Công
nghiệp sản xuất vũ khí Mỹ: Tiếng chuông cảnh tỉnh
Lê Tây Sơn - Saigon Nhỏ
9 tháng 3, 2023
https://saigonnhonews.com/thoi-su/hoa-ky/cong-nghiep-san-xuat-vu-khi-my-tieng-chuong-canh-tinh/
Khi chạy đua tiếp tế
nhanh vũ khí cho Ukraine để đối đầu với Nga, Mỹ phải đối mặt với những khó khăn
về năng lực sản xuất. Sự vét kho để viện trợ ào ạt cho Ukraine của Mỹ không chỉ
làm bộc lộ những trở ngại trong việc sản xuất nhiều loại vũ khí cần thiết cho
Ukraine mà còn cho cả kho vũ khí phòng thủ của chính Hoa Kỳ…
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/03/GettyImages-637687580.jpg
Công nghiệp vũ khí Mỹ, tương tự quân đội Hoa Kỳ, là số một thế giới nhưng
nền công nghiệp này chưa thỏa mãn được nhu cầu tăng cao và tăng nhanh trong bối
cảnh căng thẳng địa chính trị mới. Ảnh: Khu trục hạm USS Fitzgerald (DDG 62) bắn
hỏa tiễn Standard Missile-3 trong một cuộc tập trận tại Thái Bình Dương (ảnh:
Smith Collection/Gado/Getty Images)
Hồi chuông báo động
Hoạt động gấp rút tại Scranton Army Ammunition
Plant (một trong nhà máy cung cấp đạn pháo 155 mm cho Quân đội Mỹ) do tập đoàn
quốc phòng General Dynamics quản lý là ví dụ cho nỗ lực của chính quyền Biden
nhằm đẩy nhanh việc sản xuất các vũ khí mà Ukraine cần để quân đội của họ có thể
cân bằng cuộc chiến với Nga. Kế hoạch tăng quy mô sản xuất đạn pháo trong hai
năm tới của Ngũ Giác Đài đánh dấu một bước đột phá trong nỗ lực giải quyết cơn
khát vũ khí của quân đội Ukraine.
Nhưng cuộc xung đột đã đặt ra những vấn đề sâu
xa mà quân đội Mỹ phải vượt qua để có đủ các loại vũ khí cần thiết, không chỉ để
viện trợ hay bán cho các đồng minh mà còn để tự vệ nếu xung đột nổ ra với Nga,
Trung Quốc hoặc một quốc gia thù địch nào khác. Dù có ngân sách quốc phòng lớn
nhất thế giới, hơn $800 tỷ tài khoá hiện hành, với ngành công nghiệp quốc phòng
hiện đại nhất, nhưng từ lâu quân đội Mỹ đã phải vật lộn để phát triển và sản xuất
các loại vũ khí giúp Mỹ vượt xa các nước ngang ngửa về công nghệ.
Trong nhà máy sản xuất vỏ đạn đại bác 155 ly –
Scranton Army Ammunition Plant – ở Scranton, Pennsylvania :
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/03/GettyImages-1247891342.jpg
(Photo by
Michael S. Williamson/The Washington Post via Getty Images)
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/03/GettyImages-1247929277.jpg
(Photo by
Michael S. Williamson/The Washington Post via Getty Images)
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/03/GettyImages-1247929420.jpg
(Photo by
Michael S. Williamson/The Washington Post via Getty Images)
Thách thức càng lớn hơn khi cuộc chiến tranh
thông thường đã quay trở lại châu Âu và Washington dự tính Mỹ có thể bị lôi kéo
vào cuộc chiến với các cường quốc khác. Ngay cả khi sự ủng hộ của công chúng đối
với những khoản viện trợ khổng lồ dành cho Ukraine suy giảm vì chia rẽ chính trị,
cuộc xung đột cũng làm sống lại cuộc thảo luận rộng rãi hơn về sự cần thiết phải
phá vỡ “sự mong manh” của ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ và nghĩ ra những
phương cách mới để mở rộng nhanh quy mô sản xuất vũ khí vào thời kỳ khủng hoảng
– như được đề cập trong bài báo The
Washington Post mới đây.
Một số nhà quan sát lo ngại Ngũ Giác Đài sẽ
không kịp bổ sung các loại vũ khí mang tính “át chủ bài”. Một nghiên cứu mới do
Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) thực hiện cho thấy sản lượng
hiện tại của các nhà máy Mỹ có thể không đủ để bù đắp các loại vũ khí chính mà
Mỹ đã chuyển cho Ukraine. Tăng tốc sản xuất sẽ mất ít nhất vài năm mới phục hồi
được kho hoả tiễn chống tăng Javelin, hoả tiễn đất đối không Stinger và các vũ
khí khác.
Một nghiên cứu khác trước đó được thực hiện bởi
nhóm chuyên gia cố vấn của Washington phát hiện ra một vấn đề đáng quan tâm
hơn: Tốc độ sản xuất chậm của Mỹ có nghĩa là phải mất tới 15 năm ở mức sản xuất
thời bình và hơn tám năm ở mức thời chiến mới thay thế xong các kho dự trữ lớn
gồm các hệ thống vũ khí như hoả tiễn dẫn đường, máy bay có người lái và máy bay
không người lái có vũ trang bị tiêu hao trong chiến tranh hoặc đã được chia sẻ
cho các đồng minh.
“Vấn đề sản xuất vũ khí bộc lộ trong chiến tranh
Ukraine là hồi chuông cảnh tỉnh – Thượng nghị sĩ Jack Reed (Dân chủ-Rhode
Island), Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện, nhận xét trong một cuộc phỏng vấn
– Chúng ta cần có một nền công nghiệp vũ khí có thể đáp ứng thật nhanh mọi yêu
cầu”.
Không chỉ có Mỹ thiếu “đồ chơi”
Một năm sau cuộc chiến Ukraine, viện trợ quân
sự của Mỹ đã lên tới con số đáng kinh ngạc là $30 tỷ cho mọi thứ, từ kính nhìn
ban đêm đến xe tăng Abrams. Phần lớn vũ khí được lấy từ kho của Ngũ Giác Đài và
do các nhà máy Mỹ sản xuất. Các quan chức Mỹ và NATO đã ca ngợi tác dụng mạnh mẽ
của vũ khí Mỹ trên chiến trường để giúp quân đội Ukraine đánh bật lực lượng Nga
ở những điểm nóng như thành phố Kherson phía Nam chẳng hạn.
Nhưng các quan chức Mỹ và Châu Âu cũng lo lắng
rằng kho vũ khí của các quốc gia tài trợ cho Ukraine đang cạn kiệt và không thể
bổ xung kịp thời do các vấn đề sản xuất. Khi chiến trường ác liệt hơn trong những
tháng mùa Đông, cuộc chiến trên bộ đẫm máu phải sử dụng nhiều pháo binh.
Các
lực lượng Ukraine bắn trung bình 7,700 quả đạn pháo mỗi ngày, vượt xa sản lượng
của Mỹ trước chiến tranh: 14,000 quả đạn 155 mm một tháng.
Trong
tám tháng đầu cuộc xâm lược của Putin, phía Ukraine đã đốt cháy số hoả tiễn
phòng không Stinger sản xuất trong 13 năm và hoả tiễn Javelin sản xuất trong
năm năm (theo Raytheon, công ty sản xuất cả hai loại vũ khí này).
Tướng Mark A. Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham
mưu trưởng Liên quân Mỹ, dự đoán việc khó khăn về cung cấp đạn dược có thể đòi
hỏi Ngũ Giác Đài phải tăng chi tiêu hơn nữa và chấm dứt kỷ nguyên mà ban lãnh đạo
quốc phòng Hoa Kỳ có thể cắt giảm đạn pháo, hoả tiễn để thêm tiền cho các vũ
khí đắt đỏ như xe tăng, máy bay thế hệ mới.
Colin Kahl, Thứ trưởng Quốc phòng về chính
sách, nói trước các nhà lập pháp vào tuần qua: “Cuộc xung đột Ukraine cho thấy
việc đẩy nhanh sản xuất đạn pháo, hoả tiễn dẫn đường và các vũ khí khác không
chỉ quan trọng trong vài ba năm tới mà cả khi xung đột ở Ukraine đã lắng
xuống”.
Nhưng vấn đề không chỉ giới hạn ở đạn dược và
các vũ khí được cung cấp cho Ukraine. Theo Mark Cancian, một sĩ quan thủy quân
lục chiến nghỉ hưu hiện là chuyên gia quốc phòng của CSIS:
“Nếu tốc độ sản xuất tại các nhà máy của Mỹ vẫn như
hiện nay, chúng ta sẽ mất hơn 10 năm để thay thế phi đội trực thăng UH-60 Black
Hawk và gần 20 năm để thay thế kho dự trữ hoả tiễn không đối không tầm trung
tiên tiến và sẽ mất tối thiểu 44 năm để thay thế hạm đội hàng không mẫu hạm”.
Ở châu Âu, các vấn đề cũng nghiêm trọng không
kém. Tháng Hai qua, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cảnh báo: “Thời gian đợi
nhận vũ khí nòng lớn đã tăng gấp ba lần”, có nghĩa là nếu đặt hàng lúc này,
hàng chỉ được giao sau hai năm nữa! Tại Đức, khi kế hoạch tăng cường sức mạnh
quân sự bắt đầu khởi động, nguồn cung cấp đạn dược của nước này được cho là chỉ
đủ cho hai ngày chiến đấu! Trong một trò chơi chiến tranh giả định, đạn dược của
Anh cũng hết trong tám ngày. Để giải quyết vấn đề, các lãnh đạo Liên minh Châu
Âu (EU) đang suy nghĩ cách tăng tốc sản xuất.
Nguyên nhân
Phân tích riêng của Ngũ Giác Đài về tình trạng
vũ khí cho thấy đây là ngành công nghiệp được trang bị kém xa năng lực sản xuất
thời Đệ nhị Thế chiến khi các nhà máy của Mỹ sản xuất máy bay và vũ khí giúp
quân đội Đồng minh chiến thắng phe Trục.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/03/GettyImages-1246848837.jpg
Hệ thống hỏa
tiễn đất đối không Patriot ở Ba Lan (ảnh: Jaap Arriens/NurPhoto via Getty
Images)
Một phần vấn đề bắt nguồn từ sự hợp nhất xảy
ra sau Chiến tranh Lạnh và chi tiêu quân sự giảm, quân số cũng giảm 1/3. Trong
một thế giới dự kiến không có xung đột lớn giữa các quốc gia với nhau, chính phủ
liên bang ủng hộ sáp nhập và mua lại các công ty quốc phòng, khiến ngành công
nghiệp quốc phòng bị thu hẹp đáng kể. Có thời điểm, mỗi ngày có 1,000 nhân viên
quốc phòng dân sự mất việc. Vào thập niên 1990, Mỹ có 51 nhà thầu quốc
phòng và không quân lớn, nay chỉ còn 5!
Số công ty sản xuất máy bay cũng giảm từ tám
xuống ba. Trong khi đó, 90% tên lửa đến từ chỉ ba nguồn. Ngũ Giác Đài từng thiết
kế các chương trình vũ khí để có ít nhất hai nguồn cung cấp, nhưng theo thời
gian, họ bắt đầu đặt vấn đề dư thừa và lãng phí. Bộ Quốc phòng cố duy trì sản
xuất bằng cách mua lại một số nhà máy nhưng không phải lúc nào giải pháp này
cũng hiệu quả. David Berteau, cựu quan chức phụ trách mua sắm của Ngũ Giác Đài,
người đứng đầu Hội đồng các Dịch vụ Chuyên nghiệp (Professional Services
Council) cho biết: “Chúng tôi mua nhiều hơn mức cần thiết nên phải ngừng”.
Sản xuất vũ khí cũng ít được quan tâm trong
hai thập niên chống khủng bố sau cuộc tấn công 11/9, khi các lực lượng Mỹ chỉ chiến
đấu với các chiến binh vũ trang “hạng ruồi” ở Iraq, Syria và Afghanistan. Tuy
nhiên, xu hướng này đang thay đổi nhanh chóng trong cuộc xung đột thông thường
quy mô lớn ở Ukraine. Các chuyên gia trong ngành công nghiệp quốc phòng cho biết
nhu cầu quân sự không nhất quán, không thể đoán trước, đã làm nản lòng các công
ty tư nhân đầu tư sản xuất vũ khí.
Vì không có thị trường thương mại cho các mặt
hàng như hoả tiễn đất đối không hoặc bom chính xác, các công ty sản xuất không
thể dựa vào nhu cầu dân sự để duy trì hoạt động. Ngoài ra, sản xuất chậm cũng
do vũ khí ngày càng phức tạp hơn so với Đệ nhị Thế chiến, khi Ford có thể sản
xuất một chiếc máy bay trong vòng một giờ. Bây giờ vũ khí thường có vi điện tử
và các bộ phận đến từ hàng chục hoặc hàng trăm cơ sở vệ tinh. Chẳng hạn,
máy bay chiến đấu tàng hình F-35 của hãng Lockheed Martin có đến 300,000 bộ phận
do 1,700 công ty cung cấp!
Quân đội Mỹ hiện có kế hoạch tăng công suất sản xuất
đạn 155 mm hàng tháng từ khoảng 14,000 hiện nay lên 30,000 vào mùa xuân này, và
cuối cùng là 90,000. Quân đội cũng đang chi $80 triệu để thêm nhà máy sản xuất
động cơ dùng cho hoả tiễn Javelin, và có kế hoạch tăng gấp đôi sản lượng lên
khoảng 4,000 chiếc mỗi năm.
Gần đây, Ngũ Giác Đài đã ký hợp đồng trị giá
$1.2 tỷ với hãng Raytheon để chế tạo thêm sáu hệ thống phòng không đất đối đang
được sử dụng trong cuộc chiến ở Ukraine để chống lại các cuộc tấn công bằng hoả
tiễn và máy bay không người lái của Nga, nhưng hai năm nữa chúng mới được bàn
giao. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng trong $45 tỷ mà Quốc hội đã phân
bổ để sản xuất vũ khí mới cho Ukraine và thay thế các kho dự trữ Mỹ đã chuyển
đi, tính đến Tháng Hai, Ngũ Giác Đài mới chỉ ký được khoảng $7 tỷ trị giá các hợp
đồng, khiến một câu hỏi đặt ra là “có đủ nhanh không?”
Trong khi sự ủng hộ dành cho chi tiêu quốc
phòng thường mạnh mẽ ở Quốc hội thì sự ủng hộ trang bị vũ khí cho Ukraine đã giảm
sút, đặc biệt là trong các đảng viên Cộng hòa. Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy
có đến 40% (tăng 9% so với mùa xuân năm ngoái) đảng viên Cộng hòa cho rằng Mỹ
đang viện trợ quá nhiều cho Ukraine.
Chi tiêu quốc phòng hiện chiếm hơn 3% tổng sản
phẩm quốc nội (GDP) nên không biết có còn tăng được nữa không, trong thời đại lạm
phát và căng thẳng kinh tế. Khi Kyiv chuẩn bị đón cuộc tấn công lớn vào mùa
xuân của quân Nga, nếu vũ khí Mỹ không bổ xung kịp thì rất nguy hiểm. Kea
Matory, giám đốc chính sách tại Hiệp hội Công nghiệp Quốc phòng (National
Defense Industrial Association) nhận định: “Cuộc chiến Ukraine đã cho
chúng ta một số suy nghĩ về những gì cần quan tâm khi nói đến Đài Loan và Trung
Quốc”.
___________
ĐỌC THÊM:
No comments:
Post a Comment