Lao
động Việt bất hợp pháp ở nước ngoài, Chính phủ phải có trách nhiệm
RFA
2022.07.08
https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/the-government-must-be-held-accountable-for-vietnamese-abroad-illegal-workers-isue-07082022144758.html
https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/the-government-must-be-held-accountable-for-vietnamese-abroad-illegal-workers-isue-07082022144758.html/@@images/bc6bec8c-914d-4a59-8a99-606cad76884a.jpeg
Tướng
Công an Lương Tam Quang (trái), một nhóm người Việt lao động bất hợp pháp tại
Đài Loan bị bắt hồi năm 2020 (phải)
. (CGA/RFA edited)
Tướng Công
an nói lao động Việt bất hợp pháp ở nước ngoài bị trục xuất gây ảnh hưởng tiêu
cực đến hình ảnh của người lao động Việt Nam. Tuy nhiên, ông không đề cập đến
chuyện Chính phủ Việt Nam đã làm gì để có thể bảo vệ quyền lợi của người lao động
Việt có thể yên tâm làm việc ở nước ngoài, gởi tiền về “xây dựng đất nước”.
Người bị trục xuất thấy mình đáng thương
“Ngày
trục xuất, người ta đưa chúng tôi lên xe, còng tay hai người chung vào một cái
còng, cứ hai người một còng rồi chở mình ra sân bay.
Họ đưa
vào chỗ làm thủ tục về Việt Nam, vào luôn trong phòng chờ và vẫn còng tay, cho
tới khi tới trước đường hầm đi vào máy bay thì người ta mới mở còng cho mình về
lại Việt Nam.
Mình bị
còng trước mặt mọi người. Lúc đó có rất nhiều ánh mắt kỳ thị. Họ nhìn mình như
là một tội phạm làm gì đó ghê gớm lắm.
Lúc đó
mình cũng thấy ngại. Bên ngoài người ta xem mình như một tội phạm, nhưng mà
trong thâm tâm mình lại thấy mình thật sự đáng thương. Bởi vì mình biết là lao
động bất hợp pháp, nhưng ít ra trong 16 năm trời, bao nhiêu công sức, sức khỏe
của tuổi trẻ của mình đã cống hiến cho đất nước người ta, mà lúc về bị coi như
tội phạm, thì tôi thấy mình đáng thương.”
Anh Minh,
từng là một lao động Việt Nam tại Đài Loan từ năm 2002, cư trú bất hợp pháp từ
năm 2008, và đến năm 2018 thì bị trục xuất về nước vì làm việc bất hợp pháp tại
quốc đảo này trong khoảng mười năm.
Hồi cuối
tháng sáu, Bộ Công an Việt Nam cho biết đã nhận hơn 25.000 người Việt vi phạm
pháp luật ở nước ngoài bị trục xuất kể từ năm 2018 đến nay.
Báo chí
nhà nước dẫn lời thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an nói rằng
phần đông trong số này là những người cư trú, lao động bất hợp pháp tại nước
ngoài.
Do đó, người
Việt trở thành đối tượng chủ yếu trong các chiến dịch truy quét người nước
ngoài cư trú, lao động bất hợp pháp và thường xuyên bị phản ánh trên truyền
thông nước sở tại, khiến hình ảnh lao động Việt Nam bị ảnh hưởng tiêu cực.
Liều mạng trốn sự truy bắt
Anh Minh kể
rằng, trong suốt 10 năm sống bất hợp pháp, đã có rất nhiều lần phải liểu mạng
trốn chạy sự truy đuổi của cảnh sát:
“Trong
quá trình mình bỏ ra ngoài làm việc (bất hợp pháp - PV), đã có những lần mình
trốn (cảnh sát - PV) mà nói thật sự là liều mạng luôn đó!
Đặc biệt
là có một lần, chắc là đang trong đợt truy quét lao động bỏ ra ngoài làm, lúc
đó mình đang đi mua đồ vào buổi tối thì bị người ta chặn đường kiểm tra giấy tờ,
mà mình không có nên bỏ chạy.
Khi người
ta đuổi mình vào thế bí, mình phải nhảy xuống một cái cầu để bơi qua bên kia
con sông nhỏ. Lúc đó người ta mới không theo nữa.
Bơi dưới
sông trong buổi tối rất là nguy hiểm, cũng may mắn là ở dưới cầu không có thứ
gì nhọn, cũng không có đá, mà nước cũng sâu cho nên nên mình bơi được mà không
có bị thương.
Bây giờ
nghĩ lại thấy rất nguy hiểm nhưng lúc đó chỉ nghĩ làm sao để thoát được, cũng
không nghĩ là mình có thể sẽ chết nếu nhảy xuống. Cái đó mình không kịp nghĩ tới.
Anh Minh
nói, ở các công trình xây dựng, có rất nhiều người Việt bất hợp pháp làm việc.
Bởi tính chất công việc xây dựng nặng nhọc, khói bụi độc hại và nguy hiểm nên hầu
hết chỉ có người Việt lao động “chui” mới chấp nhận công việc này. Do đó, công
trình xây dựng luôn là mục tiêu được nhắm tới trong các đợt truy quét lao động
bất hợp pháp của Sở di dân Đài Loan.
Một lần
khác, khi anh Minh đang làm tại một công trình thì bị cảnh sát bao vây toàn bộ
toà nhà để kiểm tra giấy tờ, anh kể:
“Vào
công trình xây dựng là sẽ thấy người Việt bất hợp pháp nhiều lắm! Có một lần, Sở
di dân bao vây cái công trình luôn.
Những
người làm từ lầu dưới la lớn báo cho mọi người, cho nên là mấy anh em phải chạy
lên tầng thượng. Một tòa nhà chung cư mấy chục tầng, mình chạy bộ lên trên tầng
thượng và nấp ở đó cho tới tối khuya, người ta về hết thì mình mới xuống.
Thật ra
trong 10 năm có rất nhiều lần phải chạy trốn mà chưa bị bắt lại, số cũng hên!”
Cho tới một
ngày năm 2018, sau khi làm việc tại một công xưởng ra về thì lại bị cảnh sát chặn
đường kiểm tra giấy tờ. Lần này, anh không bỏ chạy vì đã quá mệt mỏi với cảnh sống
bất an, lẩn trốn trong suốt hơn 10 năm trời. Cảnh sát đưa anh Minh tới một trại
thu dung, ở đó 40 ngày thì trục xuất về Việt Nam.
https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/the-government-must-be-held-accountable-for-vietnamese-abroad-illegal-workers-isue-07082022144758.html/laodongdailoanbibat.jpeg/@@images/0a83d8c5-ce05-46dc-abc5-dff36168cf3e.jpeg
Hình
minh họa. Nhân viên di trú Đài Loan dẫn giải những phụ nữ người Việt trong số
152 khách du lịch bỏ trốn khi đến Đài Loan hôm 28/12/2018. AFP
Thu nhập không được như cam kết
Tướng Công
an Lương Tam Quang nói về các nguyên nhân của tình trạng rất đông người Việt cư
trú, làm việc bất hợp pháp ở nước ngoài là vì “Việt Nam chưa quy định về
hậu quả pháp lý với công dân phạm pháp ở nước ngoài, chưa có chế tài nghiêm khắc
với doanh nghiệp để xảy ra tình trạng lao động vi phạm pháp luật nước sở tại.”
Bà Vân, từng
làm việc cho một tổ chức hỗ trợ người di dân Việt Nam tại Đài Loan cho rằng
nguyên nhân chủ yếu khiến người Việt bỏ trốn ra ngoài làm việc bất hợp pháp là
do thu nhập không đúng với những cam kết của công ty môi giới trước khi họ sang
Đài Loan.
Mỗi người
lao động muốn sang Đài Loan làm việc phải đóng chi phí cho môi giới từ năm đến
bảy ngàn đô-la Mỹ cho hợp đồng ba năm làm việc. Nếu không có tăng ca thì sau ba
năm, trừ chi phí môi giới ban ban đầu, coi như là huề vốn:
“Bên
môi giới hứa với người lao động là sẽ có tăng ca, sẽ được thêm tiền, nhưng mà
cuối cùng lại không được tăng ca. Mỗi ngày làm tám tiếng thôi tiền lương không
đủ.
Họ còn
phải trả tiền môi giới để qua Đài Loan làm việc tới năm - sáu ngàn đô lận. Tôi
đã từng tính trong ba năm năm họ làm việc mà nếu không có tăng ca, thì khi về về
gần như là tay trắng.”
Kể về trường
hợp của mình, anh Minh nói sau khi anh kết thúc sáu năm với hai hợp đồng lao động.
Nếu muốn làm việc tiếp thì phải ký thêm hợp đồng ba năm và đóng phí 6000 đô-la
Mỹ cho môi giới, không chấp nhận yêu cầu đó nên anh bỏ ra ngoài làm việc bất hợp
pháp:
“Ngày
xưa, sau khi hết sáu năm ở Đài Loan, nếu mình về thì lại phải mất thêm một số
tiền môi giới rất lớn, môi giới tiếp tục ép mình trả cho họ 6000 đô-la, mỗi
tháng mình còn phải đóng thêm cho họ 1800 Đài tệ tiền phí phục vụ, trong khi họ
đâu có phục vụ gì cho mình đâu!
Khi đó,
tiếng Trung hay môi trường làm việc thì mình đã hiểu hết rồi, mình không cần
môi giới nữa. Chính vì vậy cho nên mình lựa chọn con đường ra ngoài.”
Theo quy định
mới có hiệu lực từ ngày 1/2/2022, Bộ Lao động Thương binh & Xã hội quy định
các doanh nghiệp đưa người đi xuất khẩu lao động không được thu thù lao môi giới
quá giới hạn. Mức quy định đối với người làm việc ba năm là không qua 1,5 tháng
tiền lương theo hợp đồng.
Mức lương
tối thiểu hiện nay ở Đài Loan là khoảng 870 đô-la Mỹ/tháng. Ngoài ra, ngươi lao
động vẫn đóng các chi phí khác cho môi giới.
VIDEO :
Khoảng 100
lao động Việt ở Đài Loan biểu tình yêu cầu tuyển dụng trực tiếp giữa hai chính
phủ
https://www.youtube.com/watch?v=EqzaRc_wPGs
Trách nhiệm Nhà nước
Đối với
phát ngôn rằng người lao động bất hợp pháp gây ảnh hưởng tiêu cực đối với hình ảnh
người lao động Việt ở nước ngoài. Bà Vân nói trước khi đổ lỗi cho người lao động,
cần hiểu biết thấu đáo nguyên nhân vì sao họ lại chọn con đường đầy rủi ro như
vậy, và Chính phủ cũng phải nghiêm túc xem xét lại trách nhiệm của mình đối với
việc giám sát các công ty môi giới, cũng như bảo hộ công dân ở nước ngoài:
“Thực tế
cần phải nhìn lại vì sao họ trốn ra ngoài. Chủ yếu là do chi phí xuất khẩu lao
động quá cao.
Ví dụ
như là lao động của Indonesia chi phí của họ đi rất thấp. Chính phủ Indonesia
đàm phán người chủ bên Đài Loan phải trả chi phí ý môi giới, chứ không phải là
người lao động bỏ tiền ra trả. Đó là điều mà chính phủ Indonesia đấu tranh được
cho người dân của họ.
Với lại
thông tin không minh bạch cho nên chính những người Việt Nam của mình ở đây bị
lừa, cứ hứa qua bên đó sẽ có tăng ca nhiều nhưng cuối cùng là không có cho nên
họ phải trốn ra ngoài.
Chính
phủ Việt Nam cũng phải làm việc với Bộ Lao động Đài Loan giảm bớt các giấy tờ
thủ tục để người dân có thể trực tiếp úng tuyển mà không qua môi giới hoặc bớt
thủ tục thì cũng bớt chi phí môi giới cho người lao động.
Theo số liệu
từ Cục Quản lý lao động ngoài nước thuộc Bộ Lao động Thương binh & Xã hội,
trong ba năm 2016 - 2019, trung bình mỗi năm có hơn 100.000 người Việt Nam đi
xuất khẩu lao động.
Tổng cộng,
hiện nay đang có khoảng 580.000 lao động Việt đang làm việc ở nước ngoài. Đài
Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc là ba thị trường lao động lớn nhất của người Việt.
Người Việt
sang nước ngoài chủ yếu là các công việc phổ thông, không cần chứng chỉ, bằng cấp
như công nhân trong các công xưởng, xây dựng, cơ khí, nông nghiệp, đánh bắt thuỷ
sản, chăm sóc người già và giúp việc gia đình… với mức lương tối thiểu của nước
sở tại.
---------------------
Tin,
bài liên quan
Cuộc
xâm lược tại Ukraine có làm Trung Quốc mạnh bạo hơn ở Ấn Độ Dương - Thái Bình
Dương?
Liệu
Trung Quốc có lợi dụng tình hình Ukraine để gây chiến trong khu vực?
Thảm
trạng công nhân Việt Nam ở Serbia và vai trò của công ty môi giới
Trẻ
vị thành niên ở Tây Nguyên bị lừa đưa sang lao động tại Ả Rập Xê Út
Phụ
nữ Việt qua Ả Rập Xê Út: lao động xuất khẩu hay nạn nhân buôn người?
No comments:
Post a Comment