GIÁO DỤC 'ĐỌC CHÉP, HỌC VẸT' Ở VIỆT NAM GẶP THÁCH THỨC THAY ĐỔI VÌ ChatGPT.AI (VOA Tiếng Việt)

 

NỘI DUNG :

Giáo dục ‘đọc-chép, học vẹt’ ở Việt Nam gặp thách thức thay đổi vì ChatGPT, AI

 VOA Tiếng Việt

.

Chatbot đang khuấy tung học đường Mỹ

Lê Tây Sơn  -  Saigon Nhỏ
.

Giải mã ChatGPT: Cơn sốt chatbot tại Việt Nam và trên toàn cầu

BBC News Tiếng Việt

 

=====================================================

Giáo dục ‘đọc-chép, học vẹt’ ở Việt Nam gặp thách thức thay đổi vì ChatGPT, AI

VOA Tiếng Việt

01/02/2023

https://www.voatiengviet.com/a/6943182.html

 

Các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI), mới nhất là ứng dụng ChatGPT, đặt ra thách thức to lớn phải thay đổi đối với nền giáo dục Việt Nam, vốn bị xem là nặng về đọc-chép, văn mẫu, học vẹt…, nhiều người trong công chúng Việt Nam đưa ra nhận định khi thảo luận trên mạng trong vài tuần nay.

 

https://gdb.voanews.com/800f0000-c0a8-0242-0191-08db03d3882b_cx0_cy7_cw0_w1023_r1_s.jpg

Hãng OpenAI tung ra ChatGPT hôm 30/11/2022.

 

Đó cũng là quan điểm của giáo sư người Mỹ gốc Việt Trương Nguyện Thành khi ông trả lời phỏng vấn của VOA, trong khi phó giáo sư-tiến sĩ Nguyễn Hoàng Ánh cho rằng các nhà quản lý giáo dục Việt Nam sẽ khó có nhiều thay đổi ngay lập tức.

 

ChatGPT được hãng Mỹ OpenAI đưa ra cho công chúng sử dụng thử nghiệm từ hồi cuối tháng 11/2022 và nhanh chóng gây chú ý về khả năng trả lời các câu hỏi về nhiều lĩnh vực kiến thức, dù vẫn còn một số khuyết điểm về tính chính xác.

 

Một số báo Mỹ cảnh báo sẽ có những công việc bị ChatGPT thay thế như lập trình máy tính, soạn email cơ bản, nghề viết lách ở cấp trung, lập kế hoạch và mua quảng cáo-quảng bá trên truyền thông, một số nghề liên quan đến pháp lý.

 

Dư luận Việt Nam cũng trầm trồ, thán phục ChatGPT trong những tuần gần đây, đồng thời tỏ ý lo lắng về viễn cảnh công cụ AI mới này có thể làm nguồn nhân lực Việt Nam trở nên kém cạnh tranh khi nền giáo dục của đất nước vẫn chủ yếu đi theo lối mòn đọc-chép, học vẹt.

 

Giáo sư Trương Nguyện Thành, đã nghỉ hưu từ Đại học Utah, Mỹ, và hiện đang theo đuổi một số dự án giáo dục ở Việt Nam, nhận xét:

 

“Giáo dục Việt Nam chưa thay đổi nhiều trong mấy chục năm qua. Thày cô có dùng công nghệ trong giảng dạy. Tuy nhiên, về đánh giá năng lực học tập vẫn chưa thay đổi nhiều, vẫn yêu cầu sinh viên nhớ kiến thức và biết sử dụng kiến thức đó, tức là phải học thuộc lòng và nhớ đấy”.

 

.

Đọc-chép, học vẹt đã giảm ở VN 10 năm nay?

 

Nữ phó giáo sư-tiến sĩ Nguyễn Hoàng Ánh, một giảng viên đại học kỳ cựu trong ngành kinh doanh quốc tế ở Hà Nội, có cái nhìn khác. Bà cho rằng quan niệm về đọc-chép, học vẹt ở Việt Nam không còn đúng trong 10 năm trở lại đây, ít nhất trong ngành kinh doanh và tại những trường bà Ánh giảng dạy, được bà mô tả là những trường tiên tiến ở Việt Nam.

 

Bà cho biết đó là nhờ sách vở giờ đây phong phú, các trường tổ chức cho sinh viên đi thực tế, giao cho họ làm đồ án kinh doanh, thi hùng biện, v.v… Mặc dù vậy, bà vẫn chỉ ra một vấn đề:

 

“Cái mà người Việt thiếu - như một người lao động, đi làm - là tính sáng tạo bị hạn chế. Bởi vì ở Việt Nam quá chú trọng thực hành. Nó liên quan nhiều đến văn hóa”.

 

https://gdb.voanews.com/AEAAC84A-C05A-4FD9-AFBE-5E1071A67540_w650_r0_s.jpg

Ảnh minh họa: Học sinh trong một lớp học ở Việt Nam

 

Theo lời nữ phó giáo sư-tiến sĩ, văn hóa của Việt Nam thích tập thể trong khi những người có tính sáng tạo thường có tính cá nhân, hay bị tập thể ghét bỏ, nên người có tính sáng tạo khó được khuyến khích. Bên cạnh đó, vẫn lời bà Ánh, có vấn đề về bản quyền không được bảo vệ đúng mức ở Việt Nam nên họ không muốn sáng tạo.

 

Những vấn đề này không liên quan đến AI hay ChatGPT, dưới con mắt của phó giáo sư-tiến sĩ Nguyễn Hoàng Ánh.

 

Bà thậm chí nhận định rằng ảnh hưởng của các công cụ kiểu đó tới Việt Nam sẽ không nhiều, trước hết là do có ít người sử dụng tiếng Anh thành thạo ở trong nước:

 

“Bởi vì rào cản ngôn ngữ, số người làm được điều đó không nhiều. Đa số, chắc là đến 90% các cơ sở giáo dục Việt Nam đều dùng tiếng Việt, đằng nào cũng phải nộp bài bằng tiếng Việt. Nếu bây giờ chúng ta đặt câu hỏi bằng tiếng Anh, app trả lời bằng tiếng Anh, rồi chúng ta lại dịch ra tiếng Việt thì quá phiền. Tôi nghĩ sẽ không áp dụng dễ dàng”.

 

Thêm vào đó, từ kinh nghiệm của mình, bà Ánh lưu ý rằng trong hệ thống giáo dục Việt Nam, điểm nói được tính thành tích cao hơn điểm viết, còn bài viết phải làm trên lớp, có giáo viên coi thi, nên ChatGPT không giải quyết gì được. Bà nói thêm:

 

“Nó chỉ tốt cho những người viết luận. Nhưng thực tế ở Việt Nam, tất cả các cấp đều không chú trọng đến viết luận. ‘Academic writing’ ở Việt Nam trong hệ thống giáo dục công tôi có thể đảm bảo nó là zero”.

 

Đó là chưa kể đến việc người sinh sống ở Việt Nam chưa được chính thức lập tài khoản để sử dụng ChatGPT, bà Ánh nói.

 

Tình hình như vậy được bà Ánh gọi là sự “lạc hậu và đóng cửa” của giáo dục Việt Nam, với thực trạng là nền giáo dục của đất nước có lẽ đi sau nước láng giềng Trung Quốc 20 năm.

Nhưng theo bà, đó cũng là “may mắn” để giáo dục Việt Nam chưa bị ChatGPT ảnh hưởng nhiều, tương tự như một nền kinh tế đóng cửa ít bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng hơn nền kinh tế phát triển và mở cửa.

 

Về tác động đến các lãnh đạo ngành giáo dục, nữ phó giáo sư-tiến sĩ nói:

 

“Với những gì tôi hiểu từ các nhà quản lý giáo dục Việt Nam, tôi thấy mọi người cũng không muốn thay đổi tình trạng đấy, vì nó đòi hỏi sự thay đổi quá nhiều trong hệ thống quản lý mà người ta chưa sẵn sàng để làm”.

 

Ở cấp độ các trường, bà Ánh dự báo:

 

“Với những trường muốn có năng lực cạnh tranh, chẳng hạn các trường tham gia vào hệ thống quốc tế thì tôi tin đây là cú hích để mọi người phải thay đổi. Còn những trường nằm ngoài hệ thống buộc phải cạnh tranh, buộc phải liên thông với giáo dục quốc tế thì người ta cứ tiếp tục đi theo con đường của người ta thôi”.

 

https://gdb.voanews.com/A886500F-1B43-492B-80B8-A60BBF5E843E_w650_r0_s.jpg

Sinh viên Việt Nam học tiếng Anh.

 

Về phần giáo sư Trương Nguyện Thành, từng giữ cương vị phó hiệu trưởng lần lượt tại hai trường đại học Hoa Sen và Văn Lang ở thành phố Hồ Chí Minh, ông gọi tiến bộ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo là “cơn sóng thần AI” và tiên liệu rằng nó sẽ ập tới Việt Nam.

 

“Dù nền giáo dục của đất nước có sẵn sàng hay không, họ vẫn phải giải quyết các vấn đề mà sự hiện diện của nó tạo ra”, giáo sư Thành nói với VOA. Thậm chí tới cả lãnh đạo chính phủ cũng phải thay đổi, vẫn lời của giáo sư:

 

“Nếu họ không thay đổi, họ sẽ không có khả năng đánh giá và quản lý giáo dục được. Vấn đề rất đơn giản, trí tuệ nhân tạo sẽ len lỏi vào tất cả các vấn đề của cuộc sống. Cơn sóng thần khi nó ập tới thì mọi người đều phải giải quyết”.

 

Để củng cố cho lập luận của mình, giáo sư Thành đưa ra viễn cảnh các sinh viên sử dụng ứng dụng AI hoặc ChatGPT đều sẽ “giỏi”, “có điểm cao” cả - đây là vi phạm về liêm chính học thuật - để phát hiện cũng như quản lý được, giới chức ngành giáo dục phải thích ứng, thay đổi.

 

Ông Thành cho rằng Việt Nam đang bị đặt trước hai sự lựa chọn, một là đưa ra giải pháp hay triết lý về thay đổi giáo dục, hai là tìm cách này cách kia để cấm sử dụng các công cụ AI, nhưng ông lưu ý rằng sẽ không thể cấm được hoàn toàn. “Ngày nào còn có internet, còn mở internet, không thể cấm được”, ông nói.

 

Mặc dù vậy, giáo sư Thành dự báo Việt Nam sẽ tiến hành thận trọng:

 

“Việt Nam sẽ chờ và đi sau một bước. Tại sao giáo dục Việt Nam không thay đổi nhiều trong thời gian qua? Tại vì các cuộc cách mạng công nghệ trong quá khứ chưa tạo nên sức ép thay đổi thị trường lao động, chưa đánh thẳng vào nền giáo dục. Với trí tuệ nhân tạo, nó đánh thẳng vào hệ thống giáo dục, cũng như các giá trị và mục tiêu đào tạo con người”.

 

Vị giáo sư người Mỹ gốc Việt nhấn mạnh với VOA rằng cuộc cách mạng công nghệ trí tuệ nhân tạo này sẽ ép tất cả các hệ thống giáo dục trên thế giới thay đổi, kể cả ở Mỹ, các nước tiên tiến, lẫn các nước đang phát triển như Việt Nam, cũng như các nước nghèo, chưa phát triển.

 

VOA cố gắng liên lạc với Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Việt Nam Nguyễn Kim Sơn để tìm hiểu quan điểm của bộ về vấn đề nêu trên, nhưng không nhận được hồi đáp.

.

===================================================

.

.

Chatbot đang khuấy tung học đường Mỹ

Lê Tây Sơn  -  Saigon Nhỏ
18 tháng 1, 2023

https://saigonnhonews.com/van-hoa-van-nghe/giao-duc/chatbot-dang-khuay-tung-hoc-duong-my/

 

Một công cụ trí tuệ nhân tạo (AI tool) mới có tên ChatGPT đã khiến cộng đồng internet phấn khích về khả năng siêu phàm của nó. Tuy nhiên, việc ChatGPT có thể giúp sinh viên giải các bài toán, làm bài tập về nhà, làm các tiểu luận và bài nghiên cứu đã khiến giới học thuật lên tiếng báo động.

 

https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/01/GettyImages-1245391728.jpg

(ảnh: Jakub Porzycki/NurPhoto via Getty Images)

 

Sau khi nhà phát triển OpenAI phát hành ChatGPT ra công chúng vào tháng trước, một số nhà giáo dục đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về khả năng các hệ thống AI làm thay đổi cách sinh viên học tập theo hướng tồi tệ hơn thay vì tốt hơn. Với sự phổ biến của các chatbot mới như ChatGPT, nhiều trường đại học tại Mỹ đang phải tái cấu trúc một số chương trình học và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh sinh viên gian lận thi cử với kết quả học tập không đúng năng lực của mình.

 

.

“Trợ thủ” học tập hay “kẻ gian lận thầm lặng?”

 

Trong khi chấm điểm các bài tiểu luận cho khóa học về các tôn giáo thế giới của mình vào tháng trước, Antony Aumann, giáo sư triết học tại Northern Michigan University, đã phát hiện được một bài tiểu luận mà ông đánh giá là “hay nhất lớp”. Bài tiểu luận có các biện luận rõ ràng, chính xác chặt chẽ về những qui tắc tôn giáo. Tuy nhiên có gì đó không ổn.

 

Aumann mời tác giả đến và hỏi liệu anh ta có tự viết bài luận này không? Sinh viên thú nhận đã sử dụng chatbot ChatGPT để lấy dữ liệu, giải thích các khái niệm, ý tưởng và viết ra bài tiểu luận đơn giản, dễ hiểu. Bất ngờ trước sự thật, Aumann quyết định thay đổi các nguyên tắc viết tiểu luận cho phần còn lại của học kỳ. Ông yêu cầu, trước hết sinh viên phải viết phác thảo ngay tại lớp học và sử dụng các trình duyệt giám sát để hạn chế việc trông cậy vào máy tính. Sau đó, khi nộp các bản nháp phát triển từ phác thảo, học sinh phải giải thích từng chi tiết.

 

“Những gì chúng ta chứng kiến trong lớp học không còn là bình thường. Không còn hỏi và trả lời giữa người-người mà là người-máy. Nhưng có thể chúng ta phải sống chung với nó thay vì cấm” – ông nói. Trên khắp nước Mỹ, các giáo sư đại học như Aumann, các trưởng khoa và ban giám hiệu đã bắt đầu đổi mới cách giảng dạy để tận dụng sự phát triển của ChatGPT thay vì bác bỏ nó. Kết quả là đang có chuyển biến lớn cả trong giảng dạy và học tập. Một số giáo sư đã thiết kế lại hoàn toàn môn học của họ với nhiều bài kiểm tra vấn đáp hơn, buộc học sinh làm việc mặt đối mặt theo nhóm và kiểm tra bằng bản viết tay thay vì trên máy tính.

 

Các động thái mới này là một phần của “cuộc chiến trong thời gian thực” với làn sóng công nghệ mới được gọi là “trí tuệ nhân tạo tổng quát” (generative artificial intelligence-GAI). ChatGPT, được tung ra vào Tháng Mười Một 2022 bởi phòng thí nghiệm trí tuệ nhân tạo OpenAI, hiện dẫn đầu làn sóng. Các chatbot được nhiều người sử dụng để viết thư tình, thơ, tiểu thuyết và làm bài tập, tiểu luận ở trường. Chatbot đã ảnh hưởng thực sự đến một số trường cấp hai và cấp ba, khi giáo viên và ban giám hiệu phải cố gắng phát hiện học sinh nào tự làm bài tập, học sinh nào sử dụng chatbot để làm thay.

 

Một số hệ thống trường công lập, gồm cả ở New York  City thuộc tiểu bang New York và thành phố Seattle thuộc tiểu bang Washington đã cấm công cụ này trên các thiết bị và mạng Wi-Fi của trường để ngăn ngừa gian lận (dù học sinh có thể dễ dàng tìm ra cách khác để sử dụng ChatGPT). Trong giáo dục đại học, các trường cao đẳng và đại học vẫn còn phân vân về việc cấm các công cụ AI vì họ không tin lệnh cấm sẽ có hiệu quả và không muốn xâm phạm quyền tự do học tập của học sinh.

 

Không thể cấm có nghĩa là cách giảng dạy phải thay đổi để AI không ảnh hưởng đến thực lực của học sinh. Joe Glover, hiệu trưởng Đại học Florida cho biết: “Chúng tôi đang cố gắng thiết lập các chính sách chung khả thi để bảo đảm quyền giảng dạy của giảng viên không bị AI xâm phạm thay vì cấm các công cụ này”.

 

OpenAI dự kiến sẽ sớm phát hành công cụ AI mới GPT-4 với khả năng làm thơ, viết truyện, làm bài tập và viết tiểu luận hoàn chỉnh hơn – The New York Times ngày 16 Tháng Một 2023 cho biết. Google có LaMDA, một chatbot đối thủ của ChatGPT và Microsoft đang thương lượng đầu tư $10 tỷ vào OpenAI. Các công ty khởi nghiệp ở Silicon Valley như Stability AI và Character cũng tích cực nghiên cứu các phần mềm “trí tuệ nhân tạo tổng quát”.

 

.

Sống với chatbot

 

ChatGPT đang khiến gần như toàn bộ hệ thống đại học Mỹ nháo nhào tìm cách đối phó. Tại Đại học George Washington ở Washington, DC; Đại học Rutgers ở New Brunswick, New Jersey và Đại học tiểu bang Appalachian ở Boone, North Calorina, các giáo sư đang loại bỏ dần bài tập về nhà. Thay vào đó, họ chọn làm bài tập tại lớp, viết tay, học theo nhóm mặt đối mặt và thi vấn đáp.

 

Các giáo sư cũng đưa ra những câu hỏi vượt quá “sự thông thái” của chatbot và yêu cầu sinh viên viết về cuộc sống và các sự kiện chính mình chứng kiến chứ không phải của người khác được thuật toán AI tổng hợp và trả lời. Sid Dobrin, trưởng khoa tiếng Anh tại Đại học Florida, cảnh báo tình trạng “nhiều sinh viên đang đạo văn qua chatbot!”. Frederick Luis Aldama, trưởng Khoa nhân văn Đại học Texas ở Austin, cho biết ông sẽ giảng dạy những chủ đề mới mà ChatGPT có ít thông tin hơn để trả lời giúp sinh viên, chẳng hạn những bản sonnet đầu tiên của William Shakespeare thay vì bản quen thuộc “A Midsummer Night’s Dream”.

 

Trong trường hợp những thay đổi vẫn không thể ngăn chặn đạo văn, Frederick Luis Aldama và các giáo sư khác sẽ đưa ra các tiêu chuẩn chặt chẽ hơn đối với những gì họ mong đợi từ sinh viên và cách chấm điểm. Lúc đó, một bài tiểu luận chỉ có phần mở đầu, các đoạn giữa và kết luận là chưa đủ. Aldama nói: “Chúng tôi cần phải tiếp tục trò đuổi bắt với AI bằng trí tưởng tượng và óc sáng tạo”.

 

Khó có thể loại bỏ hoàn toàn chatbot nên các trường đại học đang hướng tới việc giáo dục sinh viên cách sử dụng hợp pháp các công cụ AI. Đại học Buffalo ở New York và Đại học Furman ở Greenville, South Calorina dự định đưa cuộc thảo luận về chatbot vào các khóa học bắt buộc cho sinh viên năm thứ nhất để họ hiểu hơn về “tính liêm chính trong học tập”.

 

NPR cho biết thêm, các trường đại học khác cố gắng vạch ra “giới hạn” mà AI không thể vượt qua. Đại học Washington ở St. Louis và Đại học Vermont ở Burlington đã sửa đổi chính sách liêm chính trong học tập để đưa cả “lạm dụng AI” vào định nghĩa “gian lận thi cử”.

 

John Dyer, phó chủ tịch phụ trách dịch vụ tuyển sinh và công nghệ giáo dục tại Chủng viện Thần học Dallas, nhận xét: “Ngôn ngữ trong quy tắc danh dự của chủng viện chúng tôi đã khá lạc hậu. Nay cần cập nhật định nghĩa về đạo văn để gồm cả: “Sử dụng văn bản được viết bởi một công cụ trí tuệ nhân tạo hoặc sử dụng nội dung một bài báo lấy trên mạng”.

 

Một số giáo sư và trường đại học cho biết họ dự định sử dụng công cụ dò tìm (detector) để loại bỏ tận gốc tác hại của chatbot. Dịch vụ phát hiện đạo văn Turnitin cho biết ngay trong năm nay họ sẽ kết hợp nhiều tính năng hơn để phát triển phần mền GPTZero có thể “vạch mặt” tác phẩm nào có sự trợ giúp của công cụ AI như ChatGPT. Edward Tian, cha đẻ của GPTZero hiện là sinh viên năm cuối Đại học Princeton, nói: “Hiện đã có hơn 6,000 giáo viên từ Đại học Harvard, Đại học Yale, Đại học Rhode Island và những đại học khác đăng ký sử dụng GPTZero. Chương trình này thực sự hứa hẹn sẽ nhanh chóng phát hiện ra những ‘đứa con’ của AI!” – theo The Atlantic.

 

Cần nhấn mạnh, ChatGPT đôi khi giải thích sai ý tưởng và trích dẫn sai nguồn. Giống như bất kỳ công nghệ AI mới nổi nào khác, ChatGPT cũng có những hạn chế vì nó được tạo ra bởi con người. Tài liệu nguồn đôi khi không có thật. Tác giả đôi khi không phải là người viết ra cuốn sách tham khảo (không có thực). Tất cả cho thấy, trí thông minh nhân tạo đang phát triển dữ dội và nó đang làm thay đổi thế giới theo cách khó có thể hình dung. Tận dụng nó để mang lại hữu ích cho cuộc sống hay lợi dụng nó để làm những điều phi đạo đức có khi chỉ là một lằn ranh mong manh.

____________

 

Tán gẫu với Albert Einstein

 

===============================================

.

.

Giải mã ChatGPT: Cơn sốt chatbot tại Việt Nam và trên toàn cầu

BBC News Tiếng Việt

1 tháng 2 năm 2023  15:10 +07

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cx09x9e0dk8o

 

ChatGPT, công cụ trí tuệ nhân tạo tương tác với người dùng đang là một hiện tượng trên toàn cầu, trong đó Việt Nam không phải là ngoại lệ.

 

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/c5dc/live/64bd90e0-a203-11ed-8f65-71bfa0525ce3.png

Trí tuệ con người và trí tuệ nhân tạo- bên nào giỏi hơn?

 

Dù chưa khả dụng tại Việt Nam mà mới chỉ có thể sử dụng ở một số quốc gia như Mỹ, Anh, Pháp, Đức…chatbot này đã gây ra cơn sốt trong số đông đảo người dùng Internet và mạng xã hội tiếng Việt.

 

Đa số thử nghiệm ChatGPT bằng tiếng Anh rồi dịch các nội dung trả lời của chatbot sang tiếng Việt qua GoogleTranslate.

 

Bài viết này tổng hợp các nguồn tin đánh giá ChatGPT trên thế giới và hiện tượng Hỏi gì đáp nấy với người dùng tiếng Việt.

 

.

Hàng triệu người dùng

 

Được phát hành vào ngày 30/11/2022, ChatGPT đã thu hút hơn một triệu người dùng trong vòng chưa đầy một tuần.

 

Chỉ sau 40 ngày ra mắt, siêu AI này đã đạt 10 triệu người dùng mỗi ngày, con số mà Instagram đã mất đến 355 ngày mới đạt được.

 

Đây là dự án được phát triển bởi OpenAI, một công ty nghiên cứu trí tuệ nhân tạo có đội ngũ sáng lập bao gồm tỷ phú công nghệ Elon Musk.

 

ChatGPT là sản phẩm mới nhất trong một loạt AI mà công ty này gọi là GPT, viết tắt của Generative Pre-Trained Transformer.

 

Để phát triển hệ thống do AI hỗ trợ này, phiên bản ban đầu đã được đào tạo thông qua các cuộc trò truyện với người thật.

 

Hệ thống cũng đã được tinh chỉnh thông qua việc truy cập dữ liệu của Twitter, theo một tweet từ Elon Musk, người hiện không còn là thành viên hội đồng quản trị của OpenAI.

Open AI cho biết họ "háo hức thu thập phản hồi của người dùng để hỗ trợ sản phẩm vẫn đang được phát triển của chúng tôi nhằm cải thiện hệ thống này".

 

Nhưng công ty cảnh báo rằng ChatGPT có thể đưa ra các câu trả lời có vấn đề và thể hiện hành vi thiên vị.

 

Trên thực tế, nhiều người dùng thử đã có ấn tượng mạnh với ChatGPT. Giám đốc điều hành của OpenAI, Sam Altman đã tiết lộ mức độ quan tâm đến chatbot này trên trang Twitter cá nhân.

 

Trí tuệ nhân tạo sẽ biến cả loài người thành nô lệ của độc tài?

Twitter sẽ thế nào dưới thời Elon Musk?

 

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/3bc3/live/820487d0-a203-11ed-8f65-71bfa0525ce3.png

OpenAI

 

Định dạng trò chuyện của ChatGPT cho phép AI trả lời "các câu hỏi được đặt ra, thừa nhận sai lầm của mình, thách thức những tiền đề không chính xác và từ chối các yêu cầu không phù hợp"

 

Một nhà báo của trang tin tức công nghệ Mashable, người đã dùng thử ChatGPT cho biết rất khó để kích động AI nói ra những điều xúc phạm.

 

Mike Pearl đã viết rằng trong các thử nghiệm của riêng anh, "hệ thống tránh điều cấm kỵ của ChatGPT khá toàn diện".

 

Tuy nhiên, OpenAI cảnh báo rằng "ChatGPT đôi khi viết ra những câu trả lời nghe có vẻ hợp lý nhưng không chính xác hoặc vô nghĩa".

 

BBC cũng đã thử nghiệm bằng cách đặt một vài câu hỏi ngắn gọn cho bài viết này, ChatGPT tỏ ra thận trọng và cho biết mình là một người trả lời phỏng vấn có khả năng diễn đạt rõ ràng và chính xác bằng tiếng Anh.

 

Chúng tôi hỏi: “Bạn có nghĩ rằng bạn AI sẽ đảm nhận công việc của những người làm nghề viết lách không?”

 

“Không” - nó lập luận rằng "Các hệ thống AI như tôi có thể giúp người viết bằng cách cung cấp các đề xuất và ý tưởng, nhưng cuối cùng thì người viết là con người để tạo ra sản phẩm cuối cùng".

 

Khi được hỏi tác động tới xã hội của các hệ thống AI như chính ChatGPT là gì, chatbot này cho biết việc này là "khó dự đoán".

 

“Bạn đã được học về dữ liệu Twitter?” ChatGPT trả lời rằng không biết.

 

Chỉ khi BBC đặt câu hỏi về HAL, một nhân vật AI phản diện trong bộ phim ra mắt năm 2001, ChatGPT mới có vẻ gặp rắc rối.

 

Mặc dù đó rất có thể đây chỉ là một lỗi ngẫu nhiên – điều có lẽ không có gì đáng ngạc nhiên, với khối lượng sử dụng lớn như vậy.

 

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/31bc/live/8c381280-a203-11ed-8f65-71bfa0525ce3.png

Một câu hỏi mà ChatGPT từ chối trả lời - hoặc có thể chỉ là một lỗi

 

.

Mối đe dọa việc làm

 

Khả năng trả lời câu hỏi của ChatGPT khiến một số người dùng tự hỏi liệu nó có thể thay thế Google hay không.

 

Những người khác băn khoăn liệu các nhà báo có mất việc hay không. Emily Bell của Trung tâm báo chí kỹ thuật số Tow lo lắng rằng độc giả có thể bị mê hoặc bởi "chuyện không có thật".

 

Theo chuyên gia Carly Kind tại Viện Ada Lovelace (Anh), những công cụ AI như ChatGPT đặt ra nhiều nguy cơ về đạo đức và xã hội.

 

Trong số các vấn đề tiềm ẩn mà bà Kind lo ngại là AI có thể tạo ra thông tin sai lệch hoặc "làm gián đoạn các tổ chức và dịch vụ hiện có - chẳng hạn như ChatGDT có thể bị lợi dụng để viết đơn xin việc, bài luận ở trường hoặc đơn xin trợ cấp".

 

Cũng có những câu hỏi xung quanh việc vi phạm bản quyền "và cũng có những lo ngại về quyền riêng tư, vì các hệ thống này thường kết hợp dữ liệu được thu thập một cách phi đạo đức từ người dùng internet", bà Kind nói.

 

Tuy nhiên, bà cũng cho rằng ChatGPT cũng có thể mang lại "những lợi ích xã hội thú vị và chưa được biết đến".

 

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/19a4/live/118f5b50-a204-11ed-8f65-71bfa0525ce3.jpg

ChatGPT mang lại lo ngại sẽ khiến những người làm nghề viết lách thất nghiệp

 

Viết trên trang TechAsia hồi tháng 12/2022, Sau Sheong Chang đã đặt câu hỏi “chúng ta có tin được ChatGPT hay không””

 

Tác giả này từ Singapore thử hỏi ChatGPT “Bạn có phải là ChatGPT hay không” và nhận được câu trả lời “Tôi là trợ lý” (Assistant).

 

Chưa hết, công cụ này còn nói nó không hề dựa trên nền tảng GPT-3.5.

 

Điều này đặt ra câu hỏi cho bên chế tạo ra sản phẩm trên, khi mà nó không nhận nó là như vậy, hoặc chatbot này không được dạy bởi OpenAI?

 

Sau Scheong Chang nói, như thế thì ChatGPT có đáng tin là nói sự thật không.

 

Dù vậy, cây bút này cho rằng đây là một “sự phát triển thú vị” và trước mắt ChatGPT xem ra chưa “giành việc làm của bạn, nhưng ai dám chắc về ngày mai? (Tomorrow? Who knows)”.

 

.

Cơn sốt ở Việt Nam và trong cộng đ̣ồng tiếng Việt

 

Hiện tại, Chat GPT vẫn chưa khả dụng tại Việt Nam, mà mới chỉ có thể sử dụng ở một số quốc gia như Mỹ, Anh, Pháp, Đức…

 

Nhiều người dùng ở Việt Nam đã đổi VPN, thuê số điện thoại ở nước ngoài để được trải nghiệm sớm siêu AI này.

 

Tuy thế, cuộc tranh luận về ChatGPT cũng xuất hiện nhiều trên các trang Facebook của người Việt ở Âu Mỹ, châu Á.

 

Hình : https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/0077/live/b864dc20-a204-11ed-8f65-71bfa0525ce3.png

 

Vì chưa được hỗ trợ tiếng Việt, nên những câu trả lời với những yêu cầu viết bài văn tả mẹ, hay con chó màu vàng của ChatGPT khá ngô nghê...

 

Trên trang Facebook của nhà báo Hoàng Tư Giang đã chia sẻ về công cụ này như sau:

 

“ChatGPT, sản phẩm của OpenAI, đã bắt đầu làm mưa làm gió trên thế giới sau thời gian ngắn được đưa vào sử dụng. Nó thông minh đến mức không thể tin được. Chỉ cần một số từ khóa, nó sẽ viết cho những bài diễn văn, bài báo, thông cáo báo chí, tiểu luận, thư,… trong vòng vài chục giây.

Không hiểu ChatGPT sẽ phát triển hay tàn phá tư duy và sức lao động của con người đây?

Tôi nghĩ nó thiên về vế phát triển.”

 

Chuyên gia IT Đào Trung Thành thì viết về về việc mọi người bị chia rẽ về quan điểm với ChatGPT.

 

Bài viết có đoạn:

 

Một số người cho rằng GPT “hay ho” hoặc “thú vị”, "vạn năng" trong khi những người khác nói rằng nó "sai lầm", “kỳ quặc” và “điên rồ”. Nhưng tôi tán thành quan điểm có cả hai mặt trong việc sử dụng AI. Quan trọng là chúng ta tận dụng những ưu điểm và phát hiện, tránh những điểm hạn chế của chatbot nổi tiếng thế giới này.

 

Chuyên gia này chỉ ra rằng, trong kỳ thi MBA của đại học Wharton, ChatGPT vượt qua với số điểm B theo thang đánh giá.

 

Các giáo sư luật tại Đại học Minnesota đã cho ChatGPT thử làm các câu hỏi tốt nghiệp. Trong tất cả các bài kiểm tra, công cụ AI đều có thể đạt điểm C+, tức là ở mức trung bình. Ngoài ra, trong một bài báo khác, giáo sư Christian Terwiesch của Wharton đã phát hiện ra rằng ChatGPT đã vượt qua kỳ thi quản trị kinh doanh của trường với điểm từ B- đến B. Như vậy, ChatGPT có thể giúp một sinh viên không cần học hành gì cũng có thể vượt qua kỳ thi!

 

ChatGPT đã bị cấm tại các trung tâm giáo dục trên toàn cầu như ở các trường công lập ở New York, các trường đại học ở Úc. Giada Pistilli, nhà đạo đức học chính tại Hugging Face, giải thích thách thức mà các cơ sở giáo dục gặp phải với ChatGPT:

 

“Thật không may, hệ thống giáo dục dường như buộc phải thích nghi với những công nghệ mới này. Tôi nghĩ đó là một phản ứng có thể hiểu được, vì chưa có nhiều việc được thực hiện để dự đoán, giảm thiểu hoặc xây dựng các giải pháp thay thế nhằm giải quyết các vấn đề về AI có thể xảy ra. Các công nghệ đột phá thường yêu cầu giáo dục người dùng bởi vì hông thể đơn giản là ném AI vào mọi người một cách không kiểm soát được.”

 

Tôi tán thành phát biểu của thần đồng Đào Triết Hiên (Terence Tao), thiên tài toán học của Mỹ gốc Trung Quốc: "Về lâu dài, chống lại điều này dường như là vô ích; có lẽ những gì chúng ta cần làm với tư cách là giảng viên là chuyển sang chế độ kiểm tra Open book, Open AI.

 

Trang web về giáo dục Nam Lê's Liberal trên Facebook thì viết:

 

"ChatGPT đang được cho là “túi khôn” chứa văn minh nhân loại đông tây kim cổ. Nhưng để tranh luận với Nam Le’s Liberal thì cũng có lúc phải nhận sai nhé, bốc phét chém gió khoa học gặp đúng PhD rồi nhé...

Mình cho rằng chatgpt được huấn luyện bởi rất nhiều tập dữ liệu của cánh tả, nhưng cũng rất Liberal (trung dung) nhìn đa chiều. Tuy nhiên cũng rất nhạy cảm khi nói đến các chủ đề racism, feminism…"

 

https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/f07f/live/d48557a0-a208-11ed-8f65-71bfa0525ce3.jpg

Rồi sẽ có máy đọc ý nghĩ của con người?