Phạm
Đình Trọng
26/09/2020
https://baotiengdan.com/2020/09/26/truong-lu-lan/
1. Cuối năm học thứ ba, khóa một viết văn
Nguyễn Du chúng tôi đi thực tế để viết tác phẩm tốt nghiệp. Tôi, Lâm Thị Mỹ Dạ,
Lê Xuân Khoa, Nguyễn Trí Huân … trong đoàn đi Lâm Đồng do ông thầy tiến sĩ
văn chương Hoàng Ngọc Hiến dẫn đầu.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/09/0-2.jpg
Nhà văn hóa
Hoàng Ngọc Hiến
Ở Lâm Đồng đoàn chúng
tôi có thêm một thành viên mới, tỉnh ủy viên, trưởng ban Tuyên giáo tỉnh ủy
Lâm Đồng Hồ Phú Diên. Dáng người khô gày. Nước da tái xạm của người có
những năm dài sống trong rừng. Con người trông khắc khổ, mỏi mệt đó
tưởng sẽ coi chúng tôi như thứ của nợ đến quấy rầy. Nhưng không. Ông
Hồ Phú Diên đã dành cho chúng tôi một tình cảm ấm áp, nồng hậu.
Trong con người gày
guộc ấy có một trái tim mạnh mẽ và một nguồn năng lượng dồi dào,
Ồng Hồ Phú Diên đã dẫn chúng tôi đi khám phá giang sơn Lâm Đồng của
ông. Khi chúng tôi ở nhà khách tỉnh ủy Lâm Đồng đường Duy Tân, Đà
Lạt, đến bữa, ông Diên lại đến đưa chúng tôi đi ăn. Ông Diên cùng ngủ
trên sạp nứa trong căn nhà heo hút bên bờ con suối rộng giữa rừng Đạ
Teh miền viễn tây Lâm Đồng với chúng tôi. Đó là nhà ông Kha, dân Nam
Định giữa đồng bắng Bắc Bộ đói đất đã ngược sông Đồng Nai đi tìm
đất. Bản Gor huyện Đa Teh thượng nguồn sông Đồng Nai heo hút nhưng đất
sình mênh mông, màu mỡ đã giữ chân người nông dân đói đất lại.
Trưởng ban Tuyên giáo
tỉnh ủy Lâm Đồng Hồ Phú Diên đến nhà ông nông dân Kha như về nhà
mình. Là dân miền biển Bình Thuận nhưng trong suốt cuộc chiến tranh
được gọi là “giải phóng miền Nam” ông Diên như già làng của những
buôn người K’ho, người Mạ. Ông thuộc những lối mòn trong rừng Lâm Đồng
còn hơn thuộc đường phố Đà Lạt. Làm nghề tuyên giáo từ những ngày
ở rừng, ông Hồ Phú Diên cũng là già làng của làng Tuyên giáo Lâm
Đồng.
Sau tuần nước, ông Diên
kéo ông Kha đi đánh cá sông Đồng Nai về đãi khách. Quàng tấm lưới lên
vai, ông Diên rủ thầy Hiến: Anh đi với chúng tôi để biết đất Lâm Đồng
của chúng tôi giầu có như thế nào. Ba người bước xuống chiếc ghe máy
đã đưa chúng tôi đến đây. Ông Diên nổ máy, lái ghe chạy ra sông Đồng
Nai. Ngay chiều hôm đó chúng tôi được hai ông chủ rừng Lâm Đồng đãi
một bữa đặc sản. Rượu ông Kha tự nấu và cá thượng nguồn sông Đồng
Nai.
Cụng li không biết là
đến lần thứ mấy, ông già làng Tuyên giáo Lâm Đồng thật thà than
phiền rằng làm nghề gì cũng phải học. Cả đời làm nghề tuyên giáo
nhưng ông có thiệt thòi là không được học lí luận bài bản ở trường
đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc. Thôi đành học trong thực tế vậy. Tôi đi
theo các anh cũng là để học. Học sự phát hiện những vấn đề của
cuộc sống.
Tôi hơi bất ngờ khi ông
trưởng ban Tuyên giáo tỉnh ủy Hồ Phú Diên vừa dứt lời thì ông thầy
Hoàng Ngọc Hiến của chúng tôi liền bảo: Anh không được học trường đảng Nguyễn Ái
Quốc là may. Học cái sai thì càng học càng ngu. Càng học càng lú lẫn. Đất
nước mình khốn khổ như hiện nay là vì cứ lú lẫn mãi.
Như chỉ nói riêng với
ông Diên, thầy Hiến nói nhỏ nhưng tôi ngồi cạnh nên nghe rõ. Ông Diên
ngửa cổ uống cạn li rượu rồi giang tay ôm ông thầy tiến sĩ văn chương.
Tôi hiểu hai ông phải hiểu nhau, tin nhau đến mức nào, thầy Hiến mới
có thể nói ra điều như nghiền ngẫm sâu kín trong lòng và ông Tuyên
giáo Diên mới có được vòng tay ôm chặt ông thầy văn chương thân thiết
đến vậy.
2. Tưởng rằng chỉ có ông thầy nhiều chữ
và lãng đãng nghệ sĩ Hoàng Ngọc Hiến mới dám bảo trường đảng cấp
cao Nguyễn Ái Quốc là trường lú lẫn. Không ngờ, đọc hồi kí của nhà
văn Nguyên Ngọc tôi đã được đọc những dòng nhà văn viết về một nhà
chính trị chuyên nghiệp, ông Hồ Nghinh, ủy viên trung ương đảng
cộng sản Việt Nam. Nhà văn của Đất Nước Đứng Lên viết “Anh Hồ
Nghinh, bí thư Quảng Đà. Anh Nghinh xuất thân gia đình nho học. Thân phụ anh từng
làm huấn học, tức quan chức chăm lo việc học ở hai huyện Quế Sơn, Tiên Phước,
Quảng Nam. Anh cũng đã học tú tài Tây ở Quốc học Huế. Ở con người ấy có thể nhận
ra phong thái từ tốn, thâm trầm của nhà nho, lẫn tinh thần tự do, tự trị của
người có Tây học”.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/09/1-54.jpg
Nhà chính trị
Hồ Nghinh
Tú tài Tây là đã học
xong trung học, đã làm chủ hai ngoại ngữ lớn là tiếng Anh và tiếng
Pháp, có nền tảng văn hóa khá cao trong xã hội. Khi xếp bút nghiên đi
vào cuộc kháng chiến chống Pháp, những nhà văn, nhà văn hóa lớn sau
này như Nguyên Ngọc, Nguyễn Khải, Dương Tường, Phạm Toàn, Vũ Bão, Bùi
Ngọc Tấn … chỉ mới vừa bước vào trung học.
Con người điềm tĩnh,
thâm trầm, chín chắn của dòng dõi nho học, con người tú tài Tây học,
con người chính trị ỏ tầm quốc gia Hồ Nghinh đã chân thành căn dặn
nhà văn Nguyên Ngọc khi nhà văn đến từ biệt trước khi rời Đà Nẵng ra
Hà Nội nhận trách nhiệm lãnh đạo hội Nhà Văn Việt Nam: “Ra ngoài đó, muốn làm gì thì
làm, nhưng mình dặn một điều, đừng có đi học trường Nguyễn Ái Quốc nghe, chỉ
đần người đi!”
Viết về lời khuyên
của bậc đàn anh trong cuộc đời và trong hoạt động chính trị, nhà văn Nguyên
Ngọc còn viết thêm về nỗi chán chường khi phải miễn cưỡng cắp
sách đến trường đảng cấp cao Nguyễn Ái Quốc: “Tôi đã không làm được
điều anh dặn, khi ông Tố Hữu buộc tôi đi học trường này trước lúc về làm Bí thư
đảng đoàn Hội Nhà Văn. Cũng may là chán quá tôi đã bỏ dở giữa chừng, lấy cớ Ban
Bí thư trung ương đã lập đảng đoàn rồi, cử tôi là người chủ trì, tôi phải về
làm việc ngay”.
Hoàng Ngọc Hiến và Hồ Nghinh đều là người có học. Đều là đảng viên
cộng sản. Ông Hồ Nghinh còn là lãnh đạo cấp cao của đảng. Sau hiệp
định Genève 1954, ông Hồ Nghinh được đảng tin tưởng ém lại Quảng Nam,
làm bí thư tỉnh ủy bí mật trong lòng nhà nước thù địch Việt Nam
Cộng Hòa và ông đã là bí thư tỉnh ủy vững vàng, kiên cường suốt từ
1954 đến 1975 ở mảnh đất bị càn quét, tróc nã, trả thù khủng khiếp
nhất về chính trị và bị đánh phá đẫm máu nhất về bom đạn. Sau
1975, ông Hồ Nghinh vào trung ương, làm phó ban Kinh tế trung ương. Hai
con người trí tuệ và sắc sảo đó đều bảo học trường đảng cấp cao
Nguyễn Ái Quốc làm cho con người lú lẫn, đần độn thì không thể không
có hạt nhân của sự thật.
3. Ông Nguyễn Phú Trọng vào Bộ
Chính trị rồi làm bí thư thành ủy Hà Nội từ tháng 1.2000. Vừa ngồi
vào ghế quan cai trị cao nhất đất văn hiến, ông Trọng liền được dân
kinh kì Hà Nội tặng cho biệt danh Trọng Lú. Cái tên Trọng Lú tồn
tại trong dân gian từ đó đến nay và chắc chắn sẽ còn trong ngàn năm
bia miệng. Đã học trường đảng Nguyễn Ái Quốc ở Việt Nam lại lặn
lội sang tận xứ bạch dương tuyết trắng vào học trường đảng cộng sản
Liên Xô thì làm gì không lú nặng!
Từ nhiều năm nay,
những người lãnh đạo từ cấp tỉnh, thành, từ cấp bộ trở lên đều
phải có bằng cao cấp lí luận chính trị, tức là đều phải qua trường
đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc, đều phải có bằng lú lẫn, theo cách
nói của nhà văn hóa Hoàng Ngọc Hiến, đều phải có bằng đần độn,
theo cách nói của nhà chính trị chuyên nghiệp Hồ Nghinh. Bộ máy quản
lí nhà nước với những người lãnh đạo cấp cao lú lẫn và đần độn
đó, làm sao đất nước không đi từ sai lầm này đến sai lầm khác, làm
sao đất nước không trì trệ, lạc lõng với nhân loại văn minh!
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/09/0-2.jpg
Nhà văn hóa Hoàng Ngọc Hiến
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/09/1-54.jpg
Nhà chính trị Hồ Nghinh
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2020/09/2-13.jpg
Nhà văn hóa Hoàng Ngọc Hiến. bên phải, trong
chuyến đi thực tế ở Lâm Đồng.
No comments:
Post a Comment