EU
vừa “tuyên bố độc lập” khỏi Trung Quốc?
Andreas Kluth - Bloomberg
Ngô Việt Nguyên biên dịch
09/09/2020
http://nghiencuuquocte.org/2020/09/09/eu-vua-tuyen-bo-doc-lap-khoi-trung-quoc/
Các nhà ngoại giao Trung
Quốc đã có một năm tồi tệ ở Châu Âu, nhưng tuần này họ còn làm mọi thứ tồi tệ
hơn nữa. Cứ đà này thì chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể đạt được “thành
tích” làm phật lòng Châu Âu còn nhanh hơn và nhiều hơn so với tổng thống Mỹ
Donald Trump.
Mục đích tổng quát của
ông Tập trong khu vực là ngăn Liên minh Châu Âu và Mỹ bắt tay chống Trung Quốc.
Ông mong muốn đạt được đột phá tại một cuộc gặp thượng đỉnh với giới lãnh đạo
EU được lên lịch vào ngày 14 tháng 9. Ban đầu thì hội nghị được lên kế hoạch diễn
ra ở Leipzig, nhưng do đại dịch giờ nó sẽ là một hội nghị trực tuyến. Có nhiều
lợi ích dễ gặp rủi ro ở đây. Vì thế tuần vừa qua ông Tập đã cử bộ trưởng ngoại
giao Vương Nghị đến năm quốc gia châu Âu nhằm chuẩn bị cho một cuộc họp suôn sẻ.
Tuy vậy, dù có những hội đàm, nhưng kết quả thì không hề suôn sẻ.
Ông Vương đến châu Âu với
mong muốn được nghe những lời nhẹ nhàng mà ông quen được nghe từ những người
châu Âu vốn nhiệt tình hơn người Mỹ trong việc duy trì quan hệ thương mại và
kinh doanh với Trung Quốc. Thực tế thì ông đã bị bất ngờ về mức độ phản kháng
mà ông nhận được đằng sau các nghi thức xã giao lịch thiệp.
Nhưng sự phản kháng đó
không thể so được với lúc ông dừng chân ở Berlin. Phát biểu với các phóng viên
Đức, ông Vương lên án chủ tịch Thượng viện CH Czech Milos Vystrcil, người đã dẫn
một phái đoàn đến thăm Đài Loan, nơi Trung Quốc xem là lãnh thổ của mình. Ông
Vương đe dọa Vystrcil sẽ “trả giá rất đắt”, nói rằng sự “phản bội” của Vystrcil
sẽ biến ông thành “kẻ thù của 1,4 tỷ người Trung Quốc”.
Điều này được phản hồi gần
như ngay lập tức bởi bộ trưởng ngoại giao Đức Heiko Maas. Đứng bên cạnh
Vương tại cuộc họp báo chung, ông Maas nhắc vị khách rằng “người Châu Âu chúng
tôi hành động chặt chẽ với nhau” và yêu cầu sự tôn trọng, nói rằng “những lời
đe dọa là không phù hợp ở đây.” Ông thêm rằng Liên minh Châu Âu sẽ không là
“quân cờ” trong mối quan hệ kình địch Trung – Mỹ. Những người đồng cấp ở Pháp,
Slovakia, và các quốc gia châu Âu khác nhanh chóng tiếp lời ủng hộ ông Maas.
Trong thế giới ngôn ngữ
ngoại giao đầy hình thức, thời khắc đó đánh dấu không chỉ giọng điệu mới từ
châu Âu mà cũng là hướng đi mới. Trong nhiều năm qua, nhiều quốc gia châu Âu,
nhất là Đức, đã vì lợi ích kinh tế mà làm ngơ trước việc Trung Quốc vi phạm
nhân quyền, lợi dụng thị trường mở của Châu Âu, và bắt nạt một số các quốc gia
láng giềng. Thời kỳ đó dường như đã qua.
Danh sách những điều
Trung Quốc làm phật lòng Châu Âu đơn giản đã trở nên quá dài. Nó bắt đầu bằng
việc đàn áp Hong Kong và người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương. Trung Quốc nhấn mạnh rằng
các vấn đề này, cũng như là vấn đề Đài Loan, là vấn đề nội bộ của Trung Quốc và
không phải là vấn đề nước ngoài được can thiệp. Thêm vào đó là sự hung hăng của
Trung Quốc ở Biển Đông, và dĩ nhiên là cả cách làm ăn tham lam của họ.
Để cải thiện hình ảnh kinh
doanh của Trung Quốc, hội nghị thượng đỉnh vào ngày 14 tháng 9 ban đầu có mục
đích chính thức hóa một mối quan hệ tốt đẹp hơn để thúc đẩy đầu tư song phương
giữa Trung Quốc và Châu Âu. Nhưng sau nhiều năm đàm phán, phía Châu Âu không
còn chịu được sự khăng khăng của Trung Quốc đòi duy trì cách mà các doanh nghiệp
quốc doanh hoặc do chính phủ chỉ đạo của họ bơm tiền vào thị trường chung Châu
Âu để bóp méo cạnh tranh và giành giật công nghệ. Vì thế, thay vì tạo môi trường
thuận lợi cho đầu tư từ Trung Quốc, EU đang bắt đầu hạn chế nó.
Tuy vậy, vẫn có những hạn
chế trong mức độ chống Trung Quốc của Châu Âu so với Mỹ. Noah Barkin, một nhà
phân tích người Mỹ về Trung Quốc hiện đang làm việc ở Berlin, cho rằng trong
khi Mỹ nhắm đến việc “tách rời” nền kinh tế Mỹ khỏi Trung Quốc, EU chỉ muốn “đa
dạng hóa” khỏi Trung Quốc.
Điều này giải thích tại
sao một số quốc gia Châu Âu, nhất là Đức, vẫn do dự về quyết định có nên cấm
Huaweicung cấp vật tư cho hệ thống 5G tương lai hay không. Điều này cũng giải
thích vì sao Pháp, với sự hỗ trợ của Đức và những nước khác, đang nỗ lực để giữ
khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, nói đơn giản là những nước xung quanh
Trung Quốc, được tự do và phồn thịnh.
So với người Mỹ, người
Châu Âu nhận thức rõ rằng việc ngăn chặn quyền lực của Trung Quốc mọi lúc, mọi
nơi làkhông thể, bởi vì họ cũng cần sự hợp tác của Trung Quốc khi giải quyết
các vấn đề toàn cầu, từ biến đổi khí hậu đến đại dịch tiếp theo. Trên tất cả,
Châu Âu mong muốn rằng sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ, tương tự như sự đối
đầu giữa Đế quốc Đức và Anh trước năm 1914, sẽ không biến thành một cuộc chiến
nóng buộc Châu Âu phải chọn bên.
Với Châu Âu, mục tiêu là
duy trì một mức độ tự chủ nhất định trong một thế giới ngày càng bị thống trị bởi
hai siêu cường không đáng tin cậy. Nếu Joe Biden thành tống thống Mỹ tiếp theo,
EU sẽ tìm cách hợp tác với đồng minh truyền thống để đạt được điều đó. Nếu
Donald Trump giữ ghế, thì Châu Âu sẽ đẩy nhanh nỗ lực hiện đang hạn chế nhằm tạo
khoảng cách quân bình với cả hai bên. Dù là triển vọng nào đi nữa thì các nhà
ngoại giao Trung Quốc cũng nên lưu ý thay đổi phong cách tiếp xúc trong những
chuyến thăm tiếp theo.
-------------------------
Nguồn:
Europe
Just Declared Independence From China
As the EU navigates an
increasingly Sino-American world, it finally sees the need to stand together,
even against Beijing.
September 5, 2020, 1:00
AM EDT
No comments:
Post a Comment