Đằng sau các
cuộc tấn công bất ngờ 1968, 1973 và 2023
Phạm Cao Phong
Gửi cho
BBC từ Paris
12 tháng
10 2023, 20:34 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/clkjl99w9y8o
Mờ
sáng ngày thứ Bảy 7/10/2023, Hamas mở cuộc đột kích lãnh thổ Israel.
Cuộc tấn
công đầy bất ngờ và có quy mô rộng lớn của Hamas ngay lập tức khiến
báo chí quốc tế nhắc tới trận Tết Mậu Thân năm 1968 ở Nam Việt Nam.
Politico.eu
chạy tựa đề: “Hamas attack might be Israel’s Tet Offensive" và một
số trang mạng còn hỏi “Hamas học gì từ Việt Cộng?”.
Thế
nhưng, phải nói rằng tuy hai trận tấn công đẫm máu này có một số
điểm chung, chúng cũng có sự khác nhau. Còn cần phải kể đến cuộc
chiến nữa, cũng vào lễ Yom Kippur như năm 1973, khi Syria và Ai Cập tấn
công bất ngờ Israel.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/0d83/live/92631520-68f4-11ee-a013-7d20b5f37524.jpg
Địa
đạo của Hamas ở Gaza
Giống
và khác nhau ra sao?
Về thời
điểm tấn công rõ ràng là có sự giống nhau giữa hai sự kiện.
Tết 1968
là ngày hưu chiến ở miền Nam VN. Vì ngày Tết với người Việt là lễ
hội truyền thống dân tộc, ngày già trẻ mong có bánh chưng xanh đặt
lên bàn thờ tổ tiên và những người trong gia đình dù xa ở đâu cũng
phải gắng về đoàn tụ dưới mái ấm gia đình.
Người
Việt có Tết, thì người Israel có Yom Kippur, lễ Hối lỗi "Atonement".
Đây là ngày lễ trọng đại nhất trong năm của người Israel, một ngày để ăn
chay, suy ngẫm. Theo đức tin của đạo Do Thái, ngày Rosh Hashanah Thượng đế
viết số phận của mỗi cá nhân cho năm sau vào Sách đời, truyền tải lời
khuyên rằng mỗi người cần cố gắng sống tốt và kiếm tìm sự tha thứ
cho các lỗi lầm đã phạm phải.
Đêm và
ngày diễn ra Yom Kippur được dành cho cầu nguyện và ăn năn, hy vọng sẽ được
tha thứ.
Điểm
chung thứ hai là, mục tiêu lựa chọn.
Cuộc
tổng tấn công Tết do Miền Bắc Việt Nam và Lực lượng ở trong Nam của
họ thực hiện nhằm chứng minh rằng họ giành được thế chủ động trên
chiến trường, họ có thể đánh ở mọi nơi, mọi lúc, thậm chí đánh
mạnh được ngay giữa Sài Gòn. Phe tấn công thể hiện quyết tâm chiến
đấu, bất chấp tổn thất, bất chấp so sánh tương quan lực lượng nghiêng
về phía Mỹ, VNCH và đồng minh. Họ muốn thể hiện ý chí chiến thắng,
buộc Hoa Kỳ rút quân khỏi Nam VN.
Còn ngày
nay, với tổ chức Hamas, có thể đó cũng là lời khẳng định sự không
từ bỏ kháng chiến của người Palestine, qua đó gửi thông điệp chính trị
đến Thế giới Ả Rập và Hồi giáo đang nối nhau bình thường hóa quan hệ với
Israel.
Nhưng có
sự khác nhau.
Trong
cuộc tấn công Tết Mậu Thân, VNDCCH được sự chi viện của phe XHCN lúc đó
và nhiều nước Thế giới thứ ba ủng hộ, có tiềm năng quân sự, hậu cứ
và tiếp viện. Các đơn vị chiến binh cộng sản thuộc Mặt trận miền
Nam VN tấn công vào các vùng đất ít nhiều có sự ủng hộ của một bộ
phận người dân cùng một dân tộc và có các cơ sở nằm vùng, cài cắm
ngay trong lòng các đô thị của VNCH.
Hamas
đánh vào vùng lãnh thổ Israel không có được những lợi thế như vậy.
Họ không chỉ là dân tộc khác, theo đạo giáo khác với người Israel nên
phía trước họ là cái chết cầm chắc. Mà phía sau họ là chỉ có một
dải đất mỏng Gaza hiện tồn tại như nơi giam chân hơn hai triệu người
Palestine.
Xin nhắc
Israel đã phong tỏa Dải Gaza kể từ khi Hamas kiểm soát khu vực này vào năm
2007.
Phía sau
bức tường bê tông cao ngút ngàn bọc chặt 365km2 là cuộc sống dưới
mức nghèo khổ, vô cùng đau khổ của người dân Palestine. Điện nước, gas
cho sinh hoạt cung cấp cho Gaza đều trong tầm tay ban phát của Israel.
Mỗi sáng
có tới 20.000 người dân Palestine xếp hàng chầu chực tại một cửa lưu
thông duy nhất được canh giữ nghiêm ngặt, kiểm soát cơ thể từng người,
để được sang Israel làm việc nuôi sống gia đình.
Một cửa
thứ hai thông với Ai Cập đã bị đóng từ nhiều năm qua. Thuyền bè đánh
cá của dân Palestine ra khơi đánh cá cũng nằm dưới con mắt gắt gao
của hải quân Israel thường trực trên biển.
Hơn nữa,
chỉ trong vài ngày, Hamas thổi bùng bạo lực vũ trang ở mức chưa từng
có, bắt con tin, tàn sát người Do Thái, buộc Israel lao theo cơn điên
của hận thù và kéo dài chiến sự.
Phải
chăng Hamas quyết tâm buộc thế giới Ả Rập phải tiếp tục cân nhắc "sự
nghiệp Palestine" trong chính sách đối ngoại và quan hệ với Israel.
https://ichef.bbci.co.uk/news/624/cpsprodpb/96d5/live/493508c0-68f6-11ee-a305-894244efd71e.jpg
Israel
đã phong tỏa toàn bộ dải Gaza
Hai
cuộc tấn công vào Israel
Nhìn gần
thì cuộc tấn công đẫm máu của Hamas diễn ra ngày 7/10 vừa qua trong
một bối cảnh hoàn toàn thất thế, không có màu sắc địa chính trị
khu vực như cuộc chiến Yom Kippur từ 6-24/10/1973.
Chiến
tranh Yom Kippur lần thứ nhất 50 năm trước được tiến hành với sự tham
gia của quân đội chính quy Ai Cập, Syria phối hợp với phong trào kháng
chiến Palestine, cộng thêm yểm trợ của Algeria, Jordan, Iraq, Saudi
Arabia, Libya, Kuwait, Tunisia, Morocco, thậm chí cả của Cuba và Bắc
Hàn. Đó là một cuộc so tài về sức mạnh quân sự có máy bay, xe tăng
được Liên Xô viện trợ cho khối Ả Rập nghiêng về ý thức hệ XHCN.
Nhưng liên
minh này hiện nay đã hoàn toàn tan rã, không còn tồn tại.
Chiến
binh Hamas vào trận hôm nay không còn có sự hiện diện của 800.000 quân
chính quy Ai Cập với 1700 xe tăng, 1200 đại bác, 400 phản lực Mig 17,
Mig 15, 140 trực thăng chiến đấu, 105 bệ phóng tên lửa đất đối không,
104 hải thuyền tuần duyên Ai Cập. Không có cả sự hiện diện của Syria
với 150.000 quân nhân chuyên nghiệp, 1200 xe tăng, xe bọc thép Nga, 600
đại bác 122 mm. Không có 23.000 quân thuộc các đơn vị tinh nhuệ của
Saudi Arabia, 5500 quân Morocco, 1000 lính tình nguyện Cuba…
Câu hỏi
được đặt ra là, vì sao Hamas vẫn tiếp tục chiến đấu khi không còn
được chống lưng của gần 1 triệu quân trong Liên minh các nước Ả Rập?
Với quân
số một lữ đoàn, không có tăng, pháo, máy bay ném bom, vũ khí chỉ
gồm hỏa tiễn cây nhà lá vườn, tiểu liên tấn công AK 47, súng phóng
lựu B41, Hamas vẫn mở cuộc tấn công vào lãnh thổ Israel để làm gì?
Tiềm lực
quân sự của Israel hiện tại mạnh hơn gấp nhiều lần so với nửa thế
kỷ trước. Hamas và những người Palestine muốn thử độ cứng của trứng
chọi với đá?
Câu hỏi
nay là ai sẽ được lợi nhất từ cuộc xung đột mới bùng lên mà chưa rõ
sẽ kết thúc ra sao?
Tính đến
trưa thứ Năm 12/10/2023 đã có 1300 người Israel bị giết, và hàng ngàn
binh sỹ và thường dân Israel bị thương. Con số ở phía Palestine là 1300
bị giết và 338.000 người mất nơi ở. Những con số khủng khiếp ngày càng
tăng báo hiệu leo thang chưa có ngày dừng.
Mohammed
Deif, thủ lĩnh quân sự của tổ chức Hamas, kêu gọi tất cả người Palestine tham
gia "Chiến dịch Bão Al-Aqsa" và tuyên bố Palestine không thể tiếp tục
chịu đựng tình trạng chiếm đóng do Israel áp đặt. "Chúng tôi đã chuẩn bị
cho mọi kịch bản. Chúng tôi đã sẵn sàng đối phó nếu quân đội Israel tiến
vào."
Thủ tướng
Benjamin Netanyahu tuyên bố sẽ "hủy diệt" Hamas. Quân đội Israel sẽ
tìm và diệt Hamas trên dải đất Gaza ước tính có tới 5000 km địa đạo
như "địa đạo Củ Chi" ra sao?
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/6fea/live/1ea99ba0-690c-11ee-a013-7d20b5f37524.jpg
Lễ hạ cờ
khi quân đội Israel rời Ai Cập sau cuộc chiến 1973. Sự rút lui của Israel mở đường
cho hòa bình.
Châu
Âu và Hoa Kỳ luôn khác nhau?
Nhân đây
tôi muốn chia sẻ cái nhìn từ Pháp. Phải nói rằng chủ đề chiến tranh
Hamas-Israel đang chia rẽ dư luận Pháp rất mạnh. Nước Pháp có cộng
đồng Hồi giáo Bắc Phi đông đảo và một phần dư luận ủng hộ các vấn
đề chung của người Palestine từ lâu nay.
Chương
trình nghị sự của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuần này chủ yếu tập
trung vào cuộc chiến giữa Hamas và Israel để tìm kiếm “sự thống nhất của Quốc
gia” trước sự chia rẽ chính trị và nguy cơ lan truyền xung đột vào Pháp.
Cùng với
Thủ tướng Elisabeth Borne, ông Macron đã mời lãnh đạo của 11 đảng đại diện
trong Quốc hội tới Điện Elysée vào giữa trưa nay 12/10, cũng như các chủ tịch
Thượng viện, Quốc hội và Hội đồng Kinh tế và Xã hội cũng như có bài phát biểu
trên truyền hình lúc 8 giờ tối cùng ngày. Về sự cẩn trọng của truyền
thông trên kênh truyền hình LCI tối qua, người dẫn chương trình đã đặt
câu hỏi với hai phóng viên, một của Pháp, một của kênh I24 Israel là
họ có thấy tận mắt những thi thể trẻ em tại hiện trường hay không.
Câu trả lời của cả hai đều là không. Do đó họ nhận được lời khuyên
là phải thận trọng với những phát ngôn chưa được kiểm chứng.
Nhiều
trang báo châu Âu đã nói rằng bạo lực sẽ còn nếu thế giới không
giải quyết dứt điểm vấn đề của người Palestine, tồn tại từ sau Thế
chiến II.
Nếu
Israel tồn tại như một thực thể quốc gia về pháp lý ngay từ năm 1948,
thì chủ quyền quốc gia, sự công nhận quốc tế, người tị nạn Palestine, lãnh thổ
và biên giới, thủ đô của Nhà nước Palestine là chủ đề của các cuộc tranh luận
và chiến tranh.
Lãnh thổ
Israel sau xung đột Ả Rập-Israel năm 1948 mở rộng gấp ba lần, lấn chiếm
những vùng đất người bản địa Palestine. Lẽ ra, sau chế độ Ủy trị của
Anh, nhà nước Palestine phải được hưởng chủ quyền đối với Bờ Tây sông Jordan
và Dải Gaza và phần Đông Jerusalem là thủ đô. Tuy nhiên, hầu hết yêu sách chủ
quyền của Palestine đều bị Israel bác bỏ.
Sau cuộc
chiến chớp nhoáng "Sáu ngày" năm 1967, Israel kiểm soát hoàn
toàn các vùng lãnh thổ kể trên cho tới nay. Israel đã chiếm Đông
Jerusalem, thiết lập kiểm soát thực địa toàn bộ thành phố.
Trong 50
năm qua, Israel đã xây dựng các khu định cư Do Thái ở những vùng mà theo các
nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ là bất hợp pháp gồm Đông Jerusalem, Bờ Tây,
Cao nguyên Golan và Dải Gaza. Israel đuổi những người Palestine đã sống ở
đây từ hàng nghìn năm, chiếm đất cho hơn 600.000 công dân Israel đến lập
các khu định cư, được bảo vệ bằng quân đội, cảnh sát.
Israel từ
đó coi toàn bộ Jerusalem là thủ đô không bị chia cắt của Nhà nước Do Thái,
trong đó gồm có địa phận Giáo đường Al-Aqsa được xây vào thế kỷ thứ
VII trên Núi Đền, một trong ba Thánh địa linh thiêng của người Hồi giáo.
Nơi theo niềm tin Hồi giáo là chốn Nhà tiên tri Mohammed đã bay lên thiên
đường.
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/clkjl99w9y8o
Nhật ký
từ Gaza: ‘Sơ tán ở đâu bây giờ?’
Từ nhiều
tháng qua, Israel siết chặt kiểm soát khu vực đền Al-Aqsa, trấn áp người Hồi
giáo Palestine ở Jerusalem, tạo điều kiện cho một số nhóm Do Thái cực hữu xông
vào chiếm khu đền Al-Aqsa. Nhóm cực hữu này viện cớ có hai ngôi mộ
cổ Do Thái giáo nằm ở đây, muốn kiểm soát hoàn toàn khu vực, phá dỡ những
kiến trúc Hồi giáo lịch sử và xây dựng đền thờ Do Thái giáo.
Trong bối
cảnh quốc tế đã quay lưng, các đồng minh xưa sắp công nhận sự tồn
tại của nhà nước Israel, người dân Palestine đứng trước tương lai ngày
càng thê thảm.
Việc
Israel chuyển thủ đô từ Tel Aviv về Jérusalem được Mỹ ủng hộ và các
nước như Hoa kỳ, Guatemala, Honduras, Kosovo đã đặt sứ quán tại đây như
một sự công nhận chủ quyền của Israel với miền đất lịch sử còn đang
trong tranh chấp.
Các Tiểu
vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Bahrain vào năm 2020 đã ký thỏa thuận chấm
dứt đối đầu với Israel và bình thường hóa quan hệ. Chính phủ Israel cũng đang
thúc đẩy đàm phán bình thường hóa quan hệ với Ả Rập Saudi, trong đó Mỹ đóng
vai trò trung gian.
Hoa Kỳ
là ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an. Dù giới chức Âu-Mỹ nói cần
phân biệt người Palestine vốn còn có các tổ chức, chính quyền đại
diện khác, với Hamas mà EU, Hoa Kỳ đặt vào danh sách khủng bố, mọi
vấn đề liên quan đến Gaza nếu có đưa ra Liên hợp quốc gần như chắc
chắn sẽ lại bị Mỹ, đồng minh chủ chốt của Israel phủ quyết.
Quân Hamas
biết cái giá phải thanh toán lần này khi 39 tiểu đoàn thiện chiến
Israel cùng 300 000 quân dự bị với máy bay hiện đại nhất F35, xe tăng
Merkava Mk-4 bao vây, sắp tiến vào Gaza.
Ngay từ
năm 1992, sau những cuộc đụng độ đẫm máu với người Palestine ở Gaza, Thủ tướng
Israel Yitzhak Rabi đã phải thốt lên rằng: "Tôi muốn Gaza chìm xuống biển,
nhưng điều đó là không thể, nên phải tìm ra một giải pháp."
Để kết
luận, xin nhắc lại lịch sử cuộc chiến Việt Nam khi người ta ghi nhận
câu nói bất hủ của Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger phát biểu mấy
ngày trước khi Sài Gòn sụp đổ: "Sao họ (chỉ VNCH) không chết
quách nhanh đi cho rồi!" ("Why don't those people die faster ? –
trích theo Arthur Langguth trong cuốn “Our Vietnam: The War 1954-1975”
(2000).
Ở đâu đó
có hay không những chính khách đang muốn lặp lại câu đó để nói về
dải Gaza?
-----------------------------------------------------------
*
Bài thể hiện quan điểm riêng của cây bút tự do Phạm Cao Phong, Paris,
Pháp.
No comments:
Post a Comment