Chủ nghĩa Quốc xã ở
Mỹ: Nhóm 'chủng tộc thượng đẳng' trỗi dậy dưới thời Trump
BBC News Tiếng Việt
12
tháng 8 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c62n8pp5g74o
Dường
như màn tái xuất của ông Trump đã giúp gia tăng sự quan tâm đến các nhóm mang
tư tưởng "chủng tộc thượng đẳng" ở Mỹ, theo điều tra của Reuters.
Mặc
quần đùi rộng, đi dép xỏ ngón và đội mũ bóng chày che nắng, Dalton Henry Stout trông không khác gì một
người nông dân Mỹ bình thường.
Chỉ
trừ logo trên chiếc mũ của anh ta.
Henry
Stout
Đó
là biểu tượng đầu lâu xương chéo của nhóm khét tiếng "Đầu Tử thần"
SS, từng giám sát các trại tập trung của Đức Quốc xã – cùng với ký tự
"AFN", viết tắt của Mạng lưới Tự do Aryan (chủng tộc thượng đẳng), một
nhóm tân Quốc xã do Stout và bạn đời của mình điều hành.
Từ
một trang trại nhỏ ở bang Texas, cặp đôi này quản lý một mạng lưới mà họ cho là
đang phát triển mạnh mẽ nhờ sự trở lại Nhà Trắng của Tổng thống Donald Trump.
Họ
chỉ ra rằng các phát ngôn của ông Trump - như việc tấn công vào các chương
trình đa dạng, lập trường cứng rắn về nhập cư và kêu gọi bảo vệ "các giá
trị phương Tây" - đã làm gia tăng sự quan tâm cũng như số lượng thành
viên.
Stout
nói rằng ông Trump đã "đánh thức nhiều người về những vấn đề mà chúng tôi
đã nêu ra trong nhiều năm. Ông ấy là điều tốt đẹp nhất đến với chúng tôi."
Mặc
dù AFN và các nhóm tân Quốc xã khác vẫn nằm ở rìa ngoài của chính trường Mỹ, bị
cả những người theo chủ nghĩa bảo thủ và người dân Mỹ nói chung xem là độc hại,
nhưng theo các cuộc phỏng vấn với hàng chục thành viên các nhóm cực đoan, chín
chuyên gia về chủ nghĩa cực đoan chính trị và dữ liệu về bạo lực cánh hữu, họ
đang ngày càng trở thành tâm điểm của các cuộc biểu tình công khai và các hành
vi bạo lực của phe cực hữu.
Một
số xu hướng đã hội tụ kể từ khi ông Trump tái đắc cử.
Những
phát ngôn của ông Trump đã tiếp thêm sức mạnh cho một làn sóng mới các nhà hoạt
động cực hữu, thúc đẩy sự gia tăng của các nhóm thượng đẳng da trắng.
Việc
ông Trump ân xá cho những người tham gia bạo loạn ngày 6/1/2021 và sự thay đổi
trong trọng tâm của các cơ quan thực thi pháp luật liên bang sang vấn đề nhập
cư cũng khiến nhiều người thuộc phe cực hữu tin rằng các cuộc điều tra liên
bang nhắm vào những người theo chủ nghĩa thượng đẳng da trắng không còn là ưu
tiên hàng đầu.
Sự
dịch chuyển của ranh giới phe cánh hữu đang diễn ra.
Theo
các nhà nghiên cứu, những ý tưởng từng bị giới hạn trong các nhóm cực đoan như
Proud Boys - tổ chức đóng vai trò chủ chốt trong vụ bạo loạn ngày 6/1 - nay đã
xuất hiện rõ nét hơn trong chính trường Đảng Cộng hòa. Những tư tưởng này trải
dài từ việc phủ nhận kết quả bầu cử cho đến việc mô tả người nhập cư như
"những kẻ xâm lược".
Sự
ủng hộ công khai và việc ông Trump ân xá cho những nhân vật cực hữu đã góp phần
bình thường hóa các quan điểm này.
Các
nhà nghiên cứu cho rằng khi phong trào "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại"
(Make America Great Again) định hình bản sắc của Đảng Cộng hòa, ranh giới giữa
phe cánh hữu cực đoan và phe bảo thủ chính thống ngày càng trở nên khó phân định.
"Những
tư tưởng từng được coi là cực đoan giờ đây dễ dàng hòa nhập vào phe cánh hữu rộng
lớn hơn. Điều này không phải vì các nhóm cực đoan đã thay đổi, mà vì bối cảnh
xung quanh họ đã thay đổi," Heidi Beirich, đồng sáng lập Dự án Toàn cầu Chống
Thù hận và Cực đoan, một tổ chức phi lợi nhuận chuyên theo dõi các phát ngôn
thù địch và chủ nghĩa cực đoan, nhận định.
"Một
thành viên Proud Boys thậm chí không còn có vẻ đáng sợ nữa bởi vì những tư tưởng
này đã được bình thường hóa," bà nói thêm.
Sự
dịch chuyển này đã đi kèm với sự gia tăng mạnh mẽ các hoạt động của phe thượng
đẳng da trắng.
Theo
dự án phi lợi nhuận ACLED, chuyên theo dõi các cuộc xung đột toàn cầu, những kẻ
cực đoan da trắng đang gây ra một tỷ lệ bạo lực chính trị ngày càng lớn ở Mỹ.
Cụ
thể, vào năm 2020, các nhóm này có liên quan đến 13% các cuộc biểu tình và hành
vi bạo lực chính trị cực đoan ở Mỹ, tương đương 57 sự kiện được ACLED ghi nhận.
Đến năm 2024, con số này đã tăng vọt lên gần 80%, tương đương 154 sự kiện.
No comments:
Post a Comment