Lần
đầu tiên, hợp xướng Chinh Phụ Ngâm tại California, Hoa Kỳ
Phỏng vấn Nhạc Sĩ Vũ Đình Ân
12 tháng 8,
2025
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2025/08/Chinh-phu-ngam-1-1024x680.jpg
Nhạc Sĩ Vũ Đình Ân. (Hình: Tác giả cung cấp)
Hợp Xướng “Chinh Phụ Ngâm” lần đầu tiên ở Hoa
Kỳ sẽ được trình diễn tại nhà hát Rose Center Theater (14140 All American Way,
Westminster, CA 92683), Orange County vào chiều Thứ Bảy 23 Tháng Tám.
Cùng với màn hợp xướng, Đoàn Văn Nghệ Lạc Hồng
sẽ giới thiệu Chương Trình Ca Vũ Nhạc Kỷ Niệm 50 năm viễn xứ “Cánh cò xa xứ” tại
đây.
Rất phấn khởi với tin tức này, lại có cơ
duyên quen biết và tiếp xúc với Nhạc Sĩ Vũ Đình Ân (*), tôi tìm gặp ông để tìm
hiểu thêm về vở hợp xướng “Chinh Phụ Ngâm.”
-Nước Việt chúng ta có lịch sử chiến tranh
liên tiếp với các cuộc nội chiến và ngoại bang xâm lược, xin nhạc sĩ cho biết
cơ duyên và cảm xúc mãnh liệt nào thúc đẩy ông phổ nhạc kiệt tác văn học Chinh
Phụ Ngâm này, một tác phẩm nói lên tâm trạng của một chinh phụ, một người phụ nữ
trong hoàn cảnh chiến tranh?
*Nhạc Sĩ Vũ Đình Ân: Ngày
xưa khi còn đi học, chúng ta thường được học những áng thơ văn tuyệt tác như
truyện Kiều của Nguyễn Du hay Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu hoặc Chinh Phụ
Ngâm của Đặng Trần Côn được dịch nôm bởi Bà Đoàn Thị Điểm, mà đây là một trong
những tác phẩm được giảng dạy và truyền tụng trong dân gian được nhiều người biết
đến qua các áng thơ văn hay lời ru con trong đời sống thường nhật.
Trong một dịp tình cờ, tôi có cơ hội gặp gỡ
Tiến Sĩ Trần An Bài ở Hoa Kỳ là một người rất giỏi về văn chương và luật pháp
có bút hiệu là Hàn Thư Sinh. Vì mối đồng cảm yêu âm nhạc, nên sự tương hợp giúp
chúng tôi cùng chọn tác phẩm Chinh Phụ Ngâm để phổ nhạc. Chúng tôi mất hai năm
để hoàn tất. Ngoài ra tôi còn phổ các tác phẩm thơ ca khác như “Truyện Kiều” và
“Lục Vân Tiên.”
Đây là một tác phẩm văn học có ý nghĩa, nói
lên được tâm trạng cũng như cuộc sống của con người trong một đất nước điêu
linh vì hàng trăm năm chiến tranh liên miên. Nhất là vai trò của người phụ nữ
trong gia đình cũng như trong cuộc chiến, họ chịu rất nhiều thiệt thòi và cơ cực,
không người nâng đỡ. Họ phải đối đầu với những lo âu và nỗi sợ hãi chiến tranh
cướp đi người chồng, người cha trụ cột của gia đình. Họ phải đóng vai trò chính
trong gia đình, thay chồng chăm sóc con cái, cha mẹ và gánh vác mọi lo toan
trong cuộc sống, trong khi người chinh phu phải xông pha lo việc giữ nước và dựng
nước.
-Vì sao dạng xướng âm được chọn để phổ cho
tác phẩm này, thưa nhạc sĩ?
*Vì như mọi người biết, trong âm nhạc, đỉnh
cao của âm nhạc chính là thể loại xướng âm. Nó không phải là thể nhạc của Việt
Nam, mà chính là của cả thế giới. Người ta thường dùng nó cho những tác phẩm lớn
được trình diễn trong các buổi hội họp hay dạ hội hoặc thế vận hội. Chúng tôi
dùng hợp xướng vì thể loại này diễn tả được đỉnh cao của tác phẩm Chinh Phụ
Ngâm.
–Bài diễn nôm của bà Đoàn Thị điểm dài 476
câu, nhạc sĩ và ông Hàn Thư Sinh phổ bao nhiêu câu và chia thành những phân đoạn
dài bao nhiêu trang?
*Bà Đoàn Thị Điểm diễn nôm tác phẩm này rất
dài và chúng ta không thể để cho khán giả ngồi nghe đủ hết nguyên một bài thơ
diễn nôm như vậy được. Chúng tôi chọn ra một số các câu thơ tiêu biểu dễ thuộc,
dễ nhớ, để phổ thành một tấu khúc dài 30 trang bao gồm các câu quen thuộc như
“Trống Trường Thành lung lay bóng nguyệt, khói cam tuyền mờ mịt thức mây.” Mặc
dù thể loại xướng âm này ảnh hưởng Tây Phương, nhưng chúng tôi đã dùng thêm các
làn điệu của Đông Phương như Bắc Bộ, Trung Bộ và đồng thời cũng pha vào những
làn điệu của Nam Bộ, để chúng ta thấy được rằng các bè của nó có giai điệu của
Việt Nam ba miền, chứ không phải thuần Tây Phương.
Trong lần trình diễn này, chúng tôi đã đưa
vào những nhạc khí dân tộc cùng phụ họa. Chúng ta có đàn tranh, đàn bầu, sáo
trúc và nhạc cụ được sử dụng bằng tay như lục lạc, nghe như tiếng ngựa chạy, ngựa
phi.
–Ở Việt Nam, khi trình diễn tác phẩm hợp xướng
này, có khoảng cả trăm ca viên trình diễn. Phải mất bao lâu và khó khăn nào để
tập dợt thành công một tác phẩm với số ca viên lớn lao và các giọng nam, nữ
khác biệt này. Và ở Hoa Kỳ, trong buổi trình diễn sắp tới, thì sao, thưa nhạc
sĩ?
*Tập hợp xướng ở Việt Nam rất là dễ, ở đất Mỹ,
rất khó vì ai cũng có công việc riêng của họ. Ngoài gia đình ra, ai cũng phải
lo đến công việc làm, mà chúng ta lại không có nhiều thời gian. Kỳ trình diễn sắp
tới này, chúng tôi có khoảng 40 người và tập đã được bốn tháng. Một tác phẩm hợp
xướng thường có bốn bè. Hai bè nam cao và hai bè nữ cao. Sau đó đến bè nam
trung và nam trầm, nữ trung và nữ trầm. Chúng ta không thể tập một lúc được bốn
bè, nên tôi chọn giải pháp, có bốn buổi tập thì tôi tập cho một bè thôi. Còn
các bè khác, tôi chia ra những buổi khác nhau. Đây là một sự cố gắng và chung sức
đầy ý nghĩa của các anh chị em trong cộng đồng, nên chúng tôi xin chân thành cảm
ơn sự giúp đỡ mọi người. Tôi hy vọng khi diễn một tác phẩm giá trị của Việt Nam
mình trên đất nước này, sẽ lưu lại được trong lòng người Việt lưu vong những niềm
hãnh diện về con người và đất nước Việt thân yêu của chúng ta.
***
“Chinh phụ ngâm” là một tác phẩm văn học chữ
Nôm của Đặng Trần Côn, được bà Đoàn Thị Điểm diễn nôm. Tác phẩm này mô tả tâm trạng của người chinh
phụ trong hoàn cảnh chiến tranh, thể hiện sự oán ghét chiến tranh phi nghĩa và
khao khát hạnh phúc lứa đôi.
Để
được ngắm tận mắt, nghe tận tai nghệ thuật xướng âm, đỉnh cao nghệ thuật một kiệt
tác văn học lớn như “Chinh Phụ Ngâm,” mời độc giả đến thưởng lãm ở Rose Center
Theater ngày 23 Tháng Tám này, đồng thời thưởng thức Chương Trình Ca Vũ Nhạc Kỷ
Niệm 50 năm viễn xứ “Cánh cò xa xứ” của Đoàn Văn Nghệ Lạc Hồng.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2025/08/Chinh-phu-ngam-2-1187x1536.jpg
Flyer “Cánh cò xa xứ”
Xin liên lạc mua vé: Cell (949) 415-7379.
Email: lachongarts.events@gmail.com
***
(*) Nhạc Sĩ Vũ Đình Ân sinh tại Nha Trang, Tiến
Sĩ Danh Dự Trường Đại Học World Records University. Ông sáng tác trên 200
ca khúc (nhạc tình ca), trên 50 ca khúc (thiếu nhi). Tuy nhiên đáng chú ý nhất
vẫn là hai hợp xướng Truyện Kiều và Lục Vân Tiên đã được VIETKINGS trao bằng Kỷ
Lục Việt Nam, được xem như những dấu son trong âm nhạc, và hợp xướng Chinh Phụ
Ngâm (viết chung với tác giả Hàn Thư Sinh).
Ông viết hơn 500 bài Thánh ca, trong đó tác
phẩm Trường Ca Ơn Cứu Độ (Viết theo sự dẫn ý của Linh Mục Giuse Tiến Lộc), được
đánh giá là công phu nhất.
Trong bộ sưu tập âm nhạc Công giáo.
-Bài Trường Ca Năm Thánh (phổ từ thơ Lê Đình
Bảng)
-Trường Ca Cha Trương Bửu Diệp (viết chung với
tác giả Hàn Thư Sinh)
-Trường Ca Thiên Chức Linh Mục được biên soạn
lấy ý từ 100 bài giảng của Đức Tổng Giám Mục Têphanô Nguyễn Như Thể (Viết tặng
Đức Tổng Giám Mục nhân kỷ niệm 50 Hồng Ân Linh Mục)
-Trường Ca Thánh Đa Minh
-Trường Ca Thánh Martino
-Trường Ca Thánh Cả Giuse
-Giao Hưởng Hợp Xướng Kinh Hoà Bình (Lm Kim
Long)
No comments:
Post a Comment