Đâu
rồi công bằng cho tiến sĩ Hoàng Phương Mai?
Nguyễn Ngọc Chu
24/08/2025
https://baotiengdan.com/2025/08/24/dau-roi-cong-bang-cho-tien-si-hoang-phuong-mai/
1. Có người nói, không biết rõ tình hình nội bộ
thì đừng xen vào. Nhưng quy luật vận hành của tạo hoá dạy điều khác. Không đến
mặt trời mà biết ánh sáng mặt trời là do phản ứng nhiệt hạch trong lõi mặt trời
sinh ra. Không mở “hộp đen” nhưng từ kết quả đầu ra thì biết “ruột gan” của “hộp
đen”. Nhìn cá chết ở hồ thì biết môi trường sống ở hồ. Xem video tự thiêu của
Hoà Thượng Thích Quảng Đức, TT Kennedy phải bỏ ra ngoài phòng họp và nói rằng
nơi đó chính quyền đã làm những điều khủng khiếp lắm mới buộc nhà sư phải tự
thiêu.
Sự quyên sinh của TS Hoàng Phương Mai là chứng cớ cốt lõi
khẳng định bất công chà đạp chị. Hàng chục bản giải trình, hay trăm trang biên
bản hội họp chẳng đáng nghĩa gì trước sự hy sinh tính mạng để đòi sự công bằng.
2. Có tâm ma thì ma, có tâm phật thì phật. Có
người nói vì do trầm cảm, vì do quẫn trí. Người chính trực nhìn theo cách của
mình.
Thái tử Đan nhờ Điền Quang tìm người hành thích vua Tần
và dặn đi dặn lại rằng việc hệ trọng nên đừng cho ai biết. Sau khi tiến cử Kinh
Kha cho thái tử Đan, Điền Quang tự vẫn. Vì cho rằng phải dặn lại lần thứ hai,
chứng tỏ Thái tử Đan vẫn nghi ngờ. Chỉ bằng cái chết mới xoá được nghi ngờ của
thái tử Đan, rằng Điền Quang đã mang theo bí mật vào nấm mồ. Kẻ sĩ tìm đến cái
chết để chứng minh sự trong sạch của mình.
Nhiều tháng liên tục, hàng ngày đến Viện làm việc, dù Viện
đã [bị] cho thôi việc, nhưng không chịu nhận quyết định – không phải “tâm thần”,
không phải “gàn”. Chỉ là người chính trực bảo vệ lẽ phải của mình. Một cách
kiên trì. Một cách cứng đầu cứng cổ. Không chịu khuất phục. Bỏ qua, coi khinh mọi
sự đàm tiếu tầm thường.
3. Có người nói, Viện Hán Nôm khuyên TS Hoàng
Phương Mai rút đơn kiện và trình bày do sức khoẻ không tốt nên “không hoàn
thành nhiệm vụ” thì “Viện sẽ xoá bỏ quyết định nghỉ việc để TS Hoàng Phương Mai
tiếp tục làm việc. Nhưng TS Hoàng Phương Mai không làm, “vì không sai, và còn
vì Viện Hàn lâm động viên yên tâm, chờ xem xét lại, do còn bận quá nhiều việc”.
Sự lùi bước dưới danh nghĩa “khuyên” nhưng thực tế là “bắn
tin cầu hoà” chứng tỏ lãnh đạo Viện Hán Nôm ở thế thua, ở phía sai trái. Họ cần
sự “rửa mặt” rằng “họ đúng, TS Hoàng Phương Mai sai” thì họ rút lại quyết định
vì “nhân văn” vì đã “ăn năn hối cải”.
Nhưng tiếc thay TS Hoàng Phương Mai là người cương trực,
không sai không nhận lỗi, càng không vì lợi lộc mà “đúng” nói thành “sai” như
nhiều kẻ khác.
4. Vì người chính trực, nên tin vào lẽ phải sẽ
thắng. Tiếc thay, lý lẽ của kẻ mạnh đang ngự trị ở nhiều nơi.
Kiện chính quyền, trong xã hội hiện thời hầu như vô vọng.
Chính quyền, người sau bảo bảo vệ người trước. Họ có quyền lực. Họ đông đảo. Họ
là “siêu lẽ phải”. TS Hoàng Phương Mai có đúng một thì chính quyền càng “trăm lần
đúng hơn”. Mong vào cấp trên bảo vệ mình mà không bảo vệ lãnh đạo Viện Hán Nôm
là một “vi phạm tiên đề” của TS Hoàng Phương Mai. Và đến khi cảm nhận được tình
cảnh thực tế vô vọng, TS Hoàng Mai Phương đã lấy cái chết để chứng minh mình
đúng.
Tuy lý lẽ của kẻ mạnh ngự trị khắp mọi nơi, nhưng luật
nhân quả cuối cùng sẽ được thực thi vì sứ mệnh của tạo hoá.
5. Thủ tướng Shinzo Abe từ chức vì đề phòng sức
khỏe yếu sẽ thiếu minh mẫn ảnh hưởng đến vận mệnh đất nước. Thủ tướng Hàn Quốc
Chung Hong-won từ chức vì chìm phà Sewol trên đường đến đảo Jeju. Tư lệnh Lục
quân Ukraine, Tướng Drapatyi từ chức vì thao trường của một lữ đoàn bị tập
kích. Ông nói, “ai đó phải chịu trách nhiệm”.
Trong sự vụ mất hàng trăm cuốn sách của Viện Hán Nôm,
lãnh đạo Viện Hán Nôm là người chịu trách nhiệm lớn nhất.
6. Lãnh đạo Nhà nước đang muốn dựa vào trí thức
để đưa đất nước vươn mình. Đang có ý định mời cả trăm chuyên gia giỏi quốc tế về
nước làm việc. Không thể không biết việc quyên sinh chấn động của TS Hoàng
Phương Mai vì bảo vệ lẽ phải. Lấy cuộc sống để chứng minh sự vô tội thì đến quỷ
thần cũng phải cảm động.
Trí thức trong nước phải quyên sinh, như cá chết trong hồ,
nếu không thay nước làm sạch hồ, thì cá mới mang về tất không sống được.
------------------
Cái
chết của TS Hoàng Phương Mai liệu có là bài học cảnh tỉnh giới trí thức nhà nước?
Lưu Trọng Văn
22/08/2025
https://baotiengdan.com/2025/08/22/cai-chet-cua-ts-hoang-phuong-mai-lieu-co-la-bai-hoc-canh-tinh-gioi-tri-thuc-nha-nuoc/
Sự kiện tiến sĩ Hán Nôm Hoàng Phương Mai tự sát ở tuổi 49
rúng động dư luận.
Vì sao nên nỗi? Chắc phải có uẩn khúc gì ở đây.
Một số người liên quan Viện Hán Nôm cho biết, TS Mai có
nhiều đơn thư kiện cáo lãnh đạo Viện Hán Nôm gửi lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học
xã hội Việt Nam. Đúng sai thế nào không rõ, nhưng chính vì những đơn thư kiện
cáo này đã góp phần dẫn đến TS Mai bị buộc thôi việc với lý do không hoàn thành
nhiệm vụ nhiều năm.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2025/08/1-87-1024x462.jpg
Ảnh: TS Hoàng Phương Mai. Nguồn: TS Phạm Thùy
Vinh
Sự kiện đau lòng một người mẹ bị dồn chân tường, phẫn uất
đã tự sát để lại chồng ốm đau và hai con chưa tự lập, không thể không tạo sóng
dư luận.
Câu hỏi đặt ra là, tại sao ở một viện nghiên cứu khoa học
danh giá thành viên của Viện Hàn lâm khoa học danh giá, nơi tập trung hầu hết
là các giáo sư, tiến sĩ cũng rất danh giá, với hầu hết lãnh đạo là các giáo sư
tiến sĩ danh giá lại có thể xảy ra một sự việc đau lòng liên quan tới nhân phẩm
và số phận con người đến như vậy?
Với câu hỏi ấy, không thể không có những nghi vấn về giới
trí thức ở các cơ quan nhà nước.
Tại sao trước sự kiện đơn thư tố cáo kéo dài nhiều năm của
một nhà khoa học, dù đúng sai thế nào mà không được minh bạch, không được xử lý
công minh kịp thời?
Chuyện đơn thư tố cáo trong giới lãnh đạo trí thức khoa học
như vậy đã kéo dài nhiều năm, tại sao không thấy các trí thức khoa học cùng cơ
quan lên tiếng ủng hộ hay phê phán?
Sự thờ ơ?
Sự vô cảm?
Vâng, sự im lặng của các vị trí thức ở ngôi lãnh đạo ở
các cơ quan liên quan trên phần nào có thể hiểu được, vì với cơ chế còn nhiều vấn
đề, thì các vị trí thức khi tham gia quan quyền có thể đánh mất phẩm chất trí
thức không ít thì nhiều.
Nhưng sự im lặng của giới trí thức chuyên môn thuần tuý
trong các cơ quan nhà nước trên, trước một sự việc liên quan đến sự thật và
công lý thì thật khó hiểu.
Vậy thì trí thức – anh, chị là ai?
Vì cô đơn, cô độc dẫn đến bất lực cùng quẫn nữ tiến sĩ
khoa học Phương Mai mới tự sát.
Cái chết bi thương ấy giữa thời cuộc lãnh đạo quốc gia
đang đề cao vai trò trí thức liệu có để lại sự cảnh tỉnh hay báo động về thực
trạng giới trí thức hiện nay không?
TS Phương Mai có thể đúng và có thể sai. Thước đo của tri
thức là năng lực và phẩm chất phân biệt được đúng, sai. Nếu các vị trí thức ở
các cơ quan trên sử dụng năng lực của mình và dám đứng về cái đúng, dám phê
phán cái sai khi sự việc xảy ra thì chắc chắn không có cái chết của một nhà
khoa học ở tuổi 49 của mình.
No comments:
Post a Comment