LIỆT SĨ VỊ QUỐC VONG THÂN LÀ LIỆT SĨ NÀO? (Đạng Đình Mạnh / Người Việt Online)

 

Liệt sĩ vị quốc vong thân là liệt sĩ nào?

Đặng Đình Mạnh

August 3, 2025 : 11:11 AM

 https://www.nguoi-viet.com/viet-nam/liet-si-vi-quoc-vong-than-la-liet-si-nao/

 

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, để bảo vệ nền độc lập nước nhà và mở mang bờ cõi được như ngày nay, thì đã có biết bao nhiêu thế hệ người Việt phải bỏ mạng ngoài sa trường.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/08/VN-bieu-tinh-HN-HoangSa-NguyVanTha-HoangDinhNam-AFP-011914-1920x1189.jpg

Dân chúng biểu tình tại Hà Nội ngày 19 Tháng Giêng, 2014, tưởng nhớ Hạm Trưởng Ngụy Văn Thà và các chiến sĩ Hải Quân VNCH trên chiến hạm HQ10 đã bỏ mình khi bảo vệ quần đảo Hoàng Sa đầu năm 1974, chống quân Trung Quốc xâm lược. (Hình: Hoàng Đình Nam/AFP/Getty Images)

 

Liệt sĩ, tử sĩ, chiến sĩ trận vong, vị quốc vong thân, anh hùng vô danh… đều là những danh từ để chỉ về họ, những người đã hy sinh tính mệnh của mình vì xứ sở. Tên tuổi của họ không được lưu truyền trong sử sách, hầu như người đời sau chỉ nhớ đến các chủ soái của họ như Bà Trưng, Bà Triệu, Ngô Quyền, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Nguyễn Huệ…

 

Thế nhưng, không có sự hy sinh của họ, thì những vị chủ soái họ đã không thể làm nên những chiến công hiển hách tại sông Như Nguyệt, tại Bạch Đằng Giang, tại Chi Lăng, tại Đống Đa… Nhưng vĩnh viễn, họ chỉ là những anh hùng vô danh. Đúng nghĩa “nhất tướng công thành vạn cốt khô.”

 

Ngày nay, đi suốt từ Bắc chí Nam, ở mỗi địa phương, chúng ta lại thấy những cột đài bê tông cao nghễu nghệu, đường nét kiến trúc xa lạ, trên đó khắc ghi dòng chữ “Tổ quốc ghi công.” Đây là những công trình được chế độ đương thời xây dựng để ghi nhớ công ơn những người đã ngã mình hy sinh cho chế độ, cho ý thức hệ mà họ đã từng tưởng nhầm là chính nghĩa cho quê hương.

 

Hàng năm, vào ngày 27 Tháng Bảy, được đặt định là “Ngày Thương Binh Liệt Sĩ.” Trong ngày này, chế độ Hà Nội cho tiến hành các hoạt động kỷ niệm như thăm các gia đình thương binh, liệt sĩ; Viếng, dâng hương tại các nghĩa trang, tượng đài liệt sĩ và tổ chức nhiều chương trình văn nghệ kỷ niệm.

 

Chỉ có điều, những người được “Tổ quốc ghi công” bởi chế độ đương thời chưa bao giờ bao gồm những anh hùng vô danh của các triều đại quân chủ hay chính quyền trước đó, cho dù sự hy sinh của họ có khác nhau về thời điểm, nhưng vẫn chỉ cùng một mục đích vì nền độc lập của xứ sở, hay quyền lợi của dân tộc!?

 

Vào trung tuần Tháng Giêng, 2014, nhân kỷ niệm 40 năm tròn xảy ra sự kiện Trung Quốc đưa quân xâm chiếm Hoàng Sa năm 1974, thì công chúng đã công khai nhắc đến 74 tử sĩ vốn là binh sĩ thuộc chính quyền Việt Nam Cộng Hòa đã bỏ mình trong trận chiến năm đó. Họ là những liệt sĩ, dĩ nhiên, vì sự hy sinh của họ là vì mục đích bảo vệ từng tấc đất, biển đảo cha ông để lại, nhưng họ không phải là những liệt sĩ được “Tổ quốc ghi công” ở bất kỳ đài tưởng niệm nào đang tồn tại suốt từ bắc chí nam, trên xứ sở mà họ đã bỏ mình gìn giữ!

 

Cũng tương tự như thế với những chiến sĩ đã phải bỏ mình trong cuộc chiến chống quân Trung Cộng xâm lược vào năm 1979 ở phía Bắc tổ quốc, được công nhận theo cách hết sức dè dặt.

 

Trong trường hợp này, người Việt có lương tri phải thấy nghèn nghẹn: Ai mới thực sự được gọi là “liệt sĩ” sau khi ngã xuống cho quê hương, đất nước? Khi mà có người ngã xuống được dựng bia ghi danh. Nhưng cũng có người hy sinh, hương khói nguội lạnh, tên tuổi không được ai nhắc đến. Tại sao vậy?

 

Lẽ ra, người ngã xuống cho quê hương, đất nước không nên là một đề tài phụ thuộc vào “phe đúng, phe sai,” vào bộ quân phục họ mặc, hoặc màu cờ trên vai áo của họ. Vì lẽ, ở họ, chúng ta chỉ cần thấy rõ một điều chung nhất rằng: Họ là con dân nước Việt, sự hy sinh của họ giúp cho quê hương, đất nước được trường tồn. Thế thì sự phân biệt bộ quân phục họ mặc, chính quyền họ phục vụ, màu cờ trên sắc áo… để làm gì?

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/08/VN-bieu-tinh-chongTQ-Hanoi-GacMa-HoangDinhNam-031416-1920x1136.jpg

Dân Hà Nội biểu tình ngày 14 Tháng Ba, 2016, nhân dịp tưởng nhớ 38 năm ngày 64 lính Việt Nam bị quân Trung Cộng giết khi bảo vệ đảo chìm Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa năm 1988. (Hình: Hoàng Đình Nam/AFP/Getty Images)

 

Lịch sử được viết bởi những người chiến thắng, cho nên, hãy cứ chờ cho đến khi men say chiến thắng đã giã, độc tài đã kết thúc số phận của mình, những sử gia không còn bị lệ thuộc vào những hạn chế, định kiến làm lu mờ cảm xúc, thì lịch sử sẽ được viết lại một cách công bằng, để biết ai Hữu Cầu? Ai Đình Trọng?

 

Khi ấy, ta có thể tin rằng sẽ có những tượng đài “Tổ quốc ghi công” chung cho tất cả các liệt sĩ suốt từ trong lịch sử hồng hoang dân tộc cho đến nay, hết thảy họ đã bỏ mình vì nền độc lập dân tộc, vì quê hương, xứ sở thương yêu này.

 

Sẽ có một tương lai như vậy, tương lai mà người vị quốc vong thân sẽ được gọi đầy đủ với danh xưng liệt sĩ và danh tính không bao giờ bị nhân dân lãng quên…