The Economist
Đỗ Đặng Nhật Huy, biên
dịch
https://nghiencuuquocte.org/2023/05/05/the-gioi-hom-nay-05-05-2023/
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky
đã có bài phát biểu tại Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ở The Hague trong chuyến
thăm bất ngờ tới Hà Lan. Ông Zelensky cáo buộc Nga phạm hơn 6.000 tội ác chiến
tranh chỉ trong tháng 4. Hồi tháng 3, ICC đã ban hành lệnh bắt giữ tổng thống
Nga về tội ác chiến tranh. Trong khi đó, Nga cáo buộc Mỹ lên kế hoạch tấn công
bằng máy bay không người lái vào Điện Kremlin, và cho rằng Ukraine đã hành động
theo lệnh của Mỹ. Cả hai chính phủ đều bác bỏ các cáo buộc, vốn được đưa ra
ngay sau khi Nga không kích các thành phố Ukraine.
Ngân hàng Trung ương châu Âu tăng lãi suất thêm một phần tư điểm phần trăm lên 3,25%. Dù đợt tăng
này nhỏ hơn các lần trước từ giữa năm 2022, chủ tịch Christine Lagarde cho biết
nó chưa phải là đợt cuối cùng trong năm nay. Hôm thứ Tư, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ
cũng đã tăng lãi suất chuẩn lên mức cao nhất 16 năm qua là 5-5,25%.
Bốn thành viên của Proud Boys, một nhóm cực hữu
của Mỹ, đã bị kết tội âm mưu nổi loạn liên quan đến vụ bạo động Đồi
Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021. Một bồi thẩm đoàn ở Washington tuyên những người
đàn ông này, bao gồm cả cựu lãnh đạo của nhóm, Enrique Tarrio, đã lên kế hoạch
cho cuộc bạo động để giúp Donald Trump tại vị. Đây là vụ cuối cùng trong ba vụ
xét xử về tội nổi loạn chống lại các nhân vật chủ chốt của cuộc bạo loạn.
Tổng thống Joe Biden nói xung đột ở Sudan
“phải chấm dứt” và công bố các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ nhằm vào các cá
nhân tham chiến. Giao tranh dữ dội tiếp diễn ở Khartoum, thủ đô Sudan, vào thứ
Năm. Martin Griffiths, một quan chức cứu trợ của Liên Hợp Quốc, nói với BBC rằng
các lãnh đạo quân sự đối địch không có “ý định” chấm dứt xung đột.
Ngân hàng PacWest của Mỹ đang đàm phán với các
nhà đầu tư và một số đối tác tiềm năng để thảo luận về các lựa chọn, trong đó
bao gồm việc bán hoặc huy động vốn mới. Cổ phiếu của ngân hàng này đã giảm 52%
trong thứ Tư. Quyết định được đưa ra vài ngày sau khi First Republic bị các cơ
quan quản lý Mỹ đóng cửa và được tiếp quản bởi JPMorgan Chase.
Công ty sức khỏe tiêu dùng tách ra từ Johnson
& Johnson, Kenvue, đã chứng kiến giá cổ phiếu tăng 1/5 trong ngày ra
mắt trên Sàn Giao dịch Chứng khoán New York. Nhà sản xuất Tylenol đã huy động
được 3,8 tỷ đô la với mức định giá 41 tỷ đô la, đánh dấu đợt phát hành cổ phiếu
lớn nhất kể từ IPO của hãng xe điện Rivian hồi năm 2021. J&J sở hữu hơn 90%
cổ phần của Kenvue, dù có kế hoạch giảm cổ phần trong tương lai.
A.P. Moller-Maersk, một công ty vận tải container của Đan Mạch, công bố lợi nhuận quý đầu
năm giảm hơn một nửa do giá cước vận chuyển giảm sau đại dịch. Ngành vận tải biển
bùng nổ trong năm 2020, tạo ra lợi nhuận trị giá tổng cộng sáu thập niên chỉ
trong vòng ba năm. Nhưng nhu cầu đã chậm lại khi khách hàng thu hẹp hàng tồn
kho. Maersk, cho đến gần đây vẫn là công ty vận tải biển lớn nhất thế giới, hiện
đang tập trung đầu tư vào các dịch vụ mang lại lợi nhuận cao hơn, chẳng hạn như
liên kết các cảng với các mạng lưới vận tải khác.
Con số trong ngày: 53%, là tỷ lệ người Mỹ cho rằng mạng xã hội ít nhiều chịu trách nhiệm
cho tỉ lệ trầm cảm gia tăng ở thanh thiếu niên.
TIÊU ĐIỂM
Ron DeSantis hụt hơi
Vào thứ Sáu, nghị viện bang Florida sẽ khép lại
kỳ họp hiện tại sau 60 ngày tranh cãi. Với kế hoạch tranh cử tổng thống vào năm
tới, thống đốc Cộng hòa Ron DeSantis của Florida đã thúc đẩy các chính sách
cánh hữu nhằm tăng ủng hộ của cử tri vòng sơ bộ. Chúng bao gồm lệnh cấm phá
thai sáu tuần sau khi mang thai và cho phép “mang [súng ngắn] không cần giấy
phép.” Đa số Cộng hòa trong cả hai viện lập pháp của Florida đã thông qua chương
trình nghị sự của ông.
Sau khi ông DeSantis tái đắc cử vào tháng 11
năm ngoái, các nhà tài trợ của đảng Cộng hòa bắt đầu coi ông là ứng viên tổng
thống khả thi nhất thay thế cho Donald Trump. Nhưng giờ đây, nhiều người tự hỏi
liệu lập trường của ông về phá thai và súng, cũng như một số chương trình nghị
sự “chống woke” và cuộc tranh cãi với Disney, có phải là sai lầm hay không. Tỷ
lệ ủng hộ Trump gần đây đã tăng lên trong khi tỉ lệ ủng hộ DeSantis giảm: khoảng
53% cử tri Cộng hòa hiện nói họ muốn thấy ông Trump giành được đề cử của đảng
vào năm tới, so với 31% của DeSantis, theo thăm dò của The Economist và
YouGov.
Campuchia tổ chức SEA Games
Chỉ có 11 quốc gia tham gia Đại hội thể thao
Đông Nam Á khai mạc tại Campuchia vào thứ Sáu. Nhưng với 581 huy chương — gần gấp
đôi số huy chương tại Olympics gần đây nhất — SEA Games trong một nghĩa nào đó
có thể được xem là sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh.
Các môn thể thao ít người biết đến là một truyền
thống của SEA Games, phần lớn vì chủ nhà có nhiều quyền quyết định môn thi.
Cách dễ nhất để tăng số lượng huy chương là tổ chức các môn ít cạnh tranh. Do
đó, Campuchia đã đưa ouk chaktrang (cờ ốc), một phiên bản cờ vua của Campuchia,
và kun bokator, một môn võ thuật địa phương, vào nội dung thi đấu năm nay. Cách
làm này thường thành công. Khi Philippines tổ chức SEA Games 2019, nước này đã
về nhất toàn đoàn với 387 huy chương — một phần nhờ bóng chày và các bộ môn bản
địa khác của Philippines. Việt Nam, nơi tổ chức của năm 2022, đã bỏ chúng, khiến
số huy chương của Philippines giảm xuống chỉ còn 226.
Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ tổ chức sự kiện
ở Hungary
Tucker Carlson có thể không còn được hoan nghênh
tại Fox News, nhưng ông vẫn có thể được chào đón tại Hội nghị Hành động Chính
trị Bảo thủ CPAC ở Budapest. Một đoạn video được chiếu vào thứ Năm, ngày đầu
tiên của hội nghị kéo dài hai ngày, đã quay cảnh ông Carlson hứa trực tiếp đến
tham dự “nếu tôi bị sa thải.” Nhưng rồi ông đã không xuất hiện dù mất việc từ
tháng trước.
Suốt nhiều thập niên qua, CPAC đã là sự kiện tụ
họp thường kỳ của các nhân vật cánh hữu Mỹ. Năm ngoái, nhóm này đã tổ chức sự
kiện đầu tiên ở Hungary, nơi mà các chính sách phi tự do, chống người nhập cư,
chống người đồng tính đã biến thủ tướng của nước này, Viktor Orban, trở thành một
anh hùng theo chủ nghĩa dân tộc-dân túy cả trong và ngoài nước.
Trong bài phát biểu khai mạc hội nghị, ông
Orban kêu gọi Donald Trump trở lại làm tổng thống Mỹ và lặp lại lời của
Vladimir Putin khi lên án “các cuộc cách mạng màu.” Ông Orban gọi CPAC là vườn
ươm cho “tương lai” của chính trị bảo thủ. Nhưng danh sách diễn giả cho ngày thứ
Sáu có rất nhiều nhân vật là “cựu.” Nó bao gồm Janez Jansa, cựu thủ tướng
Slovenia, và Steve Bannon, cựu chiến lược gia của ông Trump.
Adidas nỗ lực lấy lại thị phần ở Trung Quốc
Liệu một thương hiệu nước ngoài có thể được
coi là yêu nước ở Trung Quốc? Adidas, một nhà bán lẻ đồ thể thao của Đức, muốn
có danh xưng đó. Cùng với nhiều công ty phương Tây khác, Adidas đã mất thị phần
ở Trung Quốc trong những năm gần đây sau khi ngừng mua bông Tân Cương, nơi mà Mỹ
cho rằng Trung Quốc đã dùng lao động cưỡng bức để trồng bông. Truyền thông nhà
nước Trung Quốc phản ứng bằng cách kêu gọi người tiêu dùng tẩy chay các nhà bán
lẻ nước ngoài và ủng hộ các công ty địa phương, chẳng hạn như Li-Ning.
Để giành lại khách hàng, Adidas đã đưa ra một
dòng quần áo thể thao mới được thiết kế cho thị trường bản địa. Theo Financial
Times, thương hiệu này đang bán những chiếc áo khoác có in chữ “Trung Quốc”
viết bằng tiếng Trung. Đây chỉ là một phần của kế hoạch tăng trưởng rộng lớn
hơn. Nhà đầu tư sẽ có được bức tranh tổng thể vào thứ Sáu khi Adidas công bố
thu nhập quý đầu năm.
No comments:
Post a Comment