TRUMP - PUTIN : "CẶP ĐÔI ĐỘC NHẬT VÔ NHỊ" TRONG LỊCH SỬ QUAN HỆ NGA - MỸ (Chi Phương / RFI)

 

Trump – Putin: “Cặp đôi độc nhất vô nhị” trong lịch sử quan hệ Nga-Mỹ

 Chi Phương  -  RFI

Đăng ngày: 19/08/2025 - 15:00

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20250819-trump-%E2%80%93-putin-c%E1%BA%B7p-%C4%91%C3%B4i-%C4%91%E1%BB%99c-nh%E1%BA%A5t-v%C3%B4-nh%E1%BB%8B-trong-l%E1%BB%8Bch-s%E1%BB%AD-quan-h%E1%BB%87-nga-my%CC%83

 

Vốn bị phương Tây cô lập, bị Tòa án Hình sự Quốc tế truy nã, nguyên thủ Nga Vladimir Putin được tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trải thảm đỏ đón tiếp nồng nhiệt tại Alaska vào cuối tuần vừa qua. Cuộc gặp được cho là đã đánh dấu bước ngoặt trong quan hệ Nga- Mỹ, hơn nữa, còn cải thiện đáng kể hình ảnh của ông Putin. Dù không đạt được thỏa thuận nào về Ukraina, nhưng ông Putin được cho là đã “thắng”.

 

HÌNH :

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bắt tay nguyên thủ Nga Vladimir Putin tại căn cứ quân sự ở Anchorage, Alaska, Hoa Kỳ, ngày 15/08/2025. © Kevin Lamarque / Reuters

 

Đã có những lo ngại, nghi hoặc được nêu ra về cuộc gặp Trump-Putin, cho rằng thượng đỉnh này có thể chỉ là một cách xoa dịu tương tự như thủ tướng Anh Neville Chamberlain đã làm đối với Adoft Hitler tại Munich năm 1938. (Kết quả là Anh và Pháp đã đồng ý nhượng bộ, chấp nhận việc Đức sáp nhập Sudetenland của Tiệp Khắc, để đổi lấy “hòa bình”, nhưng sau đó Đức Quốc Xã vẫn tiếp tục tham vọng bành trướng), hoặc giống như cuộc gặp giữa thủ tướng Anh Winston Churchill, tổng thống Mỹ Franklin Roosevelt và lãnh đạo Liên Xô Joseph Stalin, phân chia lại thế giới sau chiến tranh tại hội nghị Yalta năm 1945. Báo Anh The Guardian cho rằng kết quả còn tệ hơn thế. 

 

 

« Chuyện tình lãng mạn » Trump – Putin

 

Sau 3 năm chiến tranh, bị phương Tây cô lập, tổng thống Nga đã được tổng thống Trump tiếp đón tại căn cứ không quân của Hoa Kỳ ở Alaska. Khung cảnh được bố trí tỉ mỉ cho những thước phim truyền hình. Thảm đỏ được trải ở giữa một bên là máy bay của Không quân Hoa Kỳ, một bên là máy bay của Nga. Hai nhân vật chính bước trên chiếc thảm đỏ “mỏng manh như cảnh kết trong các bộ phim tình cảm”, theo nhận định của tạp chí Time. Thêm vào đó là cái bắt tay thân mật và cảnh ông Trump vỗ nhẹ tay ông Putin, cử chỉ quen thuộc mà ông Trump thể hiện mình làm chủ mọi cuộc chơi. Sau đó ông Putin được mời lên chuyên xa của tổng thống Mỹ được mệnh danh là “Quái thú”, ngồi cạnh ông Trump đến địa điểm họp, trong bầu “không khí thân mật”.

 

The Guardian tô vẽ thêm câu chuyện tình cảm lãng mạn giữa Trump và Putin phủ bóng chính trị: « Putin cười khúc khích ở ghế sau, trông như một con mèo vừa vớ được mẻ cá béo bở. Là một cựu điệp viên KGB, liệu ông ta có để lại một vài thiết bị nghe lén nào không? » 

Cuộc gặp lần này, tại Alaska, được truyền thông Nhà nước Nga kết luận là « sự trở lại của Vladimir Putin trên bàn cờ quốc tế », và quan hệ giữa Hoa Kỳ và Nga đã được bình thường hóa. Quan chức Nga, được Washington Post trích dẫn, cho rằng màn chào đón nồng nhiệt này mở ra một cơ hội, để Mỹ tách khỏi đồng minh truyền thống ở châu Âu, « tái cấu trúc thế giới », đưa hai cường quốc hạt nhân hàng đầu thế giới xích lại gần nhau.

 

Báo chí phương Tây thì đưa ra một loạt phân tích về cách mà ông Putin đã giành lại vị thế, dù cả hai không đạt được thoả thuận về Ukraina, “nhưng Vladimir Putin vẫn thắng”. Tạp chí Time của Mỹ giải thích : “Ông Putin đã nhận được điều mà mình muốn”. Một nguyên thủ bị truy nã vì tội ác chiến tranh, không thể đến hơn 100 quốc gia, nhưng lại được Hoa Kỳ trải thảm đỏ, được tiếp đón bởi nguyên thủ Hoa Kỳ.

 

Vladimir Putin thể hiện rõ sự hài lòng ra mặt, khác với vẻ lạnh lùng thường thấy khi ở Nga. Tạp chí Mỹ cho rằng bất cử tổng thống Nga nào « cũng vui mừng khi được đối xử ngang hàng với tổng thống Mỹ ». Vì cần nhớ lại rằng Barack Obama từng nói “Nga chỉ ở hạng hai, chỉ là cường quốc khu vực”. Trong cuộc phỏng vấn trên Fox News sau thượng đỉnh này, ông Trump đã chấm điểm 10/10, vì « thật tốt khi hai cường quốc lớn hòa hợp ».

 

Tại buổi họp báo sau thượng đỉnh, ông Putin nói về đường biên giới gần cận giữa Nga và Hoa Kỳ, tuyên bố rằng trao đổi thương mại giữa hai bên đã tăng 20 %. Trong khi ông Putin cố tình ca ngợi Trump một cách quá đà, vì biết đó là những lời lọt tai ông Trump, và ám chỉ đến một thoả thuận giữa hai bên, thế nhưng lãnh đạo Mỹ lại tỏ ra thận trọng, không tiết lộ nhiều, và nhà đàm phán “tự xưng là vĩ đại nhất thế giới”, đã rời Alaska mà không đạt được thoả thuận nào.

 

Kết quả này, theo báo Mỹ đã phơi bày những sai sót trong lý thuyết ngoại giao của Trump, khi cho rằng sự nồng ấm, thân thiết với các nguyên thủ sẽ thúc đẩy khả năng đạt được thỏa hiệp. Nhà ngoại giao kỳ cựu, theo chủ nghĩa thực tế của Mỹ Henry Kessinger từng nói rằng “các nước không có bạn bè hay kẻ thù vĩnh viễn mà chỉ có lợi ích”. Đó là điều ông Trump « ngây thơ », không hiểu rõ, vì ông chỉ đại diện cho cá nhân, còn ông Putin đại diện cho nước Nga.

 

 

Putin nẫng tay trên, mê hoặc Trump

 

Những hình ảnh từ cuộc gặp này cho thấy ông Trump dường như cố tỏ ra thân thiết với Vladimir Putin, thậm chí còn « bị ông Putin mê hoặc », như nhận định của Le Figaro. Tạp chí Time thì mô tả ông Trump như một « fan cuồng » một người hâm mộ cuồng nhiệt của ông Putin, trích dẫn báo cáo của Ủy ban Tình báo của Thượng Viện năm 2020, theo đó, ông Trump được cho là đã gửi một bức thư tay, chúc mừng ông Putin : “Chắc ngài đã cũng đã biết, tôi là một người rất hâm mộ ngài ».

 

The Guardian phân tích về chiến thuật PR – quảng bá hình ảnh của ông Putin. Dù chỉ là khách mời tại một cuộc họp trên đất Mỹ, nhưng nguyên thủ Nga lại được phát biểu trước trong cuộc họp báo chung và ông Trump lại kiệm lời. Điều này phá vỡ thông lệ, tạo cơ hội cho ông Putin dẫn dắt một cuộc họp báo « ngắn gọn, kỳ lạ. » Dù không đề cập đến việc Alaska từng là thuộc địa của Nga, nhưng ông Putin đã nhắc nhở với thế giới rằng Nga và Mỹ thực chất là hai láng giềng về mặt địa lý.

 

Nguyên thủ Nga cũng muốn thể hiện vai trò « tay trên » trong cuộc gặp này, Putin đã kết thúc cuộc họp báo bằng cách đề xuất cuộc gặp tiếp theo sẽ được tổ chức tại Matxcơva : « Next time’s in Moscow » - « Lần tới gặp ở Matxcơva nhé  », như những người bạn hữu. Lời mời này đã khiến ông Trump lúng túng và thừa nhận rằng điều này có thể khiến chính trường Mỹ « nóng bỏng », nhưng ông cũng không loại trừ khả năng này.

 

 

Cặp đôi độc nhất vô nhị trong lịch sử Nga - Mỹ

 

Nhật báo cánh hữu của Pháp Le Figaro cho rằng Putin và Trump đã thiết lập một cặp đôi « độc nhất vô nhị » trong lịch sử quan hệ Mỹ – Nga. Ông Trump được coi là hiện thân của con ngựa bất kham ở phương Tây, đại diện cho làn sóng phản đối toàn cầu hóa sau Chiến Tranh Lạnh. Trong khi đó Putin là người đứng đầu phong trào chống phương Tây, chống lại những giá trị mà ông cho là đã bị phương Tây làm tha hóa. Cả hai đều tìm thấy một điểm chung trong việc bảo vệ các giá trị bảo thủ, và điều này khiến họ xích lại gần nhau.

 

Tuy nhiên, Le Figaro nhấn mạnh rằng bản chất giữa hai lãnh đạo vô cùng khác nhau, một người đến từ nền dân chủ, người còn lại từ một quốc gia chưa bao giờ có hệ thống đó. Ông Trump hành động theo cảm xúc, bản năng, và thay đổi quan điểm đột ngột. Trong khi ông Putin thì lạnh lùng, tính toán trước, sử dụng thuật chiến hỗn hợp. Putin coi Mỹ là đối tác chính và vẫn luôn coi Washington là kẻ thù số 1.

 

 

Ngôn ngữ cơ thể của Trump và Putin nói lên điều gì ?

 

Cuộc gặp giữa Putin và Trump kéo dài 3 giờ, không chỉ được theo dõi dõi sát sao, không chỉ về những tuyên bố về mặt ngoại giao, mà cả về những cử chỉ, tương tác giữa hai lãnh đạo. Tuần báo Newsweek đã phỏng vấn chuyên gia về ngôn ngữ cơ thể Patti Ann Wood về sự kiện này.

 

Ngay tại phi trường, khi ông Trump đứng đợi, mỉm cười, thể hiện sự tự tin, khi ông Putin đến gần, ông Trump vỗ tay, bước về phía trước, cho thấy sự tôn trọng.

 

Khi di chuyển, ông Putin đi bộ với cách tay đung đưa tự do, thể hiện trạng thái bình tĩnh, trái ngược với ông Trump, giữ cánh tay gần người thể hiện sự kiểm soát. Ông Trump ghì khuỷa tay và thì thầm vào tai Putin, vừa tạo cảm giác thân mật, vừa kiểm soát. Về cuộc đọ sức bắt tay, khác với phong cách thường ngày là để úp bàn tay ở phía trên, lần này ông Trump để ngửa bàn tay ở phía dưới và chủ động đưa lòng bàn tay hướng lên, như ngụ ý rằng ông Putin là người có quyền lực hơn. Tuy nhiên ông Trump vẫn giữ thế chủ động, kéo tay Putin về phía mình, vỗ nhẹ lên, với thông điệp « tôi có thể mạnh hơn, nếu muốn », nhưng cũng thể hiện sự gần gũi, kính mến, « vì không ai vỗ tay lên đối phương nếu không ưa thích họ ».

 

Sau khi buổi họp kết thúc mà không đạt được thỏa thuận nào. Putin xuất hiện với thái độ thư giãn, mỉm cười « như một đứa trẻ », trái ngược với Trump trở nên « lạnh nhạt và xa cách ». Trong lần bắt tay cuối cùng, ông Trump đưa tay ngang, bắt tay nhanh chóng, và không thân thiện như ban đầu, đây có thể được coi là dấu hiệu « muốn rút lui, không thể hiện chủ động như trước ».

 

---------------------------

Các nội dung liên quan

 

THƯỢNG ĐỈNH ALASKA - TRUMP - PUTIN

Thượng đỉnh Nga - Mỹ không mang lại lệnh ngừng bắn ở Ukraina, TT Trump gây áp lực với Zelensky

 

THƯỢNG ĐỈNH TRUMP-PUTIN TẠI ALASKA

Chiến tranh Ukraina : Tổng thống Mỹ Trump họp với tổng thống Nga Putin tại Alaska

 

ĐIỂM BÁO

Thượng đỉnh Alaska : Ukraina phó mặc số phận cho hai cường quốc