HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐỈNH
ALASKA: TRUMP MUỐN MỘT THỎA THUẬN BẤT ĐỘNG SẢN. PUTIN MUỐN MỘT ĐẾ CHẾ
Peter Dickinson | Atlantic Council
14/08/2025 (HNBT)
Hnb Tran cùng với Phúc Lai GB, biên dịch
·
Khi chuẩn bị cho cuộc gặp tuần này với
Vladimir Putin tại Alaska, Tổng thống Mỹ Donald Trump dường như đã tìm kiếm cảm
hứng từ vai trò trước đây của mình, một ông trùm bất động sản ở New York.
Ukraine và Nga sẽ cần phải tham gia vào các "cuộc trao đổi đất đai",
ông nói khi tin tức về hội nghị thượng đỉnh lần đầu tiên được công bố. Kể từ
đó, ông đã mô tả các khu vực do Nga chiếm đóng ở Ukraine là "lãnh thổ quan
trọng" đồng thời tuyên bố sẽ cố gắng giành lại một phần. "Trong bất động
sản, chúng tôi gọi đó là bất động sản ven biển. Đó luôn là tài sản có giá trị
nhất", ông bình luận vào ngày 11 tháng 8.
Những ẩn dụ về bất động sản của Trump là một
phần không thể thiếu trong hình ảnh của ông trước công chúng và tất nhiên không
nên được hiểu theo nghĩa đen. Tuy nhiên, NIỀM TIN RÕ RÀNG CỦA ÔNG RẰNG NHƯỢNG BỘ
LÃNH THỔ CÓ THỂ MANG LẠI HÒA BÌNH CHO THẤY MỘT SỰ HIỂU LẦM CƠ BẢN VỀ MỤC TIÊU
CHIẾN TRANH CỦA NGA. Trump có thể muốn mô tả cuộc xâm lược Ukraine như một cuộc
tranh chấp biên giới đặc biệt gay gắt, nhưng Putin chắc chắn không đồng tình với
quan điểm này.\
NHÀ ĐỘC TÀI ĐIỆN KREMLIN KHÔNG CHỈ CHIẾN ĐẤU
VÌ ĐẤT ĐAI Ở UKRAINE. ÔNG TA ĐANG CHIẾN ĐẤU ĐỂ XÓA BỎ HOÀN TOÀN NỀN ĐỘC LẬP CỦA
UKRAINE. Putin coi đây là một bước đi quyết định hướng tới việc đảo ngược phán
quyết năm 1991, khôi phục Đế Chế Nga và thiết lập một trật tự thế giới mới. Bất
kỳ ai muốn chấm dứt chiến tranh ở Ukraine trước tiên phải tính đến quy mô to lớn
của những tham vọng đế quốc này.
Trump không phải là người duy nhất không hiểu
tại sao Putin lại tham chiến. Ngay cả bây giờ, hơn ba năm rưỡi kể từ khi chiến
sự bùng nổ, nhiều người ở phương Tây vẫn chưa hiểu được vai trò chủ đạo của những
than trách lịch sử và chủ nghĩa đế quốc thuần túy. Để hiểu được động cơ thực sự
của Moscow, điều quan trọng là phải tách mình ra khỏi quan điểm của phương Tây
và NHÌN NHẬN CUỘC XÂM LƯỢC QUA LĂNG KÍNH LỊCH SỬ NGA HIỆN ĐẠI.
● Đối với Putin và hàng triệu người Nga đồng
hương của ông ta, cuộc chiến ngày nay gắn liền chặt chẽ với nỗi nhục nhã của sự
sụp đổ của Liên Xô. Sự kiện này thường bị khán giả phương Tây bỏ qua, những người
có xu hướng cho rằng hầu hết người Nga đều hoan nghênh sự sụp đổ của Liên Xô
toàn trị. Trên thực tế, sự tan rã của Liên Xô là một trải nghiệm vô cùng đau
thương đối với đại đa số người dân Nga, những người đã chứng kiến đất nước mình
từ một siêu cường toàn cầu bị thu hẹp chỉ sau một đêm thành một nước cộng hòa
chuối. Từ cuối những năm 1980 đến đầu những năm 1990, Đế Chế Nga dưới hình thức
Xô Viết đã mất khoảng 1/3 lãnh thổ và gần 2/3, phần còn lại rơi vào cảnh nghèo
đói cùng cực. HIẾM KHI TRONG LỊCH SỬ, MỘT ĐẾ CHẾ SỤP ĐỔ MỘT CÁCH ĐỘT NGỘT HOẶC
MỘT CÁCH HOÀN TOÀN NHƯ VẬY.
Là một sĩ quan KGB ở Đông Đức, Putin đã chứng
kiến tận mắt những giai đoạn đầu của sự sụp đổ này. Ông ta đã ở Dresden khi Bức
Tường Berlin sụp đổ vào năm 1989, và cay đắng nhớ lại sự tê liệt đế quốc mà ông
ta đã trải qua khi quyền lực Liên Xô bắt đầu tan rã. "Moscow im lặng",
chàng thanh niên Putin được bảo như vậy khi ông ta tìm kiếm sự chỉ đạo trong những
ngày tháng hỗn loạn đó. Thảm họa này đã ám ảnh nhà cầm quyền Nga kể từ đó, định
hình thế giới quan của ông ta và khiến ông quyết tâm đảm bảo rằng Moscow sẽ
không bao giờ im lặng nữa.
Nỗi đau từ sự sụp đổ của Liên Xô giúp giải
thích nỗi ám ảnh về Ukraine của Putin. Giống như nhiều người đồng hương khác,
Putin luôn coi Ukraine là một phần của vùng đất lịch sử của Nga và chưa bao giờ
thực sự chấp nhận nền độc lập của Ukraine. ĐIỀU NÀY KHÔNG GÂY RA BẤT KỲ VẤN ĐỀ
THỰC SỰ NÀO TRONG NHỮNG NĂM ĐẦU CỦA THỜI KỲ HẬU XÔ VIẾT, VÌ UKRAINE MỚI GIÀNH
ĐƯỢC ĐỘC LẬP VẪN NẰM TRONG QUỸ ĐẠO CỦA ĐIỆN KREMLIN. Tuy nhiên, khi hành trình
xây dựng quốc gia của Ukraine bắt đầu có đà vào những năm 2000, những nỗ lực của
đất nước này nhằm nắm lấy bản sắc dân chủ châu Âu đã đặt đất nước vào một cuộc
xung đột trực tiếp với chương trình nghị sự đế quốc đang phát triển nhanh chóng
của Putin.
● Thời khắc bước ngoặt xảy ra vào năm 2004,
khi một âm mưu do Nga hậu thuẫn nhằm gian lận cuộc bầu cử tổng thống Ukraine và
đưa một ứng cử viên thân Điện Kremlin lên nắm quyền đã phản tác dụng và gây ra
các cuộc biểu tình đường phố lớn, sau này được gọi là #Cách_Mạng_Cam. Với hàng triệu người
dân Ukraine xuống đường bảo vệ nền dân chủ, chính quyền đã nhượng bộ và ra lệnh
tổ chức lại cuộc bỏ phiếu, và ứng cử viên đối lập thân phương Tây đã giành chiến
thắng xứng đáng.
Trong mắt công chúng quốc tế, bước đột phá
dân chủ của Ukraine được xem là sự tiếp nối làn sóng tự do đã lan rộng khắp
Đông Âu sau sự sụp đổ của Bức Tường Berlin và làm thay đổi khu vực này. Các nhà
lãnh đạo Nga cũng nhận thức một cách đau đớn về sự tương đồng giữa cuộc cách mạng
Ukraine và các cuộc nổi dậy của nhân dân đã châm ngòi cho sự tan rã của Liên
Xô.
#Cách_Mạng_Cam đã có tác động đặc
biệt sâu sắc đến chính Putin. Ông ta đã coi cuộc cách mạng này là CHUYỆN CÁ
NHÂN, vô tình góp phần kích động các cuộc biểu tình bằng cách đến Kyiv vào đêm
trước cuộc bầu cử để thuyết giảng cho người dân Ukraine về cách bỏ phiếu. Putin
giờ đây ngày càng lo sợ về viễn cảnh một cuộc nổi dậy tương tự của nhân dân ở
Moscow và ông ta cáo buộc phương Tây đang cố gắng kích động các cuộc “cách mạng
màu” chống lại mình. Ba tháng sau Cách mạng Cam, ông ta đã thể hiện rõ lập trường
chính trị mới của mình bằng một bài phát biểu mang tính bước ngoặt, mô tả sự sụp
đổ của Liên Xô là một “thảm họa địa chính trị”.
● Từ thời điểm này trở đi, SỰ THÙ ĐỊCH CỦA
PUTIN ĐỐI VỚI UKRAINE ngày càng gia tăng. Ông ta coi SỰ CHUYỂN ĐỔI DÂN CHỦ CỦA
ĐẤT NƯỚC LÀ MỐI ĐE DỌA TRỰC TIẾP ĐỐI VỚI CHẾ ĐỘ ĐỘC TÀI CỦA CHÍNH MÌNH. Nếu
không được kiểm soát, nền dân chủ non trẻ của Ukraine có thể lây lan và trở
thành chất xúc tác cho sự tan rã của Liên bang Nga. Đã chứng kiến sức mạnh của
các cuộc nổi dậy dân chủ cơ sở vào cuối những năm 1980, Putin không có ý định mạo
hiểm lặp lại điều đó. Thay vào đó, ông bị ám ảnh bởi ý tưởng lật đổ nền dân chủ
Ukraine và tái khẳng định quyền kiểm soát của Nga đối với đất nước này.
Trong suốt thập kỷ sau Cách mạng Cam, Putin
đã tìm cách phá hoại nền độc lập của Ukraine thông qua các chiến dịch can thiệp
chính trị và kinh tế quy mô lớn. Khi người dân Ukraine bất chấp Điện Kremlin và
một lần nữa xuống đường trong cuộc #Cách_Mạng_Nhân_Phẩm năm 2014, Putin đã
đáp trả bằng cách chiếm Crimea và xâm lược vùng Donbas ở miền đông Ukraine. Điều
khiến ông ta thất vọng là sự can thiệp quân sự hạn chế này đã không thể làm chệch
hướng quá trình hội nhập Euro-Atlantic của Ukraine. Ngược lại, nó đã thống nhất
Ukraine và củng cố đáng kể bản sắc dân tộc Ukraine. ĐỐI MẶT VỚI VIỄN CẢNH MẤT
UKRAINE HOÀN TOÀN, PUTIN SAU ĐÓ ĐÃ ĐƯA RA QUYẾT ĐỊNH ĐỊNH MỆNH LÀ PHÁT ĐỘNG CUỘC
XÂM LƯỢC TOÀN DIỆN VÀO THÁNG 2 NĂM 2022.
● Kể từ năm 2022, Putin đã đưa ra nhiều bằng
chứng về ý định hủy diệt Ukraine với tư cách là một quốc gia và một dân tộc.
Trong 20% diện tích Ukraine hiện do Điện Kremlin kiểm soát, MỌI DẤU VẾT CỦA BẢN
SẮC UKRAINE ĐANG BỊ XÓA BỎ MỘT CÁCH TÀN NHẪN TRONG BỐI CẢNH KHỦNG BỐ, bao gồm
các vụ bắt giữ và trục xuất hàng loạt. Một cuộc điều tra của Liên Hợp Quốc đã kết
luận rằng Nga phạm tội ác chống lại loài người trên khắp các khu vực bị chiếm
đóng của Ukraine.
Chương trình nghị sự bài trừ của Điện Kremlin
tại các vùng Ukraine bị chiếm đóng phản ánh luận điệu bài Ukraine cuồng nhiệt
đang thống trị diễn ngôn chính trị Nga đương đại và định hình không gian thông
tin của đất nước này. Bản thân Putin thường xuyên khẳng định rằng người Ukraine
thực sự là người Nga (“một dân tộc”), trong khi nhiều đồng nghiệp của ông ta tại
Điện Kremlin lại công khai đặt câu hỏi về quyền tồn tại của Ukraine.
Lập trường kiên quyết của Moscow trong các cuộc
đàm phán hòa bình gần đây tại Istanbul đã càng làm nổi bật mục tiêu chiến tranh
cực đoan của Putin và khẳng định sự từ chối chung sống hòa bình với một nhà nước
Ukraine độc lập và có chủ quyền. Nga khăng khăng rằng Ukraine sau chiến tranh
phải đồng ý bị chia cắt, phi quân sự hóa và bị cô lập quốc tế trước khi lệnh ngừng
bắn có thể được thực thi. KHÔNG CẦN PHẢI TƯỞNG TƯỢNG NHIỀU ĐỂ DỰ ĐOÁN PUTIN XEM
SẼ LÀM GÌ KHI UKRAINE TRỞ NÊN VÔ PHƯƠNG TỰ VỆ THEO CÁCH NÀY.
Đã định vị Ukraine là một “kẻ chống Nga”
không thể chấp nhận được, thật khó để Putin giờ đây có thể chấp nhận bất cứ điều
gì ngoài việc chấm dứt chế độ nhà nước Ukraine. BẤT KỲ GIẢI PHÁP ĐÀM PHÁN NÀO BẢO
VỆ SỰ TỒN VONG CỦA MỘT UKRAINE ĐỘC LẬP SẼ BỊ MOSCOW COI LÀ MỘT ĐẠI THẤT BẠI. Điều
này hoàn toàn chế nhạo những nỗ lực do Mỹ dẫn đầu nhằm làm trung gian cho một nền
hòa bình mang tính chất thỏa hiệp. Suy cho cùng, KHÔNG THỂ CÓ SỰ THỎA HIỆP CÓ Ý
NGHĨA NÀO GIỮA CÁC MỤC TIÊU DIỆT CHỦNG CỦA NGA VÀ SỰ TỒN VONG CỦA QUỐC GIA
UKRAINE.
Trước thềm hội nghị thượng đỉnh Alaska, cả
Washington và Moscow dường như đều chủ động hạ thấp kỳ vọng. Điều này có lẽ là
khôn ngoan. Cuộc gặp song phương đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo Mỹ và Nga trong
cuộc xâm lược toàn diện Ukraine rõ ràng là một sự kiện quan trọng, NHƯNG Ở GIAI
ĐOẠN ĐẦU CỦA QUÁ TRÌNH ĐÀM PHÁN NÀY, THAM VỌNG ĐẾ QUỐC CHƯA HỀ SUY GIẢM CỦA
PUTIN DƯỜNG NHƯ KHÔNG CÒN CHỖ CHO KỸ NĂNG ĐÀM PHÁN LỪNG LẪY CỦA TRUMP.
CUỐI CÙNG, NẾU TRUMP MUỐN CHẤM DỨT ĐỔ MÁU Ở
UKRAINE, ÔNG TA PHẢI NÓI CHUYỆN VỚI PUTIN BẰNG NGÔN NGỮ CỦA SỨC MẠNH. Nhà lãnh
đạo Mỹ chắc chắn có đủ khả năng để làm điều đó, nhưng cho đến nay ông ta vẫn
tìm cách tránh đối đầu trực tiếp với nhà độc tài Nga.
Nếu điều đó không thay đổi, chiến tranh sẽ tiếp
diễn. Putin hiện không có ý định từ bỏ một cuộc xâm lược mà ông ta coi là một sứ
mệnh lịch sử thiêng liêng, và sẽ không bị thuyết phục bởi lời hứa về những nhượng
bộ lãnh thổ nhỏ, ngay cả khi những gì được đề nghị lại là "bất động sản
giá trị".
-------------------------------------
Peter Dickinson là biên tập viên của
Ukraine Alert Service thuộc Atlantic Council
No comments:
Post a Comment