Giảng
đường Hoa Kỳ khẩu chiến dữ dội bởi cuộc xung đột Trung Đông
Lê Tây Sơn -
Saigon Nhỏ
19 tháng
10, 2023
Cuộc
chiến xa xôi Trung Đông đang trở thành đề tài nóng trong học đường Mỹ, đặc biệt
Harvard.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/10/GettyImages-1730063110.jpg
Sinh
viên Harvard bày tỏ tình cảm với Israel trong cuộc xung đột đang diễn ra tại
Trung Đông (Craig F. Walker/The Boston Globe via Getty Images)
Ngày
10 Tháng Mười, The Harvard Crimson, một trong những ấn phẩm nổi tiếng
do sinh viên Harvard điều hành đưa tin rằng, chỉ sau vài giờ Hamas đột kích
Israel, một liên minh gồm hơn 30 nhóm sinh viên Harvard đã cùng ký vào một thư
ngỏ cho rằng Israel “hoàn toàn phải chịu trách nhiệm về tất cả bạo lực đang diễn
ra”.
Kể từ khi
bức thư được công bố, không chỉ nhiều sinh viên mà các doanh nhân tài trợ cũng
phản ứng dữ dội. Một số giám đốc điều hành các công ty lớn thậm chí tìm kiếm
danh sách những người ký tên và cam đoan không bao giờ thuê họ.
Ngọn
lửa nhen nhúm từ lâu
Trong
khuôn viên một ngôi trường đại học vốn bị chia rẽ gay gắt, bức thư ngỏ nói trên
đã đổ… axit khắp Harvard. Chỉ trong vài ngày, những sinh viên liên kết với các
nhóm đó đã bị tấn công (thông tin cá nhân của họ bị đăng lên mạng và phát tán
trên đường phố). Người thân của họ cũng bị chung số phận. Một số CEO Wall
Street còn thu thập danh sách sinh viên ký trong thư ngỏ để không tuyển dụng họ.
Một chiếc xe tải với bảng quảng cáo kỹ thuật số do một tổ chức bảo thủ trả tiền
đi vòng quanh Quảng trường Harvard phía trước đại học với màn hình nhấp nháy ảnh
và tên các sinh viên ký trong thư ngỏ, cùng dòng tiêu đề “Đây là những người chống
Do Thái hàng đầu của Harvard”.
Từ lâu,
các trường học Mỹ đã trở thành nơi tranh cãi gay gắt về quyền tự do ngôn luận,
những gì được phép nói và những gì bị xem là khiêu khích căm thù trong khuôn
viên trường. Nhưng cuộc chiến Israel-Hamas đã trở nên phức tạp hơn khi các tổ
chức bên ngoài, các cựu sinh viên có ảnh hưởng và các nhà tài trợ lớn đang gây
áp lực lên cả sinh viên và ban lãnh đạo đại học.
Lawrence
Summers, cựu chủ tịch Harvard và cựu Bộ trưởng Tài chính, đã chỉ trích bức thư
của nhóm sinh viên là “vô lương tâm và vô đạo đức”. Là cựu quan chức kinh tế thời
chính quyền Obama và Clinton, Summers đã thu hút sự chú ý khi chỉ trích ban
lãnh đạo Harvard phản ứng “chậm chạp” trước cuộc tấn công của Hamas và bức thư
ngỏ. Một tổ chức phi lợi nhuận do cựu tỷ phú Leslie Wexner của công ty thời
trang Victoria’s Secret và vợ ông Abigail thành lập loan bố cắt đứt quan hệ với
Đại học Harvard.
“Chúng tôi
choáng váng và đau buồn trước sự thất bại thảm hại của ban lãnh đạo Harvard khi
không thể đưa ra quan điểm rõ ràng và dứt khoát chống lại hành động sát hại dã
man thường dân Israel vô tội” – Quỹ Wexner viết trong một lá thư gửi Harvard
cách nay vài ngày, trong đó đặc biệt trích dẫn tuyên bố của liên minh các nhóm
sinh viên việc họ chỉ đổ lỗi cho Israel về các cuộc tấn công khủng bố của
Hamas.
“Ban lãnh
đạo Harvard quá thận trọng, lập lờ nên chúng tôi, tương tự cựu Chủ tịch
Harvard, Larry Summers, không thể hiểu được tại sao trường đại học lại không sớm
lên án tuyên bố của 34 nhóm sinh viên quy trách trách nhiệm hoàn toàn cho
Israel về vụ công dân của họ bị tấn công. Việc đó lẽ ra không khó đến thế. Thiếu
vắng tiêu chuẩn đạo đức đã dẫn đến hệ quả này. Trường Harvard Kennedy (HKS)
không còn là đối tác phù hợp với chúng tôi nữa” – lá thư của Quỹ Wexner nêu.
Mục tiêu của
Quỹ Wexner là phát triển và truyền cảm hứng cho các nhà lãnh đạo trong cộng đồng
Do Thái ở Bắc Mỹ và Israel thông qua các chương trình đào tạo và đầu tư vào những
thành viên có triển vọng. Quỹ cấp học bổng một năm cho các chuyên gia chính phủ
và dịch vụ công ở Israel tu nghiệp tại HKS. Les Wexner từng điều hành một đế chế
kinh doanh gồm Bath & Body Works và Victoria’s Secret. Năm 2020, Wexner rời
Limited Brands và bán phần lớn cổ phần của mình. Theo Forbes, vợ chồng
ông có số tài sản ước tính trị giá $6 tỷ.
Trong một
tuyên bố gửi CNN, người phát ngôn của Harvard nhắc lại lập trường của
ban lãnh đạo trường là “lên án cả các cuộc tấn công chống lại Israel và khủng bố
và rất biết ơn Quỹ Wexner đã hỗ trợ lâu dài học bổng sinh viên”. Chủ tịch
Harvard Claudine Gay cũng công bố một video xoa dịu những chỉ trích nổi lên như
nấm gặp mưa.
“Nhiều người
hỏi chúng tôi đang đứng ở đâu? Hãy để tôi nói rõ, Đại học Harvard bác bỏ chủ
nghĩa khủng bố, gồm cả những hành động tàn bạo dã man của Hamas – Trường đại học
của chúng tôi không hề dung túng sự căm ghét người Do Thái, người Hồi giáo và bất
kỳ nhóm người nào vì đức tin, nguồn gốc quốc gia, chủng tộc hoặc danh tính của
họ. Harvard bác bỏ hành vi quấy rối hoặc đe dọa các cá nhân vì sự khác biệt và
cam kết tôn trọng quyền tự do ngôn luận. Chúng tôi không trừng phạt hay xử phạt
những người bày tỏ quan điểm trong khuôn khổ hợp pháp”.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/10/GettyImages-1733838588.jpg
Những
sinh viên Harvard ủng hộ Palestine (ảnh: Pat Greenhouse/The Boston Globe via
Getty Images)
Không chỉ
Harvard
Quyết định
chấm dứt mối quan hệ và hỗ trợ tài chính của Quỹ Wexner cho Harvard là sự kiện
mới nhất liên quan việc ai đang đứng về phe nào – Israel hay khủng bố Hamas,
nhân danh “nhân dân Palestine”. Nhiều đại học trên khắp Hoa Kỳ cũng đang hỗn loạn
trước phản ứng của sinh viên, giáo sư và chính quyền đối với cuộc tấn công của
Hamas và cuộc phản công sau đó của Israel. Các nhà tài trợ lớn đã ngưng tài trợ
cho một số trường đại học danh tiếng.
Công ty luật
nổi tiếng Davis Polk thông báo trong một email nội bộ rằng họ đã hủy thư xin việc
của ba sinh viên luật tại hai trường đại học Harvard và Columbia (những người
đã ký vào thư ngỏ) với lý do: “Tuyên bố của họ trái với các giá trị của công ty
chúng tôi, do đó việc hủy bỏ đơn xin việc là phù hợp với tôn chỉ của chúng tôi
là cung cấp một môi trường làm việc an toàn và hòa nhập cho tất cả nhân viên”.
Tại Đại học
Pennsylvania, chủ tịch hội đồng quản trị đã bị buộc từ chức, sau khi một hội
nghị dành cho các nhà văn Palestine mời những diễn giả bị tố cáo bài Do Thái.
Tuần trước, tỷ phú Israel Idan Ofer và vợ Batia đã rời khỏi ban điều hành
Harvard để phản đối cách các nhà lãnh đạo trường đại học phản ứng trước cuộc tấn
công khủng bố của Hamas vào Israel.
Tên của
các sinh viên ký vào thư bị lộ ra vào tuần trước trên một trang web có nội dung
“Danh sách khủng bố ở trường đại học, hướng dẫn hữu ích cho nhà tuyển dụng” do
Maxwell Meyer, một sinh viên tốt nghiệp Stanford năm 2022 biên soạn. Meyer cho
biết trang web của mình đã bị Google và Notion xóa. Nhưng các trang web khác đã
tải về danh sách và phát tán khắp nơi. Bill Ackman, tỷ phú quỹ phòng hộ và cựu
sinh viên Harvard, viết trên mạng xã hội: “Tên của những người ký vào thư ngỏ
nên được phổ biến để tránh ‘vô tình’ tuyển dụng họ”.
“Văn
hóa hủy”
Đối với những
người ủng hộ quyền tự do ngôn luận, việc nói xấu và bêu xấu đã trở thành một thứ
vũ khí đàn áp ý kiến của cái gọi là “văn hóa hủy bỏ” (cancel culture). Nadine
Strossen, cựu chủ tịch của Liên minh Tự do Dân sự Hoa Kỳ (American Civil
Liberties Union) gọi bức thư ngỏ của sinh viên là “đáng trách” nhưng “việc thu
thập danh sách nghe có vẻ giống sự quay trở lại với danh sách đen thời
McCarthy”.
“Các danh
sách đen có thể bịt miệng không chỉ những sinh viên này mà cả những người chia
sẻ những quan điểm khác biệt – bà nói – Việc đe dọa tương lai nghề nghiệp của một
người là thái quá, đặc biệt khi họ còn trẻ và mới vào đời”.
Phần mình,
các sinh viên đứng sau thư ngỏ cảm thấy “Harvard chưa làm đủ” để bảo vệ họ,
trong khi Harvard cho biết họ đã thực hiện các bước cần thiết để xoa dịu cơn thịnh
nộ trong 10 ngày qua. Trường kêu gọi sinh viên báo ngay cho cảnh sát Harvard
khi bị đe dọa đồng thời mở rộng dịch vụ đưa đón. Ban đêm, cổng Harvard Yard chỉ
mở cho những người có thẻ sinh viên vào. Tuy nhiên, trường đại học hầu như bó
tay với những chiếc xe tải phỉ báng lưu thông trên các đường phố công cộng.
Cách nay
hai ngày, Trưởng phòng Sinh viên vụ đã công bố cuộc hội thảo dành cho những
sinh viên muốn biết về “các sự kiện gần đây”. Một văn phòng khác mở cuộc hội thảo
“Navigating Interpersonal Conflict and Leadership”. Ủy ban đoàn kết Undergraduate
Palestine Solidarity Committee cũng phát một hướng dẫn dành cho các
sinh viên bị tấn công, trong đó cam kết “trung tâm hướng nghiệp của Harvard sẽ
liên hệ với các nhà tuyển dụng để tìm việc làm cho sinh viên” đồng thời khuyến
nghị sinh viên “tránh các phương tiện truyền thông tin tức xấu”.
Trong khi
đó, tại tòa nhà Harvard Hillel, các sinh viên Do Thái đi qua những cánh cửa
khóa kín được canh gác bởi xe tuần tra. Elianne Sacher, một sinh viên đến từ
Israel, nhận định: “Tôi cảm thấy phát điên khi đi dạo quanh khuôn viên ngôi trường
này. Tội giết người và bắt cóc được hưởng sự tha thứ từ khi nào vậy?”
No comments:
Post a Comment