THÚ TỘI : ROMA 1733 - HÀ NỘI 2009

Thú tội: Roma 1633, Hà Nội 2009
Đinh Từ Thức
26.08.2009
http://damau.org/archives/8365
LTS: Cách đây 400 năm, vào ngày 25 tháng 8 năm 1609, Galileo giới thiệu ống kính thiên văn của mình trước nhóm thương gia thành Venice. Ông không phải là người đầu tiên phát minh ra loại kính thiên văn này (được ráp lại từ những mảnh kính hiển vi chế tạo bởi những thợ làm kính người Hòa Lan vào thời đó). Ông cũng không phải là người đầu tiên dùng kính thiên văn để nhìn ngắm bầu trời, nhưng ông là người đầu tiên đã chứng minh và đồng thời phổ biến điều ông khám phá rằng quả đất không phải là trung tâm của vũ trụ như Hội Thánh đã quả quyết, mà xoay quanh mặt trời, một định tinh. Sự khám phá của Galileo, đến chuyện ông bị ép thú tội và giam lỏng tại gia, cho tới ngày hôm nay vẫn là biểu tượng cho sự xung đột nan giải giữa khoa học và tôn giáo, lô gích và huyền thuyết, sự thật và hệ tư tưởng, cá nhân và chính quyền ….

Vào đúng ngày kỷ niệm lần thứ 64 cuộc Cách mạng 19 tháng 8 năm nay, nhà cầm quyền Cộng sản Hà Nội đã điệu lên truyền hình vào giờ cao điểm bốn nhà vận động dân chủ bị bắt một vài tháng mới đây, để họ tự thú nhận đã có hành vi chống chính phủ, vi phạm pháp luật, và xin được khoan hồng.
Có hai khuynh hướng rõ rệt phản ứng về vụ này: Một khuynh hướng tỏ ra thông cảm cho những người trong hoàn cảnh đặc biệt, vì lý do nào đó chưa biết rõ được, đã phải bó buộc tự tố cáo mình, nhận tội, và xin được tha thứ. Một khuynh hướng khác tỏ ra khắt khe. Ví dụ, tác giả Lê Diễn Đức, qua bài mang tựa “Những Nhà Dân Chủ Thích Sống nhục” viết: “sự đầu hàng chứng minh cho sự ấu trĩ, nông nổi về tư duy cách mạng, ngựa non háu đá, ảo tưởng, thích nổi tiếng vớ vẩn, bạc nhược, không đúng với tư chất của một người có máu và có gan làm chính trị thực thụ (Blog Talawas 20-8-09).

Phê phán là quyền của mọi người. Và khi phê phán người khác, ắt hẳn ai cũng có lý do mà mình coi là xác đáng. Ở đây, người viết những dòng này, chỉ muốn đề cập tới sự kiện là do áp lực mà có người phải tự tố cáo, tự nhận tội vì đã làm những việc mình tin là đúng, hứa từ bỏ và xin được khoan hồng, không phải là chuyện mới mẻ. Cũng như không phải chỉ có những kể ấu trĩ, nông nổi, ngựa non háu đá mới làm. Tôi muốn đề cập tới trường hợp thú tội của nhà bác học nổi tiếng thế giới Galileo Galilei, người đã đề cao thuyết thái dương hệ, cho rằng trái đất di chuyển quanh mặt trời, thay vì mặt trời quanh trái đất, như sự hiểu biết cách đây 5 thế kỷ.
Cho đến nay, nhiều người vẫn nhầm lẫn tin rằng nhà toán học và thiên văn học Galileo Galilei, vì có quan điểm trái ngược với Giáo hội Công giáo La Mã, nên đã bị mang ra tòa dị giáo (Inquisition), bị xử tử, và anh dũng chết trên giàn thiêu, vì cương quyết bảo lưu quan điểm của mình.
Sự thật là ông Galileo bị ra tòa dị giáo, không hề bị tra tấn đánh đập, và bị thẩm vấn nhiều lần. Khi ra tòa, lúc đầu, ông cũng bảo vệ quan điểm của mình, cho rằng việc mình làm là đúng. Nhưng sau đó, đứng trước lựa chọn, một là chịu nhận tội, hai là chịu tra tấn, ông đã chọn điều thứ nhất cho được yên thân. Khi phiên xử án cuối cùng vào ngày 22 tháng 6, 1633 kết thúc, vĩ nhân của thế giới Galileo Galilei không được ngồi bàn đọc lời thú tội ngon lành như các nhà dân chủ Việt Nam, mà phải quỳ trước tòa đọc bản phản tỉnh (abjuration) và xin khoan hồng đã được tòa viết sẵn.

Để bạn đọc có dịp so sánh chuyện đời nay với chuyện đời xưa, xin ghi lại sau đây phần chính (vì quá dài nếu ghi đầy đủ) lời thú tội của các nhà dân chủ VN, được báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận chính thức Đảng Cộng sản Việt Nam công bố ngày 20 tháng 8, 2009, và bản dịch đầy đủ bản phản tỉnh của Galileo Galilei, đọc ngày 22 tháng 6, 1633, theo bản dịch tiếng Anh được in trong cuốn Galileo’s Daughter, của Dava Sobel, nxb Walker, NY. 1999, tr. 275-7. Sau đó là mấy nhận xét của người viết.

Lời thú tội cùa Lê Công Định:
Tôi thấy những việc làm nêu trên của tôi có mục đích tuyên truyền chống Nhà nước Việt Nam và hành vi của tôi đã vi phạm pháp luật Việt Nam, cụ thể là điều 88 Bộ luật Hình sự, như tôi bị khởi tố.
Tôi rất hối hận về sai lầm của mình mà vì đó mà tôi đã bị bắt tạm giam như ngày hôm nay. Do vậy tôi đã hợp tác khai báo đầy đủ về việc làm của mình cho cơ quan điều tra và mong muốn được hưởng các tình tiết giảm nhẹ và sự khoan hồng theo quy định của pháp luật.

Lời thú tội của Nguyễn Tiến Trung
Hiện tại, sau quá trình làm việc với cơ quan điều tra, tôi thấy các chính khách nước ngoài luôn vì quyền lợi của người dân nước họ. Nếu họ ủng hộ phong trào dân chủ Việt Nam thì cũng một phần là vì quyền lợi của người dân đất nước họ. Ðó là sai lầm của tôi vì đã quá tin vào họ.
Ðến nay, tôi đã thấy được các hành vi của tôi là vi phạm pháp luật nghiêm trọng, chống lại Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam. Tôi rất ân hận vì đã làm liên lụy đến gia đình, người thân, bạn bè và sẽ từ bỏ không tham gia “Ðảng Dân chủ Việt Nam” và “tập hợp Thanh niên dân chủ”, chấm dứt các hoạt động chống phá Nhà nước CHXHCN Việt Nam.
Tôi xin được hưởng sự khoan hồng của pháp luật để có thể sớm trở về với gia đình, trở thành người công dân tốt, đóng góp vào sự phát triển của đất nước một cách thiết thực”.

Lời thú tội của Trần Huỳnh Duy Thức
… Tôi tự nhận thấy những hành vi nêu trên của tôi đã vi phạm nghiêm trọng pháp luật Việt Nam. Tôi thành thật cảm ơn cơ quan an ninh Việt Nam đã kịp thời ngăn chặn, nếu không tôi còn vi phạm nghiêm trọng hơn. Tôi cảm thấy hối hận vì đã quan hệ với ông Bình và ông Ðịnh để thực hiện những mưu đồ chống phá Nhà nước CHXHCN Việt Nam, tôi cũng rất lấy làm tiếc đã quan hệ với ông Nguyễn Hữu Hiền để có những thông tin nội bộ, từ đó bôi nhọ, chia rẽ nội bộ cấp cao các vị lãnh đạo, gây mất niềm tin đối với quần chúng nhân dân.
Tôi thực sự ân hận về việc làm của mình. Thông qua cơ quan An ninh điều tra tôi xin được Ðảng và Nhà nước rộng lượng khoan hồng miễn giảm hình phạt cho tôi để tôi sớm được trở về với gia đình, trở thành người có ích cho xã hội, và để khắc phục những hậu quả do hành vi phạm tội của tôi gây ra.

Lời thú tội của Trần Anh Kim
Sau khi được cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Thái Bình giải thích cặn kẽ những quy định của pháp luật nước CHXHCN Việt Nam; đối chiếu với việc tôi đã làm, tôi thấy tôi đã vi phạm pháp luật nước CHXHCN Việt Nam, cụ thể: Tôi đã tham gia Ðảng Dân chủ Việt Nam với chức danh phó tổng thư ký Ðảng Dân chủ Việt Nam hiện chưa được Nhà nước cho phép. Mục đích tôi tham gia đảng này muốn xóa bỏ chế độ chính trị, trong đó có cả chính quyền nước CHXHCN Việt Nam. Bản thân tôi tự nhận thấy do kiến thức về pháp luật có hạn, lại bị một số phần tử cơ hội chính trị kích động, lôi kéo nên đã có việc làm sai. Tôi xin tự nguyện tự giác khai báo và mong được Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam xem xét cho tôi được hưởng lượng khoan hồng.

Lời thú tội của Galileo Galilei
Tôi, Galileo, con của cố Vincenzio Galilei, người Florence, 70 tuổi, bản thân bị giữ trước toà này, và quỳ trước mặt các ngài, những Hồng y cao cả cực trọng của Toà Dị giáo chống lại tình trạng dị giáo đồi trụy trong toàn thể cộng đồng Thiên chúa giáo, hai tay tôi đang đặt trên Thánh Kinh trước mặt, thề rằng tôi vẫn tin, tôi đang tin, và với Chúa giúp sức tôi sẽ tin trong tương lai tất cả những gì được gìn giữ, rao giảng, và dạy dỗ bởi Hội thánh Công giáo và Giáo tông. Nhưng xét rằng – sau khi đã được khuyên răn bởi Toà thánh phải từ bỏ hoàn toàn quan niệm sai lầm rằng Mặt trời là trung tâm của thế giới và không chuyển động, và Trái đất không phải là trung tâm và nó chuyển động, và rằng tôi không được bảo lưu, bênh vực hay giảng dậy dưới mọi hình thức, dù bằng lời nói hay văn tự, chủ thuyết sai lầm đó, và sau khi tôi đã được thông báo là chủ thuyết đó trái với Thánh Kinh – tôi đã viết và cho in một cuốn sách trong đó tôi đã luận giải về chủ thuyết đã bị lên án và viện dẫn những lý lẽ hữu hiệu để ủng hộ nó, không đưa tới một giải pháp nào: Tôi đã bị xử là hiển nhiên khả nghi dị giáo, nghĩa là đã lưu giữ và từng tin rằng Mặt trời là trung tâm của thế giới và bất động, và rằng Trái đất không phải là trung tâm và di động.
Bởi đó, với ước muốn xoá đi khỏi trí não các ngài và của mọi giáo hữu sùng tín bản án hợp lý đã dành cho tôi, tôi xin từ bỏ với lòng thành và chân thật, tôi nguyền rủa và ghê tởm những sai lầm và dị giáo đã kể và một cách đại cương tất cả và mỗi sai lầm và phe nhóm trái với Giáo hội Công giáo. Tôi xin thề và hứa rằng trong tương lai sẽ không bao giờ nói hay khẳng định qua lời nói hay chữ viết những chuyện như vậy mà nó có thể khiến tôi bị nghi ngờ tương tự; và nếu tôi biết một kẻ dị giáo nào, hay một phần tử đáng nghi là dị giáo, tôi sẽ tố cáo hắn với Toà thánh, hay Toà Dị giáo hay với Giáo quyền sở tại. Tôi cũng thề và xin hứa sẽ chấp nhận và thi hành toàn thể mọi sự đền tội Toà thánh đã hay có thể sẽ dành cho tôi. Và nếu tôi vi phạm bất cứ điều nào đã hứa, phản đối hay thề bồi, tôi sẽ phải chịu tất cả mọi sự đau đớn và hình phạt dành cho tôi và đã được công bố bởi Giáo luật và các luật lệ khác, nói chung và cách riêng, chống lại các vi phạm đó. Xin Chúa và Thánh Kinh của Người mà tay tôi đang tiếp xúc hãy giúp tôi.
Tôi, Galileo Galilei, kẻ nói tới trên đây, đã từ bỏ, thề, hứa, và tự ràng buộc bởi những điều trên đây; và sự thật làm chứng, bằng chính tay tôi đã ký vào văn kiện phản tỉnh này, và đã đọc nó từng chữ một ở La Mã, tại Tu viện Minerva, ngày 22 tháng Sáu năm 1633.
Tôi là Galileo Galilei, đã phản tỉnh như trên, bằng chính tay tôi.

*

Tuy cách nhau năm thế kỷ, những lời thú tội và xin khoan hồng tại Hà Nội năm 2009 khá giống lời thú tội năm 1633 tại Roma. Điều khác nhau là Galileo chỉ phải đọc thú tội sau khi tòa xử; các nhà dân chủ Việt Nam phải nhận tội trước khi ra tòa. Người xưa, ít nhất cũng tôn trọng nguyên tắc được coi như vô tội cho đến khi bị tòa kết án. Ngày nay, công an thay quan tòa, và truyền hình thay tòa án. Có người than phiền Việt Nam lạc hậu, nhưng không biết tụt lùi bao xa. Qua vụ thú tội giữa Roma và Hà Nội, khoảng cách tụt hậu có vẻ tới trên năm thế kỷ, và tư pháp Xã hội Chủ nghĩa hình như còn kém cả thời tòa dị giáo.

Một nhận xét khác, Tòa Thánh Roma đã không bắt nhà bác học Galileo Galilei thú tội và xin khoan hồng vào dịp trọng đại như Lễ Giáng Sinh hay Phục Sinh, như các đỉnh cao trí tuệ Hà Nội đã cho thú tội vào lễ kỷ niệm Cách Mạng 19 tháng 8.

Ngày nay, khó kiếm thấy sách vở báo chí cũ lên án Galileo là trí thức “thích sống nhục”, ấu trĩ, nông nổi, ảo tưởng. Có thể chê Nguyến Tiến Trung 26 tuổi “ngựa non háu đá”, nhưng với con ngựa già Galileo 70 tuổi, muốn đá cũng khó.
Người bị nhục trong vụ thú tội ở Roma năm 1633 không phải là nhà thiên văn, mà là những ai đã buộc vĩ nhân này nhận tội và xin khoan hồng. Giáo hội La Mã, với hai ngàn năm lịch sử, và hơn một tỷ con chiên, xin lỗi mãi, đấm ngực ăn năn mãi, mà vẫn chưa rửa sạch vết nhơ này.
Hà Nội 2009, liệu có học được gì từ bài học Roma 1633?

----------------------------------------

bài đã đăng của Đinh Từ Thức:

Thú tội: Roma 1633, Hà Nội 2009 - 26.08.2009
20 năm Thiên An bất an - 04.06.2009
Viết và lách - 05.05.2009
Cái đồng hồ của Lincoln và quan tài Trịnh công sơn - 14.04.2009
Tiếng nói của nghệ thuật, tiếng nói của hành động - 24.02.2009
On visiting, on returning: reading Beyond the sea - 14.02.2009
Chuyện Đi, Về – Đọc Nếu Đi Hết Biển - 13.02.2009
60 năm Hoàn vũ nhân quyền - 10.12.2008
22 tháng 11 - 21.11.2008
thông điệp obama - 11.11.2008