Cách
đây vài tháng, tôi nhận được cuộc gọi của anh T. Anh cho biết, một nguồn khả
tín của anh báo rằng danh sách bị bắt trong năm nay có tên Huy Đức. Không chỉ
có tên, Huy Đức còn nằm ở đầu bảng. Do vậy, việc bắt Huy Đức chỉ là vấn đề thời
điểm. Tôi tin Huy Đức nhận thức rõ mức độ đe dọa cá nhân mình.
Cùng
với Huy Đức, danh sách còn có vài người khác, trong đó có XXX. Không thân với
Huy Đức và cả với XXX, anh T. muốn tôi nhắc với XXX rằng phải cẩn thận. Cá nhân
tôi không thân Huy Đức. Trước giờ tôi chỉ gặp vài lần, trong đó có một số buổi
chiêu đãi ngoại giao của các lãnh sự quán ở Sài Gòn. Do đó, tôi đã không nói gì
với Huy Đức.
Vả
lại, một người có quá nhiều nguồn như Huy Đức, từ công an, quân đội đến tình
báo và cả các nhân vật chóp bu trong hệ thống, hẳn nhiên anh ấy biết nhiều hơn
rất nhiều mà những gì “bên ngoài” biết về anh ấy. Tuy nhiên, tôi báo tức thời
cho XXX, thậm chí còn nhắn thêm với vài bạn thân của XXX, để cùng đánh động rằng
sự việc thật sự rất nghiêm trọng, rằng đang có một làn sóng bắt bớ nhằm vào những
người “mặc định” được xem là “bất khả xâm phạm”.
Quen
thuộc với cách thức làm việc của an ninh (dựa vào việc quan sát đối tượng bị bắt,
lý do được nêu khi bị bắt và thời điểm bị bắt), có một lúc, tôi tin rằng có một
số người chắc chắn không bao giờ bị an ninh đụng đến.
An
ninh thường chỉ nhắm vào những người hoạt động có tổ chức (cho dù “tổ chức” ở
đây là một nhóm rất nhỏ), những người công khai kêu gọi cổ xúy hoạt động xã hội
dân sự, những người có liên lạc với các tổ chức nước ngoài; và những người gặp
gỡ viên chức ngoại giao phương Tây khi họ đến để tìm hiểu về tình trạng nhân
quyền Việt Nam. Với những “đối tượng” độc lập, dù sức ảnh hưởng mạnh như thế
nào, chỉ lên tiếng bày tỏ quan điểm, chủ yếu là cảm xúc nhiều hơn là lý lẽ và lập
luận chạm đến hệ thống, thì “an toàn”.
Tuy
nhiên, vài năm gần đây, dường như cách thức làm việc của an ninh và công an bắt
đầu thay đổi. Đối tượng họ nhắm đến rộng hơn. Mức độ nguy hiểm đe dọa cao hơn.
Chẳng ai có thể an toàn được nữa. Nếu lúc trước người ta chuẩn bị dư luận kỹ
hơn trước khi ra tay bắt người, bây giờ họ trở nên bất chấp. Thái Văn Đường
thậm chí bị bắt cóc ở Thái Lan. Trước khi được giới ngoại giao Đức can thiệp và
đưa sang Đức an toàn, Nguyễn Tiến Trung cũng phát hiện mình bị theo dõi ở
Thái Lan. Trước đó, khi còn ở Sài Gòn, dù hạn chế hoạt động tối đa, thậm chí đến
mức “zero”, Nguyễn Tiến Trung vẫn bị dọa dẫm.
Điều
đó cho thấy, “mới” cũng như “cũ”, còn “hoạt động” hay không, gần như bất kỳ đối
tượng nào có “tiền án chính trị” cũng đều có khả năng bị bắt. Và người ta muốn
bắt, chứ không phải chỉ giám sát và theo dõi. Thậm chí người ta sẵn sàng bắt những
người mà không ai tin có thể bị bắt. Bắt với những quy kết rất không rõ ràng.
Khi
nghe tin về “danh sách 2024”, do vậy, tôi đã không còn hồ nghi - về sự bất
khả xâm phạm của một số người mà tôi từng tin họ không thuộc đối tượng mà an
ninh cần bắt. Nếu trước kia, tôi tin rằng an ninh luôn cân nhắc vấn đề dư luận,
sự “rúng động dư luận”, tác động và ảnh hưởng của sự việc, không chỉ với xã hội
trong nước mà còn với cả phản ứng nước ngoài; thì bây giờ, tôi thấy rằng “niềm
tin” này không còn “có cơ sở”. Bây giờ, dư luận đối với chính quyền không còn ý
nghĩa gì. Cả nước đang sống trong sợ hãi. Chính sách khủng bố người dân bằng
sự sợ hãi đã thành công gần như tuyệt đối.
Dư
luận nước ngoài cũng không còn đủ mạnh để ảnh hưởng đến Việt Nam. Trong cái gọi
là thế giới toàn cầu và những ảnh hưởng ràng buộc toàn cầu, không còn có sự hiện
diện của vấn đề nhân quyền. Với Mỹ lẫn EU, việc lên tiếng trước những vụ vi phạm
nhân quyền ngày càng giống một hành động mang tính chiếu lệ. Việt Nam đang là một
trong những trọng tâm của Mỹ trong bản thiết kế chính sách đối ngoại mà Hà Nội
được dùng làm đối trọng với Trung Quốc.
Chẳng
ai còn mặn mà thật sự với chuyện nội bộ Việt Nam. Phạm Đoan Trang, Phạm Chí
Dũng, Nguyễn Lân Thắng, thậm chí Trần Huỳnh Duy Thức… chỉ là những cái tên,
rất cô độc, như là những con chữ lẻ loi, nằm trong bản báo cáo tình trạng nhân
quyền Việt Nam. Họ không còn hiện diện trên bàn làm việc chính sách của giới chức
ngoại giao giữa Việt Nam với thế giới bên ngoài.
Ủy
ban Bảo vệ Nhà báo (Committee to Protect Journalists) cho biết, thời điểm hiện
tại, ít nhất 19 nhà báo trong nước đang bị giam. Hai người bị bắt trong năm
2024 là Nguyễn Chí Tuyến và Nguyễn Vũ Bình. Freedom House cho biết thêm,
ít nhất 60 blogger và nhà hoạt động đã bị kết tội “làm, tàng trữ và phát tán
tài liệu chống nhà nước” kể từ năm 2018. Và theo đánh giá và xếp hạng của
Reporter Without Borders, Việt Nam hiện nằm ở vị trí 174/180 trong bảng chỉ số
về tự do ngôn luận - tệ hơn cả Nga (162/180) và Trung Quốc (172/180).
Bây
giờ, không ai còn có thể “an toàn”, cho dù là người của phe nhóm hay là một người
độc lập không dính dáng bất kỳ tổ chức nào, kể cả tổ chức phi chính phủ. Đã và
sẽ không còn tiếng nói phản biện nào nữa. Không còn tư duy phản biện nào nữa,
cho dù ý thức công dân vẫn mãnh liệt, và vẫn không thôi khát khao một tương lai
sáng sủa hơn. Đất nước đang chìm hay đi lên, tự mỗi người đều có câu trả lời.
.
HĐ đã biết là mình sẽ bị bắt. Vì vậy, HĐ đã chuẩn bị sẵn
sàng cho tình huống này. HD đã nhiều lần trả lời bạn bè, nếu sợ bị bắt thì tôi
đã không trở về sau khi xuất bản Bên Thắng Cuộc. Khác với những nhà hoạt động
khác, HĐ tin rằng thể chế hiện tại phải được thay đổi, nhưng không phải bằng
lực lượng bên ngoài, mà bằng bộ phận tinh hoa, tri thức và lương tri trong đảng
CS. Vì vậy, tất cả những bài chính luận phản biện của HĐ đều có nội dung và mục
đích này. Theo tôi, việc bắt giữ truy tố HĐ là một yếu tố tích cực cho cá nhân
HĐ, sẽ là một điểm quyết định thay đổi lập trường chính trị và vị trí của HĐ đối
với tiến trình hướng đến dân chủ của xã hội VN. VN cần những con người có tri
thức, trí tuệ và bản lĩnh như HĐ.
No comments:
Post a Comment