10
sự kiện tôn giáo nổi bật trong năm 2022
Thiện Trường - Luật
Khoa tạp chí
December
30, 2022 . 7:02 PM
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1304/2022/12/10-su-kien-ton-giao.png
Đồ họa:
Luật Khoa.
Năm 2022
là năm diễn ra nhiều sự kiện tôn giáo nổi bật nhưng đồng thời cũng là năm chứng
kiến việc chính quyền gia tăng sách nhiễu, đàn áp và siết chặt hơn nữa gọng kìm
quản lý tôn giáo.
Sau đây là
10 sự kiện tiêu biểu, khái quát nên bức tranh tôn giáo tại Việt Nam trong 12
tháng qua.
1.
Xét xử các thành viên Tịnh thất Bồng Lai
Ngày
7/1/2022, Cơ quan Cảnh sát Điều tra - Công an huyện Đức Hòa, tỉnh Long An đã khởi tố bốn thành viên ở Tịnh thất Bồng Lai
theo Điều 331 Bộ luật Hình sự về tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm
lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, bao gồm ông
Lê Tùng Vân (90 tuổi), Lê Thanh Hoàn Nguyên (32 tuổi), Lê Thanh Nhất Nguyên (31
tuổi), Lê Thanh Trùng Dương (27 tuổi). [1]
Đến tháng
5/2022, chính quyền tiếp tục bắt tạm giam thêm hai thành viên là bà Cao Thị Cúc (62 tuổi) và ông Lê Thanh Nhị
Nguyên (23 tuổi) cùng
với tội danh trên. [2] [3]
Ngày
30/6/2022, Tòa án Nhân dân huyện Đức Hòa đã tuyên bố hoãn phiên tòa xét xử sáu thành viên
của Tịnh thất Bồng Lai với lý do vắng mặt nhiều nhân chứng quan trọng. [4]
Đến ngày
20 và 21/7/2022, phiên tòa xét xử sơ thẩm sáu thành viên của tịnh thất mới mở lại.
Các bị cáo bị cáo buộc đã thực hiện đăng tải năm clip và một bài viết trên mạng
xã hội có nội dung sai sự thật, xuyên tạc, xúc phạm Công an huyện Đức Hòa, Giáo
hội Phật giáo Việt Nam, xúc phạm cá nhân Thượng tọa Thích Nhật Từ, gây mất an
ninh, trật tự tại địa phương, v.v. [5]
https://www.luatkhoa.com/content/images/2022/12/1-11.jpg
Các
thành viên Tịnh thất Bồng Lai (áo nâu) trong phiên tòa xét xử sơ thẩm tháng
7/2022. Nguồn: TTXVN.
Theo đó,
tòa đã tuyên phạt: [6]
·
Ông
Lê Tùng Vân (bị xác định là chủ mưu): 5 năm tù;
·
Lê
Thanh Hoàn Nguyên, Lê Thanh Nhất Nguyên và Lê Thanh Trùng Dương: 4 năm tù;
·
Lê
Thanh Nhị Nguyên: 3 năm 6 tháng tù;
·
Bà
Cao Thị Cúc: 3 năm tù.
Sau phiên
tòa, Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ đã đưa sáu thành
viên tịnh thất vào
danh sách các nạn nhân của việc đàn áp tự do tôn giáo và tín ngưỡng trên toàn
thế giới. [7] Danh sách này hiện tại có 76 người Việt Nam.
Ngày 2 và
3/11/2022, Tòa án Nhân dân tỉnh Long An đã tuyên y án sơ thẩm đối với sáu thành viên Tịnh
thất Bồng Lai. [8]
Tịnh thất
Bồng Lai là cơ sở Phật giáo độc lập, hoạt động công khai nhưng lại không đăng
ký với chính quyền. Điều này khác với Giáo hội Phật giáo Việt Nam, vốn là tổ chức
Phật giáo duy nhất được chính quyền công nhận.
2.
Thiền sư Thích Nhất Hạnh qua đời
Thiền sư
Thích Nhất Hạnh, người sáng lập pháp môn Làng Mai, đã qua đời vào ngày 22/1/2022 tại chùa Từ Hiếu,
tỉnh Thừa Thiên - Huế. [9] Ông là một trong các lãnh đạo Phật giáo nổi tiếng nhất
tại Việt Nam và trên thế giới.
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1000/2022/12/1-12.jpg
Thiền
sư Thích Nhất Hạnh. Nguồn: Làng Mai.
Tang lễ của
ông kéo dài bảy ngày, được cử hành tại chùa Từ Hiếu, nơi ông xuất gia năm 16 tuổi
và trở về an dưỡng từ năm 2018 cho đến lúc qua đời.
Ngay sau
khi ông qua đời, Giáo hội Phật giáo Việt Nam, tổ chức Phật giáo duy nhất được
nhà nước công nhận, đã đến viếng và ra
văn bản yêu cầu Ban
trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Thừa Thiên - Huế hỗ trợ chùa Từ Hiếu tổ
chức lễ tang theo nghi thức cấp cao của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và di nguyện
tổ chức lễ tang của Thiền sư Thích Nhất Hạnh. [10]
Về phía
chính phủ, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng cùng Trưởng ban Ban Tôn giáo
Chính phủ Vũ Hoài Bắc đã đến dự tang lễ vào ngày 26/1/2022. Bộ Nội vụ mô tả
việc viếng thăm là nhằm tri ân những đóng góp của Thiền sư Thích Nhất Hạnh
trong “việc giới thiệu và phát triển Phật giáo, văn hóa Việt Nam trên thế giới”.
[11]
Sau khi
Thiền sư Thích Nhất Hạnh trở về nước lần đầu vào năm 2005, một số tu sinh của
Làng Mai từng được phép tu tập ở Việt Nam tại chùa Bát Nhã, một ngôi chùa thuộc
Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Tuy nhiên, đến năm 2008, việc tu tập bị cản trở do nhiều người đến quấy nhiễu. Cuối
cùng, các tu sinh bị đuổi ra khỏi chùa. [12]
Vụ việc
này xảy ra không lâu sau Lá thư Làng Mai
số 31, đăng vào tháng
2/2008, trong đó nêu nhiều quan điểm liên quan đến đảng, “công an tôn giáo” và
Ban Tôn giáo Chính phủ. [13] Sau đó, báo Công an Nhân
dân đã dùng bức thư
này để phỉ báng Làng Mai và Thích Nhất Hạnh vì cho rằng ông đã can thiệp quá
sâu vào công tác quản lý tôn giáo và chính trị. [14]
Cho đến
nay, Tăng đoàn Làng Mai vẫn chưa được cấp phép hoạt động tại Việt Nam.
3.
Chính quyền sửa đổi nghị định hướng dẫn thi hành Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo và
công bố dự thảo nghị định đầu tiên về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tín ngưỡng,
tôn giáo
Luật Tín
ngưỡng, Tôn giáo năm 2016 và Nghị định 162/2017/NĐ-CP cho phép chính quyền can thiệp vào từng “đường tơ kẽ tóc” của các tổ
chức tôn giáo. Mỗi bước đi của tổ chức tôn giáo đều phải được chính quyền chấp
thuận. [15]
Đến đầu
tháng 6/2022, Ban Tôn giáo Chính phủ lại công bố dự thảo thay thế Nghị định
162/2017/NĐ-CP hướng dẫn thi hành một số điều Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo. [16]
Dự thảo
này có ba quy định mới cho phép chính quyền gia tăng kiểm soát, trấn áp các hoạt
động tôn giáo có đăng ký:
·
Cơ
quan quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo ở trung ương và ủy ban nhân dân cấp
tỉnh có quyền đình chỉ toàn bộ hoạt động tôn giáo của tổ chức tôn giáo, tổ chức
tôn giáo trực thuộc theo phân cấp thẩm quyền (Điều 13).
·
Cơ
quan quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo ở trung ương có quyền đình chỉ
toàn bộ hoạt động đào tạo của cơ sở đào tạo tôn giáo (Điều 17).
·
Muốn
sinh hoạt tôn giáo trực tuyến cũng phải xin phép chính quyền (Điều 28).
Cũng trong
tháng 6/2022, Ban Tôn giáo Chính phủ đã công bố dự thảo nghị định quy định xử
phạt hành chính trong lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo. Dự thảo này nếu được thông
qua sẽ trở thành văn bản quy định việc xử phạt hành chính đầu tiên trong lĩnh vực
tôn giáo. [17]
Dự thảo gồm
4 chương, 51 điều, quy định cụ thể về các hình thức xử phạt hành chính đối với
hành vi vi phạm các quy định của Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo năm 2016.
Đáng chú ý, dự thảo cho phép chính quyền can thiệp
sâu vào hoạt động nội bộ của tổ chức tôn giáo được cho là có hành vi vi phạm,
như buộc hủy bỏ việc thuyên chuyển chức sắc, buộc hủy bỏ kết quả bổ nhiệm, suy
cử, bầu cử. Nhà chức trách cũng có quyền buộc dừng cuộc lễ khi đang diễn ra. Những
việc này được gọi là “biện pháp khắc phục hậu quả”. [18]
Mức phạt
tiền tối đa cho việc vi phạm hành chính trong lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo là
30 triệu đồng đối với cá nhân, 60 triệu đồng đối với tổ chức. [19]
Tình hình
tự do tôn giáo tại Việt Nam đối mặt với nguy cơ bị siết chặt hơn nữa nếu hai dự
thảo văn bản quy phạm pháp luật này được thông qua.
4.
Chính quyền đẩy mạnh đàn áp đạo Dương Văn Mình theo “Đề án số 78”
Báo Công
an Nhân dân ngày 12/7/2022 cho biết chính quyền tỉnh Bắc Kạn lần đầu tiên
công khai về Đề án số 78 do Chính phủ ban hành năm 2021, để “đấu tranh, ngăn chặn,
tiến tới xóa bỏ tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình”. [20]
Nội dung đầy
đủ của đề án này không được chính quyền công bố nhưng mục tiêu chung là xóa bỏ
hoàn toàn đạo Dương Văn Mình vào năm 2023.
Kể từ khi
có đề án, chính quyền đã liên tục đàn áp các tín đồ theo đạo này trên khắp các
tỉnh miền núi phía Bắc.
Một trong
số đó là cuộc đàn áp vào rạng sáng 2/8/2022, Công an huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng
bố ráp và đập
phá nhà bảo quản đồ
tang lễ của các tín đồ theo đạo Dương Văn Mình. [21]
Sau khi
phá dỡ các nhà tang lễ, công an còn cử lực lượng xông vào nhà một số hộ dân để
tiếp tục dỡ bỏ nơi thờ tự, thay thế bằng ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Cũng tại tỉnh
này vào ngày 28/9/2022, chính quyền huyện Hà Quảng tổng kết “100 ngày tuyên
truyền, đấu tranh với tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình trên địa bàn”. [22]
Theo đó,
chính quyền đã dẹp bỏ 6/6 nhà tang lễ, thay 66/66 “tấm phông trắng” bằng ảnh Hồ
Chí Minh, và vận động 54 hộ với khoảng 340 người từ bỏ đạo Dương Văn Mình.
https://www.luatkhoa.com/content/images/2022/12/1.png
Nơi đặt
nhà tang lễ của các tín đồ Dương Văn Mình chỉ còn là một bãi đất trống sau khi
công an phá hoại vào rạng sáng ngày 2/8/2022. Nguồn: RFA.
Trước đó,
vào ngày 18/5/2022, chính quyền tỉnh Tuyên Quang đã tuyên phạt tù 12
người H’Mông là tín đồ
của đạo Dương Văn Mình. [23]
Đến tháng
11/2022, chính quyền tỉnh Bắc Kạn cũng thông báo việc thực hiện cao điểm “đấu tranh ngăn chặn, tiến tới xóa bỏ tổ chức bất
hợp pháp Dương Văn Mình” theo Đề án số 78. [24]
Trong giai
đoạn “cao điểm đấu tranh”, chính quyền tỉnh Bắc Kạn tuyên bố xóa bỏ 5 nhà tang
lễ, 50 bàn thờ tại nhà riêng và vận động 112 hộ, 602 người tại 14 thôn, 10 xã,
2 huyện ký cam kết từ bỏ tổ chức tôn giáo này.
Sau khi
nhà sáng lập đạo Dương Văn Mình qua đời, chính quyền vẫn không ngừng trấn áp
các tín đồ theo đạo.
Theo lời ông Vũ Chiến Thắng – Thứ trưởng Bộ Nội
Vụ, việc xóa bỏ đạo Dương Văn Mình là “nhiệm vụ chung của cả hệ thống chính trị,
chứ không riêng của lực lượng, địa phương nào”. [25]
5.
Hàng loạt vụ trấn áp các tín đồ theo các nhóm Tin Lành độc lập
Sáu tháng
cuối năm 2022 là thời gian chính quyền gia tăng hàng loạt cuộc trấn áp các tổ
chức Tin Lành độc lập diễn ra trên khắp các tỉnh Tây Nguyên.
Vào ngày
5/7/2022 tại tỉnh Đắk Lắk, Công an thành phố Buôn Ma Thuột đã ngăn cản 40 tín đồ Tin Lành làm lễ tại một tư
gia thuộc buôn K’mrơng Prông B, xã Ea Tu. [26]
Sau đó, từ
ngày 8 đến ngày 10/7/2022, chính quyền xã Ea Lâm, huyện Sông Hinh, tỉnh Phú Yên
đã ngăn cản các tín đồ Hội thánh Tin Lành đấng
Christ tụ tập sinh hoạt tôn giáo. [27
]
Ngày
13/7/2022, ít nhất ba thành viên của hội thánh, trong đó có ông Nay Y Blang và
ông Ksơr Y Thêm, đã bị chính quyền mời lên làm việc về hoạt động của hội thánh.
Đến ngày
22/11/2022, chính quyền huyện Sông Hinh tiếp tục cưỡng chế và xử phạt hành
chính đối với ông Nay Y Blang liên quan đến việc hoạt động trong Hội thánh Tin
Lành đấng Christ Tây Nguyên. Chính quyền đã xâm nhập tư gia, đọc lệnh khám xét
nhà ông và tịch thu chiếc xe máy trị giá 28 triệu mà không để lại biên bản.
[28]
https://www.luatkhoa.com/content/images/2022/12/1-1.png
Chính
quyền đang xử phạt ông Nay Y Blang. Nguồn: Đài Phát thanh và Truyền hình Phú
Yên.
Trước đó,
vào ngày 30/9/2022, ông bị câu lưu ở bến xe Phú Lâm, thành phố Tuy Hòa khi trên
đường đi gặp phái đoàn phụ trách tôn giáo từ Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tại TP. HCM.
Không dừng
lại ở đó, vào ngày 14/10/2022, một số tín đồ Tin Lành độc lập tại tỉnh Đắk Lắk
cho biết chính quyền đã liên tục ngăn chặn, canh gác ở cửa ngõ ra vào các làng
và nhà ở của họ. [29]
Cụ thể, tại
buôn Chuê, xã Băng Adrênh, huyện Krông Ana, hai người đàn ông mặc thường phục
(được cho là công an) đã xuất hiện ở nhà ông Y An Hdruĕ lúc ban đêm.
Hai người này nói rằng họ đến nhà để khuyên về những điều nên và không nên làm.
[30]
Đến ngày
30/10/2022, chính quyền xã Cư Êbur, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đã xông vào nhà của ông Y Nguyệt Bkrông để giải tán một
buổi sinh hoạt tôn giáo của các tín đồ Hội thánh Tin Lành đấng Christ. [31]
Khác với
các Hội thánh Tin Lành thuộc chính quyền quản lý, việc sinh hoạt tôn giáo của
các nhóm Tin Lành độc lập luôn gặp nhiều khó khăn do sự đàn áp từ chính quyền.
6.
Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ chính thức lãnh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống
nhất (GHPGVNTN)
Vào ngày
1/9/2022, Hội đồng Giáo phẩm Trung ương của GHPGVNTN đã công bố Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ chính thức giữ
chức Chánh thư ký Xử lý Thường vụ Viện Tăng thống. [32]
https://www.luatkhoa.com/content/images/2022/12/1-2.png
Hòa thượng
Thích Tuệ Sỹ. Nguồn: RFA.
Trước đó,
vào năm 2020, Hòa thượng Thích Quảng Độ đã đề cử Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ sẽ thay ông
lãnh đạo GHPGVNTN ở vị trí Xử lý Thường vụ Viện Tăng thống. [33]
Hòa thượng
Thích Tuệ Sỹ nhấn mạnh trong một bức thư vào đầu tháng 9/2022: “Giáo Hội Phật
Giáo Việt Nam không phải là một hiệp hội thế tục, do đó, không tự đặt mình dưới
sự chỉ đạo của bất cứ quyền lực thế tục, không là công cụ bảo vệ sự tồn tại của
bất cứ xu hướng chính trị, của bất cứ tổ chức thế tục nào; không hành đạo, hoằng
đạo theo bất cứ định hướng ý thức hệ nào.” [34]
Vị trí Hòa
thượng Thích Tuệ Sỹ đảm nhận hiện nay được coi là quyền lãnh đạo tạm thời của
giáo hội.
Việc bầu chọn tăng thống phải được tổ chức trong một kỳ đại hội
của giáo hội. [35] Tuy nhiên, trong bối cảnh đàn áp hiện nay của chính quyền Việt
Nam, việc tổ chức đại hội để chọn người giữ chức tăng thống là điều khó thực hiện.
Hòa thượng
Thích Tuệ Sỹ từng giảng dạy ở Viện Đại học Vạn Hạnh tại Sài Gòn trước năm 1975.
Ông cũng là nhà văn, nhà thơ, dịch giả, nhà bất đồng chính kiến.
Vào tháng
9/1988, ông từng bị chính quyền tuyên án tử hình vì tội hoạt động lật đổ chính
quyền nhân dân. Nhưng nhờ sự can thiệp của quốc tế, ông được giảm án xuống tù
chung thân và ra tù sau 10 năm bị giam giữ. [36]
7.
Chính quyền tổng kết 30 năm kiểm soát đạo Cao Đài
Vào tháng
3/2022, các tổ chức Cao Đài ở Đà Nẵng, Bến Tre, Tây Ninh, Long An, Kiên
Giang và Tiền Giang
đã phải làm việc với chính quyền về việc duy trì các quy định kiểm soát theo
Thông báo số 34-TB/TW của Ban Bí thư về chủ trương công tác đối với đạo Cao
Đài. [37] [38] [39] [40]
Báo chí
nhà nước cho biết đây là Đoàn kiểm tra của Ban Chỉ đạo Đề án của Trung ương về
“Tổng kết 30 năm thực hiện Thông báo số 34-TB/TW ngày 14/11/1992 của Ban Bí thư
Trung ương Đảng về chủ trương công tác đối với đạo Cao Đài”.
Thông báo 34-TB/TW nêu rõ ba quan điểm của đảng đối với
đạo Cao Đài: [41]
·
Không
khuyến khích phát triển các tôn giáo, trong đó có đạo Cao Đài.
·
Không
cho phép các hệ phái Cao Đài lập bộ máy hành chính và không cho thống nhất các
hệ phái Cao Đài toàn quốc dưới bất kỳ hình thức nào.
·
Ngăn
chặn và làm thất bại những hoạt động của bọn phản động, ngoài nước lợi dụng đạo
Cao Đài để chống phá nhà nước.
Người dẫn
đầu các đoàn làm việc này đều là các cán bộ cấp cao của nhà nước. Tại tỉnh Tây
Ninh, đó là Thứ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang; tại tỉnh Bến Tre, Thứ trưởng
Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng; tại thành phố Đà Nẵng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Ngô Sách Thực; tại các tỉnh Long An, Kiên Giang và Tiền
Giang là Trưởng ban Ban Tôn giáo Chính phủ Vũ Hoài Bắc.
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1000/2022/12/2.jpg
Ban Tôn
giáo Chính phủ làm việc với các tổ chức Cao Đài tại tỉnh Long An (trái) và tỉnh
Kiên Giang. Nguồn: Ban Tôn giáo Chính phủ. Minh họa: Luật Khoa.
Nội dung cụ
thể của các buổi làm việc không được báo chí tường thuật chi tiết. Ví dụ như
đoàn làm việc tại các tỉnh Long An, Kiên Giang và Tiền Giang có nói rằng sẽ hỗ trợ các tín đồ giải quyết các vấn đề của
đạo, nhưng không nói cụ thể là những vấn đề gì. [42]
Đạo Cao
Đài là tôn giáo nội sinh tại Việt Nam. Sau năm 1975, với quá khứ chống cộng sản,
đạo này đã bị chính quyền cấm hoạt động cho đến những năm 1990. Hiện nay, chính
quyền vẫn áp dụng nghiêm ngặt Thông báo 34-TB/TW để kiểm soát chặt chẽ đạo Cao
Đài. [43]
8.
Giáo hội Phật giáo Việt Nam không muốn chính quyền can thiệp vào việc quản lý
tiền công đức
Ngày
20/4/2022, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã gửi công văn
phản hồi dự thảo
thông tư lần thứ ba của Bộ Tài chính về việc quản lý tiền công đức, tiền tài trợ
tại các di tích. [44]
Trước hết,
giáo hội không chấp nhận quy định nhà chùa phải báo cáo cho nhà nước về các khoản
thu, chi khi tổ chức lễ hội tại các di tích thuộc giáo hội.
Kế đến,
giáo hội phản đối yêu cầu dùng tiền công đức của nhà chùa để trích chi cho các
lễ hội do cơ quan nhà nước tổ chức tại các di tích tôn giáo.
Sau cùng,
giáo hội yêu cầu dự thảo không đặt ra quy định về việc quản lý chi tiêu, minh bạch
tiền công đức, tiền tài trợ của các tổ chức tôn giáo và các di tích tôn giáo.
Yêu cầu
này của giáo hội khó có thể trở thành hiện thực. Trên thực tế, chính quyền đưa ra dự thảo này nhằm quản lý, minh bạch
tiền công đức ở các di tích, bao gồm cả các di tích của Phật giáo. [45]
Giáo hội
Phật giáo Việt Nam có rất nhiều cơ sở được công nhận là di tích. Ít nhất 28 ngôi chùa được
công nhận trực tiếp hoặc nằm trong quần thể di tích quốc gia đặc biệt, và khoảng
500 ngôi chùa được công nhận là di tích cấp quốc gia. [46] Nhiều năm qua, các
nhà sư của giáo hội và chính quyền các địa phương đã bắt tay nhau làm du lịch
tâm linh và thu về số tiền công đức rất lớn.
Đối với vấn
đề minh bạch tiền công đức, dự thảo bắt buộc việc tiếp nhận tiền công đức, tiền
tài trợ (tiền mặt) phải thực hiện qua tài khoản ngân hàng, và ghi chép đầy đủ
khi tiếp nhận các loại tài sản khác.
Mặt khác,
dự thảo cũng yêu cầu việc chi tiêu tại các di tích, bất kể di tích thuộc quản
lý của nhà nước hay tổ chức tôn giáo, đều phải thực hiện theo các khoản chi do
dự thảo quy định.
9.
Hai cán bộ thị trấn Vụ Bản cản trở thánh lễ do Tổng Giám mục Giuse Vũ Văn Thiên
chủ trì
Vào lúc 10
giờ sáng ngày 20/2/2022, khi Tổng Giám mục Giuse Vũ Văn Thiên đang dâng lễ tại
nhà thờ giáo xứ Vụ Bản, tỉnh Hòa Bình thì hai cán bộ thị trấn Vụ Bản đã xuất hiện
và yêu cầu giải tán thánh lễ.
Theo Văn phòng
Tòa Tổng Giám mục Hà Nội,
hai cán bộ được cho là ông Phạm Hồng Đức - Bí thư thị trấn Vụ Bản, và ông Phạm
Văn Chiến - Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thị trấn Vụ Bản. [47]
Một video trên mạng xã hội cho thấy hai người này bước lên lễ
đài, giật microphone, yêu cầu giáo dân giải tán trong khi các vị linh mục đang
cử hành nghi lễ. [48]
https://www.luatkhoa.com/content/images/2022/12/2-1.jpg
Ông Phạm
Hồng Đức (ngoài cùng bên phải), và ông Phạm Văn Chiến (người cầm microphone)
đang yêu cầu giải tán thánh lễ vào ngày 20/2/2022. Nguồn: Amen TV.
Một ngày
sau khi thánh lễ bị cản trở, Tòa Tổng Giám mục Hà Nội đã gửi đơn khiếu nại về vụ
việc đến UBND tỉnh Hòa Bình, yêu cầu tôn trọng quyền tự do tôn giáo của các
giáo sĩ và giáo dân. Theo họ, chính quyền tỉnh Hòa Bình thường xuyên gây khó
khăn đối với các thánh lễ Công giáo.
Theo báo
Hòa Bình, chính quyền thị trấn Vụ Bản đã làm đúng chức
năng quản lý nhà nước
khi ngăn cản thánh lễ. [49]
Bài báo khẳng
định thánh lễ do Tổng Giám mục Vũ Văn Thiên cử hành không có trong chương trình
đã gửi cho chính quyền, được tổ chức tại địa điểm thờ tự xây dựng trái phép và
không thực hiện nghiêm quy định về phòng, chống dịch COVID-19.
10.
Một linh mục bị sát hại tại tỉnh Kon Tum
Vào ngày
29/1/2022, chỉ vài ngày trước tết Nguyên Đán, linh mục Giuse Trần Ngọc Thanh đã
bị một người đàn ông tấn công khi đang ngồi tòa giải tội. Ông qua đời cùng ngày
do vết thương quá nặng. [50]
Người tấn
công linh mục tên Nguyễn Văn Kiên, là con của một gia đình Công giáo trong giáo
xứ.
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1000/2022/12/2-2.jpg
Nhà thờ
Đắk Mót, nơi linh mục Giuse Trần Ngọc
Thanh bị sát hại và di ảnh của ông tại Đền thánh Martino, nơi ông được chôn
cất. Nguồn: Huy đoàn Giáo dân Đa Minh.
Tin tức về
vụ việc này chỉ xuất hiện trên báo chí trong nước sau đó năm ngày, khi có quyết
định khởi tố. [51]
Đến ngày
18/2/2022, ông Kiên khai rằng bản thân ông bị “vong” theo quấy phá,
khiến ông hay đau ốm và không lập được gia đình. Ông cho rằng sát hại linh mục
Trần Ngọc Thanh sẽ giải thoát cho bản thân. Ông làm việc này một cách tự nguyện,
không bị ai xúi giục. [52]
Đến ngày
30/5/2022, chính quyền bất ngờ công bố kết quả giám định tâm thần đối với
ông Kiên, nói rằng ông này “mất khả năng nhận thức và mất khả năng điều khiển
hành vi” - một kết luận tương tự với vụ hung thủ đâm linh mục và đốt nhà thờ ở
Gia Lai trước đó. [53]
Điều này đồng
nghĩa rằng chính quyền sẽ “áp dụng biện pháp chữa bệnh bắt buộc” đối với ông
Kiên mà không phải bị đưa ra xét xử.
***
10 sự kiện
tôn giáo nêu trên cho thấy chính quyền đang dần biến mình thành một “giáo hội”
cao nhất, có quyền can thiệp vào tất cả các hoạt động tôn giáo của các giáo hội
khác.
-----------
Chú
thích
1. Anh
Thư. (2022, January 7). Bắt tạm giam 3 đối tượng ở “Tịnh thất Bồng Lai”.
Báo Công an Nhân dân. https://web.archive.org/web/20220107061910/https://cand.com.vn/Ban-tin-113/bat-tam-giam-3-doi-tuong-o-tinh-that-bong-lai-i640681/
2. Sơn
Lâm. (2022, May 12). Khởi tố, bắt tạm giam bà Cúc, chủ căn hộ 'tịnh thất
Bồng Lai'. Báo Tuổi Trẻ. https://web.archive.org/web/20220512105909/https://tuoitre.vn/khoi-to-bat-tam-giam-ba-cuc-chu-can-ho-tinh-that-bong-lai-20220512165441041.htm
3. Sơn
Lâm. (2022, May 27). Khởi tố, bắt tạm giam Lê Thanh Nhị Nguyên liên
quan vụ 'tịnh thất Bồng Lai'. Báo Tuổi Trẻ. https://web.archive.org/web/20220527055926/https://tuoitre.vn/khoi-to-bat-tam-giam-le-thanh-nhi-nguyen-lien-quan-vu-tinh-that-bong-lai-20220527114546194.htm
4. Hà
Long, Huế Xuân. (2022, June 30). Hoãn phiên tòa xét xử Lê Tùng Vân và
các bị cáo liên quan “Tịnh thất Bồng Lai”. Báo Người Lao Động. https://web.archive.org/web/20220630040739/https://nld.com.vn/phap-luat/hoan-phien-toa-xet-xu-le-tung-van-va-cac-bi-cao-lien-quan-tinh-that-bong-lai-20220630102018658.htm
5. Sơn
Lâm. (2022, July 21). Xử vụ “tịnh thất Bồng Lai”: Bị cáo 90 tuổi Lê
Tùng Vân nói “đang độc thân, chờ lấy vợ.” Tuổi Trẻ Online. https://web.archive.org/web/20221229071258/https://tuoitre.vn/xu-vu-tinh-that-bong-lai-bi-cao-90-tuoi-le-tung-van-noi-dang-doc-than-cho-lay-vo-20220720094114279.htm
6. Sơn
Lâm. (2022, July 21). Vụ 'tịnh thất Bồng Lai': Tòa tuyên bị cáo Lê Tùng Vân
5 năm tù. Báo Tuổi Trẻ. https://web.archive.org/web/20220721135657/https://tuoitre.vn/vu-tinh-that-bong-lai-toa-tuyen-bi-cao-le-tung-van-5-nam-tu-20220721200802299.htm
7. USCIRF.
(n.d.). Freedom of Religion or Belief Victims List. https://www.uscirf.gov/victims-list/prisoner/8064
8. Bắc
Bình. (2022, November 3). Tòa phúc thẩm bác kháng cáo vụ Tịnh thất Bồng
Lai. Báo Thanh Niên. https://web.archive.org/web/20221103133950/https://thanhnien.vn/toa-phuc-tham-bac-khang-cao-vu-tinh-that-bong-lai-post1517632.html
9. Võ Thạnh.
(2022, January 22). Thiền sư Thích Nhất Hạnh viên tịch. Báo
VnExpress. https://web.archive.org/web/20220122010738/https://vnexpress.net/thien-su-thich-nhat-hanh-vien-tich-4419436.html
10. Văn Thắng.
(2022, January 25). Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam viếng Thiền sư Thích
Nhất Hạnh. Báo Sài Gòn Giải Phóng. https://web.archive.org/web/20221225045451/https://www.sggp.org.vn/trung-uong-giao-hoi-phat-giao-viet-nam-vieng-thien-su-thich-nhat-hanh-post625224.html
11. Bộ Nội
Vụ. (2022, January). Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng viếng Thiền sư Thích Nhất
Hạnh. https://moha.gov.vn/75-nam/van-ban-huong-dan/thu-truong-vu-chien-thang-vieng-thien-su-thich-nhat-hanh-47179.html
12. Văn
Tâm. (2022, January 22). Cuộc đời của thiền sư Thích Nhất Hạnh. Luật
Khoa tạp chí. https://luatkhoa.com/2022/01/cuoc-doi-cua-thien-su-thich-nhat-hanh/
13. Làng
Mai. (2008, February 4). Lá thư Làng Mai số 31. http://langmai.org/wp-content/uploads/2017/09/LaThuLangMai31-2008.pdf
14. Báo
Công an Nhân dân. (2009, October 19). Sự thật về Tu viện Bát Nhã (Bảo Lộc). https://web.archive.org/web/20220122034304/https://cand.com.vn/Su-kien-Binh-luan-thoi-su/Su-that-ve-Tu-vien-Bat-Nha-(Bao-Loc)-i152099/
15. Thái
Thanh. (2021, December 25). 5 vấn đề tôn giáo năm 2021 mà chính quyền
không muốn bạn biết. Luật Khoa tạp chí. https://www.luatkhoa.com/2021/12/5-van-de-ton-giao-nam-2021-ma-chinh-quyen-khong-muon-ban-biet/
16. Ban
Tôn giáo Chính phủ. (2022, June 1). Dự thảo 2 Nghị định Quy định chi tiết
một số điều và biện pháp thi hành Luật tín ngưỡng, tôn giáo. http://cms.btgcp.gov.vn/upload/documents/01_06_2022/du-thao-2-nghi-dinh-quy-dinh-chi-tiet-mot-so-dieu-va-bien-phap-thi-hanh-luat-tin-nguong-ton-giao-2022-06-01-14-26-57.pdf
17. Dự
thảo 2 Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật tín
ngưỡng, tôn giáo; Nghị định quy định xử phạt VPHC trong lĩnh vực TNTG.
(2022, June 1). Ban Tôn Giáo Chính Phủ. https://btgcp.gov.vn/tin-hoat-dong-cua-ban-ton-giao-chinh-phu/du-thao-2-nghi-dinh-quy-dinh-chi-tiet-mot-so-dieu-va-bien-phap-thi-hanh-luat-tin-nguong-ton-giao-nghi-dinh-quy-dinh-xu-phat-vphc-trong-linh-vuc-tntg-postvmWXKA4V.html
18. Thái
Thanh. (2022, July 16). Bản tin tôn giáo tháng 6/2022. Luật Khoa tạp
chí. https://luatkhoa.org/2022/07/ton-giao-thang-6-2022-bo-ngoai-giao-my-nhieu-tin-do-ton-giao-doc-lap-bi-cong-an-tra-tan/
19. Xem
[17]
20. Quỳnh
Vinh. (2022, July 12). Điểm sáng trong xóa bỏ tổ chức bất hợp pháp
Dương Văn Mình. Báo Công an Nhân dân. https://web.archive.org/web/20220712070737/https://cand.com.vn/Chong-dien-bien-hoa-binh/diem-sang-trong-xoa-bo-to-chuc-bat-hop-phap-duong-van-minh-i660081/
21. Trường
Sơn. (2022, August 9). Hàng loạt điểm nhóm của đạo Dương Văn Mình tại
Cao Bằng bị bố ráp trong đêm. RFA. https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/a-number-of-houses-under-duong-van-minh-church-raided-at-night-08092022093521.html
22. Hoàng
Đào, Nông Hiến. (2022, September 30). Hà Quảng: Tổng kết cao điểm 100
ngày tuyên truyền, đấu tranh với tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình. Đài
phát thanh – Truyền hình Cao Bằng. https://web.archive.org/web/20221005054732/http://caobangtv.vn/tin-tuc-n54446/ha-quang-tong-ket-cao-diem-100-ngay-tuyen-truyen-dau-tranh-voi-to-chuc-bat-hop-phap-duong-van-minh.html
23. RFA.
(2022, May 23). Tuyên Quang: 12 người H'mông theo đạo Dương Văn Mình bị
xử tù. https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/12-hmongs-duong-van-minh-religion-were-imprisoned-05232022045249.html
24. Bình
Minh. (2022 November, 14). Bắc Kạn nỗ lực xóa bỏ tổ chức bất hợp pháp
Dương Văn Mình. Trang thông tin điện tử Công an Bắc Kạn. https://web.archive.org/web/20221209040932/http://congan.backan.gov.vn/tin-an-ninh-trat-tu/bac-kan-no-luc-xoa-bo-to-chuc-bat-hop-phap-duong-van-minh-62143.html
25. Xuân
Mai, Quỳnh Vinh. (2022, November 25). Những kinh nghiệm trong đấu tranh
xoá bỏ tổ chức bất hợp pháp (bài cuối). Công An Nhân Dân. https://web.archive.org/web/20221125032150/https://cand.com.vn/Chong-dien-bien-hoa-binh/nhung-kinh-nghiem-trong-dau-tranh-xoa-bo-to-chuc-bat-hop-phap-bai-cuoi--i675484/
26. RFA.
(2022, July 6). Một nhóm Tín đồ Tin lành Tây Nguyên liên tục bị ngăn cản
thực hành tôn giáo. https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/a-group-of-independent-protestant-montagnards-said-to-be-continually-prevented-from-practicing-their-belief-07062022094633.html
27. VOA.
(2022, July 20). Tín hữu tin lành Đấng Christ ở Phú Yên bị chính quyền
sách nhiễu, hăm dọa. https://www.voatiengviet.com/a/6666353.html
28. VOA.
(2022, November 29). Chính quyền Phú Yên sách nhiễu tín đồ Tin Lành,
không cho gặp quan chức Mỹ. https://www.voatiengviet.com/a/chinh-quyen-phu-yen-sach-nhieu-tin-do-tin-lanh-khong-cho-gap-quan-chuc-my/6854566.html
29. Người
Thượng Vì Công Lý. (2022, October 15).
30. Người
Thượng Vì Công Lý. (2022, October 15).
31. Người
Thượng Vì Công Lý. (2022, October 30).
32. Thư viện
Hoa Sen. (2022, September 1). Hội Đồng Giáo Phẩm Trung Ương Giáo Hội Phật
Giáo Việt Nam Thống Nhất - Viện Tăng Thống Trân Trọng Công Bố. https://thuvienhoasen.org/a38233/hoi-dong-giao-pham-trung-uong-giao-hoi-phat-giao-viet-nam-thong-nhat-vien-tang-thong-tran-trong-cong-bo
33. Sen Trắng.
(2020, April 18). Thích Tuệ Sỹ: Cảm Niệm Ân Sư, Cẩn bạch nhân lễ Tưởng
niệm Chung thất Trưởng lão Thích Quảng Độ. https://sentrangusa.com/2020/04/18/thich-tue-sy-cam-niem-an-su-can-bach-nhan-le-tuong-niem-chung-that-truong-lao-thich-quang-do/
34. Hội
đồng Giáo phẩm Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất Viện Tăng thống
trân trọng công bố. (2022, September 8). Hội Đồng Hoằng Pháp. https://hoangphap.org/hoi-dong-giao-pham-trung-uong-giao-hoi-phat-giao-viet-nam-thong-nhat-vien-tang-thong-tran-trong-cong-bo/
35. VOA Tiếng
Việt. (2022, September 2). Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ trở thành lãnh đạo tối
cao của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất. https://www.voatiengviet.com/a/hoa-thuong-thich-tue-sy-tro-thanh-lanh-dao-toi-cao-cua-giao-hoi-phat-giao-vietnam-thong-nhat/6728414.html
36.
HRW. https://www.hrw.org/legacy/wr2k/Asia-09.htm
37. Hà
Thu. (2022, March 22). Đà Nẵng: Tôn giáo Cao Đài đồng hành với chính
sách phát triển của thành phố. Thời báo Tài chính. https://web.archive.org/web/20220412085336/https://thoibaotaichinhvietnam.vn/da-nang-ton-giao-cao-dai-dong-hanh-voi-chinh-sach-phat-trien-cua-thanh-pho-102216.html
38. P. Tuyết.
(2022, March 29). Đoàn kiểm tra của Ban Chỉ đạo Đề án Tổng kết 30 năm
thực hiện Thông báo số 34/TB-TW làm việc tại tỉnh. Báo Đồng Khởi. https://web.archive.org/web/20220422090307/https://baodongkhoi.vn/doan-kiem-tra-cua-ban-chi-dao-de-an-tong-ket-30-nam-thuc-hien-thong-bao-so-34-tb-tw-lam-viec-tai-tin-29032022-a98490.html
39. Đức Mừng.
(2022, March 17). Bảo đảm tốt an ninh tôn giáo trên địa bàn tỉnh Tây
Ninh. Bộ Công An. http://bocongan.gov.vn/tintuc/Pages/lists.aspx?Cat=2&ItemID=31261
40. Nguyễn
Ngọc Huấn. (2022, March). Trưởng ban Ban Tôn giáo Chính phủ làm việc với
Tỉnh ủy Long An, Kiên Giang, Tiền Giang. Ban Tôn giáo Chính phủ. https://web.archive.org/web/20220422090648/http://btgcp.gov.vn/tin-hoat-dong-cua-ban-ton-giao-chinh-phu/truong-ban-ban-ton-giao-chinh-phu-lam-viec-voi-tinh-uy-long-an-kien-giang-tien-giang-postBmZ60emW.html
41. Ban chấp
hành trung ương đảng Cộng sản Việt Nam. (1992). Thông báo 34-TB/TW
Thông báo ý kiến của Ban bí thư về chủ trương công tác đối với đạo Cao Đài. https://www.documentcloud.org/documents/21702045-thong-bao-so-34-1992-ve-chu-chuong-cong-tac-voi-dao-cao-dai#document/p1/a2098504
42. Thái
Thanh, Thiện Trường. (2022, April 22). Bản tin tôn giáo tháng 3/2022.
Luật Khoa tạp chí. https://www.luatkhoa.com/2022/04/ton-giao-thang-3-2022-chinh-quyen-tong-ket-30-nam-kiem-soat-dao-cao-dai/
43. Xem
[40]
44. Tâm
An. (2022, April 24). Trung ương GHPGVN góp ý về Dự thảo Thông tư (lần
3) của Bộ Tài chính liên quan đến quản lý tiền Công đức. Giáo hội Phật giáo
Việt Nam. https://web.archive.org/web/20220425075806/https%3A%2F%2Fphatgiao.org.vn%2Ftrung-uong-ghpgvn-gop-y-ve-du-thao-thong-tu-lan-3-cua-bo-tai-chinh-lien-quan-den-quan-ly-tien-cong-duc-d52641.html
45. Thái
Thanh. (2022, May 21). Bản tin tôn giáo tháng 4/2022. Luật Khoa tạp
chí. https://www.luatkhoa.com/2022/05/ton-giao-thang-4-2022-giao-hoi-phat-giao-viet-nam-khong-muon-minh-bach-tien-cong-duc/
46. Văn
Tâm. (2021, July 17). “Tiền công đức”: Vì sao nhà nước giằng co với nhà
chùa. Luật Khoa tạp chí. https://www.luatkhoa.org/2021/07/tien-cong-duc-vi-sao-nha-nuoc-giang-co-voi-nha-chua/
47. Tổng
giáo phận Hà Nội. (2022, February 24). Thông Báo: Hai cán bộ phá rối và
xúc phạm Thánh Lễ tại Nhà thờ Vụ Bản, tỉnh Hoà Bình. https://www.tonggiaophanhanoi.org/thong-bao-hai-can-bo-pha-roi-va-xuc-pham-thanh-le-tai-nha-tho-vu-ban-tinh-hoa-binh%ef%bf%bc/
48. AMEN
TV. (2022 February, 21). Video khác về sự xúc phạm nghiêm trọng tự do
tôn giáo của chính quyền Vụ Bản khi phá rối thánh lễ. https://www.youtube.com/watch?v=gpFFXzf31F4
49. Báo
Hoà Bình điện tử. (2022 February, 24). Về vụ việc liên quan đến tôn
giáo ở thị trấn Vụ Bản: Chính quyền thực hiện đúng chức năng quản lý Nhà nước về
tôn giáo và phòng, chống dịch bệnh. https://web.archive.org/web/20220312090050/http://baohoabinh.com.vn/220/163176/Ve-vu-viec-lien-quan-den-ton-giao-o-thi-tran-Vu-Ban-Chinh-quyen-thuc-hien-dung-chuc-nang-quan-ly-Nha-nuoc-ve-ton-giao-va-phong,-chong-dich-benh.htm
50. Giáo
phận Kon Tum (2022, February 4). Thư Chung Mùng 3 Tết Nhâm Dần Của Đức
Cha Alôisiô Giám Mục Giáo Phận. https://giaophankontum.com/van-kien/van-thu-giao-phan/thu-chung-mung-3-tet-nham-dan-cua-duc-cha-aloisio-giam-muc-giao-phan
51. Thái
Thanh. (2022, February 12). Bản tin tôn giáo tháng 1/2022. Luật
Khoa tạp chí. https://luatkhoa.org/2022/02/ton-giao-thang-1-2022-ban-ton-giao-chinh-phu-co-truong-ban-moi-van-la-mot-can-bo-cong-an/
52. Đức Nhật.
(2022, February 18). Kon Tum: Lời khai của kẻ sát hại một linh mục.
Báo Thanh Niên. https://web.archive.org/web/20220312090007/https://thanhnien.vn/kon-tum-loi-khai-cua-ke-sat-hai-mot-linh-muc-post1430901.html
53. VOA.
(2022, June 9). Vụ linh mục bị giết ở Kon Tum: Kết luận giám định tâm
thần thủ phạm ‘gây hoang mang’. https://www.voatiengviet.com/a/6610170.html
No comments:
Post a Comment