Donald Trump có thể
tranh cử tổng thống Mỹ từ sau song sắt?
Mark Shea
BBC
World Service
3
tháng 6 2024, 13:31 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cekk3g10vnvo
Vào một ngày chưa từng có tiền lệ trong nền chính trị của nước
Mỹ, ông Donald Trump đã trở thành vị cựu tổng tổng đầu tiên bị kết tội hình sự.
Hôm 30/5 theo giờ Mỹ, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bị
tuyên “có tội” với toàn bộ 34 tội danh trong vụ truy tố làm giả hồ sơ kinh
doanh để chi tiền bịt miệng sao khiêu dâm Stormy Daniels
Hầu
hết các chuyên gia đều cho rằng không có khả năng ông Trump sẽ ngồi tù cho 34 tội
danh bị kết tội vào hôm thứ Năm 30/5 tại tòa án ở New York.
Trước
đó, vào ngày 30/5 theo giờ Mỹ, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bị tuyên “có tội”
với toàn bộ 34 tội danh trong vụ truy tố làm giả hồ sơ kinh doanh để chi tiền bịt
miệng sao khiêu dâm Stormy Daniels.
Ông
Trump có thể kháng cáo - một quy trình có thể kéo dài hơn khuôn khổ cuộc bầu cử
tổng thống vào tháng 11 tới và ngay cả khi đã có phán quyết, thì một khoản phạt,
bị quản chế hoặc giám sát có thể là những kết cục khả dĩ hơn.
Nhưng
thậm chí trong kịch bản xấu nhất là bị tù giam thì ông Trump có thể tiếp tục là
một ứng viên tổng thống (và thậm có chí có khả năng là tổng thống Mỹ từ bên
trong nhà tù).
Ông
Donald Trum hôm Chủ nhật 2/6 cho biết sẽ chấp nhận bị quản thúc tại gia hoặc ở
tù nhưng cho rằng công chúng sẽ khó khăn để chấp nhận điều này.
Dự
kiến ông Trump sẽ bị giam giữ vào ngày 11/7 tới đây, bốn ngày trước khi Đảng Cộng
hòa tiến hành đại hội toàn quốc từ ngày 15-18/7 để chính thức chọn ra ứng viên
tranh cử với Tổng thống đương nhiệm Joe Biden trong cuộc bầu cử vào tháng 11 tới.
Trả
lời Fox News ông Trump nói:
"Tôi
không chắc công chúng có ủng hộ chuyện này không."
"Tôi
nghĩ công chúng sẽ khó mà chấp nhận. Bạn biết đó, tới một lúc nào đó sẽ có một
điểm giới hạn."
·
Ông Trump bị tuyên có
tội, công bố án phạt vào tháng 7, cơ hội trở lại Nhà Trắng thế nào?31 tháng 5 năm 2024
·
Cựu tổng thống Mỹ và
diễn viên khiêu dâm: Stormy Daniels là ai và ông Trump đã làm gì?25 tháng 4 năm 2024
·
Bầu cử Mỹ 2024: Những
câu hỏi thường gặp14 tháng 3 năm 2024
Một
người phạm tội có thể chạy đua vào Nhà Trắng hay không?
Những
yêu cầu về pháp lý đối với các ứng viên tổng thống đã không thay đổi kể từ năm
1789 khi George Washington trở thành vị tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ.
"Có
tiêu chuẩn là ứng viên phải sinh ra ở Mỹ hoặc lãnh thổ của Mỹ. Từ đó đã có ồn
ào về chuyện liệu cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama có thật sự là một công dân Mỹ
hay không," Iwan Morgan, Giáo sư danh dự về lịch sử Mỹ từ Đại học College
London nói với BBC, "và họ phải ở một độ tuổi nhất định [35 tuổi]."
Các
ứng viên cũng cần phải là cư dân sinh sống tại Mỹ trong 14 năm qua - một hạn chế
được đưa ra sau cuộc Nội chiến để ngăn cấm "những người tham gia vào cuộc
nổi dậy chống lại nước mỹ", Giáo sư Morgan nói, mặc dù ông cho rằng Tòa án
Tối cao Mỹ đã loại bỏ khả năng sử dụng điều này để nhắm vào Donald Trump.
Nhưng
không có lệnh cấm nào đối với một người bị kết án hình sự trong việc chạy đua
vào Nhà Trắng.
Lý
do cho điều này bắt nguồn từ lịch sử lập quốc của nước Mỹ, Giáo sư Morgan nói.
"Nước
Mỹ được sinh ra từ cuộc cách mạng và có khả năng ai đó bị tù vì hành động chống
đối hòang gia - nước Mỹ khi đó vẫn là một thuộc địa của Anh - có thể bị loại khỏi
cuộc tranh cử tổng thống.
Không
có người cha lập quốc nào của nước Mỹ - những thành viên đã soạn thảo Hiến pháp
Mỹ năm 1787 - thật sự bị người Anh bỏ tù, nhưng "một số người" suýt bị
tù giam", Giáo sư Morgan nói.
"Nếu
cuộc cách mạng không thành công, thì họ đã bị kết tội phản bội Hoàng gia và trở
thành tù nhân."
Đó
là lý do những người đặt bút cho Hiến pháp đã chần chừ trong việc lập ra các giới
hạn nhằm vào ai có thể trở thành tổng thống, một chính sách đã đưa đến việc có
3 ứng viên vận động tranh cử ngay từ sau song sắt.
Eugene
V Debs
Các
chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Eugene V Debs vào các năm 1912 và 1920
đã tạo dấu ấn ngắn ngủi cho chủ nghĩa xã hội tại Mỹ
"Ứng
viên quan trọng nhất chạy đua vào Nhà Trắng trong khi bị giam trong nhà tù liên
bang là ông Eugene Debs vào năm 1920," Giáo sư Morgan cho biết.
Ông
Debs lần đầu tiên bị tù giam vào năm 1894, khi một quan chức công đoàn lãnh đạo
một cuộc đình công nhằm vào một công ty xe lửa, ông bị phát hiện cản trở việc
chuyển thư.
Quân
đội đã can thiệp vào cuộc đình công và ông Debs bị 6 tháng tù giam, một trải
nghiệm mang lại hậu quả nặng nề đối với tương lai chính trị của ông.
"Vào
đầu thế kỷ 20, ông Debs đã trở thành một thành viên nổi bật của Đảng Xã hội Mỹ.
Ông ra tranh cử tổng thống trong các năm 1904, 1908, 1912 và 1920," Giáo
sư Morgan cho biết (ông Debs cũng tranh cử với tư cách đại diện Đảng Dân chủ Xã
hội vào năm 1900).
"Vào
năm 1912, trong cuộc chạy đua gồm bốn ứng viên bao gồm Woodrow Wilson từ Đảng
Dân chủ, William Howard Taft từ Đảng Cộng hòa, cựu Tổng thống thuộc Đảng Cộng
hòa Theodore Roosevelt theo đường lối cấp tiến, ông Debs đã có một kết quả rất
đáng ghi nhận.
Ông
đã giành được gần một triệu lá phiếu bầu, chiếm 6% tổng số phiếu, "tỷ lệ
phần trăm cao nhất mà một ứng viên Đảng Xã hội ở Mỹ từng có được".
Ông
không giành được phiếu đại cử tri nào, mặc dù xếp thứ hai tại bang Florida.
"Nhưng
cuộc chiến sắp tới - Chiến tranh Thế giới thứ Nhất - sẽ đặt ra một tình thế tiến
thoái lưỡng nan lớn cho những người theo chủ nghĩa xã hội Mỹ, Giáo sư Morgan
nói: "Chúng ta có ủng hộ nó với lý do yêu nước, hay chúng ta phản đối nó
như một cuộc chiến tranh tư bản?"
Ông
Debs rất phản chiến và tìm cách khiến người Mỹ nao núng tham gia.
"Vào
đầu mùa thu năm 1918 - cuộc chiến đã gần kết thúc - phát biểu tại thành phố
Canton, bang Ohio, ông đã kêu gọi người Mỹ chống lại lệnh nhập ngũ," Giáo
sư Morgan cho biết.
Ông
Debs bị truy tố vì tội kích động nổi loạn và bị đưa vào nhà tù liên bang
Atlanta vào tháng 4/1919. Ông vẫn còn ở đó trong cuộc bầu cử năm sau, và Đảng
Xã hội Mỹ đã đề cử ông làm ứng cử viên của họ.
Ông
Debs giành được nhiều phiếu bầu hơn một chút so với năm 1912 (914.191 phiếu vào
năm 1920 so với 901.551 phiếu vào năm 1912), nhưng lần này chỉ chiếm khoảng 3%
tổng số phiếu bầu, do phụ nữ lúc này đã có quyền bầu cử."
Nhưng
những điều kiện tại nhà tù Atlanta khác xa so với các nhà tù mà một tội phạm
"cổ cồn trắng" trải qua tại Mỹ ngày nay và việc bị tù giam đã gây tác
động lên ông Debs.
Ông
được tự do sau khi trải qua 3 năm ngồi tù nhưng sức khỏe cũng ông không thể hồi
phục. Ông qua đời vào năm 1926.
Sau
ông Debs, các đảng xã hội chủ nghĩa ở Mỹ không bao giờ tạo được tác động lớn
như vậy lên các cuộc bầu cử ở Mỹ nữa."
·
Bầu cử Mỹ 2024: Những
câu hỏi thường gặp14 tháng 3 năm 2024
·
Đảng Cộng sản Trung
Quốc thích Trump hay Biden thắng cử?6 tháng 3 năm 2024
Lyndon
LaRouche
Ông
LaRouche đã khơi mào một phong trào chính trị với thuyết âm mưu đóng vai trò
trung tâm
Một
ứng viên tổng thống Mỹ tiến hành vận động tranh cử từ sau song sắt vì các lý do
khác biệt hơn là ông Lyndon LaRouche, người nắm kỷ lục về số lần tranh cử tổng
thống.
"Ông
ấy đã vài lần tranh cử với tư cách thành viên Đảng Dân chủ, thường là một ứng
viên từ đảng thứ ba và tên của ông ta nằm trên lá phiếu của mọi cuộc bầu cử, từ
năm 1976 đến năm 2008. Đây là sở thích của ông ấy," Giáo sư Morgan bình luận.
Ông
LaRouche đã hăng hái hoạt động chính trị theo phe cánh tả vào những năm 1940,
nhưng trước những năm 1970, quan điểm chính trị của ông ấy đã dịch chuyển
"xa hơn về phe cánh hữu".
"Sự
liên kết giữa cái tôi Dân chủ và Cộng hòa của ông ấy là việc ông ấy là một người
theo thuyết âm mưu. Người đàn ông này có những ý tưởng về âm mưu đáng kinh ngạc
nhất - ông tin rằng Nữ hoàng Elizabeth đã định hại mình," Giáo sư Morgan
nói.
Nhưng
ông LaRouche vẫn tiếp tục tạo ra một phong trào chính trị dựa trên sự kết hợp
giữa thế giới quan kỳ lạ của ông và các chính sách dân túy điển hình như giảm
thuế và đảm bảo chính phủ không theo dõi công dân của mình.
Phong
trào này chưa bao giờ có hơn 2.000 người tham gia, theo Giáo sư Morgan, nhưng
các ứng viên được LaRouche hậu thuẫn đã bất ngờ giành được đề cử của Đảng Dân
chủ cho các vai trò quan trọng ở bang Illinois vào năm 1986 (một trong số họ,
Janice A Hart, đã đe dọa sẽ mang xe tăng xuống đường) và có lẽ quan trọng hơn
là đã huy động được rất nhiều tiền.
"Chúng
ta không bao giờ biết được bao nhiêu, nhưng một số người ước tính là 200 triệu
USD," Giáo sư Morgan nói, "và ông ấy đã sử dụng số tiền đó để hậu thuẫn
các ứng viên mà ông ấy đã phê chuẩn trong các cuộc bầu cử tại địa phương, bang
và quốc hội - với rất ít thành công."
Ông
đã bị tù giam vì tội lừa đảo qua thư vào năm 1989 và bị kết án 15 năm tù.
"Trong
cuộc bầu cử năm 1992, ông LaRouche quyết tâm ở đó," Giáo sư Morgan nói,
"và ông ấy có tên trên lá phiếu ở khá nhiều bang, nhưng bị áp đảo và kết
thúc vớvới 27.000 số phiếu ít ỏi, gần bằng 0,1% tổng số phiếu bầu."
Ông
LaRouche được giảm án và ra tù vào năm 1994. Ông ấy tiếp tục vận động tranh cử
trong các năm 1996, 2000, 2004 và 2008.
Mặc
cho khả năng huy động tiền và sự bền bỉ trong quá trình vận động tranh cử, ông
LaRouche không bao giờ tạo nên ấn tượng nào, Giáo sư Morgan đánh giá.
"Ông
Lyndon LaRouch không có gì hơn là một chú thích nhỏ trong lịch sử."
Ông
Larouche qua đời vào năm 2019.
·
Donald Trump: Chính
sách biên giới của Tổng thống Biden là 'âm mưu lật đổ' nước Mỹ3 tháng 3 năm 2024
·
Ông Trump nói sẽ
'khuyến khích’ Nga tấn công các thành viên NATO không đóng tiền11 tháng 2 năm 2024
Joseph
Smith
Người
sáng lập chủ nghĩa Mặc Môn (Mormonism) Joseph Smith đã bị bắn chết trong khi vận
động tranh cử từ nhà tù vào năm 1844
Ông
Josepth Smith đã sáng lập chủ nghĩa Mặc Môn - một tôn giáo tập trung vào Chúa
Jesus nhưng có sự khác biệt đáng kể trong niềm tin vớvới các nhà thờ Công giáo,
Tin lành và Chính thống giáo - vào năm 1830. Ông đã đề ra chủ nghĩa đa thê cho
các thành viên thận cận của mình trong phong trào này.
"Đối
với những người không tham gia chủ nghĩa này, vấn đề đa thê không thực sự được ủng
hhộ," Giáo sư Morgan cho biết.
"Đa
thê được xem là mối đe dọa đến với các giá trị nền tảng của Mỹ. Đa thê được xem
là một dạng tội phạm tồi tệ nhất và Smith được cáo buộc có đến 20 người vợ."
"Ông
Smith đến từ bang Massachusetts, nhưng việc tìm kiếm nơi ở an toàn cho những
tín đồ đã đưa họ vừa phía tây đến bang Illinois.
Cũng
có những người theo chủ nghĩa Mặc Môn thành lập thành phố của chính mình vào đầu
những năm 1840, Nauvoo ở bờ sông Mississippi, nơi họ hy vọng được sống và thờ
phượng trong hòa bình.
Smith
được bầu làm thị trưởng và thành lập lực lượng dân quân Mormon.
"Thế
nhưng vấn đề là Smith llà một nhân vật gây chia rẽ ngay bên trong đạo Mặc Môn.
Chủ nghĩa đa thê của ông ta đã gây ra sự thù hận của những người theo chủ nghĩa
Mặc Môn khác bị ông ta cướp vợ."
Smith
cũng đã ra lệnh đội dân quân phá hủy máy in của một tờ báo chống lại mình và bị
tù giam tại thành phố Carthage, bang Illinois.
Ông
tranh cử với tư cách ứng viên Đảng Cải cách trong cuộc bầu cử tổng thống năm
1844. Đảng theo nền tảng chủ nghĩa Mặc Môn của ông hy vọng giữ được cán cân quyền
lực và thúc đẩy nền tảng đa thê cùng quan điểm của chính Smith cho rằng mỗi người
đàn ông căn bản là một vị Chúa.
Thế
nhưng niềm tin của đảng này đối với việc giải phóng dần chủ nghĩa nô lệ đã khiến
họ có thêm kẻ thù.
"Chủ
nghĩa bãi bỏ chế độ nô lệ không phổ biến tại miền Bắc vào thời điểm đó, thậm
chí những người theo chủ nghĩ bãi nô này không thuộc chủ nghĩa Mặc Môn đã liều
mạng sống của mình khi lên tiếng đòi bãi nô," Giáo sư Morgan nói.
Xuất
hiện một băng nhóm tội phạm bên ngoài nhà tù của ông tại thành phố Carthage và
Smith cùng một tù nhân khác đã bị bắn chết trong tòa nhà mà họ tìm nơi trú ẩn.
"Một
nhóm các tay súng bất ngờ được bố trí để nã súng thêm vào thi thể của ông ấy",
Giáo sư Morgan cho biết.
Đảng
Cải cách không tiếp tục đưa ra ứng viên thay thế trong cuộc bầu cử năm 1844.
·
Ông Donald Trump sẽ
làm gì nếu đắc cử nhiệm kì thứ hai?4 tháng 11 năm 2023
·
Năm yếu tố tác động đến
cuộc chiến tranh Ukraine trong năm 202426 tháng 12 năm 2023
·
Donald Trump sẽ định
hình ngoại giao của Hoa Kỳ ra sao nếu tái đắc cử?24 tháng 12 năm 2023
Như
vậy có ba ứng viên tổng thống khác đã tranh cử từ nhà tù và có thể là bốn người
nếu ông Joseph Maldonado-Passage ra tranh cử vào tháng 11 tới.
Được
biết đến là Joe Kỳ dị (Joe Exotic), ngôi sao của phim tài liệu
Netflix 2020 Vua Hổ (Tiger King) đã công bố ý định tranh cử tổng thống với tư
cách ứng viên Đảng Dân chủ.
Ông
hiện đang thụ án hơn 20 năm vì tội liên quan đến hành vi tàn ác với động vật và
âm mưu giết chủ vườn thú đối thủ.
Nếu
bị tù giam, vị trí ứng viên của ông Trump không phải là độc nhất vô nhị, nhưng
ông ấy sẽ trở thành một nhân vật nổi bật nhất chạy đua vào Nhà Trắng từ sau
song sắt.
Nếu
ông Trump tránh được án tù giam, mà theo Biên tập viên Bắc Mỹ của BBC, John
Sudworth nhận định, một nửa quốc gia đang bị chia rẽ này sẽ có một ứng viên tổng
thống là tên tội phạm đã bị kết tội hình sự.
-----------------
Tin
liên quan
·
Ông Trump bị tuyên có
tội, công bố án phạt vào tháng 7, cơ hội trở lại Nhà Trắng thế nào?
31
tháng 5 năm 2024
·
Bầu cử Mỹ 2024: Những
câu hỏi thường gặp
14
tháng 3 năm 2024
·
Trump tuyên bố nền
dân chủ Mỹ sẽ bị 'kết liễu' nếu ông thất bại trong bầu cử tổng thống 2024
17
tháng 3 năm 2024
·
Tổng thống Joe Biden:
'Trí nhớ của tôi vẫn ổn'
9
tháng 2 năm 2024
·
Chuyện gì xảy ra giữa
Stormy Daniels và Donald Trump?
21
tháng 3 năm 2023
·
Bồi thẩm đoàn: Cựu Tổng
thống Trump lạm dụng tình dục nữ nhà văn E Jean Carroll
10
tháng 5 năm 2023
No comments:
Post a Comment