Phạm Anh Vũ
27/01/2020
Căn bệnh Vũ Hán
Cho đến ngày hôm nay, tình hình bệnh dịch liên quan
đến virus corona Vũ Hán càng ngày càng tỏ ra nghiêm trọng. Nghiêm trọng đến mức
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phải lên tiếng “Trung Quốc đang trong tình trạng
hiểm nghèo”.[1] Tình
trạng hiểm nghèo bởi vì cho đến ngày 27/1, số người nhiễm virus này ở Trung Quốc
đã lên tới hơn 2700 người, 81 người đã chết vì nhiễm virus này, 56 triệu dân
Trung Quốc bị phong toả, cách ly.[2]
Không chỉ riêng Trung Quốc, nhiều quốc gia khác trên
thế giới cũng đang lo ngại, đặt tình trạng báo động trước sự lây nhiễm với tốc
độ kinh hoàng của loại virus đáng sợ này. Virus này đã được tìm thấy tại
Thailand, Vietnam, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hàn Quốc, Nepal, Malaysia,
Pháp, Hoa Kỳ và Australia.
Virus Vũ Hán đáng sợ nhưng cách hành xử của chính
quyền Trung Quốc còn đáng sợ hơn. Và đây cũng không phải lần đầu Trung Quốc đã
phát tán các virus nguy hiểm tới thế giới. Cách hành xử của Trung Quốc cũng như
là một căn bệnh và nó đang ảnh hưởng trực tiếp đến toàn bộ thế giới.
Khoảng hai tuần trước, chính quyền Vũ Hán nói tình
hình bệnh dịch trong tầm kiểm soát. Khi một số người tỏ ý không tin vào thông
tin của chính quyền và đưa ra một số thông tin đáng lo ngại khác, cảnh sát địa
phương đã bắt giữ 8 người mà họ cho là phát tán “tin giả” về bệnh dịch này.[3] Không
những vậy, các phóng viên cũng bị đe doạ và bắt giữ khi muốn về Vũ Hán tìm hiểu
thông tin về bệnh dịch này.[4]
Đường đi của hai du
khách người Trung Quốc nhiễm virus corona ở Việt Nam Photo: RFA
Đến nay thì thông tin về
sự lây nhiễm virus này cho thấy con số người bị nhiễm càng ngày càng lớn. Dư luận
đặt nhiều câu hỏi lo ngại về thông tin thực sự về dịch bệnh này. Mới đây, Tổng
thống Đài Loan đã lên tiếng yêu cầu Trung Quốc cung cấp thông tin “chính xác” về
dịch bệnh cho cộng đồng thế giới.[5] Có
bác sĩ Trung Quốc đã tố cáo chính quyền Vũ Hán che giấu thông tin thực về tình
hình bệnh dịch.[6] Chính
sự thiếu minh bạch này của chính quyền Trung Quốc khiến dư luận đặt nhiều câu hỏi
khác. Có thông tin còn cho rằng virus Vũ Hán là do sự bất cẩn khi đang thực hiện
một nghiên cứu trong kế hoạch tạo ra vũ khí sinh học của Trung Quốc.[7] Thậm
chí có chuyên gia còn cho biết, với uy thế của một “siêu cường”, Trung Quốc đã
can thiệp vào quyết định của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khi tổ chức này chưa
ra tuyên bố về tình trạng khẩn cấp trước tình hình lây lan của virus Vũ Hán.[8]
Con đường dịch bệnh
Lo ngại về sự truyền nhiễm
dịch bệnh từ virus Vũ Hán đặt ra một nỗi lo lắng khác. Đó chính là hiểm hoạ đằng
sau Sáng kiến Vành đai Con đường (Viết tắt tiếng Anh là BRI) của Trung Quốc.
Từ năm 2013, Chủ tịch
Trung Quốc Tập Cận Bình đã tuyên bố sử dụng Sáng kiến BRI này để kết nối Trung
Quốc với phần còn lại của thế giới. Trung Quốc đã đổ ra hàng chục tỉ USD để đầu
tư xây dựng các tuyến đường sắt, đường bộ, cảng biển và hàng không ở nhiều quốc
gia khác nhau. Và đương nhiên, để đảm bảo lợi ích của mình, Trung Quốc yêu cầu
các dự án này phải được xây dựng bởi các công ty Trung Quốc với nhân công Trung
Quốc. Cùng với các nhân công Trung Quốc ngập tràn ở các quốc gia này, lượng
khách du lịch từ Trung Quốc cũng ùn ùn đổ về, khiến cho cảm giác như người
Trung Quốc đang hiện diện khắp thế giới.
Hình minh họa. Bản
đồ cho thấy luồng người đi hàng tháng từ Vũ Hán đến các nơi trên thế giới trong
năm 2019 AFP
Việt Nam và các nước Đông
Nam Á nằm trong “Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21”, một phần của BRI. “Con
đường tơ lụa” này đang được thực hiện với hàng tỉ USD để xây dựng nhiều tuyến
đường bộ, đường sắt.. nối liền với các vùng của Trung Quốc với các nước ASEAN.
Tuy nhiên, với sự tiện lợi
về giao thông của các tuyến đường này, cùng với lượng nhân công và khách du lịch
từ Trung Quốc, các dịch bệnh cũng vì thế mà lan truyền sang các quốc gia Đông
Nam Á với tốc độ chóng mặt, và thật khó mà kiểm soát khả năng dịch bệnh lây
lan.
Việt Nam chịu ảnh
hưởng
Việt Nam là quốc gia nằm
sát cạnh Trung Quốc. Việt Nam cũng là quốc gia tham gia vào Sáng kiến BRI do
Trung Quốc khởi xướng. Việt Nam có nhiều cửa khẩu trên bộ thông với Trung Quốc
và cũng có nhiều đường bay nối liền nhiều thành phố Việt Nam với các thành phố
Trung Quốc. Theo số liệu của báo Thanh Niên, người Trung Quốc nhập cảnh Việt
Nam chiếm tỷ lệ cao nhất với số lượng gần 14,8 triệu người trong 4 năm 2015 –
2018, chiếm hơn 30% trong tổng số người nước ngoài đến Việt Nam.[9] Theo
báo Vietnamnet, số lao động Trung Quốc ở Việt Nam là trên 25,1 nghìn người.[10] Chính
vì vậy, Việt Nam là một trong các nước có nguy cơ lây nhiễm bệnh dịch từ Trung
Quốc nhiều nhất.
Tuy nhiên, cách hành xử của
chính quyền Việt Nam cũng có nhiều điểm tương đồng với chính quyền Trung Quốc.
Cụ thể là sự thiếu minh bạch và luôn dùng quyền lực nhà nước để trấn áp các tiếng
nói phản biện khác ngoài các thông tin chính thống từ các cơ quan nhà nước.
Mặc dù chính quyền Vũ Hán
tuyên bố phong toả người dân thành phố này để hạn chế lây lan nhưng báo chí Việt
Nam cho biết vẫn có một đoàn hơn 200 khách từ Vũ Hán qua Đà Nẵng rồi Nha Trang
để tham quan.[11]
Chưa kể việc công an địa
phương đã mời một số Facebookers có đưa tin về tình trạng virus Vũ Hán tới làm
việc như một động thái đe doạ.[12] Cách
hành xử như vậy gợi nhớ đến cách hành xử của chính quyền Vũ Hán khi mới xảy ra
dịch. Một số phóng viên của báo nhà nước còn đưa lên facebook của họ ý kiến là
không để ngành du lịch bị ảnh hưởng bởi “tin đồn”. Tuy nhiên, trước sự lây nhiễm
ngày càng lan rộng và khả năng hiểu biết dịch bệnh vẫn chưa rõ thì sự cách ly
là biện pháp cần thiết để bảo vệ người dân. Như Đài Loan chẳng hạn, chính phủ
Đài Loan đã tuyên bố không cấp thị thực nhập cảnh cho các công dân Trung Quốc
như một biện pháp ngăn ngừa dịch bệnh.[13]
Kết luận
BRI trong đó có “Con đường
tơ lụa trên biển thế kỷ 21” là một cơ hội đem lại lợi ích kinh tế cho nhiều
chính phủ trên thế giới. Tuy nhiên, những hiểm hoạ khuất sau những lợi ích lại
có thể là khôn lường. “Con đường tơ lụa” có thể biến thành “Con đường dịch bệnh”
là khả năng có thật mà tình hình bệnh dịch của virus Vũ Hán là một thực tế đang
hiện hữu. Đặc biệt, trong bối cảnh chính quyền Trung Quốc thiếu minh bạch về
nhiều thứ, cộng với thói quen sử dụng cường quyền để “chặn hầu bóp họng” các tiếng
nói phản biện nên các nguy cơ đe doạ xảy ra rất lớn mà người dân không thể biết
để đối phó. Chưa kể trước các lợi ích kinh tế cùng với các sức ép chính trị từ
Trung Quốc khiến cho nhiều quốc gia không dám quyết đoán ra các hành động mạnh
mẽ để đối phó với bệnh dịch, mà Việt Nam là một trường hợp cụ thể. Chính vì vậy,
hiểm hoạ chắc chắn sẽ còn lan xa và lặp lại. Người dân sẽ làm thế nào để bảo vệ
được mạng sống của mình? Hay chỉ biết cầu nguyện may rủi từ Thượng đế?
[1] https://nld.com.vn/thoi-su-quoc-te/chu-tich-tap-can-binh-trung-quoc-dang-doi-mat-tinh-trang-hiem-ngheo-20200125221438045.htm
[2] https://baomoi.com/s/c/33761042.epi?fbclid=IwAR2Hq1J8Sdo1IZmjP9bgcpAdOlhENWbug0G_MoYF2UBQXJHOnkFfSLWyCg0
[5] https://www.reuters.com/article/us-china-health-taiwan/taiwan-calls-on-china-to-share-correct-virus-information-idUSKBN1ZL01V
[6] https://nld.com.vn/thoi-su-quoc-te/bac-si-to-chinh-quyen-vu-han-giau-thong-tin-ca-nhiem-virus-corona-20200126155128101.htm?fbclid=IwAR2CdwxsUmX4CPrDPNuZTHCf4z2ohZQLjK3e4kkTxeb_dQvjcxQdvKor9G4
[7] http://www.shadolsonshow.com/2020/01/24/breaking-chinese-bioweapons-lab-in-wuhan-blamed-for-coronavirus-outbreak/?fbclid=IwAR0K94tQ9SAuY4iUrya0e78q4wUsmF0aBjnVyTpvYnpssFqE8kXihWObolk
[8] https://www.dailymail.co.uk/health/article-7928349/Did-China-use-status-major-superpower-pressure-World-Health-Organisation.html
[9] https://thanhnien.vn/thoi-su/nguoi-trung-quoc-chiem-hon-30-so-nguoi-nuoc-ngoai-nhap-canh-vao-viet-nam-1146834.html
[10] https://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/thi-truong/gan-trieu-lao-dong-viet-di-xuat-khau-35-nghin-lao-dong-trung-quoc-o-viet-nam-484641.html
[11] https://baovephapluat.vn/van-hoa-xa-hoi/y-te/218-du-khach-tu-vu-han-den-da-nang-gio-ra-sao-81977.html
[12] https://www.motthegioi.vn/thoi-su-c-66/xa-hoi-c-94/cong-an-khanh-hoa-lam-viec-voi-mot-so-facebooker-tung-tin-that-thiet-ve-virus-corona-130346.html
[13] https://dantri.com.vn/the-gioi/dai-loan-ngung-cap-thi-thuc-cho-tat-ca-cac-cong-dan-trung-quoc-20200126185208379.htm
No comments:
Post a Comment