Liên
minh quân sự Việt Nam-Ấn Độ đang hình thành để đối đầu Trung Quốc trên Biển
Đông?
08/09/2020
Các
hành động quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc trên Biển Đông đã đẩy Hà Nội và
New Delhi lại gần nhau hơn trong một mối quan hệ đối tác ngày càng
khăng khít về quân sự được xem là để đối trọng với Trung Quốc.
https://gdb.voanews.com/7FDC95A8-B827-45D9-9F4E-AE17F77040CA_cx0_cy1_cw0_w650_r1_s.png
Thượng tướng Phan
Văn Giang, thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam, trong chuyến thăm Ấn Độ nhằm tăng
cường quan hệ hợp tác quân đội 2 nước. Việt Nam gần đây đã thông báo cho Ấn Độ
biết về các hoạt động gây căng thẳng trên Biển Đông của Trung Quốc.
Việc Trung Quốc gần đây
đưa oanh tạc cơ H-6J ra đảo Phú Lâm, một trong những khu vực tranh chấp ở quần
đảo Hoàng Sa mà Việt Nam tuyên bố chủ quyền, khiến Hà Nội tức giận.
Người phát ngôn Bộ Ngoại
giao ở Hà Nội Lê Thị Thu Hằng hôm 20/8, như nhiều lần trước đây lên tiếng về
các hoạt động quân sự hoá của Trung Quốc trên Biển Đông, tuyên bố rằng việc triển
khai máy bay ném bom H-6J, mà Hoàn cầu Thời báo của Trung Quốc nói là để “trấn
áp và ngăn chặc các hoạt động quân sự khiêu khích của Mỹ,” là “hành vi vi phạm
chủ quyền của Việt Nam” và làm “phức tạp tình hình” trong khu vực.
Trong tháng 7 vừa qua,
Trung Quốc hai lần công bố tiến hành tập trận tại khu vực Biển Đông và Bộ Ngoại
giao ở Hà Nội cả hai lần đều lên tiếng phản đối khi cho rằng hoạt động này của
Trung Quốc là “vi phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo” Hoàng Sa.
Những hoạt động này của
Trung Quốc nằm cao trong nghị trình khi Đại sứ Việt Nam Phạm Sanh Châu gặp Bí
thư Đối ngoại Ấn Độ Harch Vardhan Shringla hôm 21/8, và trong cuộc thảo luận trực
tuyến giữa Phó Thủ tướng-Bộ trưởng Ngoại Việt Nam Phạm Bình Minh và người đồng
cấp của ông phía Ấn Độ, Subrahmanyam Jaishankar, hôm 25/8, theo truyền thông Ấn
Độ.
Phía Việt Nam đã thông
báo với Ấn Độ về tình hình căng thẳng leo thang tại Biển Đông trong bối cảnh
Trung Quốc tăng cường hiện diện quân sự tại nơi này với việc triển khai tàu,
chiến đấu cơ và ít nhất một máy bay ném bom tại vùng biển mà Việt Nam nói thuộc
chủ quyền của mình và cũng là nơi hãng ONGC của Ấn Độ có các hoạt động dầu khí.
Theo Giáo sư Carl Thayer
của Đại học New South Wales, một chuyên gia về quân sự trong khu vực, đây không
phải là lần đầu tiên Trung Quốc điều máy bay ném bom ra quần đảo Hoàng Sa –
Trung Quốc đã từng đưa một vài oanh tạc cơ tầm xa H-6K tới khu vực này năm
2018. Tuy nhiên, theo nhận định của GS Thayer, sự cởi mở của Việt Nam về cuộc gặp
của Đại sứ Châu là có ý nghĩa quan trọng.
“Việc Việt Nam thông báo
với Ấn Độ phần nhiều cho thấy rằng Việt Nam đang tham gia vào một hành động ngoại
giao để nêu ra các hành động của Trung Quốc với mục đích tìm kiếm sự ủng hộ
chính trị,” GS Thayer được South China Morning Post trích lời nói.
Truyền thông Việt Nam
không đăng tải về cuộc gặp này nhưng Đại sứ Phạm Sanh Châu hôm 21/8 cho biết
qua trang Twitter các nhân rằng ông đã gặp mặt Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ để
“thảo luận các phương cách nhằm thúc đẩy mối quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện
Việt Nam-Ấn Độ.”
Trong sự kiện mà các nguồn
ngoại giao gọi là cuộc gặp chính thức, Đại sứ Phạm Sanh Châu nói Việt Nam quyết
tâm phát triển mối quan hệ hợp tác toàn diện mạnh mẽ với Ấn Độ.
Với việc tiếp cận Ấn Độ,
Việt Nam đã cho thấy không chỉ một mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa
hai nước mà còn cho thấy sự ủng hộ không ngừng của mình đối với tự do hàng hải
và hàng không của Ấn Độ trên Biển Đông, theo Thạc sỹ Huỳnh Tâm Sáng của Trung
tâm Nghiên cứu Quốc tế thuộc Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TPHCM.
“Ấn Độ và Việt Nam giờ
đây cùng ở điểm hội tụ về chiến lược,” ông Sáng nói với South China Morning
Post. “Cả hai bên đều phản đối việc Trung Quốc coi Biển Đông là ao nhà của mình
và cùng có lợi ích trong việc gìn giữ hoà bình và ổn định trong vùng biển đầy
tranh chấp.”
Cùng “mối thâm
thù”
Các mối quan hệ quốc tế,
trong đó có Ấn Độ, đang giúp cho Việt Nam chống lại được tham vọng chiếm trọn
Biển Đông và “nuốt sống Việt Nam” của Trung Quốc từ nhiều đời nay, theo nhà báo
Võ Văn Tạo. Người từng chiến đấu trong quân đội nhân dân Việt Nam nói với VOA rằng
Ấn Độ sẽ là nước đáng tin cậy để Việt Nam cùng liên minh chống lại Trung Quốc.
“Những quốc gia mà họ
không bao giờ xoá được thâm thù với Trung Quốc là Ấn Độ và Nhật Bản và tôi nghĩ
(Việt Nam) liên minh được với những quốc gia đó thì mới bền vững được,” nhà báo
Võ Văn Tạo nói. “Trung Quốc luôn luôn muốn nuốt vùng biên giới ở Kashmir, ỷ mạnh
hơn để bắt nạn quân đội Ấn Độ mặc dù Ấn Độ là một cường quốc hạt nhân.”
Cùng nhận định trên, ông
Mohan Malik của Trung tâm nghiên cứu Chiến lược NESA thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ cho
rằng “cả Ấn Độ và Việt Nam đều nhận thấy Trung Quốc là một cường quốc theo chủ
nghĩa bành trướng cà bất cẩn, không bao giờ có thể thoả mãn về mặt lãnh thổ và
do đó là một mối ngụy hiểm rõ ràng và hiện tại.” Nhà nghiên cứu của NESA được
South China Morning Post trích lời cho rằng Ấn Độ đang tìm cách đối phó với
Trung Quốc như Trung Quốc đã làm với Ấn Độ, là “ngăn chặn và bao vây.”
Việt Nam sẽ tiếp tục tăng
cường các mối quan hệ với Ấn Độ để giải quyết các mối lo ngại chung về hành động
tuyên bố chủ quyền ngày càng tăng của Trung Quốc trên khắp khu vực Ấn Độ
Dương-Thái Bình Dương, theo nhà phân tích quốc phòng cấp cao tại Rand
Corporation, Derek Grossman.
“Điều này có thể liên
quan đến việc chia sẻ thông tin, huấn luyện quân sự và có lẽ là mua sắm vũ
khí,” nhà nghiên cứu Grossman nói, đồng thời cho biết thêm rằng quân đội hai nước
rất bổ trợ nhau vì cả hai đề chủ yếu dựa vào thiết bị quân sự từ thời Liên Xô
hoặc Nga.
Quan hệ quốc phòng và
quân sự giữa Ấn Độ và Việt Nam cũng đã gia tăng trong vài năm gần đây. Trong
chuyến thăm gần đây nhất của một quan chức cấp cao Bộ Quốc phòng Việt Nam tới Ấn
Độ cuối năm ngoái, Thứ trưởng Phan Văn Giang tuyên bố rằng hợp tác quốc phòng
là một trụ cột quan trọng của quan hệ Việt Nam-Ấn Độ.
Tuy không phải là một bên
tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông nhưng Ấn Độ coi đây là một vùng biển quan trọng
khi có tới 55% lượng hàng hoá thương mại của Ấn Độ di chuyển qua ngả này và Ấn
Độ cũng tham gia nhiều dự án khai thác dầu khí với Việt Nam trên Biển Đông.
Trung Quốc đã phản đối
các dự án khai thác dầu khí của Ấn Độ nhưng Ấn Độ nói việc hợp tác khai thác
năng lượng với Việt Nam trên Biển Đông là phù hợp với luật pháp quốc tế.
Sự hợp tác nhiều hơn nữa
giữa Ấn Độ và Việt Nam trong các hoạt động khai thác dầu khí có thể sẽ diễn ra
vì những hành động phát triển cơ sở hạ tầng vượt trội của Trung Quốc ở khu vực
tranh chấp với Ấn Độ ở Kashmir, theo nhà nghiên cứu Malik của NESA.
Ấn Độ coi tự do hàng hải
trên Biển Đông là trọng tâm trong tầm nhìn chiến lược của họ trong một Ấn Độ
Dương-Thái Bình Dương tự do là rộng mở, và theo nhà nghiên cứu Malik, điều quan
trọng hơn đối với Ấn Độ là kiềm chế những tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh trên
hầu hết khu vực biển có tranh chấp.
Tuy nhiên theo các nhà
nghiên cứu, dù cả Hà Nội và New Delhi đều có thể thấy được lợi ích trong một mối
quan hệ nở rộ nhưng cả hai bên sẽ thận trọng, nhất là Việt Nam.
Việt Nam không thể để xảy
ra xung đột ngày càng lớn với Trung Quốc vì Bắc Kinh có “sức mạnh đòn bẩy trong
tay”, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại, an ninh nguồn nước (Mekong) và Biển
Đông.
Theo GS Thayer, mặc dù
tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông là nguyên nhân chính gây khó chịu trong quan
hệ song phương giữa Hà Nội và Bắc Kinh, “Việt Nam không muốn tranh chấp này trở
thành tâm điểm duy nhất trong mối quan hệ giữa hai nước.”
Và vì Việt Nam hoạt động
thông qua khuôn khổ đa dạng hoá và đa phương hoá quan hệ, cũng như thu hút các
cường quốc khác như Nhật Bản, Nga và Mỹ nên, theo GS Thayer, Hà Nội biết rằng họ
có “đòn bẩy quan hệ” mà họ có thể dựa vào khi cần hỗ trợ “nếu Trung Quốc trở
nên quá hung hăng.”
Trong Sách trắng Quốc
phòng Việt Nam mới nhất công bố cuối năm ngoái, Việt Nam tiếp tục không tham
gia liên minh quân sự với bất cứ quốc gia nào trong chính sách quốc phòng “bốn
không” của mình.
No comments:
Post a Comment