VĨNH BIỆT NHÀ BÁO TRỌNG KIM

Vĩnh biệt người anh, người bạn!
Lê Diễn Đức
Đăng ngày 02/01/2009 lúc 18:05:00 EST
http://www.thongluan.org/vn/modules.php?name=News&file=article&sid=3421
Mùa xuân 2003, tôi từ Ba Lan sang California dự Đại hội Truyền thông Hải ngoại lần thứ nhất. Các buổi sinh hoạt của Đại hội chủ yếu diễn ra tại trụ sở nhật báo Người Việt tại Westminster, Orange County. Tôi gặp anh Trọng Trác (về sau tôi thường gọi anh qua bút danh Trọng Kim hơn) lần đầu tiên tại đây.
Trong dịp này tôi có nói chuyện với anh, nhưng không nhiều. Đoàn Ba Lan của chúng tôi lúc ấy là khách “đặc biệt” vì đến từ vùng đất cựu cộng sản nhưng là “tân” trong dòng truyền thông hải ngoại với tạp chí Đàn Chim Việt, nên lúc nào cũng có anh chị em các nước gặp gỡ hỏi thăm, phỏng vấn...
Tôi nhớ một chi tiết. Khi vào dự đại hội, Ban tổ chức kiểm tra danh sách và phát cho mỗi người tấm thẻ đã ghi sẵn họ tên, cơ quan truyền thông để đeo trên ngực trong suốt tiến trình đại hội.

Trong khi nói chuyện với anh Trọng Trác, thấy anh không mang tấm thẻ này, tôi hỏi vì sao, thì anh cho hay: “Mình đã tính không đi dự, nên không thông báo với Ban tổ chức, nhưng nghĩ lại, đây là lần đầu tiên có rất nhiều anh em đồng nghiệp từ khắp nơi trên thế giới tụ hội về, không đi dự là bỏ lỡ cơ hội quý hiếm gặp gỡ anh em”. “Thế vì lý do gì mà anh lại dự tính không tham dự” – Tôi hỏi. Anh có vẻ ái ngại, rồi cười phân bua: “Điều này tế nhị lắm. Cậu ở Ba Lan không biết sinh hoạt của làng báo hải ngoại phức tạp và đố kỵ nhau thế nào đâu. Mình nghe nói anh em vất vả, thương lượng mãi mới có đồng thuận để Hội ký giả Hải ngoại chỗ anh Đỗ Sơn và báo Người Việt của anh Đỗ Ngọc Yến cùng đứng ra tổ chức. Chính vì thế ban đầu mình không muốn tham dự để né tránh va chạm, thế thôi”.

Từ câu chuyện trên đây tôi thấy ở anh có điều gì đó rất đáng tôn trọng. Sau này tôi mới biết thêm về bán nguyệt san Ngày Nay (nhưng in trên giấy khổ to của nhật báo) do anh làm chủ biên là tờ báo được đánh giá nghiêm túc, chuyên nghiệp và có uy tín trong cộng đồng hải ngoại tại Mỹ. Báo Ngày Nay là một trong rất ít báo tiếng Việt tại Hoa Kỳ được xem là thành viên của làng báo Mỹ (không như hầu hết các báo tiếng Việt khác ở Mỹ được xem chỉ là báo cộng đồng).

Dễ gần gũi, dễ thông cảm và cũng dễ nhận ra con người nhau, có vẻ như đó là đặc tính của dân làm báo. Chỉ gặp anh Trọng Trác trong vài lần ngắn ngủi mà suốt từ thời điểm ở California đến tận ngày trước khi anh ngã bệnh vào viện tháng 11/2008, tôi và anh thường xuyên liên lạc với nhau, qua email, điện thoại.

Chúng tôi trao đổi quan điểm làm báo. Anh cho tôi biết, giữ tính độc lập, khách quan của một tờ báo trong cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ rất khó. Báo sống chủ yếu nhờ quảng cáo của cộng đồng. Nếu không khôn khéo, “chống Cộng” không đúng với “phong trào” có thể sẽ bị đánh phá, cô lập, không ai còn dám quảng cáo nữa và như thế là đồng nghĩa với đóng cửa.

Ngày Nay cũng không tránh khỏi sự nghiệt ngã này, nhưng ở trong bối cảnh khó xử ấy vẫn giữ được quan điểm của mình. Đó là, tạo ra được sân chơi cho nhiều người biểu lộ quan điểm, khuynh hướng chính trị, trên cơ sở tôn trọng các giá trị của tự do, dân chủ và nhân quyền. Ngày Nay cố gắng là một tờ báo hội nhập vào dòng sinh hoạt báo chí tự do nhất thế giới của Hoa Kỳ.

Chính vì thế, anh luôn yêu cầu tôi và những anh em Ba Lan khác viết bài cho báo Ngày Nay. Các bài nói về sự đấu tranh chống lại chế độ cộng sản tại Ba Lan hay các nước thuộc Liên Xô cũ và công cuộc xây dựng nền dân chủ non trẻ của Ba Lan, những bài học tiêu cực, tích cực, v.v. khi xuất hiện trên Đàn Chim Việt thì cũng đăng trên Ngày Nay. Ngược lại, những bài của Ngày Nay nói về cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ cũng thường được đăng trên Đàn Chim Việt. Một sự hợp tác tự nhiên dựa trên tình bạn hữu.

Ngày Nay dường như không biên tập lại các bài của Đàn Chim Việt, những đoạn mà một số báo khác cho là nếu không bỏ đi hoặc chữa lại thì không thể đăng, vì có thể gây phản cảm với cộng đồng.

Anh Trọng Trác cho rằng, anh muốn để nguyên mọi tâm tình, ý kiến, quan điểm của anh em người Việt miền Bắc sống ở các nước cộng sản cũ chuyển tới khối người Việt tỵ nạn cộng sản. “Như thế, sự hiểu biết lẫn nhau mới chính xác hơn. Cho dù nguồn xuất phát khác nhau và hoàn cảnh sống khác nhau, nhưng tôi nghĩ rằng, mọi người Việt đều có chung tình yêu đất nước Việt Nam. Cần gắn kết những người có tinh thần tham gia hoặc lên tiếng nói tranh đấu cho dân chủ của quê hương ở khắp mọi nơi, cho dù cách nhận thức và cách thể hiện khác nhau” - Anh đã viết cho tôi như vậy.

Trong suốt gần 6 năm qua, tôi thường xuyên cộng tác bài vở với Ngày Nay và thân tình tới mức anh gọi tôi là “đặc phái viên của Ngày Nay tại Ba Lan”.

Lần cuối cùng tôi gặp anh vào tháng 11/2006 trong buổi tiệc vận động giúp đỡ pháp lý cho con lai Việt - Mỹ do LittleSaigon Radio và tuần báo VietTide tổ chức tại Houston (Texas). Nhìn thấy anh, tôi chạy tới chào, nhưng cũng chỉ thăm hỏi được nhau sơ sài vì bàn đã yên vị đâu đấy rồi và anh đang ngồi chung với nhiều quan khách khác. Trông anh già đi và giọng nói yếu hơn hẳn so với buổi gặp năm 2003 rất nhiều. Mới chỉ 3 năm không gặp nhau. Sau tuổi 60, con người hình như giảm sút nhanh hơn!
Sáng hôm sau tôi phải trở về Georgia. Tôi không ngờ, đấy là buổi gặp cuối cùng của tôi với anh.

Nhớ lại cách đây không lâu, ngày cơn bão Ike tàn phá Houston, hàng trăm ngàn người phải sơ tán, từ Ba Lan gọi điện thoại cho anh không được, tôi lo lắng và phải gọi qua anh Hà Ngọc Cư (một biên tập viên chủ chốt của Ngày Nay) để hỏi thăm.
Suốt cả tháng nay, tôi thường xuyên liên lạc với anh Cư để biết tình hình sức khoẻ của anh kể từ khi biết anh bị tai biến mạch máu não vào nằm viện.

Ngay buổi sáng ngày 1 tháng 1 năm 2009, nhận được email của nhà báo Đinh Quang Anh Thái cho biết anh đã qua đời. Tôi lặng người đi vì mình đã không thực hiện được lời hứa sẽ đi Houston một chuyến lâu lâu để thăm anh, gia đình anh.

Tôi viết thư chia buồn ngay lập tức gửi anh Hà Ngọc Cư, trong đó có đoạn: “... Anh cho em qua anh, gửi lời chia buồn sâu sắc nhất, từ tấm lòng của mình, tới Ban biên tập Ngày Nay, tới gia đình anh Trọng Trác - một người anh, một người bạn, một nhà báo và một người hoạt động xã hội mà em quý mến, trân trọng, cả về tài năng, lẫn nghị lực bền bỉ và nhân cách trong sáng. Anh Trọng Trác mất đi là một mất mát lớn cho dòng truyền thông tự do và độc lập ở hải ngoại”.

Thương tiếc anh Trọng Trác, chào vĩnh biệt anh và mong anh yên nghỉ nơi vĩnh hằng!
Warsaw, Ba Lan 2/01/2009
Lê Diễn Đức


Nhà báo Trọng Kim Trương Trọng Trác qua đời tại Texas
Thursday, January 01, 2009
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/anmviewer.asp?a=88908&z=1
LITTLE SAIGON (NV) - Nhà báo Trọng Kim Trương Trọng Trác, pháp danh Minh Ðức, vừa từ trần tại bệnh viện Methodist Hospital, Houston, Texas, lúc 3 giờ 40 phút sáng Thứ Năm, 1 Tháng Giêng năm 2009, nhằm ngày mồng 6 Tháng Mười Hai năm Mậu Tý, sau gần hai tháng nằm bệnh viện vì tai biến mạch máu não.
Nhà báo Trọng Kim tên thật là Trương Trọng Trác, sinh ngày 4 Tháng Chín năm 1941 tại Bắc Ninh (không phải Sơn Tây, như một vài nguồn tin khác đã loan tải). Ông còn được biết dưới tên Tr3, cho những bức ảnh thời sự chiến trường và nhân vật cộng đồng.

Trưởng Hướng Đạo, nhà báo Trọng Kim Trương Trọng Trác. (Hình: BBC Vietnamese.com)
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/articlefiles/88908-medium_tr.jpg

Thuở nhỏ, ông học trường Hàng Than (Nguyễn Công Trứ), Hà Nội.
Sau năm 1954, ông học trường Chu Văn An. Tốt nghiệp kỹ sư Ðiện Phú Thọ, ông được trường giữ lại làm giảng viên. Giữa thập niên 1960, ông bước vào nghề báo với tư cách phóng viên cho nhật báo Quyết Tiến của ông Hồ Văn Ðồng ở Saigòn khi nhà báo Minh Ðức Hoài Trinh, từ Pháp về, giữ vai trò tổng thư ký.
Sau đó, ông cũng trở thành phóng viên cho một số cơ quan truyền thông ngoại quốc, phụ trách tin chiến trường. Ông Trương Trọng Trác cũng hoạt động tích cực trong phong trào Hướng Ðạo Việt Nam. Với tên rừng là Hươu Nhanh, ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng. Cùng với cố Bác Sĩ Nguyễn Văn Thơ, ông có công vận động hội Hướng Ðạo Thế Giới nhìn nhận và phục hoạt phong trào Hướng Ðạo Việt Nam Hải Ngoại.
Tỵ nạn tại Hoa Kỳ năm 1975, nhà báo Trọng Kim chọn định cư tại thành phố Houston, Texas, cho đến lúc từ trần.
Ông tốt nghiệp cử nhân hóa học tại Hoa Kỳ. Ông trở thành Vice President của một hãng sơn, chuyên sản xuất loại sơn đặc biệt dùng cho phi thuyền có sức chịu đựng cao khi phi thuyền vượt tầng khí quyển. Vì thế, ông cũng là người đại diện hãng tiếp xúc với nhiều quốc gia như Trung Quốc, Âu Châu và Mexico.

Tưởng cũng cần nói thêm rằng, cách đây trên 10 năm, nhà báo Trọng Kim đã thay thế nhà báo Nguyễn Ngọc Linh điều hành bán nguyệt san Ngày Nay, có trụ sở chính tại Houston, Texas. Ngoài việc làm báo, ông cũng là một cộng tác viên của các đài phát thanh như BBC Luân Ðôn, RFA, RFI...
Theo nhà thơ Du Tử Lê, người bạn học thuở thiếu thời của nhà báo Trọng Kim, một điều ít người biết rằng nhà báo Trọng Kim là thứ nam của cố học giả Trương Văn Chình, giáo sư Ðại Học Saigòn và Huế, tác giả cuốn “Ngữ Pháp Việt Nam,” viết chung với cố học giả Nguyễn Hiến Lê. Tác phẩm này được giới nghiên cứu ngữ học đánh giá cao ở cả hai miền Nam, Bắc Việt Nam.
Theo nhà báo Ngọc Hoài Phương, nhà báo Trọng Kim không phải sinh tại Sơn Tây. Sự thực, được gia đình xác nhận, ông sinh tại Bắc Ninh.

Theo gia đình thì lễ hỏa táng nhà báo Trọng Kim Trương Trọng Trác sẽ diễn ra vào Thứ Hai, ngày 5 Tháng Giêng, 2009, nếu nhà quàn không gặp trở ngại tiếp nhận thi thể ông từ bệnh viện vì lễ lạc cuối tuần.
Nhà báo Trọng Kim mất đi, để lại vợ và hai con, đã trưởng thành. (V.P.)



Bạn Tôi / Trương Trọng Trác
Du Tử Lê
Thursday, January 01, 2009
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/anmviewer.asp?a=88904&z=1
Sáng nay tôi dậy trễ. Đêm trước, những trận ho xé cổ, xốc nách tôi ra khỏi giấc ngủ. Đêm, nam California, vẫn tiếp tục mức dưới 40 độ F.
Lấy sức chịu lạnh làm thước đo, tôi hiểu, sức khoẻ tôi, ngày một suy, yếu. Tôi tự hỏi, những người bạn tôi, ở các tiểu bang thuộc miền đông, đông bắc, trung tây...có gặp khó khăn, khi năm nay, rất sớm, thời tiết đã “trải thảm” tuyết hơn một nửa nước Mỹ?
Tôi cũng hỏi mình, câu hỏi tương tự; khi bạn tôi, Ngọc Hoài Phương cho biết, vài ngày trước, bất ngờ T.N. ghé tiệm, thăm Dung.
Tôi nói với Phương, có dễ đã bốn, năm năm, tôi không gặp lại T.N. Tôi cũng không có một tin tức rõ ràng nào về đời sống riêng của T.N. từ ngày chúng tôi chia tay nhau: Houston, 1994. Thời gian đó, Houston đang rúm người, run rẩy trong những trận mưa xập trời, trôi đất. Tôi chỉ mơ hồ, hiểu rằng, dường T.N. đang (hay đã từng có thời gian) ở Washington State. Thành phố Seattle(?) Tôi nhớ cách đây cũng đã trên, dưới mười năm, bất ngờ, TN gửi tặng các con tôi và, tôi, mỗi người một chiếc bóp da, một đồng hồ đeo tay, một sợi giây lưu chìa khoá... Tôi không thể đoán biết ý nghĩa sâu xa của N., khi gửi chúng tôi, những món quà kia. Tôi cũng không hiểu động cơ nào (Hồi ức? Tiện thể?) đưa N. tới viếng thăm Dung và Phương, vào những giây phút phù du, sót lại của năm 2008 này?

Du Tử Lê và Trọng Kim
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/articlefiles/88904-medium_hinh%20cua%20anh%20Vann%20Phan%204.JPG

Tôi không biết có phải vì sự trở lại Cali bất ngờ của T.N., khiến Ngọc Hoài Phương, sinh mối cảm hoài, vào “tàng kinh các...hình ảnh,” lục tìm những mảnh đời khuất, lấp. Tôi cũng không biết trong “Bảo-tàng-viện-hình-ảnh-bằng-hữu” của anh, Phương lưu giữ được bao nhiêu “miếng đời” bạn bè thời Saigòn, đệ thất Chu Văn An. 1956.
Riêng sáng qua, dưới mái hiên nhà hàng Tài Bửu, Westminster, Phương mang cho tôi, rất nhiều hình ảnh Trương Trọng Trác.
Tôi không nghĩ chọn lựa của Phương, là một ngẫu hứng. Tôi nghĩ bạn tôi đang “rối loạn côn quyền” khi giờ này, giai phẩm Xuân Hồn Việt, vẫn chưa “xuất xưởng.” Tôi cho bạn tôi bị dẫn dắt bởi nhiều sợi giây liên tưởng, chòng tréo. Sự viếng thăm bất ngờ của T.N., thắp lên những ngọn nến Houston, dọc, ngang liên hệ? Những ngọn nến Houston chỉ tay về địa chỉ 4500 Melrose Blvd., toà soạn báo Ngày Nay? Nơi Trương Trọng Trác, bút hiệu Trọng Kim, người bạn thiếu thời của chúng tôi, là chủ nhiệm kiêm chủ bút.

Tầng thứ hai, 4500 Melrose Blvd., Houston, nơi Trác ngồi “luyện đan nghiệp báo,” từ nhiều chục năm qua, có rất nhiều cửa sổ.
Ẩn, trốn rét mướt quận Cam, những ngày cuối năm 2008, trong nhiều lớp áo dạ, Ngọc Hoài Phương hào hứng kể về cánh cửa túc-cầu-Trương-Trọng-Trác. Cánh cửa mở vào sân vận động trường Pétrus Ký, (thời bọn học sinh Bắc kỳ di cư chúng tôi, “trọ” học dãy nhà kho,) đường Trần Bình Trọng.
Phương hãnh diện nhắc tới những đôi chân... “vàng,” chân... “bạc,” của các bạn tôi, như Nguyễn Thế Toàn (tức Toàn Bò, hiện ở Hoa Thịnh Đốn;) Nguyễn Chí Viễn (tức Viễn cảnh sát trưởng...Hồi Xưa;) Lê Ái Quốc (tức Quốc bát vạn, cựu trung tá không quân, hiện ở Long Beach;) Bùi Quang Minh (tức Minh...dù, ở Saigòn;) Văn Sơn Trường (tức Trường Đội, hiện ở Virginia;) Nguyễn Quang Minh (tức Minh-Dê,) đang du lịch dài...ngày ở Hà Nội... Nhưng trên tất cả, vẫn là thủ quân Trương Trọng Trác.
Theo sự hiểu biết lơ mơ của tôi về bộ môn túc cầu, thì “Captain” Trác là người có toàn quyền tuyển người, sắp xếp đội hình trước khi ra sân, “long tranh, hổ đấu.”

Với tôi, thời đó (cũng như bây giờ,) hình ảnh Trác Trương, bạn tôi, hiện ra bao giờ cũng rất “ấn tượng!” Rất “hoành tráng!” Bạn tôi là “thượng đế.” Bạn tôi nắm quyền sinh quyền sát của đội tuyển. Bạn tôi coi giò, xét cẳng từng đứa. Thằng nào, bạn tôi thấy coi bộ “ầu ơ dí dầu,” không khá; bạn tôi “xổ toẹt.” Dù cho người đó, có là “hảo thủ”... triển vọng cỡ như ...tôi! Dù cho trước đó, tôi có lỡ “bồi dưỡng” cho Trác dăm ba đĩa đu đủ bò khô gan cháy, thì bạn tôi cũng vẫn nghiêm chỉnh, lắc đầu!
Sau này, nghiệm ra, tôi nghĩ, có lẽ vì Trác sớm thấm nhuần tinh thần hướng đạo sinh: Ngay thẳng. Tôi muốn nói, chưa một ai, “mua” được Trác Trương.
Bao nhiêu năm Chu Văn An, tôi chưa từng được Trác Trương cho vào đội tuyển của anh. (Thậm chí trong danh sách cầu thủ phòng hờ hay, săn sóc viên chính thức, cũng không có tôi.) Tuy nhiên, tôi nhớ, hơn một lần, tôi được Trác “để mắt” tới. Đó là lần Trác chỉ định tôi trong nhiệm vụ ngồi coi...quần áo cho anh em.

Với tôi, ngày ấy, sao mà hạnh phúc!

Với tôi, ngày ấy, các bạn tôi là những “cầu vương!” Thủ môn Minh-dê, bạn tôi, là Lưỡng thủ vạn năng!” Là, đôi tay bắt được của...trời,” nói theo kiểu cố nhà văn Mai Thảo. Còn Trác Trương, bạn tôi, là “Đôi chân nhận được từ...địa ngục...kẻ khác,” theo đúng giọng điệu hiện sinh của triết gia Jean Paul Sartre.
Tới giờ, nhớ lại, tôi vẫn còn cảm thấy hồi hộp, những lần thập thò ngoài đường biên, dõi theo Trác Trương dẫn dắt những đôi chân...vàng, chân...bạc, (luôn cả chân... platinum) của các “cầu vương” bạn tôi, rầm rộ xâm lấn vùng cấm địa đối thủ...
Tới giờ, nhớ lại, tôi vẫn còn thấy như tôi, vâng, chính tôi, đã có cú đánh đầu...toé sao, nẩy lửa (khi một người bạn nào đó, trong đội bóng của Trác, đánh đầu,) đưa banh như...để, vào khung thành đối phương.
Bây giờ, nhớ lại, tôi vẫn thấy các bạn tôi nào có thua gì những Pelé, Maradona, Zidane, Ronaldinho, Beckham...hôm nay(?) Chẳng qua, các bạn tôi “sinh bất phùng thời!” Chẳng qua, thời đó, chưa có hamburger, hot dog, sinh tố, boba, coke, steroid. Chích. Choác... Thuốc bồi bổ của các bạn tôi, thuở ấy, chỉ khoai, sắn hoặc nắm xôi và, nước máy! Lại nữa, thời đó, cũng chưa có cái gọi là Liên đoàn túc cầu thế giới FIFA! Nếu có, từ thời ấy, nhiều phần, tôi đã làm thỉnh nguyện thư, xin chữ ký ủng hộ của tất cả mọi học sinh Bắc kỳ di cư, cũng như Nam kỳ (sau này sẽ)...di cư. Tôi sẽ xin luôn chữ ký của ông bán kẹo kéo, bà bán xôi, chị bán bánh cuốn, chú bán đu đủ bò khô... Tất nhiên, không đời nào tôi quên xin chữ ký bác Ban gác gian, kiêm chủ quán bánh tây (bánh mì) café “bí tất” của trường. Ngay với các thầy giám thị, các giáo sư... “tiên tiến,” tôi cũng sẽ không ngại ngần nhân danh tương lai nền túc cầu thế giới, xin họ ký ủng hộ bạn tôi.
Trong thỉnh nguyện thư, tôi sẽ xin Liên Đoàn FIFA, trao cho các “cầu vương” của tôi, mỗi người...dăm ba qủa cầu...vàng. Cầm chơi! Riêng thần tượng Trác Trương của tôi, thì (tôi trộm nghĩ,) anh phải được bê về một rổ...quả cầu vàng, mới xứng. (Hiện nay, cứ như chỗ tôi biết thì, mỗi năm, Liên Đoàn FIFA bầu bán ì xèo, tới lui, cũng chỉ chọn ra trần xì một cầu thủ, với (cũng trần xì,) một qủa cầu vàng! Quá hẻo!!!)

Để chứng minh, để “back up” cho thỉnh nguyện thư của mình, tôi biết là tôi sẽ không được phép quên đính kèm bằng chứng. Bằng chứng của tôi, sẽ là những tấm ảnh (đen trắng thôi. Thời đó, chúng tôi không chơi ảnh màu.) Hình ảnh (do nhà thơ Ngọc Hoài Phương cung cấp,) cho thấy các bạn tôi, cỡ Toàn-bò, Minh-đù, Quốc-bát-vạn, Trường- đội, Viễn-cảnh-sát-trưởng...đánh đầu đẹp hơn Zidane, ăn đứt Ronaldingho, bỏ xa Beckham...
Đôi khi bạn tôi, “cầu vương” Toàn Nguyễn còn cao hứng, biểu diễn “võ công tây vực,” (không thấy mấy khi ở trung nguyên,) đó là ngón đánh...lưng (thay vì đánh đầu.) Đó là những trường hợp “cầu vương” Toàn-bò của tôi, thấy đường banh đối phương nhắm vào anh, có phần “khủng bố cao,” bạn tôi bèn...quay lưng: Đón banh. Banh nào mà gặp tấm lưng (cũng ngót nghét nghìn...vàng) của bạn tôi, thì chỉ có nước “bó tay!”
Nhưng điều đáng nói hơn cả, ở chỗ không biết bạn tôi điều khiển tấm lưng nghìn vàng của anh ra sao mà, banh lại “thân ái” chạm...tay “Kép Tần” Trác một cái, trước khi... “hư ảo” rớt xuống!
Tôi không biết trường hợp này, ngôn từ túc cầu gọi là gì? “Liệt vị?” Không chắc! Trọng tài thổi còi? Phát thẻ đỏ lập tức? Tôi không dám võ đoán. Chỉ nhớ, sau đấy, “Kép tần” Trác giải thích sao đó, mà, “cầu vương” Toàn-bò, chẳng những không bị “lay off,” ra khỏi sân chơi - - Mà, bạn tôi, còn trợn mắt, lá lối, xông pha dữ dằn hơn trước.
Thế mới...thánh chứ!
Tóm lại, theo tôi, cái ghê, hay cái đáng nể, tới mức độ, cần phải trao quả cầu vàng cho các bạn tôi, còn nằm ở chỗ “đánh lưng” thay đầu đó nữa.

Tầng hai, 4500 Melrose Blvd., Houston, nơi Trác ngồi “luyện đan nghiệp báo” từ nhiều chục năm qua, có rất nhiều cửa sổ.
Ẩn, trốn rét mướt quận Cam, những ngày cuối năm 2008, trong nhiều lớp áo dạ, Ngọc Hoài Phương, hào hứng kể về cánh cửa tình-bạn-Trương-Trọng-Trác. Cánh cửa mở vào sân chơi bằng hữu của Trác, được Phương nhấn mạnh, nhiều lần, là cuộc “reunion,” họp mặt bạn cùng lớp, ngày 5 tháng 12 năm 1998, ở San Jose; tập trung gần 100 anh em (gồm luôn cả thê nhi.) Tôi cũng thấy bạn tôi, có phần cường điệu, khi tuyên bố, đó là cuộc họp mặt “mang tính...thế kỷ.”
“Ngay cả Mỹ cũng không thể có được!” Phương nói.
Nhưng gẫm kỹ, tôi thấy Phương có lý.
Phương có lý ở chỗ, cho đến ngày hôm nay, dường như chưa có một cuộc “reunion bạn học cũ nào mà, cái đinh lại là một chú rể H.O., xấp xỉ 6 bó. Cô dâu là một em gái hậu phương vừa mới bước qua tuổi ba mươi. Dù cho chú rể Nguyễn Quang Minh, tức Minh -dê, cựu thủ môn “lưỡng thủ vạn năng” của chúng tôi, cựu trung tá thiết giáp chăng nữa, nhưng khi so bề tuổi tác, phải nhìn nhận là có phần hơi bị kênh...tuyến. Đã vậy, trước cũng như sau khi lên xe hoa, bạn tôi vẫn nhất định không xác nhận đó là đám cưới cuối cùng, hay...áp chót của anh. Theo Ngọc Hoài Phương, đó là một “kỳ tích” chỉ đám bạn chúng tôi, mới đạt được!
Kỳ tích thứ hai, tức “tính thế kỷ,” vẫn theo bạn tôi, Ngọc Hoài Phương thì, ngày chúng tôi kéo nhau về thung lũng hoa vàng, làm một cuộc “hoa sơn loạn kiếm;” ngoài những người bạn ở xa, như Vũ Thành An, phó tế, về từ Oregon; Nguyễn Hữu Hiệu,dịch giả, Nguyễn Đình Hùng, World Bank, Văn Sơn Trường, Zhivago...về từ Hoa Thịnh Đốn; Phạm Duy Ánh, xa hơn nữa, về từ Úc châu; chúng tôi còn có một “anh thương binh chống nạng cầy bừa” về từ Texas. Đó là “Kép Tần” Trác Trương.
Phương kể, vì tình bạn gần nửa thế kỷ, Trác Trương đã bất chấp khuyến cáo của bác sĩ, bất chấp lo ngại, hồi hộp của vợ con, bạn tôi chống nạng lên máy bay. Bạn tôi chống nạng đến nhà gái...rước dâu. Bạn tôi chống nạng, đến nhà hàng, ăn nhậu tới khuya. Ngọc Hoài Phương lưu ý chúng tôi rằng, mặc dù đặt tính mạng của mình dưới tình bạn, nhưng Trác Trương chớ hề mở miệng, hỏi Minh-dê một lời về vụ... lấy vợ. Trác cũng không đòi hỏi Minh-dê phải cam kết một điều gì. Ngoài vài xác nhận nặng phần cảm tính của Minh. Như mẩu đối thoại sau đây giữa hai người:
Trác hỏi:
“Hép-pi không?”
Minh-dê đáp:
“Hép-pi lắm.”
“Chắc ăn không?”
“Chắc ăn trăm phần trăm.”
“Cần gì không?”
“Không. Chỉ cần bạn!”
Sở dĩ tôi nói, những xác nhận của Minh-dê, bạn tôi, là những xác nhận “nặng phần cảm tính;” bởi vì chỉ ít lâu sau, cuộc hôn nhân của bạn tôi, người được tước phong là “lưỡng thủ vạn năng,” cuối cùng cũng không giữ được. Tôi biết, tương lai, nếu Minh-dê có bị “ép” phải lên xe hoa một lần nữa, bạn tôi, Trác Trương cũng sẽ tham dự.
Tôi nghĩ, có thể Trác cũng cảm thấy, ngày vui của chúng tôi, giống như cây nến đã cạn sáp và bấc. Buồn thay, những ngọn nến kia, mỗi ngày vẫn tự ăn, nuốt chính thịt, xương nó!
Trong sân chơi tình bạn, Trương Trọng Trác là người thận trọng. Từ tốn. Không hối hả. Không ào ào. Nhưng khi Trác đã chọn, thì, tình bạn đó, đồng nghĩa với bất biến. Với mãi mãi.
Tôi biết, Trác có một tình bạn dài lâu với Trịnh Quốc Thông, thời tiểu học, Hà Nội, trước 54. Trịnh Quốc Thông, giáo sư “vật lý chi bảo,” trước và sau 1975 ở Saigòn, tác giả bộ sách ba cuốn, “Luyện thi toán đại học,” xuất bản năm 1993, đã giúp hàng ngàn thí sinh thi đậu các trường đại học lớn, từ Saigòn, đến Hà Nội. Tới hôm nay, Trác vẫn coi bà mẹ của Thông, như mẹ mình.
Tôi biết, Trác có một tình bạn dài lâu với Nguyễn Đức Cung, nhiếp ảnh gia. Tới hôm này, Trác vẫn nhìn anh chị Cảnh, và các cháu của Cung, như anh chị, các cháu của chính mình.
Tôi biết, gần đây, Trác thân, qúy Bùi Vĩnh Hưng, thi sĩ. Những lần đi công tác cho sở, ở quân Cam, với tư cách V.P của một công ty chuyên sản xuất loại sơn đặc biệt dùng cho phi thuyền, (chịu được sức ma sát cực độ khi phi thuyền vượt tầng khí quyển;) với (một hay nhiều thư ký,) Trác thường nhín giờ, dậy sớm, lén ra khu Phước Lộc Thọ, đóng vai “thành viên dự khuyết,” trân trọng lắng nghe những cuộc thảo luận sôi nổi của “Think-tank chính-trị-Bolsa,” mà Hưng giữ vai trò “chủ xị.”
Tôi biết, bên cạnh những bằng hữu thân thiết cũ, như Phạm Tuấn Bách “Bạch diện thư sinh;” Nguyễn Ngọc Chấn, tự “Chân Cậu Trời”... Trác cũng quý bạn học xưa, giờ mới có cơ hội gần gũi, như Nguyễn Minh Triết, “đệ nhất Fung Sui;” Nguyễn Ngọc Thường, “dật sĩ;” Nguyễn Chí Hoà, tự Hoà “chây-hỏi”...
Và, hẳn nhiên, Trác rất biết ơn Ngọc Hoài Phương, người mà tới giờ này, Trác vẫn thích kêu tên thời “học sinh Bắc kỳ di cư,” của Phương, là Nguyễn Ngọc Kiểm.
Theo Trác, nếu không có ông Kiểm... “L.,” chúng tôi (cũng như mai sau, con cháu của tôi,) sẽ không thể có được những tấm hình “before” và “after” như Phương đang cất giữ trong “Tàng kinh các...hình ảnh” của anh.
Ngặt một nỗi, vẫn theo Trác, thì đến trẻ con còn biết rằng “after bao giờ cũng đẹp, cũng ngon lành, cũng “ấn tượng” hơn “before.” Trong khi, tác phẩm “after” của Ngọc Hoài Phương, lại chỉ cho thấy hình ảnh mấy anh già chúng tôi, gồm Trác, Cung, Lê... đã cực kỳ “xuống cấp!”
Du Tử Lê,
(Dec. 08.)
(Còn tiếp một kỳ.)