Chấm điểm công dân - một
cơ chế chưa phù hợp Hiến pháp 2013
Chấm
điểm công dân một cơ chế chưa phù hợp Hiến pháp 2013
Điều
16 Hiến pháp năm 2013 quy định:
“Điều
16
1.
Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật.
2.
Không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn
hóa, xã hội.”
Theo
thông tin báo chí tôi được biết cơ quan chức năng đang lấy ý kiến về việc thiết
lập cơ chế chấm điểm công dân số và gắn các mức ưu đãi, khuyến khích đối với
nhóm công dân có mức tương tác số được đánh giá là tích cực.
Tôi
cho rằng cơ chế này không cần thiết có dấu hiệu vi hiến cần được các nhà lập
pháp, Luật sư, giới chuyên gia pháp lý thận trọng xem xét, vì các lý do sau
đây:
(i)
Nguyên tắc bình đẳng trước pháp luật là thành quả cốt lõi của Nhà nước pháp quyền.
Theo
đó, mọi công dân, nếu không có sự khác biệt về địa vị pháp lý hoặc hành vi vi
phạm pháp luật cần phải được đối xử như nhau trong việc thụ hưởng quyền và thực
hiện nghĩa vụ.
(ii)
Mức độ tiếp cận, sử dụng công nghệ số giữa các nhóm trong xã hội hiện nay có sự
chênh lệch rất lớn giữa thành thị và nông thôn; giữa người trẻ và người cao tuổi;
giữa người có điều kiện và người yếu thế; giữa người lành lặn và người khuyết tật….
Việc
chấm điểm công dân dựa trên mức độ tham gia môi trường số như đề xuất đang gián
tiếp tạo ra sự bất bình đẳng ngay từ điểm xuất phát gây bất lợi cho những nhóm
khó tiếp cận công nghệ.
(iii)
Việc thiết lập cơ chế chấm điểm, xếp hạng công dân gắn với các ưu đãi về thuế,
phí, lệ phí hoặc nghĩa vụ tài chính với mức điểm công dân số trong khi không dựa
trên sự khác biệt về địa vị pháp lý hay hành vi vi phạm pháp luật có dấu hiệu
không phù hợp với Điều 16 Hiến pháp năm 2013.
Cơ
chế này dẫn đến việc đối xử khác nhau giữa các công dân trong cùng hoàn cảnh
pháp lý nhưng khác biệt khi căn cứ vào mức độ tham gia các nền tảng số.
(iv)
Mọi công dân, khi thực hiện cùng một giao dịch và nghĩa vụ theo pháp luật cần
phải được áp dụng cùng một chế độ thuế, phí, lệ phí.
Việc
gắn ưu đãi tài chính với điểm số hành vi không phải là một tiêu chí hiến định
được Hiến pháp 2013 thừa nhận.
Vì
vậy, tôi cho rằng cơ chế chấm điểm công dân số nêu trên có dấu hiệu vi hiến cần
được rà soát, điều chỉnh theo hướng bảo đảm đúng nguyên tắc mọi công dân đều
bình đẳng trước pháp luật và không bị phân biệt đối xử.
LS. Trần Đại
Lâm
No comments:
Post a Comment