THẾ GIỚI HÔM NAY : 27/01/2022 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 27/01/2022

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

27/01/2022

http://nghiencuuquocte.org/2022/01/27/the-gioi-hom-nay-27-01-2022/#more-43639

 

Stephen Breyer, một trong ba thẩm phán có quan điểm tự do của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, cho biết ông sẽ về hưu khi nhiệm kỳ hiện tại của tòa kết thúc. Tổng thống Joe Biden sẽ đề cử người kế nhiệm, từ đó duy trì thế 6-3 giữa khuynh hướng bảo thủ và tự do trong tòa. Các nhân vật cấp tiến đã thúc ép Justice Breyer, 83 tuổi, nghỉ hưu nhằm đảm bảo ông sẽ được thay thế dưới thời một tổng thống Dân chủ. Trước đó ông Biden hứa đề cử một nữ thẩm phán da đen đầu tiên.

 

Trước lạm phát cao dai dẳng và một thị trường lao động thắt chặt, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã báo hiệu sẵn sàng tăng lãi suất từ giữa tháng Ba. ‘Tapering’— tức dần ngừng mua tài sản hàng tháng — cũng sẽ khép lại vào đầu tháng đó. Ngay sau đó Fed sẽ cơ cấu lại bảng cân đối 9 nghìn tỷ đô la. Trước tin này, thị trường chứng khoán đã phản ứng mạnh trong những ngày gần đây.

 

Đặc phái viên của Nga và Ukraine đang gặp nhau tại Paris để tìm cách xoa dịu căng thẳng ở biên giới hai nước. Các nhà ngoại giao cấp cao của Pháp và Đức cũng sẽ tham dự. Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh Mỹ và một số nước châu Âu đẩy mạnh đe dọa trừng phạt Nga nếu nước này xâm lược Ukraine. Chính quyền Biden đã vạch ra nhiều biện pháp tiềm năng khác nhau, bao gồm kiểm soát xuất khẩu và trừng phạt chính tổng thống Vladimir Putin.

 

Thị phần điện thoại thông minh của Apple ở Trung Quốc đạt 23% trong quý 4 năm 2021, một kỷ lục cho công ty. Apple quay lại vị thế nhà cung cấp điện thoại thông minh bán chạy nhất ở Trung Quốc sau khi Huawei bị Mỹ cấm vận. Theo công ty nghiên cứu Counterpoint Research, tổng doanh số bán điện thoại thông minh ở Trung Quốc đã giảm 2% trong năm 2021.

 

Nước Anh tiếp tục chờ đợi kết quả cuộc điều tra về các bữa tiệc tại văn phòng và tư dinh thủ tướng. Boris Johnson cũng bị cảnh sát điều tra xem liệu các bữa tiệc có vi phạm quy tắc covid-19 hay không. Ngoài ra, các email vừa được công bố cũng cho thấy ông Johnson đã cho phép sơ tán động vật khỏi Afghanistan vào tháng 8 năm ngoái – một điều trước đây ông từng chối bỏ.

 

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gặp trực tiếp chủ tịch Ủy ban Olympic quốc tế Thomas Bach để thảo luận về cách duy trì quy tắc phòng chống coronavirus trong Olympic mùa đông sắp tới. Sự kiện này sẽ khai mạc vào ngày 4 tháng 2 tại Bắc Kinh,nơi đang chịu nhiều áp lực do biến thể Omicron.

 

Quốc khánh Australia, kỉ niệm ngày người Anh lần đầu đến Úc vào năm 1788 và tuyên bố đất này là không có người ở, năm nay được đánh dấu bằng biểu tình trên khắp đất nước. Đối với những người có tổ tiên sống trên các hòn đảo Úc từ trước năm 1788, “Ngày Australia” chẳng khác nào là “Ngày xâm lược.” Nhiều người Úc khác cũng đồng ý như vậy. Một cuộc thăm dò cho thấy gần 70% thanh niên không ăn mừng; và còn tỉ lệ cao hơn ủng hộ đổi ngày quốc khánh.

 

Con số trong ngày: 10%, là mức giảm của S&P 500 kể từ đầu năm.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

Thủ tướng Anh nhất quyết không từ chức

Thủ tướng Anh Boris Johnson vào hôm thứ Tư tuyên bố ông sẽ không từ chức, dù bê bối tiệc tùng ở Phố Downing của ông ngày càng nghiêm trọng. “Tôi sẽ không làm vậy,” ông phản đối trong buổi chất vấn thủ tướng hàng tuần của quốc hội. Bê bối của thủ tướng bao gồm những bữa tiệc giữa lúc cả nước phong tỏa chống dịch, trong đó có một buổi tiệc pho mát và rượu nhân dịp Giáng sinh, một buổi uống rượu trong vườn và tiệc sinh nhật của chính thủ tướng.

Bản báo cáo điều tra sắp công bố của tổng thư ký bộ phận công chức Sue Gray sẽ không hề dễ chịu cho đảng Bảo thủ. Tệ hơn nữa, vào hôm thứ Ba, Cảnh sát Thủ đô London thông báo họ sẽ mở một cuộc điều tra hình sự về các bữa tiệc, sau khi có được thông tin do bà Gray cung cấp. Ông Johnson tiếp tục giữ nguyên quan điểm.

 

Kinh tế Mỹ đi qua 2021 đầy ấn tượng

Số ca tử vong do Covid-19 ở Mỹ đang ở mức cao nhất kể từ tháng 2 năm ngoái. Dĩ nhiên nền kinh tế sẽ bị ảnh hưởng. Song số liệu GDP quý 4/2021 được công bố vào thứ Năm này nhiều khả năng không cho thấy như vậy. Đó là vì thời điểm ấy omicron chưa hoành hành. Nền kinh tế được cho là đã tăng trưởng với tốc độ năm khoảng 5%, từ mức 2,3% của quý 3. Nhìn tổng thể năm 2021, tốc độ tăng trưởng được dự báo là 5,7%.

 

Tăng trưởng GDP sẽ chậm lại trong năm 2022; các nhà phân tích dự đoán tăng 3,7%. Nhưng dù sao thì nền kinh tế cũng ở trong tình trạng tốt hơn. Lạm phát sẽ ở mức vừa phải khi Cục Dự trữ Liên bang bắt đầu tăng lãi suất từ tháng Ba. Nhiều người sẽ tìm việc trở lại khi đại dịch qua đi, giúp giảm bớt tình trạng thiếu lao động. Nhìn chung nền kinh tế Mỹ đã phục hồi đáng kể sau cú sốc của hai năm qua, dù tốc độ ấn tượng có suy giảm.

 

Honduras lần đầu có nữ tổng thống

Có thể nói lễ tuyên thệ nhậm chức tổng thống hôm thứ Năm của Xiomara Castro là một khoảnh khắc hy vọng cho Honduras và cả Trung Mỹ. Bà Castro nói về việc xây dựng lại nền dân chủ, chi tiêu nhiều hơn và tạo việc làm. Bà cam kết giải quyết nạn tham nhũng và buôn bán ma túy đã xâm nhập vào các cấp cao nhất của đất nước. (Chính anh trai của tổng thống sắp mãn nhiệm đang ngồi tù ở Mỹ vì tội buôn lậu ma tuý). Chính phủ Mỹ muốn hỗ trợ một đồng minh tiềm năng, đặc biệt khi nước này tìm cách ngăn chặn làn sóng người di cư đi về hướng bắc.

 

Nhưng con đường phía trước rất chông gai. Giải cứu các thể chế và loại bỏ những nhóm lợi ích đã bám rễ không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Dù bà Castro thắng áp đảo, lễ nhậm chức của bà đang bị lu mờ bởi cuộc nổi loạn của một số thành viên đảng bà trong quốc hội. Cụ thể, đến nay đảng Libre của Castro đã trục xuất 18 người vì ủng hộ một ứng viên khác, khiến đảng chỉ còn thế thiểu số. Nữ tổng thống đầu tiên của Honduras có một chặng đường dài phía trước.