Nỗ lực
tăng cường sức mạnh nhằm ngăn chặn Trung Quốc đang có ngẫu lực
Gideon
Rachman - Financial Times
Vũ Văn Lê, dịch
US-Vietnam
Research Center - University of Oregon
https://www.facebook.com/usvietnamcenter/posts/581547583294882
Hiệp ước an ninh Úc-Anh-Mỹ, tức Aukus, lập tức
nhận được những phản ứng thịnh nộ từ nước Tầu và nước Pháp. Song, đối nghịch với
những giận dữ bùng phát từ Bắc Kinh và Paris, là những âm thầm hoan nghênh hiệp
định này của nhiều quốc gia khác.
Vì lo lắng trước sự hiếu chiến ngày càng tăng
của Trung Quốc, giới lãnh đạo của Bộ tứ (Quad) là, Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản và
Australia đang cấp kỳ tăng cường cụ thể mạng lưới nối kết quan hệ an ninh trên
khắp vùng Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Đối với Hoa thịnh Đốn thì phản ứng tích cực của
các quốc gia trong khu vực mang tính cực kỳ quan trọng, bất kể sự giận dữ của
Paris, dù đó là điều nước Mỹ không hề mong muốn. Kềm chế sức mạnh và tham vọng của Trung Quốc hiện là chiến lược chính yếu,
là ưu tiên hàng đầu của Hoa kỳ, một cam kết kéo dài từ chính quyền Trump đến
Biden. Đụng chạm với Pháp được coi là cái giá phải trả cho việc tăng cường
các liên minh ở châu Á. Đường lối cứng rắn của Anh quốc từ trước đến nay đối với
mọi sự lấn lướt của Trung Quốc cũng được Washington hoan nghênh, coi như cân bằng
thiệt hại với Pháp.
Theo nhận định của Antoine Bondaz,
chuyên gia phân tích an ninh thường bị giới cầm quyền TQ nguyền ruả, gọi là“Chó
Điên, ” thì Bắc kinh cảm thấy hiệp ước giữa Washington, Canberra và London là
hiện thực hóa một mối lo ngại gan phổi từ lâu của nước Tầu, tức là mở rộng, đa
phương hóa các liên minh của Mỹ trong khu vực; hôm nay Úc Đại Lợi và Vương quốc
Anh đã tham gia. ngày mai Nhật Bản sẽ nhập cuộc”.
Chắc chắn Ngoại trưởng Nhật Toshimitsu Motegi
đã cấp kỳ chào đón Aukus. Tờ Times of India ghi nhận sự chồng chéo giữa thành
viên Quad và Aukus, đã gợi ý "trong tương lai, cả hai có thể hợp nhất."
Theo Raja Mohan, nhà phân tích an ninh của Ấn Độ, thi Delhi nhiệt liệt hoan
nghênh hiệp ước Aukus vì nhiều lý do, kể cả tín hiệu: Hoa kỳ sẵn sàng chuyển
giao các công nghệ quân sự quan trọng, chẳng hạn như động cơ đẩy hạt nhân.
Ấn Độ và Nhật Bản không phải là hai cường quốc
khu vực duy nhất đã có phản ứng tích cực với Aukus. Singapore, vốn là quốc gia
luôn thận trọng trong cân bằng quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc,đã lên tiếng hoan
nghênh thỏa ước này. Tại Canada, nơi bầu cử đang diễn ra, lãnh đạo của cả hai
phe đối lập bảo thủ và cánh tả đã công khai chỉ trích chính quyền Trudeau chưa
gia nhập hiệp ước.
Mục tiêu tối hậu của việc tăng cường các dàn xếp
an ninh tập thể ở châu Á là ngăn chặn sức mạnh của Trung Quốc, tựa như NATO cản
Nga ở châu Âu. Tuy nhiên cấu trúc liên minh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương khó
có thể giống hệt NATO. Thay vì một liên minh đơn lẻ, một sự liên kết và tăng cường các mối quan hệ sẵn
có, tạo ra một mạng lưới các cường quốc cam kết sẵn sàng ngăn chặn, không để
khu vực rơi vào sự thống trị của Bắc Kinh.
Thành viên tương lai của mạng lưới đó có thể
nhận thức rõ được từ các quốc gia đã thực hiện các cuộc tập trận hải quân gần
đây với Mỹ và Australia. Đó là các nước Anh, Nhật Bản, Canada, Hàn Quốc và Ấn Độ.
Và một khi quan hệ với Paris đã được sửa chữa, nước Pháp có thể sẽ trở lại tham
gia.
Ý nghĩa của công cuộc hợp tác này còn vượt xa
các cuộc tập trận hải quân và bán tàu ngầm. Ba quốc gia liên quan đến Aukus sẽ
cùng nhau hợp tác trên công nghệ chiến lược, như điện toán lượng tử (quantum
computing) và trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence). Ấn Độ và Nhật Bản sẽ
có nhiều đóng góp trong các lĩnh vực đó.
Trung
Quốc tố cáo tất cả các động thái này là khiêu khích. Nhưng chính các hành động
lấn lướt của Bắc Kinh trong khu vực đã kích động nỗ lực cân bằng quyền lực của
nước Tầu.
Đối với Úc Đại Lợi, việc Trung Quốc áp chế các
biện pháp trừng phạt thương mại nghiêm ngặt, sau khi Canberra kêu gọi một cuộc
điều tra quốc tế về nguồn gốc Covid-19, là một lời cảnh tỉnh. Cũng thế, 14 yêu
cầu của Trung Quốc đòi hỏi Úc phải thay đổi chính sách. Còn với Ấn Độ, bước ngoặt
là các cuộc đụng độ quân sự trên dãy Himalaya vào mùa hè năm ngoái. Trong khi
đó, Nhật Bản có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc ở Biển Hoa Đông, càng ngày
càng bị không hải lực TQ khuấy rối.
Việc nước Tầu xây dựng căn cứ quân sự trên Biển
Đông đã khiến các nước trong vùng như Việt Nam và Philippines báo động. Vào
tháng 7, Việt Nam đã tiếp đón Lloyd Austin, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ. Trong
khi đó Hàn Quốc, một đồng minh hiệp ước khác của Mỹ, vẫn chưa quên áp lực kinh
tế từ Bắc Kinh sau khi Seoul đồng ý xây dựng lá chắn chống tên lửa Mỹ.
Mọi nước trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình
Dương đều biết trong kỷ nguyên vừa qua, Trung Quốc đã xây dựng quân lực mạnh mẽ,
nhanh chóng hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Và tất cả đều lo lắng trước
những lời đe dọa xâm lược Đài Loan của Bắc Kinh.
Tại sao Trung Quốc lại mắc những lỗi lầm chiến
lược này? Có thể là Bắc kinh đã tự mãn thái quá vào sức mạnh kinh tế. Thực sự,
tư thế đối tác thương mại quan trọng nhất đối với Nhật Bản, Hàn Quốc và
Australia đã tạo cho Trung Quốc một đòn bẩy quan trọng. Tuy thế, áp lực nặng nề
từ Bắc Kinh luôn tạo ra những phản tác dụng.
Cho đến nay, sự thất bại chiến lược của Trung
Quốc không có nghĩa là việc xây dựng liên minh châu Á của Mỹ đương nhiên sẽ
thành công. Tập hợp một nhóm đồng minh phức tạp lại với nhau chẳng hề dễ dàng,
điển hình là phản ứng dữ dội hiện hành của Paris.
Nỗ lực kiềm chế quyền lực của Trung Quốc sẽ gia
tăng căng thẳng với Bắc Kinh. Nhưng ngược lại, bất động là chấp nhận để nước Tầu
thống trị toàn vùng Ấn Độ - Thái Bình Dương. Do đó, Hoa kỳ và các đồng minh đã
đi đến quyết định phải vạch ra một ranh giới.
--------------------------------
NGUỒN :
Why
Aukus is welcome in the Indo-Pacific
Hear it from the experts
September 20, 2021
No comments:
Post a Comment