Khinh khí cầu do
thám: Quan hệ Mỹ-Trung rơi xuống một cấp độ mới
Barbara Plett Usher
Phóng viên Ngoại giao của BBC
4 tháng 2 năm 2023
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cv2vxxmwjdpo
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/7e10/live/cb06ca10-a442-11ed-8f65-71bfa0525ce3.jpg
Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden có cuộc gặp mặt trực tiếp
tại Thượng đỉnh G20 vào tháng 11/2022 ở Indonesia
Thậm chí trước khi Ngoại trưởng Anthony Blinken
hoãn chuyến đi đến Bắc Kinh, mối quan hệ Mỹ - Trung đã xuống đến mức thấp nhất
chưa từng có.
Mức độ này đã trở nên thật rõ rệt khi chỉ trước
một ngày khi ông Blinken dự kiến đến Trung Quốc, một khinh khí cầu do thám của
Trung Quốc đã bay qua bầu trời bang Montana, khiến những căng thẳng mà ông
Blinken muốn giải quyết trỗi dậy.
Cuối cùng thì Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố
chiếc khinh khí cầu không người lái được dùng trong hoạt động nghiên cứu thời
tiết và đã bị chệch khỏi lộ trình dự kiến.
Sự thể hiện tiếc nuối sau đó cho thấy Bắc Kinh
không muốn vụ việc gây ảnh hưởng đến chuyến công du của vị ngoại trưởng Mỹ - lần
đầu tiên trong 5 năm qua.
Nhưng đã có sự tổn hại.
Vài giờ sau lời xin lỗi từ phía Trung Quốc, Bộ
Ngoại giao Mỹ đã hoãn chuyến đi.
Trong bối cảnh sự rạn nứt trong mối quan hệ
lan rộng, chuyến công du, trên hết là một lý do để ăn mừng.
Thế nhưng hiện nay điều còn sót lại là cảm
giác một cơ hội to lớn đã bị đánh mất.
Ngay từ đầu, giới chức Mỹ đã nêu rõ chuyến đi
không phải về sự đột phá. Mà là về trao đổi.
Ông Blinken muốn "tránh cạnh tranh biến
thành xung đột".
"Một trong những cách thực hiện là đảm bảo
bạn thật sự có đường dây liên lạc tốt," ông phát biểu hồi tháng rồi, kêu gọi
"thiết lập những thanh chắn đường ray trong mối quan hệ."
Điều này có nghĩa là phục hồi các liên hệ thường
xuyên và thiết lập các tiêu chuẩn làm việc.
Tôi nghĩ mục tiêu [là] căn bản đẩy nhanh cuộc
Chiến tranh Lạnh này đến giai đoạn cải thiện, và kết quả là tránh được một cuộc
Khủng hoảng Tên lửa Cuba," Jude Blanchette, chuyên gia về Trung Quốc từ
Center for Strategic and International Studies (CSIS) cho biết.
Hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đã trải qua
một hành trình không dễ dàng.
Kỷ nguyên chiến tranh thương mại của cựu Tổng
thống Trump, căng thẳng liên quan đến Đài Loan và một Trung Quốc ngày càng muốn
khẳng định vị thế dưới thời của Tập Cận Bình đã làm chệch hướng mối quan hệ
song phương trong những năm gần đây. Và mối quan hệ này đã tiếp tục xấu đi khi
Trung Quốc từ chối lên án Nga liên quan đến cuộc xâm lược Ukraine.
Sau đó là cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Joe
Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Thượng đỉnh G20 hồi tháng
11/2022.
Hai nhà lãnh đạo đã thể hiện mong muốn tránh
xung đột và giảm độ nóng trong ngôn từ.
Và ông Blinken đã muốn thiết lập dựa trên nền
tảng này.
Trung Quốc nói
khinh khí cầu do thám bay qua Mỹ là thiết bị thời tiết
Mỹ mở rộng căn cứ ở
Philippines hoàn thành vòng vây Trung Quốc
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/f528/live/5b2c56f0-a443-11ed-8f65-71bfa0525ce3.png
Trung Quốc cho biết khinh khí cầu do thám được phát hiện trên bầu trời Mỹ
là một "khí cầu dân sự" đã đi chệch khỏi lộ trình dự kiến
Thậm chí trước vụ khinh khí cầu, sự chuyển biến
là về giọng điệu, hơn là vấn đề cốt lõi.
Người Mỹ tiếp tục cứng rắn với các hạn chế
kinh tế và mở rộng quân sự trong khu vực, điều khiến Bắc Kinh giận dữ.
Trong tuần qua, Nhật Bản và Hà Lan được cho đã
đạt một thỏa thuận với Washington nhằm giới hạn việc xuất khẩu thiết bị sản xuất
chip cao cấp đến Trung Quốc.
Điều này sẽ chỉ là một bước đi mới nhất của Mỹ
để hạn chế việc Bắc Kinh có thể tiếp cận công nghệ chip bán dẫn mang tính nhạy
cảm, cắt quốc gia này ra khỏi chuỗi cung ứng microchip.
"Điều này cho thấy Mỹ đã có lập trường cứng
rắn hơn trong vấn đề chuyển giao công nghệ, cố gắng có được sự tham gia của các
đồng minh," Giáo sư Chris Miller, chuyên về lịch sử quốc tế nói, người đã
viết một quyển sách về căng thẳng Mỹ-Trung liên quan đến công nghệ chip.
Và trong vài ngày vừa qua, quân đội Mỹ tuyên bố
đang mở rộng sự hiện diện tại Philippines - một trong những động thái tăng cường
liên minh trong vùng khi Mỹ đã tự định vị đối phó với Trung Quốc trước quan ngại
ngày càng gia tăng liên quan đến một cuộc xung đột có thể xảy ra với Đài Loan.
Nhưng chính quyền của Tổng thống Biden vẫn muốn
hội đàm.
Ông Blanchett nói Nhà Trắng nghĩ đây là một thời
điểm tốt để làm điều này, bởi vì Nhà Trắng đã có được một quãng thời gian củng
cố sức mạnh với phe diều hâu tại Quốc hội Mỹ liên quan đến Trung Quốc, bằng
cách thiết lập một đường hướng cứng rắn liên quan đến Bắc Kinh, vượt xa hơn các
bước do cựu Tổng thống Donald Trump đã tiến hành.
Thay vào đó, vụ khinh khí cầu đã trao cho phe
Cộng hòa một sự gợi mở để đi đầu trong nghĩa vụ đòi hỏi có hành động chống lại
việc Trung Quốc "ngang nhiên phớt lờ chủ quyền của Mỹ".
Giới chức Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh rằng họ sẽ
không từ bỏ, và các tiếp xúc ngoại giao vẫn tiếp tục thiết lập một cuộc gặp
khác.
------------------
Phần tường thuật bổ sung do Tessa Wong thực hiện.
Trung Quốc nói
khinh khí cầu do thám bay qua Mỹ là thiết bị thời tiết
Mỹ mở rộng căn cứ ở
Philippines hoàn thành vòng vây Trung Quốc
Hàm ý 'sâu xa': Tòa án
vô hiệu thỏa thuận 2005 giữa Manila-Bắc Kinh-Hà Nội
Thủy quân lục chiến
Hoa Kỳ đang được tái định hình như thế nào với mối đe dọa Trung Quốc
No comments:
Post a Comment