nhà báo, cũng chẳng phạt nhà báo. Phải chăng vì công
an Đông Anh đã lỡ hành hung thô bạo nhà báo, nên công an Hà Nội phải chỉ đạo
Công an Tây Hồ ra quyết định phạt vô lối nhà báo để khỏa lấp sai trái của cán bộ,
chiến sĩ thuộc quyền?
- Đối thoại đôi co giữa công an và nhà báo (trong
clip) có là sự lăng mạ của nhà báo với công an?
- Chi tiết nhà báo lùi ra xa để chụp ảnh hiện trường
có là “can thiệp, cản trở” công an tác nghiệp điều tra?
- Vụ công an hung hăng đấm nhà báo Quang Thế hộc máu
miệng giữa đông người dân, phóng viên có mặt tại hiện trường rõ ràng mang tính
chất côn đồ, đã đủ để khởi tố tội gây thương tích chưa?
- Với nhà báo mà công an còn giở thói côn đồ như vậy,
với người dân bình thường, thấp cổ bé họng, công an sẽ còn hành xử đến thế nào?
Quy định của ngành công an: “Đối với dân phải kính trọng, lễ phép” thể
hiện như vậy ư?
- Vụ việc ngay chốn đông người chứng kiến, giữa
thanh thiên bạch nhật Thủ đô, gây xôn xao, bức xúc công luận trong và ngoài nước
cả tuần nay, clip ghi hiện trường vụ việc đã được báo chí nhà nước đăng tải rộng
rãi, các cơ quan hữu trách đều đã lên tiếng, nóng lòng theo dõi việc xử lý, mà Công
an Hà Nội vẫn trơ tráo, trắng trợn kết luận và công bố như thách thức pháp luật,
chọc giận dư luận như vậy. Thử hỏi những vụ dùng nhục hình tra tấn đánh đập, những
án mạng xảy kín đáo ra tại đồn công an, trong trại giam, ai còn có thể tin vào
kết luận, công bố của công an?
- Công an Đông Anh, Công an Hà nội đã đổi trắng thay
đen như vậy, Bộ Công an, Viện Kiểm sát Tối cao liệu có thể làm ngơ?
Hình :
Ảnh (trên các báo): - Công an Đông Anh xua đuổi,
hành hung nhà báo Quang Thế
Đại tá Nguyễn Duy Ngọc, PGĐ kiêm Thủ trưởng Cơ quan
CSĐT Công an Hà Nội.
--------------------------------------------
Trả lời báo chí về hành vi đấm vào mặt phóng viên
Quang Thế (báo Tuổi Trẻ - văn phòng Hà Nội) của công an huyện Đông Anh, ông
Nguyễn Duy Ngọc - chức vụ đại tá - (Phó giám đốc CA Hà Nội, Thủ trưởng Cơ quan
Cảnh sát điều tra) đã gọi đó là hành động "gạt tay trúng má". Hình thức
xử lý viên công an đánh người là cảnh cáo và mức phạt dành cho phóng viên là
14,5 triệu đồng. Đây là một vụ việc được xem là án lệ nhằm tái khẳng định sứ mạnh
độc tôn của ngành công an gới báo giới. Và chắc chắn việc sử dụng bạo lực của
công an sẽ tiếp tục diễn ra nếu sự việc này được xử lý theo kiểu thoả hiệp và
cho chìm xuồng.
công an huyện Đông
Anh đấm vào mặt phóng viên Quang Thế
Trước báo giới, mặc dù có thừa nhận đã xảy ra xô xát
giữa cảnh sát hình sự huyện Đông Anh và phóng viên Quang Thế tại hiện trường vụ
án tài xế taxi tử vong ở cầu Nhật Tân, tuy nhiên đại diện công an Hà Nội đã phủ
nhận chuyện đánh người. Ngoài việc chuyển đổi hành vi đấm vào mặt thành "gạt
tay trúng má" phóng viên thì công an còn khuyến mãi thêm một biên bản phạt
14,5 triệu đồng với phóng viên Quang Thế vì:
- Vào khu vực cấm nơi tiến hành các hoạt động có nội
dung thuộc phạm vi bí mật nhà nước mà không được phép với mức phạt, chụp ảnh tại
khu vực cấm,
- Có lời nói lăng mạ người thi hành công vụ với mức
phạt,
- Lợi dụng tư cách nhà báo, phóng viên can thiệp cản
trở hoạt động đúng pháp luật của tổ chức cá nhân với mức phạt,
- Đỗ xe mô tô trên cầu,
- Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển
giao thông.
Hiện trường vụ án theo luật nếu không có lực lượng
chức năng mặc đồng phục bảo vệ, không có băng phân cách khu vực giới hạn theo
quy định của pháp luật thì không thể tuỳ tiện định giá đó là "bí mật nhà
nước".
Từ trước đến nay, lực lượng công an đã quá quen với
kiểu "cấm quay phim chụp ảnh" tuỳ tiện nên luôn ngăn cản người khác
ghi hình nên đã luôn xảy ra xô xát.
Tôi không quá ngạc nhiên với việc cấm ghi hình ở các
khu vực công cộng, các phiên toà công khai.. Nếu thích, chỉ cần mang một tấm bảng
hiệu đỏ đến nơi xảy ra sự việc, công an hoàn toàn có thể cướp giật, đập máy ảnh
và bắt giữ người sử dụng điện thoại tại khu vực đó. Việc này hẳn các bạn đã từng
tham gia biểu tình và đi dự các phiên toà rõ hơn ai hết.
Sự việc xảy ra đối với phóng viên Quang Thế hôm nay,
đã từng xảy ra với rất nhiều bloggers, với những người dân bình thường khi chứng
kiến nhiều sự việc có liên quan đến công an nơi công cộng.
Nhà báo có thể tự bảo vệ mình không?
Nếu luật báo chí có tác dụng, nếu hội nhà báo và cơ
quan chủ quản đủ dũng cảm để bảo vệ đồng nghiệp của mình - tôi tin rằng sự việc
"gạt tay trúng má" sẽ không thể tạo tiền lệ giới hạn quyền tác nghiệp
và thông tin của báo giới.
Tại sao ông đại tá Ngọc lại có thể hồn nhiên gọi cú
đấm vào mặt đến chảy máu là "gạt tay trúng má"? Đó là vì tâm lý cả nể,
sợ va chạm với công an xưa nay của nhiều nhà báo.
Một lý do khác dung túng cho sự lạm quyền của công
an chính là mỗi vị tổng biên tập của các tờ báo trong nước đều là đảng viên. Cơ
chế tự kiểm duyệt của các vị TBT này khá nhanh nhạy do định hướng bởi Ban tuyên
giáo và bởi quyết định lựa chọn của từng cá nhân.
Sự lạm quyền của công an ít nhiều bắt đầu từ sự cam
chịu và sợ hãi của nhiều người.
Để không còn ai bị "gạt tay trúng má" đến
toé máu như Quang Thế hôm qua, các nhà báo chỉ còn một lựa chọn là phải lên tiếng
và đưa sự việc ra trước toà án để xét xử.
