Thursday, December 29, 2022

AP : PELE, ÔNG VUA BÓNG ĐÁ CỦA BRAZIL, ĐÃ QUA ĐỜI (Cù Tuấn dịch thuật)

 



 

AP : Pelé, ông vua bóng đá của Brazil, đã qua đời     

Cù Tuấn dịch

29-12-2022  15:52   

https://www.facebook.com/tuan.cu.5/posts/pfbid02bYKD9BsyuNeSntkaBq1LHMU2MtG9r2vfv6JbVApRzHUtrFaRngYdupeWGE3cTrr9l

 

 

Pelé, ông vua bóng đá của Brazil, đã qua đời (1/2)

Cù Tuấn dịch từ AP

 

SAO PAULO (AP)Pelé, vua bóng đá người Brazil, người đã giành kỷ lục ba kỳ World Cup và trở thành một trong những nhân vật thể thao tiêu biểu nhất của thế kỷ trước, qua đời hôm thứ Năm 29/12/2022, thọ 82 tuổi.

 

Người mang tiêu chuẩn của “trò chơi đẹp” đã trải qua quá trình điều trị ung thư ruột kết từ năm 2021. Trung tâm y tế nơi Pelé nhập viện vào tháng trước cho biết ông qua đời vì suy đa tạng do ung thư.

 

“Pelé đã thay đổi mọi thứ. Ông đã biến bóng đá thành nghệ thuật, giải trí”, Neymar, một cầu thủ bóng đá người Brazil, viết trên Instagram. “Bóng đá và Brazil đã nâng cao vị thế của mình nhờ có Nhà vua! Ông đã ra đi, nhưng phép thuật của ông sẽ còn trường tồn. Pelé là vĩnh cửu!”

 

Được nhiều người coi là một trong những cầu thủ vĩ đại nhất của bóng đá, Pelé đã trải qua gần hai thập kỷ mê hoặc người hâm mộ và khiến các đối thủ kinh ngạc với tư cách là cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất trong trận đấu với câu lạc bộ Santos và đội tuyển quốc gia Brazil.

 

Sự duyên dáng, kỹ năng và những bước di chuyển đầy mê hoặc của Pelé đã khiến các cầu thủ và người hâm mộ phải sững sờ. Ông đã dàn dựng một phong cách đá nhanh, trôi chảy mà đã cách mạng hóa môn thể thao này — một nét tinh tế giống như điệu samba thể hiện sự thanh lịch của đất nước Brazil trên sân đấu.

 

Pelé đã đưa Brazil lên đỉnh cao của bóng đá và trở thành đại sứ toàn cầu cho môn thể thao này trong hành trình bắt đầu trên đường phố bang Sao Paulo, nơi cậu bé Pelé đá với trái bóng bằng một chiếc tất nhét đầy báo hoặc giẻ rách.

 

Trong cuộc bàn luận về những cầu thủ vĩ đại nhất của bóng đá, chỉ có Diego Maradona, Lionel Messi và Cristiano Ronaldo được nhắc đến cùng với Pelé.

 

Các nguồn khác nhau, có tính đếm các loạt trận khác nhau, liệt kê tổng số bàn thắng của Pelé nằm trong khoảng từ 650 (các trận đấu ở giải VĐQG) đến 1.281 (tất cả các trận đấu cấp cao, một số trong các trận đấu cấp thấp).

 

Cầu thủ được mệnh danh là “Nhà vua” này được giới thiệu với thế giới ở tuổi 17 tại World Cup 1958 ở Thụy Điển, và là cầu thủ trẻ nhất từng tham dự giải đấu. Pelé được đồng đội cõng khỏi sân sau khi ghi 2 bàn trong chiến thắng 5-2 của Brazil trước nước chủ nhà ở trận chung kết.

 

Chấn thương khiến Pelé chỉ chơi được hai trận khi Brazil giành chức vô địch thế giới năm 1962, nhưng Pelé là biểu tượng cho chức vô địch World Cup 1970 ở Mexico của đất nước ông. Pelé ghi bàn trong trận chung kết và kiến tạo cho Carlos Alberto với một đường chuyền thành bàn thắng cuối cùng trong chiến thắng 4-1 trước Ý.

 

Hình ảnh Pelé trong chiếc áo thi đấu màu vàng chói lọi của đội tuyển Brazil với số 10 được đóng ở phía sau vẫn còn sống mãi với người hâm mộ bóng đá khắp nơi. Cũng như màn ăn mừng bàn thắng đặc trưng của ông - một cú nhảy với nắm tay phải giơ cao qua đầu.

 

Danh tiếng của Pelé nổi tiếng đến mức vào năm 1967, các phe phái trong cuộc nội chiến ở Nigeria đã đồng ý ngừng bắn trong thời gian ngắn để ông có thể thi đấu một trận giao hữu ở nước này. Pelé được Nữ hoàng Elizabeth II của Anh phong tước hiệp sĩ vào năm 1997. Khi ông đến thăm Washington để giúp phổ biến bóng đá ở Bắc Mỹ, chính tổng thống Hoa Kỳ đã đưa tay ra trước để bắt tay ông.

 

“Tên tôi là Ronald Reagan, tôi là tổng thống của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ,” người chủ Nhà Trắng nói với vị khách của mình. “Nhưng bạn không cần phải giới thiệu bản thân, vì mọi người đều biết Pelé là ai.”

 

Pelé là anh hùng dân tộc da đen hiện đại đầu tiên của Brazil nhưng hiếm khi nói về phân biệt chủng tộc ở một đất nước mà những người giàu có và quyền lực có xu hướng đến từ thiểu số da trắng.

 

Những người hâm mộ các đối thủ của ông đã chế nhạo Pelé bằng những câu chế giễu ông như một con khỉ ở Brazil và trên toàn thế giới.

 

Angelica Basthi, một trong những người viết tiểu sử của Pelé, cho biết: “Pelé nói rằng ông ấy sẽ không bao giờ chơi bóng nếu phải dừng lại mỗi khi nghe những lời hô hét đó. Pelé là chìa khóa cho niềm tự hào của người da đen ở Brazil, nhưng không bao giờ muốn trở thành người cầm cờ.”

 

Cuộc sống của Pelé sau bóng đá rất đa dạng. Ông là một chính trị gia -- Bộ trưởng Đặc biệt về Thể thao của Brazil -- một doanh nhân giàu có, đồng thời là đại sứ của UNESCO và Liên Hiệp Quốc.

 

Ông đã có những vai diễn trong phim, vở kịch truyền hình và thậm chí còn sáng tác các bài hát và ghi đĩa CD nhạc bán chạy.

 

Khi sức khỏe của Pelé giảm sút, các lần xuất hiện của ông trở nên ít thường xuyên hơn. Người ta thường thấy ông ngồi xe lăn trong những năm cuối đời và không tham dự buổi lễ khánh thành bức tượng ông đại diện cho đội tuyển Brazil tham dự World Cup 1970. Pelé đã trải qua sinh nhật lần thứ 80 của mình một cách cô lập với một vài thành viên trong gia đình tại một ngôi nhà bên bờ biển.

 

                                                       ***

 

Cù Tuấn dịch

 

Pelé, ông vua bóng đá của Brazil, đã qua đời (2/2)

 

Có tên khai sinh là Edson Arantes do Nascimento, Pelé sinh ra tại thành phố nhỏ Tres Coracoes trong nội địa của bang Minas Gerais vào ngày 23 tháng 10 năm 1940. Hồi còn nhỏ Pelé làm trẻ đánh giày để mua bộ đồ bóng đá khiêm tốn của mình.

 

Tài năng của Pelé đã thu hút sự chú ý khi ông 11 tuổi, và một cầu thủ chuyên nghiệp địa phương đã đưa Pelé đến đội trẻ của Santos. Pelé đã không mất nhiều thời gian để lọt vào đội hình đội một.

 

Bất chấp tuổi còn rất trẻ và chiều cao chỉ có 5 foot 8, Pelé đã ghi bàn vào lưới những đội bóng toàn người cao lớn hơn ông một cách dễ dàng giống như cách ông đã ghi bàn trước những người bạn ở quê nhà. Pelé đá trận ra mắt câu lạc bộ Brazil này năm 16 tuổi vào năm 1956, và câu lạc bộ Santos nhanh chóng được cả thế giới công nhận.

 

Cái tên Pelé xuất phát từ việc ông phát âm sai tên một cầu thủ tên là Bilé.

 

Ông tham dự World Cup 1958 với tư cách dự bị nhưng đã trở thành cầu thủ chủ chốt của đội tuyển quốc gia vô địch Brazil. Bàn thắng đầu tiên của Pelé, trong đó ông đưa bóng qua đầu một hậu vệ và chạy vòng qua anh ta để lấy lại bóng và sau đó sút vô lê, được bình chọn là một trong những bàn thắng đẹp nhất trong lịch sử World Cup.

 

World Cup 1966 ở Anh - với đội chủ nhà giành chức vô địch - là một mùa giải cay đắng đối với Pelé, lúc đó đã được coi là cầu thủ hàng đầu thế giới. Brazil đã bị loại ở vòng bảng và Pelé, tức giận vì bị đối xử thô bạo, đã thề rằng đây là kỳ World Cup cuối cùng của ông.

 

Pelé đã thay đổi quyết định và đã sống lại ở World Cup 1970. Trong trận đấu với đội Anh, ông đã đánh đầu với hy vọng ghi bàn ấn định tỷ số, nhưng thủ môn xuất sắc Gordon Banks đã phá bóng đi vọt xà trong một pha cứu thua đáng kinh ngạc. Pelé đã ví pha cứu thua này - một trong những pha cứu thua hay nhất trong lịch sử World Cup - giống như “một con cá hồi trèo lên thác nước”. Sau đó, ông ghi bàn mở tỷ số trong trận chung kết gặp Ý, trận đấu World Cup cuối cùng của Pelé.

 

Tổng cộng, Pelé đã chơi 114 trận với Brazil, ghi được kỷ lục 95 bàn thắng, trong đó có 77 bàn trong các trận đấu chính thức.

 

Thời gian thi đấu của Pelé với Santos kéo dài hơn ba thập kỷ cho đến khi ông gần như nghỉ hưu sau mùa giải năm 1972. Các câu lạc bộ giàu có ở châu Âu đã cố gắng ký hợp đồng với Pelé, nhưng chính phủ Brazil đã can thiệp để giữ Pelé khỏi bị bán đi, khi tuyên bố ông là tài sản quốc gia.

 

Trên sân, năng lượng, tầm nhìn và trí tưởng tượng của Pelé đã thúc đẩy một đội tuyển quốc gia Brazil tài năng với phong cách chơi nhanh, linh hoạt tiêu biểu cho “O Jogo Bonito” - tiếng Bồ Đào Nha có nghĩa là “Trận đấu đẹp mắt”. Cuốn tự truyện năm 1977 của ông, “My Life and the Beautiful Game,” đã biến cụm từ này trở thành một phần trong từ điển bóng đá.

 

Năm 1975, Pelé gia nhập đội bóng New York Cosmos của Giải bóng đá Bắc Mỹ. Mặc dù đã 34 tuổi và đã qua thời kỳ đỉnh cao của mình, nhưng Pelé đã giúp bóng đá trở nên nổi tiếng hơn ở Bắc Mỹ. Ông đã dẫn dắt Cosmos đến chức vô địch năm 1977 và ghi được 64 bàn thắng trong ba mùa giải.

 

Pelé kết thúc sự nghiệp của mình vào ngày 1 tháng 10 năm 1977, trong một trận đấu biểu diễn giữa Cosmos và Santos trước đám đông khoảng 77.000 người ở New Jersey. Ông đã chơi một nửa trận đấu với mỗi câu lạc bộ. Trong số các chức sắc có mặt có lẽ là vận động viên duy nhất khác, cũng nổi tiếng trên khắp thế giới - Muhammad Ali.

 

Pelé đã phải trải qua những thời điểm khó khăn trong cuộc sống cá nhân, đặc biệt là khi con trai ông Edinho bị bắt vì tội liên quan đến ma túy. Pelé có hai cô con gái ngoài giá thú và năm người con từ hai cuộc hôn nhân đầu tiên của ông, với Rosemeri dos Reis Cholbi và Assiria Seixas Lemos. Sau đó, ông kết hôn với nữ doanh nhân Marcia Cibele Aoki.

 

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=6018184024886894&set=p.6018184024886894&type=3

Ảnh: Pelé và Maradona, hai thiên tài bóng đá.





No comments: