NỘI
DUNG :
.
Vietnam+
.
=================================================
.
29/01/2020
Tổng thống Donald Trump ngày 28/1 đề nghị thành lập
một quốc gia Palestine với thủ đô tại đông Jerusalem, trong một nỗ lực đạt được
bước đột phá hòa bình với Israel nhưng sẽ khó thuyết phục người Palestine.
Tổng thống Mỹ
Donald Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại cuộc họp báo chung về kế
hoạch hòa bình Trung Đông của Tổng thống Trump tại Tòa Bạch Ốc ngày 28/1/2020.
Theo kế hoạch hòa bình
Trung Đông của ông Trump được loan báo trong một buổi lễ tại Tòa Bạch Ốc với sự
tham dự của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Hoa Kỳ sẽ công nhận các khu định cư của Israel tại Bờ Tây
bị Israel chiếm đóng.
Để đáp lại, Israel sẽ đồng
ý chấp nhận ngưng trong 4 năm các hoạt động định cư mới trong khi tư cách quốc
gia của Palestine được thương thuyết.
“Ngày hôm nay, Israel đã
bước một bước lớn về phía hòa bình,” ông Trump nói thêm là ông đã gởi thơ về đề
nghị kế hoạch hòa bình đến Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas.
“Đây là một ngày lịch sử,”
ông Netanyahu nói, so sánh kế hoạch hòa bình của ông Trump với việc cựu Tổng thống
Harry Truman công nhận quốc gia Israel vào năm 1948.
Tuy nhiên các nhà lãnh đạo Palestine đã bác bỏ kế
hoạch hòa bình ngay cả trước khi kế hoạch này được công bố, nói rằng chính quyền
ông Trump thiên vị Israel.
Sự vắng mặt của Palestine
khi ông Trump tuyên bố kế hoạch hòa bình chắc chắn sẽ gây nên chỉ trích là kế
hoạch nghiêng về những nhu cầu của Israel hơn là của họ.
Những cuộc đàm phán
Israel-Palestine đổ vỡ vào năm 2014 và hiện chưa rõ kế hoạch của ông Trump sẽ
làm sống lại những cuộc thảo luận này hay không.
Người Palestine từ chối
nói chuyện với chính quyền ông Trump để phản đối những chính sách thân Israel
như là chuyển tòa đại sứ Mỹ từ Tel Aviv đến Jerusalem.
Người Palestine muốn đông Jerusalem là thủ đô của một quốc gia tương
lai của họ.
Các giới chức cao cấp
trong chính quyền ông Trump nói họ dự kiến kế hoạch này thoạt đầu sẽ khơi mào
những hoài nghi từ Palestine nhưng hy vọng là theo thời gian họ sẽ đồng ý
thương thuyết. Kế hoạch đặt ra những rào cản người Palestine cần vượt qua để trở
thành một quốc gia, mục tiêu họ đã tìm kiếm lâu nay.
Vẫn còn đợi xem Israel phản
ứng như thế nào, vì có những áp lực mà Thủ tướng cánh hữu Netanyahu phải đối mặt
trong nỗ lực tái cử lần thứ ba trong chưa đầy một năm.
Cả hai ông Trump và ông
Netanyahu đều đang phải đối mặt với những thách thức trong nước. Ông Trump bị Hạ
viện quyết định luận tội trong tháng trước và đang bị xử tại thượng viện về tội
làm dụng quyền hành.
Còn ông Netanyahu hôm
28/1 chính thức bị truy tố về tội tham nhũng, sau khi ông rút lui nỗ lực để được
quốc hội cho miễn trừ không bị xét xử. Cả hai ông đều tuyên bố không có làm điều
gì sai trái.
Kế hoạch của Mỹ đưa ra những
chi tiết nhằm phá vỡ bế tắc lịch sử giữa Israel và Palestine trong vài năm qua
là kết quả từ nỗ lực 3 năm của những cố vấn cao cấp của ông Trump trong đó có
con rể của ông là Jared Kushner.
Các giới chức Mỹ nói ông
Trump ủng hộ một dự thảo bản đồ được đề nghị về hai quốc gia. Quốc gia
Palestine sẽ lớn gấp đôi đất đai người Palestine hiện đang kiểm soát và sẽ được
nối liền bằng đường sá, cầu cống và những đường hầm.
Các nhà lãnh đạo Israel đống
ý thương thuyết trên căn bản kế hoạch của ông Trump và đồng ý bản đồ, các giới
chức nói. Israel đồng ý về tình trạng quốc gia Palestine tùy thuộc vào những
dàn xếp an ninh để bảo vệ người Israel, các giới chức cho hay.
Israel cũng có những bước
để đảm bảo người Hồi Giáo được tiếp cận đền al-Aqsa ở Jerusalem và tôn trọng
vai trò của Jordan đối với các địa điểm thiêng.
Một giới chức Mỹ nói câu
hỏi đối với người Palestine là liệu họ sẽ “ngồi vào bàn và thương thuyết hay
không?”
Tư cách quốc gia của
Palestine sẽ tùy thuộc vào người Palestine có những bước tự quản trị như tôn trọng
nhân quyền, tự do báo chí và có những định chế minh bạch và tin cậy được, các
giới chức nói.
Kế hoạch của ông Trump
kêu gọi người Palestine trở về quốc gia tương lai Palestine của họ và thành lập
một “quỹ đền bù rộng rãi,” một trong những giới chức này nói.
Về việc Israel giữ lại
các khu định cư, một giới chức Mỹ cho biết “Kế hoạch căn cứ vào một nguyên tắc
là mọi người sẽ không phải chuyển dịch để hoàn tất hòa bình.. . Nhưng kế hoạch
chấm dứt việc mở rộng những khu định cư trong tương lai được xem như thực tế nhất.”
Trước loan báo của ông
Trump, hàng ngàn người biểu tình tại thành phố Gaza và quân đội Israel củng cố
các vị trí gần một điểm nóng giữa thành phố Ramallah của Palestine và khu định
cư Beit El của người Israel tại Bờ Tây.
Ngày 27/1, lãnh tụ
Palestine, Abbas, nói ông sẽ không đồng ý bất cứ thỏa thuận nào không đảm bảo một
giải pháp hai quốc gia. Công thức này là căn bản nhiều năm nỗ lực hòa bình của
quốc tế, theo đó Israel chung sống với một quốc gia Palestine.
*
*
VOA
---------------------------------------
.
Vietnam+
29/01/2020 06:56 GMT+7
Ngày 28/1 (rạng sáng 29/1
theo giờ Hà Nội), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức công bố Kế hoạch Hòa
bình Trung Đông được dư luận chờ đợi lâu nay, trong đó đề xuất giải pháp “hai
nhà nước” cùng tồn tại cho Israel và Palestine.
Theo phóng viên TTXVN tại
Trung Đông, Kế hoạch Hòa bình của Mỹ ngay sau khi được công bố đã nhận được những
phản ứng trái chiều từ các quốc gia trong khu vực.
Trong khi Thủ tướng
Israel Benjamin Netanyahu ca ngợi kế hoạch này là "hướng đi thực tế tới
hòa bình lâu dài" đảm bảo chủ quyền của Israel đối với Thung lũng Jordan
thì nhiều nước bày tỏ hoài nghi và phản đối.
Phát biểu bên cạnh Tổng
thống Donald Trump tại một buổi lễ ở Nhà Trắng, ông Netanyahu gọi đây là “một
ngày lịch sử,” nhấn mạnh việc Mỹ công nhận chủ quyền của Israel đối với Thung
lũng Jordan và các khu vực khác gồm Judea và Samaria.
Theo ông Netanyahu, đề xuất
của Tổng thống Trump cũng sẽ bao gồm việc Mỹ công nhận các khu định cư là một
phần của Israel.
Cùng ngày, Anh đã hoan
nghênh một cách thận trọng về kế hoạch nói trên của Tổng thống Mỹ.
Người phát ngôn Chính phủ
Anh cho biết Thủ tướng Boris Johnson đã điện đàm với Tổng thống Trump
trước đó, cho rằng kế hoạch có thể chứng tỏ là “một bước tiến tích cực."
Trong khi đó, Ngoại
trưởng Jordan Ayman Safadi cho biết Jordan quyết tâm ủng hộ mọi nỗ lực chân
chính nhằm đạt được hòa bình chính đáng và toàn diện mà mọi người sẽ chấp nhận.
Ông Safadi cho rằng con
đường duy nhất dẫn đến một nền hòa bình toàn diện và lâu dài là thành lập một
nhà nước Palestine độc lập dựa đường biên giới năm 1967 với Đông Jerusalem là
thủ đô của Nhà nước Palestine.
Bộ Ngoại giao Ai Cập đã
đưa ra một tuyên bố ủng hộ giải pháp khôi phục lại tất cả các quyền hợp pháp của
người dân Palestine thông qua việc thành lập một quốc gia độc lập và có chủ quyền
trên lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng.
Giới chức Ai Cập cho biết họ đánh giá cao những nỗ lực của Mỹ để giải quyết cuộc xung đột,
và hối thúc Israel và Palestine cần xem xét cẩn thận kế hoạch hòa bình do Tổng
thống Trump công bố, với mục đích tạo ra các kênh đối thoại cởi mở giữa hai bên
dưới sự bảo trợ của Mỹ nhằm nối lại đàm phán.
Đại sứ Các tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE) tại Washington đã đưa ra một tuyên bố khẳng định
niềm tin vào khả năng hòa bình lâu dài và cho rằng kế hoạch hòa bình được công
bố hôm nay đã tạo ra một điểm khởi đầu quan trọng cho sự trở lại bàn đàm phán
trong khuôn khổ quốc tế dưới sự bảo trợ của Mỹ.
Bộ ngoại giao Iran cho rằng kế hoạch hòa bình mà Mỹ áp đặt lên
Palestine là một sự phản bội của thế kỷ và cam chịu thất bại.
Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cũng lên tiếng cho rằng kế
hoạch hòa bình của Mỹ đã “chết yểu” và coi đây là một kế hoạch thôn
tính hủy hoại giải pháp hai nhà nước và cưỡng đoạt lãnh thổ Palestine.
Cùng ngày, trong một động
thái hiếm có, hai phong trào đối địch của người Palestine là Hamas và Fatah
đã nhóm họp ở thành phố Ramallah thuộc Bờ Tây nhằm thảo luận các nỗ lực chung
phản đối Kế hoạch Hòa bình Trung Đông của Tổng
thống Mỹ Donald Trump.
Trước đó, Thủ tướng
Palestine Mohammad Shtayyeh đã kêu gọi các cường quốc thế giới tẩy chay
sáng kiến này. Ông Shtayyeh cho rằng đây không phải là một kế hoạch hòa bình ở
Trung Đông.
Trong khi để phản đối Kế
hoạch Hòa bình Trung Đông của Mỹ, một loạt cuộc biểu tình đã được lên kế hoạch
tiến hành trong hai ngày 28-29/1 ở cả Bờ Tây và Dải Gaza. Các hoạt động này được
đánh giá sẽ làm tăng nguy cơ đụng độ với quân đội Israel.
Để đối phó, quân đội
Israel cho biết họ đã tăng cường an ninh ở Thung lũng Jordan, một khu vực rộng
lớn ở Bờ Tây mà Chính phủ Israel dự định sáp
nhập./.
Việt Thắng-Ngọc Biên (TTXVN/Vietnam+)
*
*
No comments:
Post a Comment