Các doanh nghiệp
Trung Quốc đang mở rộng xuống Đông Nam Á
https://nghiencuuquocte.org/2024/06/06/cac-doanh-nghiep-trung-quoc-dang-mo-rong-xuong-dong-nam-a/
Vào
năm 2021, những người sáng lập PalFish, một công ty công nghệ Trung Quốc chuyên
kết nối giáo viên và học sinh tiếng Anh, đã nhận ra rằng tương lai của công ty
sẽ nằm ở nước ngoài. Khi ấy chính phủ Trung Quốc vừa phát động một cuộc trấn áp
đối với hoạt động dạy thêm, sau khi chủ tịch Tập Cận Bình cáo buộc ngành này
đang lợi dụng những lo lắng về giáo dục của các bậc phụ huynh Trung Quốc. Công
ty đã cân nhắc việc mở rộng sang Mỹ Latin, Trung Đông, hoặc Nga, nhưng rồi quyết
định đổ bộ vào Đông Nam Á. Chỉ ba năm sau, giờ đây có 10 triệu học sinh Đông
Nam Á sử dụng PalFish.
PalFish
đại diện cho một xu hướng rộng hơn. Khó có con số chính xác về các công ty
Trung Quốc ở Đông Nam Á, nhưng người ta cho rằng có tới hàng nghìn công ty, vì
tình hình chính trị khó lường ở Trung Quốc, cộng với nền kinh tế đang chậm lại,
đang buộc các doanh nghiệp phải tìm kiếm cơ hội ở nước ngoài. Cộng đồng doanh
nhân Trung Quốc mới này khác với những thế hệ doanh nhân trước đây: họ giàu
hơn, có trình độ học vấn cao, và có tham vọng vượt ra ngoài Đông Nam Á.
Một
lý do khiến các công ty Trung Quốc mở rộng ra nước ngoài là vì chính trị. Chính
quyền Biden đã bổ sung thêm nhiều biện pháp kiểm soát do Donald Trump đặt ra đối
với các sản phẩm sản xuất tại Trung Quốc. Các công ty Trung Quốc đôi khi tránh
những hạn chế này bằng cách chuyển nhà máy sang các nước trong khu vực. Một
doanh nhân Trung Quốc chuyển đến Hà Nội, thủ đô của Việt Nam, gần hai thập niên
trước ước tính có tới 40% nhà máy ở miền bắc Việt Nam hiện thuộc sở hữu của người
Trung Quốc. Đầu tư trực tiếp nước ngoài hàng năm từ Trung Quốc vào Indonesia,
Malaysia, và Việt Nam đạt 8 tỷ USD vào năm 2022, tăng gấp bốn lần so với một thập
niên trước.
Các
doanh nhân Trung Quốc trên khắp Đông Nam Á tóm tắt mong muốn ra nước ngoài của
họ bằng một từ: juan (quyến). Chữ này xuất phát từ nội quyến (neijuan
– 内卷), một thuật ngữ dùng
để mô tả việc tăng đầu vào không còn làm tăng đầu ra nữa. Các doanh nhân sinh
vào những năm 1980 và 1990 cho biết dù có làm việc chăm chỉ đến đâu, họ cũng sẽ
không được đền đáp bằng chất lượng cuộc sống tốt hơn ở Trung Quốc. Một hệ quả của
dân số khổng lồ là mức độ cạnh tranh khắc nghiệt khiến cho việc đứng đầu ngành
là gần như không thể, đặc biệt khi người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng khắt
khe hơn.
Và
đối với một số loại hình kinh doanh, đại dịch là một bước ngoặt. “Chúng tôi đã
chán ngấy việc bị nhốt,” một doanh nhân Trung Quốc nói. Ông cùng với nhiều người
bạn của mình đã bỏ ra nước ngoài sau khi Trung Quốc mở cửa biên giới. Nhưng
trong vài năm qua, họ nhận thấy rằng hoạt động của họ trong khu vực đang tiến
triển tốt hơn ở Trung Quốc. “Bây giờ, đó là một quyết định kinh doanh thực tế
giúp chúng tôi mở rộng sang Đông Nam Á… chứ không phải là sự căm ghét Đảng Cộng
sản Trung Quốc.”
Indonesia
là thị trường quan trọng nhất đối với các công ty Trung Quốc. Một số công ty lớn
có liên kết với Trung Quốc đã đặt trụ sở ở nước này. J&T Express, một công
ty chuyển phát nhanh có trụ sở tại Jakarta, là đợt IPO lớn thứ hai năm 2023 tại
Hồng Kông. Công ty này được hậu thuẫn bởi các nhà đầu tư Trung Quốc như
Tencent. Trong khi đó, Tsingshan, nhà sản xuất thép không gỉ và niken lớn nhất
thế giới, thống trị hoạt động sản xuất niken ở nước này. Ngoài những gã khổng lồ,
vô số các công ty nhỏ hơn cũng đã xuất hiện trên khắp khu vực. Năm 2022, tổng đầu
tư hàng năm của Trung Quốc vào lĩnh vực y tế ở Đông Nam Á đạt tới 1,6 tỷ USD, gấp
ba lần so với năm 2015.
Liu
Yuan, nhà tư vấn kinh doanh chuyên giúp các doanh nghiệp Trung Quốc mở rộng
sang Việt Nam, cho biết hầu hết khách hàng của bà không có kế hoạch định cư lâu
dài trong khu vực. Điều này hoàn toàn trái ngược với nhiều thế hệ người Hoa trước
đây, những người đã coi Đông Nam Á là quê hương của mình khi chạy trốn nghèo
đói và nội chiến, thường là trên những con thuyền ọp ẹp. Thế hệ mới này được
thúc đẩy bởi một niềm tin khác: rằng tương lai của Đông Nam Á gắn bó chặt chẽ với
cường quốc kinh tế ở phương bắc. Nhưng dĩ nhiên họ cũng hy vọng mở rộng xa hơn
về phương Tây./.
Nguồn: “Chinese
firms are expanding in South-East Asia” The Economist,
25/04/2024.
No comments:
Post a Comment