HỌA SĨ NGƯỜI VIỆT ĐẦU TIÊN VÀO CHUNG KẾT GIẢI ARCHIBALD (ÚC)

Hoạ sĩ người Việt đầu tiên vào vòng chung kết của giải thưởng Archibald

Tôn Thất Thái Dương

26/3/2010

http://www.tienve.org/home/activities/viewThaoLuan.do;jsessionid=E293AEDBD5A0A2B93B9121DC22631757?action=viewArtwork&artworkId=10227

Tin vui! Lần đầu tiên có một hoạ sĩ người Việt được vào vòng chung kết của Archibald Prize, một trong những giải thưởng hội họa lớn nhất ở Úc. Giải thưởng này được thành lập từ năm 1921 và dành riêng cho thể loại tranh chân dung. Trong số những hoạ sĩ đoạt giải Archibald đã có những tên tuổi lớn như George Lambert, William Dobell và Brett Whiteley. Phần thưởng cho người đoạt giải là 50 ngàn Úc kim.

Lần đầu tiên có một hoạ sĩ người Việt được vào vòng chung kết của Archibald Prize, một trong những giải thưởng hội họa lớn nhất ở Úc. Năm nay, Archibald Prize 2010 có tổng cộng 849 tác phẩm dự thi. Trong số đó chỉ có 34 tác phẩm lọt vào vòng chung kết. Tác phẩm “Unleashed” của Nguyễn Khuê là một trong 34 tác phẩm đó.

“Tôi như bay lên tới cung trăng!” Nguyễn Khuê nói với phóng viên báo MVC(Melbourne Community Voice for Gay and Lesbian Readers). “Chỉ mới vào vòng chung kết, tôi đã thấy như mình chiến thắng rồi!” Anh cảm thấy nao nức đến nỗi anh không ngủ được suốt mấy ngày liền.

Nguyễn Khuê là một người Việt tỵ nạn. Anh đến Úc năm 1988 sau khi vượt biển từ Việt Nam và trải qua 6 tháng trong trại tỵ nạn Pulau Bidong ở Malaysia. Là một thanh niên đồng tính luyến ái lớn lên tại Việt Nam trong những năm 80 dưới chế độ cộng sản, Nguyễn Khuê không có tự do ngôn luận như một nghệ sĩ và như một người đồng tính luyến ái.

“Bạn phải rất cẩn thận về những điều bạn nói ra,” anh tâm sự. “Hồi còn nhỏ, tôi đã bị hiếp đáp vì tôi biểu lộ nữ tính, vì thế tôi đã học cách giả vờ sống như một đứa con trai không đồng tính luyến ái. Lớn lên tôi sợ diễn tả chính mình.”

Sau khi định cư ở Úc hơn 20 năm, Nguyễn Khuê đã thực sự tìm thấy sự tự do diễn đạt. Anh đạt được điều này nhờ có sự trợ lực của Jonathan, người yêu của anh. “Không có sự trợ lực của anh ấy, tôi không thể nào làm được những việc mà tôi đang làm.” Nguyễn Khuê nói với báo MVC. Bây giờ anh rất tự tin với bản thân mình. “Tôi là người đồng tính luyến ái, tôi hãnh diện về điều đó và tôi không còn giấu giếm nữa.”

Tác phẩm “Unleashed” là một bức chân dung tự hoạ, diễn tả nội tâm và những kinh nghiệm sống của Nguyễn Khuê. Khách thưởng ngoạn có thể tìm thấy trong chi tiết của bức tranh có hình ảnh của biển, con thuyền, những con cá, những con bạch tuộc, một cái dương vật, một cái hậu môn, một đôi môi mím chặt trong câm lặng...

Khi hay tin Nguyễn Khuê lọt vào vòng chung kết, chị Bội Trân (nhà nghiên cứu lịch sử mỹ thuật) đã tổ chức một bữa tiệc mừng ở tư gia và mời bạn bè văn nghệ ở Sydney đến chung vui với Nguyễn Khuê. Nhờ dịp này, tôi mới có cơ hội gặp anh lần đầu tiên. Thì ra Nguyễn Khuê là “con nhà nòi”. Thân mẫu của anh là hoạ sĩ Nguyễn Thị Tâm, một nữ họa sĩ nổi tiếng về tranh màu nước trên lụa (và trong khoảng 10 năm qua bà tập trung sáng tác tranh sơn dầu), nguyên giáo sư trường Cao Đẳng Mỹ Thuật Gia Định-Sài Gòn. Nguyễn Khuê có 5 anh chị em, và trong cả gia đình 7 người thì có đến 6 người hoạt động trong ngành mỹ thuật!

Trong bữa tiệc, Nguyễn Khuê đã dùng laptop để trình bày cho các thân hữu xem những loạt tranh mà anh đã thực hiện và anh kể lại những cảm nghĩ và kinh nghiệm sáng tạo của mình ở từng bức tranh. Tranh của anh sử dụng nhiều chất liệu khác nhau và tiếp cận những đề tài khác nhau, nhưng đặc biệt nhất là đề tài về cái đầu và thân thể con người.. Anh có những lối vẽ độc đáo khiến ai nấy đều thán phục. Anh nói năng hoạt bát, tự tin, nhưng anh thố lộ là đang hồi hộp, có lẽ đêm nay sẽ mất ngủ vì sáng mai (26/3/2010) hội đồng giám khảo sẽ công bố kết quả của Archibald Prize 2010.

Trước khi chia tay với mọi người, anh nói: “Tự do là điều quan trọng nhất cho một nghệ sĩ, để có thể thực sự sống và sáng tạo.”

Tôn Thất Thái Dương

25/3/2010

.

.

.